«Αξιζε τον κόπο» το βαρύ φορτίο που επωμίστηκε η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ για την προώθηση των νομοθετημάτων που απαιτούσε η ολοκλήρωση του προγράμματος, δήλωσε ο πρωθυπουργός, μιλώντας στους βουλευτές του κόμματός του.
«Πετύχαμε εκεί που τρεις συνεχόμενες κυβερνήσεις απέτυχαν παταγωδώς και πετύχαμε προστατεύοντας ταυτόχρονα τους ασθενέστερους. Αυτό είναι το πιο σημαντικό», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας.
Σημείωσε πως μετά την καθαρή έξοδο του καλοκαιριού και την καταιγίδα των αρνητικών προβλέψεων από «θεσμικούς, παραθεσμικούς και εκδοτικούς παράγοντες», φαίνεται ότι για άλλη μια φορά τούς διαψεύδουμε.
Τόνισε πως η οικονομία είναι σε ανάκαμψη «και οι δημοσιονομικές επιδόσεις είναι τέτοιες που όχι μόνο καθιστούν αχρείαστο το μέτρο της περικοπής των συντάξεων αλλά, την ίδια στιγμή, δίνουν τη δυνατότητα και για μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης και κοινωνικής στήριξης».
Ο πρωθυπουργός στάθηκε στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, λέγοντας ότι περιλαμβάνει το σύνολο των μέτρων της Θεσσαλονίκης και ότι θα αρχίσει η νομοθέτησή τους το επόμενο διάστημα, εντός Νοεμβρίου, απαντώντας με αυτό τον τρόπο στα σενάρια για περιορισμό τους λόγω της διαφοράς εκτιμήσεων μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών.
Σημείωσε ότι η αντιπολίτευση θα κληθεί να πάρει θέση στο κοινοβούλιο και να ομολογήσει ότι ο κύκλος των μνημονίων και της προσαρμογής έχει κλείσει οριστικά. Περνάμε σε φάση λελογισμένης δημοσιονομικής επέκτασης, ξεκαθάρισε.
Η συνταγματική αναθεώρηση
Τώρα είναι η ώρα να αφοσιωθούμε και στις μεγάλες θεσμικές τομές και μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα, «για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, την εμβάθυνση της δημοκρατίας, της αξιοκρατίας και της ισονομίας, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης», τόνισε ο πρωθυπουργός
Μιλώντας για τη συνταγματική αναθεώρηση, δήλωσε ότι ο διάλογος ολοκληρώθηκε με την ευθύνη της Εθνικής Επιτροπής και ευχαρίστησε τον Μιχάλη Σπουρδαλάκη και όλα τα μέλη της επιτροπής για την προσφορά τους και την κοπιαστική εργασία τους.
«Σήμερα, με θεσμική ευθύνη, είμαστε έτοιμοι να εκκινήσουμε την κορυφαία διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης. Βασικός στόχος μας είναι να απαντήσουμε στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η δημοκρατία και ο κοινοβουλευτισμός», τόνισε.
Όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει:
* Την καθιέρωση παγίως αναλογικού εκλογικού συστήματος στο σύνταγμα και την ταυτόχρονη καθιέρωση της εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας. Η τελευταία αποτελεί τον θεσμό σύμφωνα με τον οποίο πρόταση δυσπιστίας δεν μπορεί να γίνει δεκτή από το Κοινοβούλιο, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι υπερψηφίζεται ταυτόχρονα και άλλος πρωθυπουργός. Ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι αυτό «δεν δημιουργεί μόνο συνθήκες πολιτικής σταθερότητας, καθώς δυσκολεύει την πρόωρη λήξη της κοινοβουλευτικής περιόδου. Ταυτόχρονα δημιουργεί τους όρους για τετραετείς πολιτικούς κύκλους πέρα και έξω από τακτικισμούς και σχεδιασμούς εξωθεσμικών πολιτικών κέντρων». Όπως είπε, «το μέτρο αυτό ισχυροποιεί την εκάστοτε κυβέρνηση. Είναι λοιπόν γι’ αυτό τον λόγο που δεν μπορεί να νοηθεί και να λειτουργήσει παρά μόνο σε συνδυασμό με την υποχρέωση για εφαρμογή ενός αναλογικού εκλογικού συστήματος, ενός εσωτερικού δηλαδή στον κοινοβουλευτισμό εξισορροπητικού μηχανισμού».
