Ποιοι ευνοούνται από το «μαχαίρι» στα κόστη;

Χαρακτηριστικά παραδείγματα εταιριών που αναμένεται να ωφεληθούν σημαντικά από τις πολιτικές περικοπής των δαπανών - Τι προβλέπεται να «παίξει» με τις τράπεζες στη διετία 2011-2012 - Αναλυτικός πίνακας.

Δημοσιεύθηκε: 21 Ιανουαρίου 2011 - 07:52

Στέφανος Kοτζαμάνης [email protected]

Ποιοι ευνοούνται από το «μαχαίρι» στα κόστη;

Χαρακτηριστικά παραδείγματα που αναμένεται να ωφεληθούν σημαντικά από τις πολιτικές περικοπής των δαπανών τους - Τι προβλέπεται να «παίξει» με τις τράπεζες κατά τη διετία 2011-2012 - Αναλυτικός πίνακας.

Η μείωση του λειτουργικού κόστους θα πρέπει -σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια- να αποτελέσει ένα από τα κριτήρια που καλό είναι να λάβουν υπόψη τους φέτος οι επενδυτές της Σοφοκλέους, επισημαίνουν πολλοί αναλυτές.

«Προτείνουμε στους χρηματιστηριακούς επενδυτές να επιλέξουν μετοχές ελληνικών εταιριών, που με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο στην αγορά εργασίας θα είναι ικανές να αναδιαρθρώσουν - εξορθολογίσουν τις δαπάνες μισθοδοσίας τους, ή να κινηθούν επιθετικά απέναντι σε διάφορες κατηγορίες σταθερού κόστους, όπως τα συμβόλαια συντήρησης και οι συμβάσεις ενοικίων».

Ειδικότερα για το 2011, γνωστή χρηματιστηριακή εταιρία εκτιμά για τις εισηγμένες του ΧΑ τις οποίες καλύπτει ότι:

• Μείωση κατά 10% στο κόστος εργασίας, χωρίς τον υπολογισμό των αποζημιώσεων, θα μπορούσε να είναι το βασικό σενάριο για πολλές εταιρίες. Μεταξύ των εταιριών με μεγάλο αριθμό εργαζομένων συγκαταλέγονται οι Alpha Bank, Eurobank, OTE, ΕΥΔΑΠ, ΑΤΕbank, ΔΕΗ, Εθνική Τράπεζα, Πειραιώς, Ελλάκτωρ κ.ά.

• Υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια για επαναδιαπραγμάτευση σε εκείνα τα συμβόλαια ενοικίου εμπορικών ακινήτων που είναι συνδεδεμένα με δείκτες. Κάποιες από τις εισηγμένες που θα μπορούσαν να ωφεληθούν είναι οι ΟΤΕ, όμιλος Folli Follie, Ελλάκτωρ, Jumbo κ.ά.

• Μείωση κατά 5% στις αμοιβές τρίτων, στα ασφάλιστρα, στα έξοδα επισκευών και συντηρήσεων θα μπορούσε να είναι ένα λογικό σενάριο για πολλές εταιρίες.

Με βάση μάλιστα τη σύσταση του υπουργού Οικονομικών, κ. Γιώργου Παπακωνσταντίνου, να επεκταθούν και για τις εισηγμένες εταιρίες κρατικού ενδιαφέροντος οι διατάξεις για τις μειώσεις αποδοχών των ΔΕΚΟ (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΔΕΗ, ΕΛΠΕ κ.ά.), οι χρηματιστηριακοί αναλυτές έχουν βγάλει τα κομπιουτεράκια τους και υπολογίζουν σενάρια εξοικονόμησης δαπανών.

