Στο τραπέζι σενάριο διάσπασης της Συνθήκης Σένγκεν

Βρυξέλλες, ανταπόκριση

Σενάριο να «σπάσει» η συνθήκη Σένγκεν στα δύο και με αυτό τον τρόπο να ελέγχεται η ροή των προσφύγων/λαθρομεταναστών και μεταναστών από τον Νότο στον Βορρά, μελετά ο σκληρός πυρήνας της ΕΕ.

Αποκλειστικές πληροφορίες του Euro2day.gr, που συνομίλησε με αρκετούς αξιωματούχους, αναφέρουν ότι με τη νέα προεδρία της Κομισιόν, αναθερμαίνεται το σχέδιο που συζητήθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες τον Οκτώβριο του 2017 για την «αλλαγή» συνόρων εντός Ευρώπης.

Ο λόγος; Η έξαρση της λαθρομετανάστευσης και του προσφυγικού, που θεωρείται πλέον «μη αναστρέψιμη» λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων, όπως μας ανέφερε χαρακτηριστικά ανώτατος αξιωματούχος της ΕΕ, με λεπτομερή γνώση των συνομιλιών.

Η κατάχρηση των εξαιρέσεων της συνθήκης Σένγκεν, που από τον Νοέμβριο του 2015 ανανεώνονται ανά 6 μήνες ή 2 χρόνια με συνοπτικές διαδικασίες από την Κομισιόν για χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, δεν μπορεί να συνεχίσει, καθώς η επικινδυνότητα λόγω τρομοκρατικών επιθέσεων έχει μειωθεί. Οι εξαιρέσεις αυτές επιτρέπουν τους εσωτερικούς ελέγχους στα σύνορα των κρατών-μελών.

Ο ρόλος της Ελλάδας

Το σενάριο θέλει να δημιουργηθεί ένας μικρός πυρήνας χωρών που θα εφαρμόσει μια μικρότερη Σένγκεν -τη ζώνη 1- και μια δεύτερη ζώνη που θα έχει αναγκαστικά σκληρότερους κανόνες και ελέγχους κυρίως στην υποτιθέμενη ελεύθερη διακίνηση των πολιτών. Η Ελλάδα όπως και η Ιταλία βρίσκονται, όπως αναφέρουν συγκλίνουσες πληροφορίες, στις χώρες υψηλού κινδύνου της ζώνης 2 (high risk zone).

Ηδη αρκετοί Ελληνες έχουν αρχίσει να βιώνουν σε αρκετές πτήσεις από Αθήνα προς Γερμανία, Γαλλία και Βρυξέλλες τον «άτυπο» έλεγχο διαβατηρίων αμέσως μετά την προσγείωση. Αυτό τυπικά απαγορεύεται λόγω της Σένγκεν και αρχικά οι αξιωματικοί που βρίσκονταν στις πύλες εισόδου έλεγχαν μερικά διαβατήρια. Τον τελευταίο καιρό όμως ο έλεγχος είναι καθολικός.

Το Euro2day.gr συνομίλησε με έναν εκ των αξιωματικών που περίμενε πτήση Αθήνα-Βρυξέλλες, ο οποίος μας μετέφερε ότι οι έλεγχοι πρέπει να πραγματοποιούνται καθώς, κατά τις βελγικές αρχές, υπάρχουν πολλοί λαθρομετανάστες που μπαίνουν στην Ελλάδα «αρκετά εύκολα, παραμένουν μια νύχτα, "αγοράζουν χαρτιά" και μετά μπαίνουν σε πτήσεις εντός Σένγκεν για να προσγειωθούν στη χώρα που πραγματικά επιθυμούν ως τελευταίο σταθμό, κυρίως σε Γερμανία, Βέλγιο και Γαλλία».

Γι' αυτό τον λόγο, τοποθετήθηκαν στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος ηλεκτρονικά booth, για να ελέγχονται και να καταγράφονται τα στοιχεία εισόδου από χώρες εκτός Σένγκεν όλων των επιβατών, με τα δεδομένα να πηγαίνουν αυτόματα στις ευρωπαϊκές αρχές.

Αυτό όμως πλέον θεωρείται σταγόνα στον ωκεανό, με τον Γάλλο πρόεδρο E. Macron και τη Γερμανίδα καγκελάριο A. Merkel να θεωρούν ότι έχουν χάσει δημοτικότητα, λόγω της αναποφασιστικότητάς τους να επιβάλουν πιο σκληρή γραμμή στο προσφυγικό.

Πιέσεις για υποδοχή περισσότερων μεταναστών

Την ώρα που ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης υποσχόταν «αποσυμφόρηση» των νησιών, χωρίς όμως να διευκρινίζει το πώς, ο σκληρός πυρήνας της ΕΕ, μαζί με τη νέα πρόεδρο της Κομισιόν Ursula von der Leyen, ετοιμάζεται να πιέσει την Ελλάδα να δεχθεί περισσότερους πρόσφυγες.

