Μηνύματα φιλίας με αιχμές και… καρφιά

Ιστορική χαρακτήρισε τόσο την πρωτοβουλία όσο και την πρόσκληση του Τούρκου προέδρου ο Αλέξης Τσίπρας στις κοινές δηλώσεις με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, είναι σημαντικό να ενισχύσουμε τους διαύλους επικοινωνίας μας. Αυτό μπορεί να γίνει στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και του θεμέλιου λίθου των σχέσεών μας, που είναι η Συνθήκη της Λωζάνης.

Μίλησε για σεβασμό και την ανάγκη για συνομιλίες με σχέσεις εμπιστοσύνης. Υπάρχει ανάγκη να εκσυγχρονιστούν οι σχέσεις μας, να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των λαών και να συμβάλλουν στη σταθερότητα.

Αυτός ο εκσυγχρονισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στο πλαίσιο του απόλυτου σεβασμού στη Συνθήκη της Λωζάνης και όχι στην αναθεώρησή της.

Συνομιλήσαμε ανοικτά με τον Τούρκο πρόεδρο. Προσπαθήσαμε να μην κρύψουμε τις διαφορές αλλά και να λύσουμε τις παρεξηγήσεις.

Ο πρωθυπουργός είπε ότι μίλησε για τις παραβιάσεις στο Αιγαίο και ότι δεν συνάδει με τις καλές σχέσεις το γεγονός ότι επικρέμαται ακόμα η έννοια του casus belli.

Συμφωνήθηκε, όπως είπε, να αρχίσουν πάλι οι συνομιλίες για τα μέτρα οικοδόμησης μέτρων ασφάλειας και προκριματικές συζητήσεις για την υφαλοκρηπίδα.

Ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι στο Κυπριακό πρέπει να βρεθεί λύση που θα συνάδει με τις θέσεις του ΟΗΕ και πως ελπίζει να αρχίσουν οι συνομιλίες.

Εγινε πολλή κουβέντα για την προσφυγική κρίση. Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας είναι δύσκολη αλλά έχει βοηθήσει στη μεγάλη μείωση των ροών. Όπως είπε, συμφωνήθηκαν μέτρα για την καλύτερη εφαρμογή της. «Χαιρέτισα την προσπάθεια της Τουρκίας, που φιλοξενεί 2 εκατομμύρια πρόσφυγες», τόνισε.

Στάθηκε στη σημασία των ευρωτουρκικών σχέσεων και επανέλαβε ότι «η Ελλάδα στηρίζει την προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ». Η Ελλάδα στηρίζει και θα στηρίζει σταθερά μια δημοκρατική Τουρκία, που θα κοιτάζει προς την Ευρώπη. Μια Τουρκία που μετά το αποτρόπαιο πραξικόπημα θα προχωρήσει ξανά προς τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

Σε ό,τι αφορά το θέμα της ασφάλειας, ο πρωθυπουργός είπε πως τόνισε ότι βασική αρχή είναι ο σεβασμός στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η Ελλάδα δεν είναι χώρα που υποστηρίζει πραξικοπηματίες, αλλά είναι μια χώρα με κράτος δικαίου, που ορίζει την αρχή της διάκρισης των εξουσιών. «Η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και οι αποφάσεις γίνονται σεβαστές».

Τέλος ο πρωθυπουργός τόνισε ότι έγινε συζήτηση για την οικονομία, τις επενδύσεις, την ενέργεια και τις μεταφορές.

Σημείωσε ότι το 2018 είναι ορόσημο για τη χώρα καθώς βγαίνει από την κρίση. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει σημασία η ανάπτυξη στην Ελλάδα να συμπαρασύρει ένα ευρύτερα καλύτερο κλίμα στην περιοχή.

Σας καλώ να ανοίξουμε μαζί ένα νέο κεφάλαιο, που δεν θα βασίζεται στην καχυποψία και τις «εύκολες» προκλήσεις αλλά στην οικοδόμηση σχέσεων. Είμαι βέβαιος ότι θα το αποδεχτείτε. Αν όχι, θα αποβεί σε βάρος όχι των ελληνοτουρκικών σχέσεων αλλά των ευρωτουρκικών σχέσεων. Διατηρώ την πίστη ότι αυτή η επίσκεψη μπορεί να ανοίξει ένα θετικό κεφάλαιο, υπογράμμισε ο Αλ. Τσίπρας.