* Κατατίθεται πρόταση που αποτρέπει τη διάλυση του κοινοβουλίου με αφορμή την αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας με αυξημένη πλειοψηφία από το Κοινοβούλιο. Όπως είπε ο πρωθυπουργός, υπάρχουν για το συγκεκριμένο θέμα προβληματισμοί. «Μια λύση είναι η διενέργεια μιας τελευταίας ψηφοφορίας που θα απαιτεί απλώς 151 βουλευτές, ενώ μια άλλη, η απευθείας εκλογή από τον λαό, με αναμέτρηση μεταξύ των δύο πρώτων υποψηφίων στην τελευταία άγονη ψηφοφορία της Βουλής. Υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα και για τις δύο προτάσεις και σήμερα πρέπει να καταλήξει η ΚΟ στην τελική μας απόφαση».
• Πρόταση για την υποχρέωση ο πρωθυπουργός να είναι απαραιτήτως αιρετός από τον ελληνικό λαό, δηλαδή βουλευτής.
• Άλλο ένα μέτρο που αφορά την αρχιτεκτονική των θεσμών είναι και η υποχρέωση νέες ανεξάρτητες αρχές να ιδρύονται μόνο με αυξημένη πλειοψηφία των 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών. Διότι ο αστόχαστος πολλαπλασιασμός τους έχει οδηγήσει σήμερα σε θεσμικούς λαβυρίνθους, σημείωσε.
• Θέλουμε τη θεσμοθέτηση για πρώτη φορά της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας. Μέτρα δηλαδή που φέρνουν τον λαό αλλά και την πολιτική, τον διάλογο, τη διαφωνία, την αντιπαράθεση πολιτικών σχεδίων στο προσκήνιο. «Διότι έτσι συγκροτούνται οι ισχυρές δημοκρατίες».
Το πελατειακό κράτος
Ο πρωθυπουργός εκτίμησε ότι «η παρούσα συνταγματική διαμόρφωση δημιουργεί στην πραγματικότητα μια κάστα, την κάστα του πολιτικού προσωπικού, και οργανώνει θεσμικά το πελατειακό κράτος και το κράτος των προνομίων σε ειδικές κατηγορίες πολιτών».
«Γι’ αυτό έφτασε η η ώρα -και ας αναλάβουν σε αυτό την ευθύνη τους όλα τα κόμματα- για την τροποποίηση των διατάξεων περί ευθύνης των υπουργών, ώστε να καταργηθεί η σύντομη παραγραφή για τα αδικήματα που τελούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Και να προσδιοριστεί ταυτόχρονα ότι η ειδική δικονομική διαδικασία που προβλέπει αρμοδιότητα της βουλής δεν αφορά τα αδικήματα που τελούνται απλώς επ' ευκαιρία αυτών. Και με τον τρόπο αυτό να εξισωθεί η ποινική μεταχείριση στο μέτρο που πρέπει, με την ποινική μεταχείριση όλων των πολιτών».
Παράλληλα, είπε, «είναι ώρα για την τροποποίηση των διατάξεων για τη βουλευτική ασυλία, ώστε αυτή να καλύπτει επίσης αποκλειστικά τα αδικήματα που τελούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Και άρα να ζητείται από τη βουλή να κρίνει αν χρειάζεται να δοθεί προστασία και όχι να κρίνει αν χρειάζεται να αρθεί η δεδομένη και πάσης φύσεως προστασία».
Η κυβερνητική πλειοψηφία εισηγείται επίσης να προβλεφθεί όριο θητειών για τους βουλευτές, ώστε να μη δημιουργούνται όροι συναλλαγής με το εκλογικό σώμα.