Με την απόφαση M. Salvini να κλείσει το μεγαλύτερο κέντρο ασύλου στην Ιταλία και τις απειλές της Τουρκίας ότι αναστέλλει τη συμφωνία επανυποδοχής μεταναστών με την ΕΕ, οι πιέσεις αναμένεται να είναι πιο ισχυρές.

Ηδη ο απερχόμενος επίτροπος μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος φέρεται να ενημέρωσε τον Ελληνα πρωθυπουργό για τις προκλήσεις που έρχονται. Ο κ. Αβραμόπουλος δήλωσε μετά τη συνάντηση των δύο στους δημοσιογράφους ότι «η Ελλάδα είναι σημαντικός παράγοντας σταθερότητας, πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για το μέλλον, γιατί δεν ξέρουμε τι θα φέρει το μέλλον».

Λίγοι πρόσεξαν ότι αμέσως μετά την εκλογή της από το Ευρωκοινοβούλιο, η κ. Von der Leyen είπε χαρακτηριστικά ότι θα παλέψει για μια ισορροπημένη και «πλούσια» Ευρώπη, ενώ στην πρώτη της ομιλία, το προσφυγικό και η αναδιάταξη της Συνθήκης του Δουβλίνου ήταν πολύ ψηλά. Εκανε λόγο για πιο δίκαιη κατανομή βαρών, όμως, η είδηση βρίσκεται στα ψιλά γράμματα: Είπε επί της ουσίας ότι θα δοθούν περισσότερα κονδύλια και ανθρώπινο δυναμικό σε χώρες που δέχονται πολλούς πρόσφυγες. Για αυτού του είδους την αλληλεγγύη μιλά η ΕΕ.

Πρώτη στη λίστα είναι η Ελλάδα, γιατί η Ιταλία δήλωσε ότι δεν συνεργάζεται.

Για τα προσχήματα, αυτή τη στιγμή γίνονται, με πρωτοβουλία του κ. Macron, συζητήσεις για συμμαχία προθύμων που θα αναλάβουν να δέχονται περισσότερους πρόσφυγες. Τη Δευτέρα το βράδυ, ο κ. Μacron είχε συνάντηση με υπουργούς Εσωτερικών της ΕΕ επί τούτου.

Μια μέρα μετά, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι οι διεργασίες θα συνεχιστούν όλο το καλοκαίρι και θα υπάρξει Σύνοδος των υπουργών Εσωτερικών την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου στη Μάλτα. Εκεί η Ελλάδα και ο κ. Κουμουτσάκος αναμένεται να πάρουν μια πρώτη γεύση από τις πιέσεις αλλά και από τα «δωράκια», δηλαδή τη στήριξη μέσω κονδυλίων και την ενίσχυση της Frontex.

Το θέμα είναι πώς θα αντιδράσει ο Ελληνας πρωθυπουργός σε πιθανή νέα πρόσκληση να «ανοίξει» τις πύλες για περισσότερους πρόσφυγες και λαθρομετανάστες. Πιθανότατα το πρέσινγκ να συνδεθεί και με οικονομικά οφέλη όπως έγινε και με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Η Κομισιόν μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια σε μέτρα που βάζουν σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους, εάν πάρει αυτό που θέλει στο προσφυγικό, που «καίει» τις σκληροπυρηνικές χώρες. Αυτό έγινε άλλωστε και τα προηγούμενα χρόνια, παρότι διέψευδε η προηγούμενη κυβέρνηση τη σύνδεση του ενός θέματος με το άλλο.

Σε κάθε περίπτωση, το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι «μαγειρεύεται» ως δεύτερο βήμα, μετά την αναδιάταξη της συνθήκης του Δουβλίνου από τη νέα Κομισιόν, η διάσπαση της Σένγκεν, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται για τη χώρα μας.

Η ιδέα για διάσπαση της Σένγκεν ξεκίνησε από πρωτοβουλία της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Δανίας και της Σουηδίας, στις 12 Οκτωβρίου του 2017. Και σιγά σιγά βρήκε υποστήριξη από το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, τη Φινλανδία.

Παράλληλα, όλοι γνωρίζουμε ότι ένα άλλο μπλοκ, με οδηγό την Ουγγαρία, μπλοκάρει τις ποσοστώσεις (relocation quotas). Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η συμμαχία προθύμων είχε ξαναπαρουσιαστεί πανηγυρικά πριν από μερικά χρόνια από την κ. Merkel και παρέμεινε βεβαίως στα χαρτιά.