Επιμένει για τη Συνθήκη της Λωζάνης ο Ερντογάν

Από την πλευρά του, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ευτυχής για την επίσκεψη στην Ελλάδα, πρώτη φορά μετά από 65 χρόνια.

Εχουμε κάνει σημαντικά βήματα και στις συνομιλίες που είχαμε, θίξαμε και θέματα όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, που ελπίζουμε ότι φέτος θα γίνει στη Θεσσαλονίκη η πέμπτη συνάντηση.

Ως προς τις εμπορικές συναλλαγές, ο Τούρκος πρόεδρος τόνισε ότι έφτασαν τα 2,6 δισ. δολάρια. Είναι υποχώρηση και πρέπει να θέσουμε ανώτερους στόχους. Την Ελλάδα επισκέπτονται 800.000 Τούρκοι, ενώ 600.000 Έλληνες ταξιδεύουν στην Τουρκία. Θέλουμε, σημείωσε, να διαφυλάξουμε την πολιτιστική κληρονομιά και να αποκαταστήσουμε τα μνημεία πολιτισμού.

Αναφορικά με την τρομοκρατία, η Τουρκία κάνει μεγάλο αγώνα με «αιμοσταγείς συμμορίες» όπως το PKK και ξέρουμε ότι ο αντιτρομοκρατικός αγώνας είναι ένα θέμα που γνωρίζει η Ελλάδα. Είχαμε 250 νεκρούς στο πραξικόπημα και αναγνωρίζουμε τη στήριξη της Ελλάδας, δήλωσε.

Όπως είπε, συζητήθηκε το θέμα των Τούρκων που έχουν έρθει στην Ελλάδα. Είπα στον πρωθυπουργό ότι είναι δυνατόν να επιστραφούν στην Τουρκία, που είναι χώρα που κατήργησε τη θανατική ποινή και δεν γίνονται βασανιστήρια. Πιστεύω ότι η ελληνική δικαιοσύνη θα ακούσει την έκκληση αυτή.

Η Λωζάνη

Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη συζήτηση για τη Συνθήκη της Λωζάνης, δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος και επανέλαβε τα επιχειρήματα που είπε και στον Προκόπη Παυλόπουλο.

Επανέλαβε δηλαδή ότι η Συνθήκη υπεγράφη από 11 χώρες και έχει υπογράψει ακόμα και η Ιαπωνία. Αυτές οι χώρες υπέγραψαν τη Συνθήκη και σε αυτήν υπάρχουν προβλέψεις που δεν είναι μόνο για το Αιγαίο. Δεν υπάρχει τίποτα για το νομικό καθεστώς για τις μειονότητες; ρώτησε.

Εχουμε στη Δυτ. Θράκη μειονότητα που μπορεί να είναι τουρκική, Ρωμά ή άλλης προέλευσης. Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνουν σκέψεις για αυτά. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, επανέλαβε, στην περιοχή είναι πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο στην υπόλοιπη Ελλάδα, ενώ ο αρχιμουφτής διορίζεται, ενώ η Συνθήκη της Λωζάνης προβλέπει ότι πρέπει να εκλέγεται. Στην Τουρκία, ο πατριάρχης εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο.

Ο Ερντογάν επανέλαβε ότι «δεν εποφθαλμιά την εδαφική ακεραιότητα καμίας χώρας» και δήλωσε πως δεν υπήρξε στην Τουρκία κανένα θέμα για αποκατάσταση θρησκευτικών κτιρίων.

Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε αναφορά στο Κυπριακό λέγοντας ότι ο ίδιος είχε ενεργό ρόλο στη συμφωνία Ανάν και θύμισε ότι τότε η συμφωνία δεν προχώρησε λόγω της απόρριψής της από την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Είχαμε νέα συνάντηση πρόσφατα, δήλωσε, και υποστήριξε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά αποχώρησε.

