Η στρατηγική Μητσοτάκη στην ανατολική Μεσόγειο

«Πετύχαμε μια σημαντική νίκη στη γεωστρατηγική σκακιέρα της ανατολικής Μεσογείου. Ωστόσο έχουμε πολλές ακόμα μάχες να δώσουμε σε αυτήν». Έτσι περιγράφει στενός συνομιλητής του Κυριάκου Μητσοτάκη την προχθεσινή συμφωνία που συνυπέγραψαν η ελληνική και η ιταλική κυβέρνηση για την ΑΟΖ στο Ιόνιο.  

Η ικανοποίηση στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι έκδηλη, όμως -όπως αναγνωρίζουν- αυτή ήταν, σε θεωρητικό επίπεδο τουλάχιστον, η διαπραγμάτευση με τα λιγότερα εμπόδια, σε σχέση με τις άλλες που ακολουθούν, όπως με την Αλβανία -γνωστή η επιρροή της Άγκυρας σε αυτήν- και κυρίως με την Αίγυπτο, η συμφωνία με την οποία για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για την Αθήνα.    

Η επόμενη εβδομάδα θα είναι κομβική για τις περαιτέρω εξελίξεις καθώς, σε ένα τριήμερο-φωτιά (16-18 Ιουνίου), ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί το Ισραήλ και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας το Κάιρο, προς επιβεβαίωση των στενών σχέσεων με τις δύο χώρες και σε αναζήτηση περαιτέρω σύσφιξής τους, με έμπρακτα αποτελέσματα.  

Με φόντο τη διάψευση από τους Ισραηλινούς τουρκικών δημοσιευμάτων περί επικείμενης χάραξης ΑΟΖ μεταξύ του Τελ Αβίβ και της Άγκυρας, χθες, ανώτατος Ισραηλινός αξιωματούχος, συνομιλώντας με Έλληνες δημοσιογράφους στην Αθήνα, χαρακτήρισε την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στη χώρα του και τη διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ, με τη συμμετοχή έξι Ελλήνων υπουργών, ως «συμβολική (γιατί είναι η πρώτη επίσκεψη στη νέα ισραηλινή κυβέρνηση) και πολύ σημαντική». Εξέφρασε μάλιστα την προσδοκία του να συναφθούν συγκεκριμένες συμφωνίες και να υπογραφούν μνημόνια κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και την ελπίδα οι διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση ΑΟΖ να καρποφορήσουν και να ολοκληρωθούν.

Για το ζήτημα αυτό, προσπάθειες τόσο σε πολιτικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο έχουν γίνει και κατά το παρελθόν, ωστόσο τώρα εκτιμάται ότι η στιγμή είναι πλέον ώριμη για το παραπάνω βήμα, που θα αλλάξει τους συσχετισμούς στην ευρύτερη περιοχή και θα απομονώσει την Τουρκία.  

Πολλαπλή στήριξη

Η Ελλάδα, σε λεκτικό τουλάχιστον επίπεδο, στηρίχθηκε χθες πολλαπλά από τις ΗΠΑ, σε ό,τι αφορά τις τουρκικές προκλήσεις. Αρχικά με τον πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος, ερωτηθείς για τις ΑΟΖ  στο πλαίσιο συζήτησης στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, τόνισε πως «όλα τα νησιά έχουν τα ίδια δικαιώματα με την ηπειρωτική χώρα, όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο θαλασσών».

Στη συνέχεια, ο αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Πάλμερ, από το ίδιο Φόρουμ, εξέφρασε την ανησυχία της χώρας του από την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και κάλεσε την Άγκυρα να σταματήσει αμέσως τις γεωτρήσεις στην Κύπρο. Τέλος, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στην έκθεσή του, διεμήνυσε ότι η Αγία Σοφία είναι ένα σύμβολο ειρηνικής συνύπαρξης, ουσιαστικού διαλόγου και σεβασμού μεταξύ των θρησκειών.

Ταυτόχρονα, εκτός των ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός θέλει να διατηρήσει στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας τις τουρκικές προκλήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, έστειλε πριν από λίγες μέρες επιστολές προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ενώ θα θέσει το ζήτημα τόσο κατά τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στις 18 Ιουνίου όσο και στη Σύνοδο Κορυφής, που θα γίνει με τηλεδιάσκεψη την επόμενη μέρα. 

Όσο για το εσωτερικό, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν υπάρχει σκέψη στην κυβέρνηση για σύγκληση του Συμβουλίου πολιτικών αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με ενδιαφέρον εξάλλου αναμένεται και η σημερινή παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Φόρουμ των Δελφών, όπου θα συνομιλήσει με τον καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Stanford, Niall Ferguson και θα στείλει νέο αυστηρό μήνυμα στην Άγκυρα.