Ο Ελληνας πρωθυπουργός μίλησε για ειλικρινείς συνομιλίες με τον τούρκο πρόεδρο. «Ο διάλογος όλα αυτά τα χρόνια ήταν ειλικρινής και σημαντικός για το μέλλον των λαών μας και την ευρύτερη περιοχή».
Όπως είπε οι δυο χώρες συνεργάστηκαν το 2015-6 στην προσφυγική κρίση. «Συνεργαστήκαμε όχι μόνο σε θέματα χαμηλής πολιτικής αλλά σε ένα μείζον διεθνές θέμα. Οικοδομήσαμε την ευρωτουρκική συνεργασία και βάλαμε μπροστά την ‘θετική’ ατζέντα, στην ενέργεια και την οικονομία. Φέραμε σε επαφή τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων και φτάσαμε κοντά σε λύση στο κυπριακό», θύμισε.
Όπως είπε ακολούθησε το πραξικόπημα και η θετική πορεία φρέναρε. «Ημουν από τους πρώτους που τηλεφώνησα στον Ερντογάν εκείνο το βράδυ γιατί η Ελλάδα υπερασπίζεται τη δημοκρατία», σημείωσε. «Αργότερα υπήρξαν εξελίξεις που δημιούργησαν εμπόδια. Υπήρξε ρητορική αντιπαραθετική, είδαμε στο Αιγαίο τον αριθμό των παραβιάσεων να φτάνει σε πολύ υψηλά επίπεδα με πολύ επικίνδυνα περιστατικά».
Η υπόθεση των οκτώ στρατιωτικών αποτέλεσε αγκάθι, όπως και η υπόθεση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών. «Θα μπορούσαμε να αποδεχτούμε ότι ο φαύλος κύκλος είναι το πεπρωμένο μας. Δεν το δεχτήκαμε. Στις συνομιλίες μας έγινε σαφές ότι ούτε εγώ, ούτε εσείς (σ.σ. Ερντογάν) δεχόμαστε αυτή την θέση».
Όπως τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να οικοδομηθεί θέση βασισμένη στον αλληλοσεβασμό, το διεθνές δίκαιο, χωρίς απειλές πολέμου και με αλληλοκατανόηση των ανησυχιών.
Πρώτη φορά μετά από 65 χρόνια είχαμε το 2017 επίσκεψη Τούρκου Προέδρου. «Πολλοί είπαν ότι δεν ήταν πετυχημένη γιατί μιλήσαμε με ειλικρίνεια. Εγώ λέω ότι ακριβώς για αυτό ήταν πετυχημένη. Γιατί πρέπει να συζητάμε».
Ο πρωθυπουργός θύμισε ότι έχει επισκεφθεί τέσσερις φορές την Τουρκία και σε αυτό το πνεύμα συμφωνήθηκε να προχωρήσουμε με βασικό στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης. «Μπορούν πράγματι να συμβάλουν οι συνομιλίες των υπουργών Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών».
Κατά τον ίδιο με την δημιουργία αυτών των προϋποθέσεων μπορούμε να προχωρήσουμε στην συνέχεια σε ότι αφορά τις διαφορές για την υφαλοκρηπίδα.
Σε ό,τι αφορά το κυπριακό ο πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη να υπάρξει λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ προς όφελος και των δυο λαών. «Οφείλουμε στη νέα προσπάθεια να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος και γι’ αυτό πρέπει να γίνουν προπαρασκευαστικές συζητήσεις στο θέμα της ‘ασφάλειας’».
Για την ενέργεια τόνισε ότι μπορεί να αποτελέσει άξονα συνεργασίας όχι εντάσεων. Τέλος στο θέμα της οικονομίας ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι συμφωνήθηκε να είναι το καλοκαίρι πραγματικότητα η σύνδεση Σμύρνης – Θεσσαλονίκης και να προχωρήσει ένα νέο φόρουμ συνεργασίας. Αναφορικά με το προσφυγικό τόνισε την σημασία της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και την ανάγκη να καταπολεμηθεί η λαθρομετανάστευση.
Ο πρωθυπουργός στάθηκε στο θέμα των οκτώ στρατιωτικών, που έθιξε ο Ερντογάν. Δήλωσε πως η Δικαιοσύνη έλαβε τις αποφάσεις και η Ελλάδα ως κράτος δικαίου οφείλει να κάνει σεβαστές αυτές τις αποφάσεις. «Στην Ελλάδα οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι αλλά αυτό που προέχει είναι αντιμετωπίσουμε το θέμα της ασφάλειας, ώστε να αντιμετωπιστούν τα δίκτυα διακινητών αλλά και κάθε εγκληματική οργάνωση, κάθε ύποπτο που θέλει να δημιουργήσει προβλήματα στην καλή γειτονία».
Ο πρωθυπουργός είπε ότι η συνάντηση είχε στόχο να μπουν τα θεμέλια ώστε να γίνουν βήματα και χαρακτήρισε «θετική» τη συνάντηση. «Αν ήταν επιτυχημένη θα το κρίνουν άλλοι»…
Ερντογάν: Τα προβλήματα μπορούν να λυθούν δίκαια και ειρηνικά
«Θέλουμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας σε κάθε επίπεδο. Κατά διαστήματα ανακύπτουν κάποια θέματα αλλά είχαμε την ευκαιρία να τα ξεπεράσουμε», δήλωσε ο T. Ερντογάν μετά το δίωρο τετ α τετ με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα αλλά και τις επαφές των δυο αντιπροσωπειών.
