Παρά τη θετική έκβαση του PSI+ και την έγκριση του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος στήριξης για την Ελλάδα, δεν είναι λίγοι οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία και, κατά προέκταση, το Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Μάλιστα, σύμφωνα με τους αναλυτές, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο πολιτικός:

1. Γιατί είναι ο πλέον άμεσος (όπως όλα δείχνουν, οι εκλογές θα γίνουν μέσα στον Μάιο).
2. Γιατί ένα «λάθος» -κατά την εκτίμηση των αγορών- αποτέλεσμα δεν επιδέχεται διορθώσεις και παρεμβατικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα θα μπορούσε να γίνει αν προέκυπτε μία νέα καθυστέρηση στις ιδιωτικοποιήσεις ή στην πάταξη της φοροδιαφυγής κ.λπ.

Ένα άλλο ζήτημα που καθιστά τον πολιτικό κίνδυνο υψηλό για την οικονομία και το χρηματιστηριακό ταμπλό είναι πως αυτήν τη φορά τα αποτελέσματα είναι περισσότερο απρόβλεπτα από ποτέ.

H ιστορία των εκλογών στο ταμπλό του Χ.Α.

Σε αντίθεση, λοιπόν, με την τρέχουσα περίοδο, το 1990, για παράδειγμα, η αγορά προέβλεπε την καθαρή επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας, ήθελε μια τέτοια επικράτηση και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους είχαμε την εξέλιξη μιας ανοδικής κίνησης την περίοδο προ των εκλογών (και μετά).

Όταν το φθινόπωρο του 1993 ανετράπη η κυβέρνηση Μητσοτάκη (αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, υπέρμαχος των ιδιωτικοποιήσεων κ.λπ.), η αγορά έβλεπε με ανησυχία την επικείμενη επιστροφή του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου στην κυβέρνηση και η πορεία του Γενικού Δείκτη είχε ακολουθήσει την κατιούσα κατά την προεκλογική περίοδο, διακόπτοντας ένα ανοδικό ράλι εν όψει της τότε προσπάθειας ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ.

Αντίθετα, το 1996 η Σοφοκλέους έβλεπε θετικά την επικείμενη (τότε) επικράτηση του Κώστα Σημίτη στις εκλογές και για τον λόγο αυτόν οι τιμές των μετοχών ανέβαιναν κατά την προεκλογική περίοδο.

Το αξιοσημείωτο είναι πως μέχρι και το 1996 το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν λίγο-πολύ προβλέψιμο από τα επιτελεία των πολιτικών κομμάτων, αλλά και από το «έξυπνο» (και όχι μόνο) κομμάτι του εγχώριου και του διεθνούς χρήματος. Αντίθετα, το εκλογικό αποτέλεσμα του 2000 κρίθηκε στην τελική ευθεία, με τον Κώστα Σημίτη να κερδίζει μετά από μια ανατροπή του τελευταίου δεκαπενθημέρου τον Κώστα Καραμανλή, λίγο πριν από το… νήμα.

Η χρηματιστηριακή αγορά τότε φαίνεται πως σε πρώτη φάση ήθελε επικράτηση του Σημίτη (ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, ράλι που είχε ακολουθήσει, ενδεικτικές συζητήσεις τότε για «το κόμμα του χρηματιστηρίου» κ.λπ.), ωστόσο δεν θεωρούσε και μεγάλο πλήγμα το ενδεχόμενο επικράτησης της Νέας Δημοκρατίας. Για την πορεία βέβαια των χρηματιστηριακών τιμών εκείνη την (προεκλογική) περίοδο ειπώθηκαν πολλά, και μάλιστα το θέμα απασχόλησε και την ελληνική δικαιοσύνη (περί κρατικής χειραγώγησης των τιμών για προεκλογικά κυβερνητικά οφέλη), χωρίς ωστόσο να υπάρξει τελικά καταδικαστική απόφαση.

