Πιο επικίνδυνη φάση έχει αρχίσει για την ευρωζώνη, σύμφωνα με τους οικονομολόγους του ελβετικού οίκου UBS. "Πιστεύουμε ότι η κρίση χρέους στην ευρωζώνη έχει εισέλθει σε πιο επικίνδυνη φάση, όπου οι πιέσεις στο οικονομικό και στο τραπεζικό τοπίο είναι ξεκάθαρα πιο εμφανείς, καθώς οι ανησυχίες για το sovereign default αυξάνονται.

Παρά τα σημάδια από την Ουάσιγκτον το περασμένο σαββατοκύριακο ότι οι Ευρωπαίοι και οι παγκόσμιοι ηγέτες είναι πρόθυμοι να εξετάσουν κάποια πιο αποφασιστική πολιτική, συγκεκριμένα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση παραμένουν άπιαστο όνειρο και αυξάνεται η αβεβαιότητα που απειλεί μια ήδη εξασθενημένη παγκόσμια οικονομία".

Αναφορικά με την Ελλάδα, οι οικονομολόγοι της UBS επισημαίνουν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να χρεοκοπήσει. Η UBS εκτιμά ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί θα αποφύγουν για την ώρα τη χρεοκοπία της χώρας μας και πολύ περισσότερο την έξοδο από την ΟΝΕ.

Αντιμέτωπες με τον κίνδυνο μετάδοσης της ελληνικής χρεοκοπίας μέσω του τραπεζικού τομέα στο ευρύτερο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα, η τρόικα και η ελληνική κυβέρνηση θα καταλήξουν σε συμφωνίες που θα επιτρέψουν την εκταμίευση της επόμενης δόσης των 8 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα της δημόσιας βοήθειας καθώς και τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) με τη μορφή των συμφωνιών ανταλλαγής χρέους. Ωστόσο, η πιθανότητα χρεοκοπίας τις επόμενες μέρες είναι 10% - 20%.

Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) είναι σημαντική. Η συμμετοχή εμφανίζεται κοντά στο 75%, ενώ ο αρχικός στόχος ήταν 90%, με καταληκτική ημερομηνία την 9η Σεπτεμβρίου. Παρ' όλα αυτά, πιστεύουμε ότι το καθεστώς αυτό θα προχωρήσει, ακόμα κι αν δεν φθάνει το 90% και για τον ίδιο λόγο το ΔΝΤ  και η Ε.Ε. είναι πιθανόν να παράσχουν χρηματοδότηση, αφού η εναλλακτική λύση είναι μια άτακτη χρεοκοπία, για την οποία η χώρα και οι τράπεζες της Ευρώπης δεν είναι καλά προετοιμασμένες.

Η UBS υπολογίζει ότι οι πιθανότητες χρεοκοπίας στις αρχές του 2012 είναι στο 50% - 70%, αλλά μόνο αν οι απαραίτητοι μηχανισμοί ασφαλείας έχουν τεθεί σε εφαρμογή για την Ελλάδα. Οι εν λόγω μηχανισμοί ασφαλείας θα περιλαμβάνουν αυξημένο EFSF και κεφαλαία ανάγκης για τις τράπεζες.

Υποθέτοντας ότι η Ελλάδα λαμβάνει την επόμενη δόση χρηματοδότησης, η επόμενη έκθεση του ΔΝΤ για την πορεία της ελληνικής συμμόρφωσης θα γίνει στις αρχές Δεκεμβρίου. Καθώς είναι πιθανό ότι η Ελλάδα δεν κινείται προς αυτήν την πορεία, οι κίνδυνοι χρεοκοπίας θα αυξηθούν και πάλι από το τέλος του έτους.

Στην περίπτωση της... καθυστερημένης χρεοκοπίας, ένα μέρος του κινδύνου που αποτιμάται στις τιμές αγοράς τώρα θα υποχωρήσει έστω και προσωρινά. Οι ωφελημένοι της υπόθεσης, βραχυπρόθεσμα, θα είναι οι μετοχές και οι πιστωτικές αγορές, με τη μείωση στα περιθώρια CDS και στο κόστος χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών τραπεζών, αλλά άνοδο του ευρώ. Τα ασφαλή καταφύγια θα χάσουν μερικά από τα πιο πρόσφατα κέρδη τους.

Εμείς υπογραμμίζουμε, επισημαίνουν οι αναλυτές της UBS, ωστόσο, ότι κάθε ράλι ανακούφισης θα είναι προσωρινό και ρηχό. Τα βασικά θέματα της χρεοκοπίας, της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και η απουσία ανάπτυξης θα παραμείνουν χωρίς αντιμετώπιση, γεγονός που υποδηλώνει μόνο περιορισμένες προοπτικές ανάκαμψης για τις αγορές.

Μια βραχυπρόθεσμη επέκταση της ελληνικής χρηματοδότησης θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για την πολιτική να αντιμετωπίσουν κάποιες από τις υποκείμενες προκλήσεις. Στην κορυφή της λίστας είναι το μαξιλάρι ασφαλείας για τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό τομέα από την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Η δυσκολία του έργου αυτού, όμως, δεν μπορεί να υποτιμηθεί.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες -όπως έγινε και στις ΗΠΑ το 2008- είναι απρόθυμοι να θέσουν τα χρήματα των φορολογουμένων σε κίνδυνο προληπτικά με τη μορφή ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, όπως υποστηρίζεται από τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΔΝΤ.

Μπορεί η πολιτική να αντιδράσει;

Δύο γενικά συμπεράσματα προκύπτουν τελικά σύμφωνα με τη UBS: Πρώτον, οι πολιτικοί της Ευρώπης και οι φορείς χάραξης πολιτικής πρέπει να κάνουν περισσότερα για να καλύψουν την ευρωζώνη και την εμπιστοσύνη των επενδυτών γενικότερα.

Μεταξύ άλλων, τα μέτρα πρέπει να περιλαμβάνουν πιθανώς ισχυρότερα κεφαλαιακά αποθέματα στον τραπεζικό τομέα, ένα εκτεταμένο EFSF - ESM για τη χρηματοδότηση και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την υποστήριξη των αγορών ομολόγων της αλλά και τη συνέχιση της δημοσιονομικής λιτότητας στις χώρες της ευρωζώνης υψηλού κινδύνου.

Όμως, τα παραπάνω είναι μεγάλα ζητήματα για την πολιτική οικονομία της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, το δεύτερο συμπέρασμα είναι πως πιθανότατα η κρίση θα ενταθεί πριν η πολιτική μπορέσει  να προσφέρει ό,τι απαιτείται.