Στάθηκε στο οικονομικό πεδίο και ανέφερε ότι οι σχέσεις είναι πολύ χαμηλότερα απ’ όσο πρέπει, στα 3,5 δισ. ευρώ και αυτό δεν είναι επιθυμητό επίπεδο, πρέπει να ανέβει αρκετά ψηλά.
Ο Ερντογάν αναφέρθηκε στην ακτοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης – Θεσσαλονίκης που θα βοηθήσει στην μεταφορά φορτίων και εμπορευμάτων και την δεύτερη γέφυρα στους Κήπους. Στόχος είναι να προχωρήσει η 5η συνεδρίαση του ανώτατου συμβουλίου συνεργασίας.
«Όλα τα θέματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας μπορούν να λυθούν με δίκαιο και ειρηνικό τρόπο», τόνισε.
«Υποστήριξα από την περίοδο που ήμουν πρωθυπουργός τα βήματα προόδου και την ανάγκη να υπάρχουν διαρκείς δίαυλοι επικοινωνίας. Μπορούμε να λύσουμε κάθε θέμα με συζήτηση», υπογράμμισε.
Οι ομογενείς μας στην Ελλάδα και οι Έλληνες στην Τουρκία είναι άξονας συνεργασίας. Συζητήσαμε τα προβλήματα των πολιτών μας. Δουλεύουμε για να βελτιώσουμε την κατάσταση των Ελλήνων που βρίσκονται στην Τουρκία και επιθυμούμε το ίδιο και για τους πολίτες μας στην Ελλάδα, συμπλήρωσε.
Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο οι δυο πλευρές πριν ξεκινήσουν τον διάλογο πρέπει να υλοποιήσουν έναν οδικό χάρτη, να δημιουργηθεί σχέση εμπιστοσύνης.
Για το προσφυγικό σημείωσε ότι η χώρα του σηκώνει σημαντικό βάρος με τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες. Εχουμε θανάτους στο Αιγαίο και η ακτοφυλακή προσπαθεί να τους περιορίσει. Σε ότι αφορά την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας δήλωσε ότι την τηρεί αλλά η ΕΕ κατά τα μέγιστα δεν έχει τηρήσει αυτά που υποσχέθηκε.
Σε ότι αφορά τα θέματα της τρομοκρατίας είπε ότι θα πρέπει να είμαστε αμφότεροι ενάντια και να γίνει οδικός χάρτης για την αντιμετώπισή της. Δεν πρέπει οι φυγάδες από αυτά τα κινήματα (PKK κτλ.) να βρίσκουν προστασία στην Ελλάδα. Περιμένω να σεβαστεί η Ελλάδα τους νεκρούς του πραξικοπήματος και να φερθεί ανάλογα στους φυγάδες.
Γιατί τώρα η συνάντηση
Απαντώντας σε ερώτηση γιατί έγινε τώρα η συνάντηση ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι δυο χώρες όταν έχουν προβλήματα πρέπει να συζητούν σε ανώτατο επίπεδο. «Αν δεν υπήρχαν θέματα δεν θα είχε νόημα η συνάντηση. Η κριτική από ορισμένους οδηγεί σε τέλμα και αδράνεια. Αν δεν είχα επικοινωνία με τον κ. Ερντογάν δεν θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε κρίσιμα ζητήματα και κινδύνους που έχουμε αποτρέψει. Αν δεν επικοινωνούσαμε θα μπορούσαμε να βρεθούμε μπροστά σε κλιμακώσεις επικίνδυνες».
Από την πλευρά του ο Ερντογάν είπε ότι θα γίνει διάσκεψη στη Θεσσαλονίκη στην οποία θα συνοδεύεται από επιχειρηματίες. «Οι πολιτικοί πρέπει να κερδίζουν φίλους και όχι εχθρούς, θα πρέπει να δουλεύουν σε αυτόν τον τομέα, διαφορετικά δεν μπορείς να δουλέψεις».
Οι αξιωματικοί και οι Γκιουλενιστές
Δημοσιογράφος από την Τουρκία ρώτησε ευθέως τον Αλέξη Τσίπρα αν υπάρχει πρόθεση επιστροφής των οκτώ στρατιωτικών. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την κατηγορηματική αντίθεση σε όσους επιχείρησαν να ανατρέψουν την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση στην Τουρκία. Επανέλαβε ωστόσο ότι η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι απόλυτα σεβαστή και η διάκριση των εξουσιών απόλυτη συνταγματική επιταγή.
Η επίσκεψη στην Χάλκη
Ο Ερντογάν αναφέρθηκε στην επίσκεψη Τσίπρας στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Θύμισε ότι είναι κλειστή εδώ και δεκαετίες και είπε ότι γι’ αυτό δεν ευθύνεται ο ίδιος. Τόνισε ότι ο ίδιος ως παιδί την είχε επισκεφθεί και υποστήριξε πως στις διμερείς συνομιλίες έχει πει στον Αλέξη Τσίπρα ότι εκεί υπάρχουν 38.000 βιβλία, κάτι που τον είχε εντυπωσιάσει.
Ηρθαμε τώρα σε ένα σημείο που δεν υπάρχει εκπαίδευση στην Θεολογική Σχολή. Μας το βάζει στην ατζέντα η Ελλάδα αλλά εγώ λέω ότι στη Δυτική Θράκη έχουμε το θέμα των Μουφτήδων. «Ελάτε να επιλύσουμε και εμείς το θέμα των Μουφτήδων».
Όπως ανέφερε ο ίδιος έχει πει στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο να δώσει λίστα με όσους είναι στην Ιερά Σύνοδο ώστε να τους δώσει τουρκική ιθαγένεια, κάτι που συνέβη. Η Ιερά Σύνοδος λειτουργεί κανονικά και εξυπηρετεί τις ανάγκες του Πατριαρχείου.