Με κόντρα για τα ιδιωτικά ΑΕΙ ανοίγει η Αναθεώρηση του Συντάγματος

Ο κύβος ερρίφθη για την Αναθεώρηση του Συντάγματος. Η πρόταση του κυβερνώντος κόμματος δεν περιλαμβάνει αλλαγή του «άρθρου 16» για τα ΑΕΙ, με τη ΝΔ να προειδοποιεί πως δεν θα πάρει μέρος στη διαδικασία, καθώς θεωρεί κομβικό σημείο την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ερμηνεύει τη στάση της ΝΔ ως «άλλοθι» προκειμένου να δυσκολέψει την αλλαγή του άλλου επίμαχου άρθρου, του «86», που ορίζει τη (μη) ευθύνη υπουργών.

Η κόντρα έχει ιδιαίτερη σημασία (πέραν της προφανούς πολιτικής) για τον επιπλέον λόγο ότι: εάν η ΝΔ δεν προσέλθει τώρα στη διαδικασία, τότε σχεδόν όλα τα προς αναθεώρηση άρθρα πολύ δύσκολα θα συγκεντρώσουν τον απαιτούμενο αριθμό των 180 ψήφων, έτσι ώστε στην επόμενη (Αναθεωρητική) Βουλή να χρειάζονται μόνο 151. Αντιθέτως, η έγκρισή τους από αυτή τη Βουλή με απλή πλειοψηφία (151) θα απαιτεί στην επόμενη Βουλή την αυξημένη των 180, κάτι που ουδείς μπορεί να ξέρει εάν θα μπορεί να συμβεί, αφού η σύνθεση της επόμενης Βουλής... είναι το μεγάλο ζητούμενο. (σ.σ. Στην προαναθεωρητική και στην αναθεωρητική διαδικασία οι πλειοψηφίες απαιτούνται εναλλάξ).

Στην περίπτωση ναυαγίου, θα χρειαστούν άλλα πέντε χρόνια από την τελική ψήφιση του νέου Συντάγματος (που τοποθετείται το νωρίτερο εντός του 2019), ώστε να ανοίξει πάλι η αναθεωρητική διαδικασία.

Αναφερόμενος στην «εμμονή» της ΝΔ για μη κρατικά ΑΕΙ, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε χαρακτηριστικά χθες: Η πρόταση, αν είναι αυτή, της ΝΔ, να ανοίξουμε τώρα και να ψηφίσουμε όλοι μαζί άρθρα με τα οποία δεν συμφωνούμε, ώστε αυτά να πάρουν τώρα 180 ψήφους και παραπάνω και μετά να αναθεωρήσει όποια άρθρα θέλει η επόμενη πλειοψηφία, πράγματι είναι πρόταση-ρουλέτα. Αν, επαναλαμβάνω, είναι αυτή η πρόταση της ΝΔ, δείχνει με κραυγαλέο τρόπο την έλλειψη θεσμικής ωριμότητας και θεσμικής υπευθυνότητας από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης».

Όπως προέκυψε χθες από τη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία οριστικοποιήθηκε η κατ' άρθρο πρόταση, το κυβερνών κόμμα προσέρχεται στη διαδικασία Αναθεώρησης με πέντε προτάσεις αιχμής, οι οποίες δίνουν «προοδευτικό πρόσημο» στο νέο Σύνταγμα. Αφορούν:

Εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας

Αποσυνδέεται η εκλογή από τη διάλυση της Βουλής, όπως ορίζει το ισχύον Σύνταγμα, καθώς προτείνεται η εξής διαδικασία:

• Στην πρώτη ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Βουλής (επί ενός ή περισσοτέρων υποψηφίων για το ύπατο αξίωμα) να απαιτείται πλειοψηφία 200 ψήφων.

• Στη δεύτερη και στην τρίτη, να χρειάζεται πλειοψηφία 180 ψήφων.

