Ποσό γύρω στα 6 δισ. ευρώ από την επικείμενη δόση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν να κατευθυνθεί στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελληνικού δημοσίου προς τις προμηθεύτριες επιχειρήσεις.

Νεότερες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εξόφληση όχι όλου του ποσού, αλλά σε πρώτη φάση ενός μόνο μέρους του. Και επιπλέον, φήμες λένε ότι θα επιχειρηθεί και κάποιο ψιλοκούρεμα, ιδίως στις περιπτώσεις που έχουν γκρίζα σημεία.  

Ακόμη όμως και όλο το ποσό να δοθεί, παράγοντες της αγοράς θεωρούν πως τουλάχιστον το 80% (γύρω στα 5 δισ. ευρώ) θα καταλήξει τελικά στις τράπεζες γιατί οι επιχειρήσεις έχουν δανειστεί από το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας ώστε να καλύψουν την τρύπα που άνοιξε σε αυτές το δημόσιο. Και το ερώτημα που ακολουθεί είναι το εξής: θα έρθει και πάλι στις επιχειρήσεις -με τη μορφή νέων δανείων- ένα τουλάχιστον τμήμα αυτών των 5 δισ. ευρώ; «Πολύ δύσκολα θα δούμε κάποιο σημαντικό ποσό μέσα στο άμεσο μέλλον», θεωρεί υψηλόβαθμο στέλεχος της αγοράς.

Επιπρόσθετα, από την Ευρωπαϊκή Ένωση (μέσω δύο ταμείων) αναμένονται: α) ποσό γύρω στα 2 δισ. για τη δανειοδότηση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και β) η χρηματοδότηση των έργων του ΕΣΠΑ (όσων φυσικά από αυτά προχωρήσουν). Πέρα από το γεγονός ότι δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για το πότε αυτά τα χρήματα θα πέσουν στην οικονομία (το πιθανότερο είναι πως θα έρθουν σταδιακά σε διάστημα τουλάχιστον 2-3 ετών), ακόμη και αν αυτός ο φιλόδοξος στόχος επιτευχθεί, δεν φτάνει ούτε για... ζήτω με βάση την τρέχουσα κατάσταση που επικρατεί στην αγορά.

Και αυτό γιατί οι τράπεζες εδώ και μήνες κλείνουν ολοένα και περισσότερο -μήνα με τον μήνα- την κάνουλα των χρηματοδοτήσεων, συνεχίζοντας να δανείζουν πολύ λιγότερα χρήματα σε σχέση με τις αποπληρωμές των παλαιότερων χορηγήσεων.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τον Οκτώβριο του 2011 η πιστωτική επέκταση σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα της προηγούμενης χρονιάς ήταν -2,2%, τον Νοέμβριο επιδεινώθηκε στο -2,4%, τον Δεκέμβριο στο -3,1% και τον Ιανουάριο του 2012 στο -3,3%. Ειδικότερα, μόνο το δίμηνο Δεκεμβρίου 2011 - Ιανουαρίου 2012 οι τράπεζες «ρούφηξαν» από την αγορά 2,1 δισ. ευρώ (αποπληρωμές παλαιότερων δανείων μείον νέες χορηγήσεις)!

Τα πράγματα μάλιστα είναι πολύ χειρότερα για συγκεκριμένους κλάδους και δραστηριότητες, οι οποίοι έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Σε αντίθεση λοιπόν με τις κρατικές εταιρείες, τις εξαγωγικές επιχειρήσεις και τον κλάδο της ενέργειας, όπου ο δανεισμός δεν έχει σημειώσει πτώση (ή κατά περίπτωση είναι και αυξημένος), τον Ιανουάριο του 2012 η πιστωτική επέκταση σε δωδεκάμηνη βάση παρουσίαζε πτώση 8,4% στη γεωργία (αδυναμία σε πολλούς αγρότες να παράγουν…), 7,6% στον κλάδο των κατασκευών, 6,6% στο εμπόριο και 1,9% στη βιομηχανία και στον τουρισμό.