Η σχέση Κράτους-Εκκλησίας
«Έχει έρθει λοιπόν ο καιρός ώστε να κατοχυρωθεί ρητά στο Σύνταγμα η θρησκευτική ουδετερότητα του ελληνικού κράτους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται κανονιστικά και πρακτικά. Και αυτή η ρητή κατοχύρωση είμαι βέβαιος ότι θα βρει σύμφωνη την Εκκλησία, που και εκείνη θέλει ένα σαφές περίγραμμα των σχέσεών της με το Κράτος», δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο αναγκαίος διαχωρισμός των ρόλων δεν είναι ένα αποκλειστικά συνταγματικό θέμα, αλλά αφορά ένα δαιδαλώδες νομοθετικό και κανονιστικό πλέγμα, «το οποίο δεν αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη. Αντίθετα προϋποθέτει διάλογο με σεβασμό και ειλικρίνεια. Προϋποθέτει καλή θέληση και μακρόχρονη κοινή εργασία».
Όπως είπε, «θέλω να διαβεβαιώσω και από αυτό εδώ το βήμα, την Ηγεσία της Εκκλησίας ότι εμείς προσερχόμαστε σε αυτό τον διάλογο με ακριβώς αυτό το πνεύμα. Το ίδιο εξάλλου με έχει διαβεβαιώσει και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, με τον οποίο μας συνδέει αμοιβαία εκτίμηση».
Τέλος, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι βούληση της κυβέρνησης είναι:
• να προστατεύσει το νερό και την ηλεκτρική ενέργεια από την επέλαση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας
• να κατοχυρώσει εμφατικά την προστασία της εργασίας και των εργαζομένων
• να αναγνωρίσει την αποκλειστική αρμοδιότητα των κοινωνικών εταίρων να ορίζουν τον κατώτατο μισθό
• να ενισχύσει τις κρατικές εγγυήσεις για παροχή υπηρεσιών υγείας σε όλους.
Η επίθεση στη Νέα Δημοκρατία
Σχολιάζοντας την αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας, δήλωσε ότι «διαπίστωσα μια αμήχανη στάση. Μια παιδιάστικη αντίδραση: Βάλτε και τα δικά μου, αλλιώς εγώ δεν παίζω… Ή μια αντίδραση που αντιστοιχεί σε τζογαδόρους και όχι σε σοβαρές και υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις, όταν μάλιστα διάβαζα διαρροές να μιλούν με χαρτοπαικτικούς όρους, του τύπου ρελάνς και άλλα παρόμοια».
Όπως είπε, «πράγματι η πρόταση, αν είναι αυτή της ΝΔ, να ανοίξουμε και να ψηφίσουμε όλοι μαζί άρθρα με τα οποία δεν συμφωνούμε, ώστε αυτά να πάρουν 180 και μετά να αναθεωρήσει όποια άρθρα θέλει η επόμενη πλειοψηφία, είναι πρόταση-ρουλέτα, που αν είναι, επαναλαμβάνω, πρόταση της ΝΔ, δείχνει με κραυγαλέο τρόπο την έλλειψη θεσμικής ωριμότητας από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Γιατί ο ίδιος ο νομοθέτης ορίζει αυτή τη διαδικασία με τις δύο ψηφοφορίες, σε δύο διαδοχικές κοινοβουλευτικές περιόδους, μία με 180 και μία με 151 ψήφους, ακριβώς επειδή επιθυμεί οι αναθεωρήσεις να εστιάζουν σε σημεία όπου μπορούν να επιτευχθούν συνενώσεις. Σε ώριμα αιτήματα. Δεν προέβλεψε αυτή τη διαδικασία ο νομοθέτης για να προσκαλεί η μία πολιτική δύναμη την άλλη σε μονομαχία στον κόκκινο ήλιο και όποιος κερδίσει, τα αλλάζει όλα…».
Ο πρωθυπουργός επιτέθηκε στον Κυριάκο Μητσοτάκη λέγοντας ότι «πολύ φοβάμαι ότι αυτό που οδηγεί τον κο Μητσοτάκη σε αυτή τη στάση είναι η ενδόμυχη επιθυμία του να μην αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης των υπουργών. Τον καλούμε λοιπόν να αναλάβει τις ευθύνες του ενώπιον του ελληνικού λαού, με καθαρές κουβέντες και όχι με μισόλογα. Δεν θα αφήσουμε για μια ακόμη πενταετία θεσμικά εκτρώματα να μολύνουν τη σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και στο πολιτικό σύστημα».