Θέλουμε μια δίκαιη διαδική λύση που θα είναι βιώσιμη, και αυτό θέλει και η ελληνική πλευρά, αλλά τίθενται θέματα που μπορούν να χαρακτηριστούν υπεκφυγές. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο Τούρκος πρόεδρος πρόσθεσε ότι η Τουρκία έχει στρατό όπως η Ελλάδα. Αν είχε εφαρμοστεί η συνθήκη Ανάν, δεν θα υπήρχε, γιατί είχε οριστεί αριθμός στρατιωτών. Η ελληνική πλευρά έκανε το στραβοπάτημα αλλά μπορούμε να εργαστούμε από κοινού.

Το Αιγαίο

Συζητήσαμε το θέμα. Είναι δυσεπίλυτο αλλά μπορεί να λυθεί με διαπραγματεύσεις που πρέπει να γίνουν. Πρέπει να εστιάσουμε στο γεμάτο μέρος του ποτηριού. Δεν πρέπει να υπογραμμίζουμε διαρκώς τα σφάλματα. Πρέπει, είπε, να προχωρήσουμε και να κάνουμε τα απαραίτητα βήματα.

Το προσφυγικό

Η Τουρκία φιλοξενεί τρία εκατομμύρια πρόσφυγες και οι επενδύσεις που έκανε φτάνουν τα 30 δισ. δολάρια. Τι μας δίνει η ΕΕ, 850 εκατ. ευρώ, τα οποία παίρνει η Ερυθρά Ημισέληνος. Η ΕΕ υποσχέθηκε 3+3 δισ. αλλά έδωσε μόνο τα 850 εκατ. ευρώ, ανέφερε.

Η Ιερουσαλήμ

Όπως αναμενόταν, ειδική αναφορά έκανε ο Ερντογάν στην απόφαση Τραμπ. Η πόλη είναι πολιτιστικό κέντρο και πρωτεύουσα θρησκειών. Κανείς, πλην ΗΠΑ και Ισραήλ, δεν επικροτεί αυτή την απόφαση, σημείωσε.

Μήνυμα Τσίπρα για Αγία Σοφία, Θράκη και Λωζάνη

Απαντώντας στα όσα είπε ο Τούρκος πρόεδρος, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι «όλο το προηγούμενο διάστημα μάλλον δεν έγινε κατανοητό τι ζητά για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Δεν φαίνεται να ζητά την αναθεώρηση, άλλωστε αν ήθελε, θα έπρεπε να ψάξουμε να βρούμε την Ιαπωνία».

Είμαι λίγο μπερδεμένος, αν αυτό που θέτει στο τραπέζι είναι ο εκσυγχρονισμός ή η επικαιροποίηση ή η ορθή τήρηση της Συνθήκης της Λωζάνης.

Η μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη και η ελληνική στην Τουρκία πρέπει να γίνουν μοχλός έλξης μεταξύ των δύο χωρών και όχι αυτό που θα μας απομακρύνει.

Η κυβέρνηση έχει ιδιαίτερη μέριμνα για τους Έλληνες μουσουλμάνους της Τουρκίας και συμμερίζομαι την άποψη ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα. Τα ζητήματα που αφορούν τους Έλληνες πολίτες και τις μεταρρυθμίσεις δεν είναι θέμα που αφορά ξένα κράτη, τόνισε.

Σε ό,τι αφορά τις διαφορές στο Αιγαίο και το Κυπριακό, απαντώντας σε ό,τι είπε ο Ερντογάν, θύμισε ότι είναι 43 χρονών και το θέμα είναι ανοικτό. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι το θέμα υπήρξε γιατί έγινε εισβολή.

Σε ό,τι αφορά τις θρησκευτικές ελευθερίες, θύμισε ότι έχουν ανοίξει μια σειρά από τζαμιά αλλά η Ελλάδα ποτέ δεν σκέφτηκε να γίνει σε ένα από αυτά ορθόδοξη λειτουργία, όπως έγινε στην Αγία Σοφία.

Ο Ερντογάν επανέλαβε πάντως ότι θεωρεί το θέμα του αρχιμουφτή σοβαρό ζήτημα και ο Ελληνας πρωθυπουργός θα μεριμνήσει. Είναι ελληνικό θέμα, αλλά αν μας δίνετε την άδεια, μπορούμε να διατυπώσουμε τη θέση μας, σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος.