Οικονομία και εμπόριο κόντρα στο πολιτικό κόστος των Πρεσπών

Ο Ζόραν Ζάεφ θα αντιμετωπίσει προεδρικές εκλογές στις 21 Απριλίου και ο Αλέξης Τσίπρας έχει μπροστά του την ευρω-αναμέτρηση της 26ης Μαΐου ενώ ετοιμάζεται και για τις εθνικές κάλπες. Και οι δύο ζυγίζουν το πολιτικό κόστος που προκάλεσε η Συμφωνία των Πρεσπών και ευελπιστούν πως όσο πλησιάζουν οι εκλογικές αναμετρήσεις τόσο αυτό θα μειώνεται.

Στη σχετική ερώτηση που δέχθηκαν στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν χθες στα Σκόπια, απάντησαν... το προφανές: ότι θα κερδίσουν τις εκλογικές μάχες του 2019.

Γνωρίζουν καλά ωστόσο ότι πέραν των ιστορικών και πολιτικών αναφορών, η Συμφωνία θα αποδώσει όταν οι λαοί των δύο χωρών αρχίσουν να μετρούν τα έμπρακτα αποτελέσματά της, που θα βελτιώσουν τις ζωές τους.

Αυτό το νόημα είχε η επίσημη επίσκεψη του κ. Τσίπρα στα Σκόπια που ολοκληρώθηκε χθες -η πρώτη Έλληνα πρωθυπουργού. «Η επίσκεψη δεν είναι εθιμοτυπική αλλά αντιμετωπίζεται ως κίνηση που δρομολογεί και επισημοποιεί τη στρατηγική συνεργασία με τη Βόρεια Μακεδονία», ανέφεραν συνεργάτες του πρωθυπουργού στην αίθουσα του Αλεξάντερ Παλλάς, λίγο έξω από τα Σκόπια, όπου βρίσκονταν σε εξέλιξη οι επιχειρηματικές συναντήσεις εκπροσώπων των δύο χωρών.

Ξεπέρασαν τους 140 οι Έλληνες επιχειρηματίες

Η ελληνική συμμετοχή ξεπέρασε τις προσδοκίες του Μαξίμου καθώς η λίστα ξεκίνησε από 40 ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες, ανέβηκε στους 70, έδειξε να κλείνει στους 120, για να φτάσει τελικά τους 141, παρά τις πιέσεις που δέχτηκαν οι Βορειοελλαδίτες επιχειρηματίες από τους σκληρούς κύκλους να μην πλαισιώσουν την κυβερνητική αποστολή στα Σκόπια, «για να μη δικαιώσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών». Αντίστοιχα, οι επιχειρηματίες της Βόρειας Μακεδονίας ξεπέρασαν ελαφρώς τους 300.

Επισήμως, το ενδιαφέρον στράφηκε στο πρώτο, κοινό, Επιχειρηματικό Φόρουμ, με ομιλητές τον Αλέξη Τσίπρα, τον Ζόραν Ζάεφ, τον υπουργό Οικονομίας (αρμόδιο για κεντρικές δράσεις που συμφωνήθηκαν από τις δύο κυβερνήσεις) Γιάννη Δραγασάκη, τον ομόλογό του Kochon Angushev και εκπροσώπους Επιμελητηρίων των δύο χωρών.

Ουσιαστικά όμως τα θεμέλια για επιχειρηματικές συνεργασίες μεταξύ ιδιωτών ή μεταξύ Ελλήνων επιχειρηματιών και Βόρειας Μακεδονίας ή μεταξύ των δύο κρατών μπήκαν στα «τραπέζια» που προηγήθηκαν του Φόρουμ και ολοκληρώθηκαν στη συνέχεια.

Πολλές από τις ιδιωτικές συνέργειες είχαν προχωρήσει και πριν από τη Συμφωνία των Πρεσπών, ωστόσο η κεντρική συνεργασία σε επίπεδο χωρών και ο μανδύας του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων δίνει ώθηση «και ανοίγει πόρτες».

Ο κ. Τσίπρας, παρεμβαίνοντας στο Επιχειρηματικό Φόρουμ εστίασε στον οικονομικό-εμπορικό ρόλο της Ελλάδας και των δυτικών Βαλκανίων. ως αποτέλεσμα του αυξημένου ευρωπαϊκού και διεθνούς ενδιαφέροντος, αλλά και των «ανταγωνισμών», εννοώντας τη Ρωσία. Αφού μίλησε για τις μεγάλες ευκαιρίες που ανοίγονται στις μεταφορές, στις υποδομές, στην ενέργεια, επιχείρησε να δώσει «εικόνα» σ' αυτό τον ρόλο, αποκαλώντας την Ελλάδα «πύλη» και τη Β. Μακεδονία «δίοδο».

Εμπορικά σχέδια μέσω (και) του OΛΘ

Σ' αυτή την εικόνα αντανακλάται, για παράδειγμα, ένα από τα σχέδια που συζητήθηκαν χθες στο περιθώριο του Επιχειρηματικού Φόρουμ: η δημιουργία εμπορευματικού κέντρου στα Σκόπια, με επίβλεψη ή και συμμετοχή του OΛΘ, ώστε τα εμπορεύματα που φτάνουν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης να καταλήγουν στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη μέσω της Β. Μακεδονίας. Αυτό τον σκοπό (ή και αυτόν...) θα εξυπηρετεί η αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Σκόπια - Βελιγράδι - Βουκουρέστι, στην οποία αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός.