Βέβαια, κανείς παράγοντας της αγοράς δεν ισχυρίζεται ότι η ικανότητα περιορισμού του κόστους είναι σε θέση από μόνη της να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κρίσης, ωστόσο ενδεικτική είναι η θέση του προέδρου της εταιρίας Πλαίσιο, κ. Γιώργου Γεράρδου, ότι αν μια επιχείρηση που βλέπει τη ζήτηση να συρρικνώνεται σημαντικά δεν είναι σε θέση να ελέγξει και το κόστος της, τότε αργά ή γρήγορα θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από την αγορά. Μάλιστα, ο κ. Γεράρδος αναμένει ότι η εταιρία του θα ωφεληθεί από το κλείσιμο κάποιων ανταγωνιστών του.

Πάντως, όσο και αν οι επιχειρήσεις μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος, θεωρείται σίγουρο ότι η κατάσταση γι' αυτές δεν θα βελτιωθεί εάν δεν ξεκινήσουν επενδύσεις στην ελληνική οικονομία, καθώς κάθε εργαζόμενος που απολύεται σημαίνει ταυτόχρονα και ένας καταναλωτής λιγότερος…

Τι «παίζει» με τράπεζες

Το 2011 θα είναι η χρονιά όπου προβλέπεται ότι οι τράπεζες θα εντείνουν τις προσπάθειές τους για ουσιαστική περιστολή δαπανών, που θα αφορά και στις δαπάνες μισθοδοσίας. Ενώ λοιπόν μέχρι τώρα στις περισσότερες τράπεζες οι δαπάνες προσωπικού αυξάνονταν ετησίως στον ρυθμό του πληθωρισμού, ή και λίγο πιο πάνω, τα πράγματα από φέτος άρχισαν να «στενεύουν ιδιαίτερα».

Ενδεικτικά είναι το πρόγραμμα sabbatical της Τράπεζας Πειραιώς, οι μειώσεις μισθών που αναμένονται στην ΑΤΕbank ως μέρος του προγράμματος αναδιάρθρωσης αλλά και οι περικοπές σε αμοιβές και λοιπές αποδοχές -λίγο έως πολύ- σε όλες τις τράπεζες.

Με βάση λοιπόν το «στένεμα» στις δαπάνες που αναμένεται τα επόμενα χρόνια και την ελπίδα για κάποια, μικρή τουλάχιστον, άνοδο των καθαρών εσόδων από τόκους και προμήθειες, η Marfin Analysis προβλέπει υποχώρηση του δείκτη κόστους προς έσοδα, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα.

Έτσι, ο συγκεκριμένος δείκτης προβλέπεται να μειωθεί από το 56% το 2010 στο 50% το 2012 για την Εθνική Τράπεζα, από το 52% στο 48% για την Alpha Bank, από το 49% στο 46% για τη Eurobank, από το 51% στο 48% για την Τράπεζα Κύπρου, ενώ ακόμη πιο μεγάλη αναμένεται να είναι η πτώση για τις κρατικές τράπεζες: από το 71% στο 58% για την ΑΤΕbank και από το 77% στο 55% για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο!

Τράπεζες: Δείκτης κόστους/έσοδα 2010-2012
Τράπεζα	2010	2011	2012
Εθνική Τράπεζα	56%	51%	50%
Alpha Bank	52%	49%	48%
Eurobank	49%	47%	46%
Τράπεζα Πειραιώς	60%	56%	54%
ΑΤΕbank	71%	60%	58%
Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο	77%	56%	55%
Τράπεζα Κύπρου	51%	49%	48%
Πηγή: Marfin Analysis

Ενδεικτικά παραδείγματα

Για τον εισηγμένο όμιλο Quest Holdings (πρώην Info-Quest), οι πρωταρχικοί στόχοι φέτος είναι η διατήρηση της ισχυρής ρευστότητας και η προσεκτική εμπορική πολιτική με στόχο την αποφυγή πιθανών επισφαλειών.