Οι εκλογές του 2004 και του 2007 ήταν σε μεγάλο βαθμό προβλέψιμες (ζητούμενο ήταν η έκταση της διαφοράς) και η αγορά επιθυμούσε μάλλον την εκλογή της Νέας Δημοκρατίας (το 2004 για να νοικοκυρέψει τα δημόσια οικονομικά και να επανιδρύσει το κράτος) και «δικαιώθηκε». Να σημειωθεί πως τον Σεπτέμβριο του 2007 (μήνας εκλογών) ο Δείκτης Οικονομικών Προσδοκιών του ΙΟΒΕ είχε σημειώσει τη μέγιστη τιμή του για μια μακρά σειρά ετών!

Το 2009 η εκλογική αναμέτρηση ήταν η πλέον προβλέψιμη ως προς τον νικητή, αλλά όχι ως προς την έκταση της διαφοράς, με τις τιμές των μετοχών να ανεβαίνουν κατά την προεκλογική περίοδο. Το οξύμωρο ήταν πως λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές η Ευρωπαϊκή Ένωση (βλέπε δηλώσεις Μπαρόζο) προειδοποιούσε διά τηλεοράσεως τους Έλληνες για τη σφιχτή πολιτική που έπρεπε να ακολουθήσουμε και ο τότε υπουργός Οικονομικών, κ. Παπαθανασίου, άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ανεβεί το δημοσιονομικό έλλειμμα έως και το 8% (τελικά ξεπέρασε το 15%...).

Επίσης, σε πολλά σημεία, οι προεκλογικές δηλώσεις και οι εξαγγελίες του Γιώργου Παπανδρέου θα έπρεπε λογικά να «μουδιάσουν» τη χρηματιστηριακή αγορά, όμως αυτό δε συνέβη.




Πώς θα μπορούσε να εξηγηθεί μια άνοδος του Γενικού Δείκτη του Χ.Α. σε ένα τέτοιο κλίμα;

Πρώτον, πολλοί πίστευαν πως η πορεία της ελληνικής οικονομίας επηρεαζόταν πολύ περισσότερο από τους χειρισμούς σε διεθνές επίπεδο και όχι από τις εγχώριες εξελίξεις. Άλλωστε, είχε παρατηρηθεί και σημαντική συνδιακύμανση τότε του Χ.Α. και των ξένων αγορών.

Και δεύτερον, πολλοί επενδυτές πίστευαν πως μια κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να ελέγξει αποτελεσματικότερα τις απαιτήσεις των συνδικάτων και να προχωρήσει σε δύσκολα μέτρα, χωρίς την ύπαρξη ανυπέρβλητων αντιδράσεων…

Και η σημερινή (εκλογική) πρόκληση…

Τα πράγματα όμως κατά την τρέχουσα προεκλογική περίοδο είναι πολύ πιο σύνθετα και πολύ πιο ρευστά. Πιο σύνθετα γιατί, ενώ σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις το σενάριο της έλλειψης αυτοδυναμίας φάνταζε μάλλον ως κίνδυνος, τώρα είναι αποτέλεσμα που συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες. Στις εκλογές αυτές, μάλιστα, δεν είναι καν βέβαιο πως και μια σύμπραξη μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλειοψηφία εδρών στη Βουλή.

Και τα πράγματα είναι πιο ρευστά καθώς όλοι συμφωνούν πως ο πολιτικός χρόνος που απομένει μέχρι τον προσεχή Μάιο είναι… τεράστιος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι περισσότεροι αναλυτές σπεύδουν να διευκρινίσουν πως τα αποτελέσματα μιας δημοσκόπησης που γίνεται σήμερα ίσως να είναι διαφορετικά από το αποτέλεσμα των εκλογών που θα γίνουν τον Μάιο.

Ο πολιτικός κίνδυνος, όμως, είναι γενικότερος και δεν σχετίζεται αποκλειστικά με τα αποτελέσματα των επικείμενων εκλογών. Και αυτό γιατί το κυρίως ζητούμενο δεν είναι μόνο η πολιτική «φωτογραφία» της Κυριακής του Μαΐου όπου θα διεξαχθούν οι εκλογές, αλλά η στάση που θα κρατήσουν η κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός μέσα στην επόμενη τετραετία.


***Η πορεία του Γ.Δ. από τις αρχές του 1990 δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.