Το παράδειγμα αναφέρεται ως ενδεικτικό της νέας πραγματικότητας. Ο κ. Τσίπρας, μάλιστα, για να δώσει το μέγεθος των δράσεων που ανοίγονται, αναφέρθηκε, πλην του κινέζικου σύγχρονου «Δρόμου του μεταξιού» (One Belt One Road), στην πρωτοβουλία «16+1» (σ.σ. παραγωγικές επενδύσεις στις υποδομές), στη γερμανική πρωτοβουλία για το λεγόμενο Berlin Process, στη διαδικασία του Βερολίνου δηλαδή (σ.σ. αφορά την ώθηση των δυτικών Βαλκανίων προς τον ευρωπαϊκό δρόμο), στο έντονο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για επενδύσεις (σ.σ. στην προοπτική της διαφοροποίησης των πηγών της ενέργειας), ενω επικαλέσθηκε και το ρωσικό ενδιαφέρον για μια σειρά τομείς με πρώτη την ενέργεια.

Στο πλαίσιο αυτό, θα κινηθεί ο Εθνικός Οργανισμός Βαλκανικής Ανάπτυξης. Κατά τον κ. Τσίπρα, θα ιδρυθεί στην Ελλάδα με ένα budget περίπου 200 εκατομμυρίων ευρώ, «που σκοπεύουμε να το προικοδοτήσουμε, προκειμένου να στηρίξουμε επενδύσεις στα Βαλκάνια συνολικά και φυσικά στη Βόρεια Μακεδονία για την επέκταση της επιχειρηματικότητας».

«Δωρεάν θα ελέγχετε τον εναέριο χώρο μας;»

Όπως είχαμε αναφέρει, στις διακρατικές συμφωνίες που υπεγράφησαν ξεχωρίζει αυτή ανάμεσα στα δύο υπουργεία Άμυνας, προκειμένου να αναλάβει η Ελλάδα τον έλεγχο και την ασφάλεια του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας. Τον ρόλο αυτό επιθυμούσε να αναλάβει η Τουρκία και, μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η τελευταία τουρκική προσπάθεια εκδηλώθηκε πριν από τρεις εβδομάδες, λίγο πριν Αθήνα-Σκόπια αρχίσουν να προετοιμάζουν τη συμφωνία που υπογράφηκε χθες.

Ο έλεγχος θα γίνεται από το αεροδρόμιο της Μίκρας, που διαθέτει τον τεχνολογικό-στρατιωτικό εξοπλισμό και όχι βεβαίως από το πολιτικό αεροδρόμιο της Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη.

Η αναφορά σ’ αυτή τη συμφωνία, πάντως, έδωσε την αφορμή σε δημοσιογράφους της γείτονος να αναδείξουν την καχυποψία που υπάρχει σε τμήμα της κοινής γνώμης για τον ρόλο της Ελλάδας. «Με ποια ανταλλάγματα θα ελέγχετε τον εθνικό εναέριο χώρο μας;», ρωτήθηκε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας στο Κυβερνητικό Μέγαρο, για να απαντήσει ότι το όφελος που θέλει να έχει η Ελλάδα είναι ηρεμία και ασφάλεια στις γειτονικές χώρες.

Ιδρύονται πρεσβείες, αλλάζουν σχολικά βιβλία και… αγάλματα

Από τις διακρατικές συμφωνίες που υπεγράφησαν, ξεχωρίζουν:

* Ίδρυση Πρεσβειών προς αντικατάσταση των Γραφείων Συνδέσμων που λειτουργούσαν στις δύο χώρες, λόγω των μη επίσημων σχέσεων. Η ενταξιακή πορεία της Β. Μακεδονίας στην ΕΕ θα είναι στην κορυφή του ενδιαφέροντος, καθώς μέσω αυτής θα «ελέγχεται» η σωστή υλοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών.

* Διάνοιξη κι άλλου, του τέταρτου, συνοριακού σταθμού, στους Πρόμαχους. Ο στόχος είναι, κατά τις πληροφορίες, να ανοίξει και πέμπτος αργότερα, ώστε να διευκολυνθεί το εμπόριο και η επικοινωνία ανάμεσα στις δύο χώρες.

* Σύσταση μεικτής επιτροπής, στην οποία θα συμμετέχουν και εμπειρογνώμονες από τον διεθνή χώρο, για λύση στο πρόβλημα των εμπορικών σημάτων των προϊόντων.

Ειδικά σ' αυτό το θέμα, ο κ. Τσίπρας επέμεινε πολύ καθώς αποτελεί «αγκάθι» που πρέπει να ξεριζωθεί, για να δουν θετικά τη Συμφωνία των Πρεσπών οι θιγόμενοι παραγωγοί. Κατά το πλάνο, η επιτροπή θα συσταθεί στις 15 Μαΐου «και θα πιάσει αμέσως δουλειά».  Υπεύθυνη από ελληνικής πλευράς θα είναι η υφυπουργός Εξωτερικών Σία Αναγνωστοπούλου.

* Άλλη κοινή ομάδα (υπό τον υφυπουργό Εξωτερικών Μάρκο Μπόλαρη) θα ασχοληθεί με τα σχολικά βιβλία, ώστε μέσα από τις αλλαγές που θα γίνουν να αφαιρεθεί κάθε αλυτρωτική υπόνοια.

Ανάλογη δουλειά θα γίνει με τα αγάλματα, ώστε όσα παραπέμπουν στην ελληνική ιστορία είτε να απομακρυνθούν είτε να αλλάξουν «τίτλους» (π.χ. το τεράστιο άγαλμα του Αλέξανδρου πάνω στον Βουκεφάλα μετονομάσθηκε σε «έφιππος πολεμιστής»), είτε να γίνουν αμοιβαίες ανταλλαγές (σ.σ. το αρχικό σχέδιο με τον Δρομέα εγκαταλείφθηκε).

Κατόπιν τούτων, μένει να προσδιοριστεί η ημερομηνία της επίσημης επίσκεψης του κ. Ζάεφ στην Αθήνα.