• Εάν αυτές οι προσπάθειες δεν αποδώσουν, αντί να διαλύεται η Βουλή και να προκηρύσσονται εκλογές, όπως ισχύει σήμερα, να συνεχίζεται η διαδικασία για άλλους έξι μήνες, με μία ψηφοφορία ανά μήνα, μέχρι να συγκεντρωθούν οι 180 ψήφοι.

• Εάν παρέλθει χωρίς αποτέλεσμα το εξάμηνο, τότε οι δύο υποψήφιοι που θα έχουν συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους (σ.σ. ή ο ένας υποψήφιος, εάν δεν υπάρχουν άλλοι) θα αναμετρηθούν στις κάλπες, με τον λαό να εκλέγει απευθείας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Στη διάρκεια όλου αυτού του διαστήματος θα παρατείνεται η θητεία του απερχόμενου προέδρου.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας διευκρίνισε ότι η απευθείας εκλογή του ΠτΔ από τον λαό δεν «οδηγεί» σε Προεδρική Δημοκρατία, όπως υποστήριξε τμήμα της επιστημονικής κοινότητας στη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης που ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι. Ο ίδιος παράγοντας ανέφερε ως παράδειγμα την Αυστρία, όπου ο Πρόεδρος εκλέγεται μεν από τον λαό, αλλά το πολίτευμα είναι Προεδρευομένη Δημοκρατία.

Σχέση Κράτους-Εκκλησίας

Προς επιβεβαίωση των πληροφοριών, βρέθηκε η χρυσή τομή ανάμεσα στο σημερινό «άρθρο 3» (για το «αδιαίρετο») και στην προτεινόμενη νέα σχέση. Το νέο άρθρο θα ορίζει ρητώς την κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους. Σε ερμηνευτική δήλωση που θα προστεθεί, θα διευκρινίζεται ότι η επικρατούσα θρησκεία είναι η Ορθοδοξία, ωστόσο αυτή η παραδοχή δεν επιφέρει δυσμενείς συνέπειες έναντι άλλων θρησκειών. Επίσης, θα ορίζεται ο υποχρεωτικός πολιτικός όρκος για τους αιρετούς και τους δημόσιους υπαλλήλους.

Ο πολιτικός ή θρησκευτικός όρκος στο δικαστήριο θα είναι προαιρετικός καθώς, εν προκειμένω, θα αφορά στη συνείδηση του πολίτη και όχι σε κρατική λειτουργία.

Νόμος περί (μη…) ευθύνης υπουργών

Όπως ήδη έχει αναφερθεί, τροποποιείται το ισχύον «άρθρο 86», έτσι ώστε για την παραγραφή των τυχόν αδικημάτων θα ισχύει ό,τι και για τους απλούς πολίτες.

Θητείες βουλευτών

Κατά την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, οι επιτρεπόμενες (συνεχείς) θητείες των βουλευτών θα είναι το πολύ τρεις. Από τον περιορισμό εξαιρούνται οι αρχηγοί των κομμάτων και οι πρώην πρωθυπουργοί. Επίσης, θα ορίζεται σαφώς ότι ο πρωθυπουργός πρέπει να κατέχει βουλευτικό αξίωμα («ώστε να αποτραπούν εξελίξεις τύπου Παπαδήμου»).

Πρόταση δυσπιστίας στην κυβέρνηση

Η υποβολή πρότασης δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης πρέπει να είναι «εποικοδομητική». Τούτο σημαίνει ότι όποιο κόμμα υποβάλλει πρόταση μομφής, θα πρέπει να δηλώνει ποιο πρόσωπο επιθυμεί για την πρωθυπουργία -εάν εκπέσει του αξιώματός του ο νυν πρωθυπουργός.

Η πρόταση του κυβερνώντος κόμματος, υπογεγραμμένη από τουλάχιστον 50 βουλευτές, θα υποβληθεί τις επόμενες ημέρες στον Πρόεδρο της Βουλής, ώστε να ξεκινήσει επισήμως η αναθεωρητική διαδικασία.