Ειδικότερα, ο ρυθμός μείωσης των πιστώσεων προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες και τις ατομικές επιχειρήσεις διευρύνθηκε στο -7,3(!) τον Ιανουάριο του 2012, έναντι -6,6% τον Δεκέμβριο του 2011 και +0,3% τον Ιανουάριο του 2011.

Δηλαδή, ακόμη και στην περίπτωση όπου αυξηθεί η πιστωτική επέκταση, όλα δείχνουν πως τα κεφάλαια θα κατευθυνθούν στους ασφαλέστερους και δυναμικότερους κλάδους της οικονομίας (σε αυτούς που δεν είδαν τη χρηματοδότησή τους να μειώνεται ούτε μέσα στο 2011) και όχι στις εταιρείες που βρίσκονται μετά την τετραετή κρίση στο μάτι του κυκλώνα.

Το κακό επίσης είναι πως μέχρι τουλάχιστον το προσεχές φθινόπωρο, όπου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το ζήτημα της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, μάλλον δεν φαίνεται πιθανό να ανακοπεί η υπάρχουσα τάση και να οδηγηθούμε σε θετική πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα, εκτός αν έρθουν τα πάνω κάτω στο ζήτημα της ψυχολογίας στην οικονομία. Και εκτός αν προκύψει κάποια μαζική επιστροφή των δεκάδων δισ. ευρώ καταθέσεων που έφυγαν από τα ταμεία των ελληνικών τραπεζών τη διετία 2010-2011.

Ούτε βέβαια και μετά την ολοκλήρωση της επανακεφαλαιοποίησης είναι βέβαιο πως θα αποκατασταθεί η ομαλότητα στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας. Απλώς υπάρχει η ελπίδα πως η θωράκιση του τραπεζικού συστήματος θα δώσει τη δυνατότητα στους ελληνικούς χρηματοπιστωτικούς ομίλους να αντλήσουν ρευστότητα από τις αγορές.

«Η εξέλιξη της τραπεζικής χρηματοδότησης τους επόμενους μήνες θα εξαρτηθεί από τον βαθμό βελτίωσης του μακροοικονομικού περιβάλλοντος στη χώρα και ειδικότερα από τον βαθμό βελτίωσης της εμπιστοσύνης των αποταμιευτών», αναφέρει χαρακτηριστικά το δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank.

Η ολοκλήρωση του PSI Plus, σε συνδυασμό με τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων (και ενδεχομένως κάποια άλλα πιθανά κίνητρα), θεωρητικά θα μπορούσε να αυξήσει τις καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών έως έναν βαθμό, από την άλλη πλευρά ωστόσο οι αναλυτές επισημαίνουν πως ένα μέρος των σημερινών καταθέσεων θα «τραβιέται» από τις τράπεζες λόγω της οικονομικής κρίσης.

Πέρυσι, οι αναλυτές είχαν εκτιμήσει ότι περίπου 1-2 δισ. ευρώ μηνιαίως θα έφευγαν από τις τράπεζες, ακόμη και αν δεν υπήρχε ο κίνδυνος επιστροφής στη δραχμή, επειδή οι καταθέτες τους (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ήταν αναγκασμένοι να τρώνε από τα έτοιμα.

Μάλιστα, τα ποσά αυτά είχαν υπολογιστεί χωρίς να συνεκτιμηθούν οι πολύ χαμηλότερες φετινές αμοιβές εργασίας, οι πρόσθετες φορολογήσεις που επιβλήθηκαν και γενικότερα η τόσο μεγάλη προβλεπόμενη ύφεση στην πραγματική οικονομία…

Η ουσία λοιπόν είναι πως για το άμεσο μέλλον οι περισσότερες επιχειρήσεις πρέπει να συνεχίσουν τη… δίαιτα της ρευστότητας, αποφεύγοντας τη διανομή μερισμάτων, περικόπτοντας επενδύσεις, δίνοντας έμφαση στις ταμειακές ροές και προσπαθώντας να ρευστοποιήσουν περιουσιακά τους στοιχεία. Το ζήτημα προσέλκυσης αγοραστών και στρατηγικών επενδυτών φαίνεται πως θα μας απασχολήσει για πολλές γνωστές εισηγμένες εταιρείες το 2012.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.