Τι μηνύματα θα στείλει η πρώτη ψηφοφορία για το Σύνταγμα

«Αυλαία» σήμερα για τον πρώτο κύκλο της συζήτησης για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, με την ψηφοφορία να γίνεται πάνω σε διαφορετικές προτάσεις. Η συζήτηση κράτησε σχεδόν 30 ώρες, αλλά δεν μπόρεσε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας. 

Βασικό σημείο διαφωνίας αποτελεί το κατά πόσον η Βουλή αποφασίζει μόνο για τα άρθρα ή και για την κατεύθυνση που θα έχουν οι αλλαγές. Το θέμα κυριάρχησε και προκάλεσε πολιτικές κόντρες, κινήσεις τακτικής, κατηγορίες για «fake news», ακόμα και προσωπικές αντιπαραθέσεις.

Η σύγκρουση κορυφώθηκε χθες το απόγευμα, οπότε και διασταύρωσαν τα ξίφη τους στην Ολομέλεια ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης. Η αντιπαράθεση φαίνεται πως προσλαμβάνει ολοένα και πιο έντονα χαρακτηριστικά πόλωσης, με το ρήγμα να βαθαίνει συνεχώς ανάμεσα στους δύο πολιτικούς.

Στη συζήτηση κυριάρχησε το θέμα της προεδρικής εκλογής, με τον Αλέξη Τσίπρα να εξαπολύει πυρά στον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης πως αποφεύγει να τοποθετηθεί γιατί έχει «τάξει αλλού τη θέση». Μάλιστα σημείωσε  πως μπορεί ο Κ. Μητσοτάκης να θέλει να προτείνει «ενδεχομένως κάποιο στέλεχος νυν ή σε αποστρατεία του ΚΙΝΑΛ». Πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου σημειώνουν πως η αναφορά αυτή αφορούσε στον Ευάγγελο Βενιζέλο.

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε προς τον πρωθυπουργό, «ποιο άγχος σάς κυριεύει για το τι κάνει η Νέα Δημοκρατία στην επόμενη Βουλή, που θα είναι κυβέρνηση. Κάνετε διαχείριση της ήττας σας».

Οι κόντρες επεκτάθηκαν και στο ευρύτερο πολιτικό σκηνικό, με τους δύο μονομάχους να δίνουν τη μάχη της «ατάκας».

«Εμείς δεν παίζουμε παιχνίδια υπονόμευσης και παρενθέσεων», είπε ο πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής. «Εχουμε πλειοψηφία ΣΥΡΙΖΑ με έξι βουλευτές «"τριγύριζα"», τόνισε ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η πρώτη ψηφοφορία γίνεται σήμερα και όσα άρθρα πάρουν τουλάχιστον 151 ψήφους, θα... προκριθούν στον δεύτερο «γύρο». Σε έναν ακριβώς μήνα θα γίνει δεύτερη ψηφοφορία, αποκλειστικά και μόνο για τα άρθρα που έχουν «περάσει».

Στη δεύτερη και καθοριστική ψηφοφορία:

- Όσα άρθρα πάρουν πάνω από 180 ψήφους, στην επόμενη Βουλή μπορούν να αναθεωρηθούν με 151.
- Όσα άρθρα πάρουν από 151 έως 179 ψήφους, στην επόμενη Βουλή θα πρέπει να συγκεντρώσουν 180 ψήφους για να αναθεωρηθούν.
- Σε περίπτωση που κάποιο άρθρο πάρει στον πρώτο γύρο 151 αλλά στη δεύτερη ψηφοφορία δεν συγκεντρώσει αυτόν τον αριθμό (κάτι που δεν θεωρείται πιθανό), δεν θα αναθεωρηθεί.

Όσον αφορά στα διαδικαστικά, τα κόμματα  καταθέτουν χωριστά τις θέσεις τους. Στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ εκτός από το άρθρο προς αναθεώρηση αναγράφεται και η κατεύθυνση. Αυτό γίνεται με το βλέμμα στην επόμενη Βουλή, η οποία θα πάρει και τις τελικές αποφάσεις.