Ειδικότερα, στη δραστηριότητα των ολοκληρωμένων λύσεων, η θυγατρική Unisystems διαθέτει σαφώς χαμηλότερο ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων σε σχέση με πέρυσι, καθώς δεν έχουν προκηρυχτεί νέα έργα από το Δημόσιο και οι τράπεζες έχουν περιορίσει τις επενδύσεις τους. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Φέσσας αναφέρθηκε στη σημαντική μείωση των εξόδων που αναμένεται φέτος, αφού οι εργαζόμενοι του ομίλου Quest Holdings μειώθηκαν από τους 1.440 στους 1.300, γεγονός που οδήγησε και σε κάποιες μη επαναλαμβανόμενες δαπάνες (αποζημιώσεις) το 2010. Να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος όμιλος πληροφορικής συγκαταλέγεται σε εκείνους που -αναλογικά τουλάχιστον- προχώρησαν σε περιορισμένες περικοπές στο προσωπικό τους.

Μένουμε στον κλάδο πληροφορικής και πάμε στη CPI, όπου τους τελευταίους 14 μήνες ο αριθμός των εργαζομένων συρρικνώθηκε περίπου κατά 35 άτομα και η τρέχουσα οικονομική χρήση θα επιβαρυνθεί για τον λόγο αυτόν με μη επαναλαμβανόμενες δαπάνες.

Πέραν αυτού, η CPI εντάχθηκε μέσα στον Δεκέμβριο σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ του υπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με το οποίο δεσμεύτηκε ότι δεν θα μειώσει τον αριθμό των εργαζομένων και έναντι αυτής της υπόσχεσης θα λάβει επιδότηση στις εργοδοτικές εισφορές που καταβάλλει. Η κίνηση αυτή θα δώσει την ευχέρεια στη διοίκηση και για αναδιάρθρωση του προσωπικού, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα.

Μπορεί η διοίκηση της Νάκας να έχει προβλέψει για τη χρήση που λήγει τον προσεχή Ιούνιο μείωση πωλήσεων 10%, αλλά αναμένει μεγαλύτερη ποσοστιαία υποχώρηση εξόδων, καθώς εκτιμώνται περιορισμός προσωπικού κατά 10%, πτώση των ενοικίων και λοιπών δαπανών σε ποσοστό 10%, περαιτέρω μείωση αποθεμάτων τουλάχιστον κατά 10%, αλλαγή σημείων πώλησης που δεν εμφανίζουν κερδοφορία κ.λπ.

Μεγάλες περικοπές κόστους επιχειρούνται και στον κλάδο της ένδυσης, καθώς η ζήτηση εξακολουθεί φέτος να υποχωρεί έντονα για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Ενδεικτικό το παράδειγμα της αλυσίδας Βάρδας, η οποία έχει περιορίσει το δίκτυό της, έχει μειώσει σημαντικά το προσωπικό της και σύντομα αναμένεται να αποχωρήσει από το Χ.Α. μετά τη δημόσια πρόταση που ολοκληρώθηκε (σύμφωνα με κάποιες πηγές, στην απόφαση για αποχώρηση από το ταμπλό συνεκτιμήθηκε και το κόστος διατήρησης της μετοχής στο Χρηματιστήριο της Αθήνας).

Στον κλωστοϋφαντουργικό κλάδο, η μείωση του αριθμού των εργαζομένων κατά τα τελευταία χρόνια υπήρξε μεγάλη, ωστόσο το τελευταίο διάστημα οι εισηγμένες εταιρίες δεν εστιάζουν στην περαιτέρω μείωση των θέσεων εργασίας, αλλά στον περιορισμό του εργατικού κόστους ανά εργαζόμενο.

Ενδεικτικό είναι ότι ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων Κλωστοϋφαντουργών κ. Ελευθέριος Κούρταλης χαρακτήρισε θετική εξέλιξη τον νέο εργασιακό νόμο, ενώ αίτημα του κλάδου προς το Δημόσιο είναι η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών. Η προβλεπόμενη βελτίωση των συνθηκών στον κλάδο για το πρώτο τουλάχιστον εξάμηνο του 2011, σε συνδυασμό με ενδεχόμενη νέα μείωση στο κόστος εργασίας, αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά τη θέση πολλών εταιριών και να δημιουργήσει προϋποθέσεις βιωσιμότητάς τους.