Αντιθέτως η Νέα Δημοκρατία στην πρότασή της έχει μόνο τα άρθρα και όχι το περιεχόμενο, που θα πρέπει να έχει η αναθεώρηση στην επόμενη Βουλή. Δέκα χωριστές προτάσεις συμπεριλαμβάνονται στην ψηφοφορία, αφού έχουν εγκριθεί από πάνω από 50 βουλευτές.

Αυτά τα διαφορετικά κείμενα έχουν μπει σε ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο, όπου είναι διακριτές ωστόσο οι προτάσεις του κάθε κόμματος. Να σημειωθεί πως δεν υπάρχει περιορισμός αλλά οι βουλευτές μπορούν να ψηφίσουν όσες προτάσεις θέλουν. 

Για παράδειγμα έχουν τη δυνατότητα να πουν «ναι» τόσο στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της Νέας Δημοκρατίας. Με αυτά τα δεδομένα, η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων αναμένεται να είναι πολύωρη και θα χρειαστεί λίγο παραπάνω υπομονή για την ανακοίνωση του τελικού αποτελέσματος.

Οι «προβολείς» πέφτουν πάνω στο άρθρο 32, που αφορά στη διαδικασία της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Η Νέα Δημοκρατία, αν και έχει διαφορετική θέση, θα ψηφίσει και την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. 

«Γαλάζιος» στόχος είναι να περάσει τώρα το συγκεκριμένο άρθρο με πάνω από 180 ψήφους και η κατεύθυνση των αλλαγών να αποφασιστεί από την επόμενη Βουλή με 151. Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ψηφοφορίες στην Ολομέλεια για έξι μήνες και μετά προσφυγή στον λαό. 

Το βάρος στα άρθρα 16 (για τα πανεπιστήμια) και 24 (για το περιβάλλον) ρίχνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Μάλιστα είπε προς την κυβερνητική πλειοψηφία «διαλέξτε δύο άρθρα και δεσμεύομαι ότι θα τα ψηφίσω, αν και εσείς ψηφίσετε τα 16 και 24». Για «πρωτοφανή πρόταση» έκανε λόγο ο Αλέξης Τσίπρας, λέγοντας πως δεν είναι δυνατόν να ψηφίζει κάποιος αυτό με το οποίο διαφωνεί.

Να σημειωθεί πως ταύτιση μεταξύ των δύο κομμάτων υπάρχει στο άρθρο 62 για τον περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας μόνο για αδικήματα που τελέστηκαν κατά την άσκηση των καθηκόντων, όπως και στο άρθρο 101Α για τη συγκρότηση των ανεξάρτητων αρχών παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις.

Παράλληλα, περιθώρια συναίνεσης υπάρχουν για τα άρθρα 68 (και το δικαίωμα της μειοψηφίας με 2/5 να συστήνει εξεταστικές επιτροπές), 86 (για την κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας για την ποινική ευθύνη των υπουργών) και 96 (για την εξομοίωση των στρατιωτικών με τους τακτικούς δικαστές).

Με αυτά τα δεδομένα, υπάρχουν τρία τουλάχιστον άρθρα, για τα ποία θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον ο αριθμός των ψήφων που θα πάρουν. Πρόκειται για το άρθρο 3 που αφορά στις σχέσεις κράτους - Εκκλησίας (ήδη ο Γ. Μιχαλογιάννακης έχει πει πως δεν το ψηφίζει), το άρθρο 16 για τα πανεπιστήμια (στο οποίο εστιάζει η Νέα Δημοκρατία) και φυσικά το άρθρο 32 για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Οι «διαρροές» που μπορεί να υπάρξουν από τα κόμματα θα φανούν στο τελικό αποτέλεσμα.