Οι μεγάλες απώλειες στο ταμπλό της Σοφοκλέους, η συσσωρευμένη πείρα και οι υποψίες για κακοδιαχείριση που προκαλούνται από τη στάση και τις συμπεριφορές ορισμένων διοικήσεων έχουν ωθήσει τους επενδυτές μειοψηφίας να ενδυναμώνουν την κριτική τους και ενίοτε να καταφεύγουν σε ένδικα μέσα.

Φυσικά, οι μειοψηφίες δεν έχουν πάντοτε δίκιο και όλοι υποψιαζόμαστε περιπτώσεις του παρελθόντος όπου οι «μικρομέτοχοι» κινούνταν για να εξυπηρετήσουν «συγκεκριμένα συμφέροντα» και όχι για να αμυνθούν απέναντι στις ενέργειες και στις παραλείψεις των διοικήσεων.

Ας δούμε όμως μερικές μόνο από τις τρέχουσες υποθέσεις που αφορούν στο συγκεκριμένο θέμα: 

* ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΡΩΤΗ: Μέτοχοι που εκπροσωπούν περί το 8% του συνόλου της Betanet ετοιμάζονται να ζητήσουν διαχειριστικό έλεγχο στην εταιρεία με σκοπό να εξακριβωθεί το πώς μία "υγιής" επιχείρηση πτώχευσε βουτηγμένη στα χρέη μέσα σε λίγους μόνο μήνες και αφού μάλιστα είχε προηγηθεί αύξηση κεφαλαίου με καταβολή μετρητών. Η διοίκηση βέβαια της Betanet καλείται να αντιμετωπίσει πολλές ακόμη δικαστικές περιπέτειες, καθώς εναντίον της έχουν προσφύγει νομικά πελάτες, εργαζόμενοι (αυτοί που πέτυχαν την πτώχευση) και ενδεχομένως προμηθευτές.

* ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ: Διαχειριστικό έλεγχο για τον τρόπο άσκησης της διοίκησης θα έχουμε και στην περίπτωση της Alma-Ατέρμων, μιας εισηγμένης η μετοχή της οποίας έχει σταματήσει να είναι διαπραγματεύσιμη στο ταμπλό του Χ.Α. εδώ και αρκετούς μήνες. Στην περίπτωση αυτή, η μειοψηφία μιλά για αδιαφανείς διαδικασίες πώλησης περιουσιακών στοιχείων αλλά και για το πλήθος των σημειώσεων του ορκωτού ελεγκτή.

* ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΡΙΤΗ: Η πρόσφατη εξέλιξη είναι ότι άνοιξε ο δρόμος για την κατάθεση μαζικών αγωγών κατά των Ισπανών της εταιρίας Ρόκας μετά την τελευταία δικαστική εξέλιξη (το 17ο τμήμα του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών εξέδωσε την υπ’ αριθμόν 1770/2010 απόφαση με την οποία απορρίπτει την προσφυγή της Iberdrola Renovables S.A. κατά της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς). Η απόφαση αφορούσε στην επιβολή προστίμου 300.000 ευρώ στην Iberdrola Renovables S.A. "για την υπόθεση των swaps (ανταλλαγές μετοχών) στην (τότε) εισηγμένη Ρόκας ΑΒΕΕ".

--- Ο ρόλος του ΣΕΔ

Και μπορεί βέβαια οι τρεις παραπάνω περιπτώσεις να σχετίζονται μεταξύ τους λόγω κοινού μετοχικού ενδιαφέροντος, ωστόσο το μόνο βέβαιο είναι ότι η στάση των μετόχων μειοψηφίας απέναντι στις διοικήσεις των εταιριών έχει πλέον μεταβληθεί: ο έλεγχος γίνεται στενότερος και γενικότερα εκφράζεται συχνά δυσφορία σχετικά με θέματα που αφορούν στις αμοιβές των μελών των διοικητικών συμβουλίων, στα μπόνους και στα stock options κ.λπ.

Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας κατάστασης έχει παίξει αναμφίβολα και ο Σύνδεσμος Επενδυτών Διαδικτύου (ΣΕΔ) με μια σειρά κινήσεις τις οποίες έχει ξεκινήσει: 

* Στον ΟΤΕ, για παράδειγμα, ο ΣΕΔ παρέστη στη συνέλευση διαμαρτυρόμενος για την αιφνιδιαστική περικοπή του μερίσματος.

* Στην περίπτωση της Ζάμπα, ο ΣΕΔ "μάζεψε" γύρω στο 9% της εταιρίας και πρότεινε στη διοίκησή της την επέκταση στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας, πρόταση που απορρίφθηκε ωστόσο από τη διοίκηση, στο πλαίσιο της τακτικής γενικής συνέλευσης της 30ής Ιουνίου.

* Μόλις πρόσφατα, ο ΣΕΔ ζήτησε από τη διοίκηση της Centric περισσότερη πληροφόρηση για την επικείμενη αύξηση κεφαλαίου που σχεδιάζει, μέρος της οποίας προβλέπεται να γίνει με εισφορά σε είδος (μετοχών άλλων εταιριών).

* Χαρακτηριστική ήταν επίσης η κίνηση του ΣΕΔ να καλέσει μέλος της διοίκησης της Ναυτιλιακής Εταιρείας Λέσβου (ΝΕΛ) να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα των επενδυτών, καθώς πολλά παράπονα είχαν κατακλύσει τον σύνδεσμο.

Συνολικότερα, ο ΣΕΔ προτείνει εδώ και καιρό σε όλες τις εισηγμένες τη συμμετοχή στα διοικητικά συμβούλιά τους ενός τουλάχιστον μέλους που να εκπροσωπεί τη μειοψηφία. Έχει δηλώσει επίσης υπέρ και της ψηφοφορίας εξ αποστάσεως, διάταξη που ήταν να περάσει από το ελληνικό κοινοβούλιο προεκλογικά, ωστόσο στη συνέχεια βάλτωσε...

--- Κι άλλες περιπτώσεις

"Οργανωμένες" όμως μειοψηφίες υπάρχουν σήμερα και σε άλλες εισηγμένες, όπως για παράδειγμα στην Τεχνική Ολυμπιακή, ή ακόμη και στην Atlantic, η οποία προχθές αιτήθηκε να ενταχθεί στις διατάξεις του άρθρου 99. Στην τελευταία περίπτωση, η οικογένεια Λαουτάρη απέκτησε ποσοστό στην Atlantic, όταν συνεισέφερε την εταιρία της κάπου στις αρχές της δεκαετίας.

Έκτοτε, οι σχέσεις των οικογενειών Αποστόλου - Λαουτάρη διαταράχτηκαν, με τους Λαουτάρηδες να ξανανοίγουν από την αρχή αλυσίδα λιανικής στην Εύβοια και να (λέγεται ότι) προτείνουν εδώ και χρόνια την πώληση της εισηγμένης σε τρίτους.

Στην περίπτωση της Nutriart, πρώην επενδυτές και κυρίως ο παλαιός βασικός μέτοχος κ. Ν. Κατσέλης έχουν καταφύγει νομικά σε βάρος του ομίλου Δαυίδ ζητώντας να αυξηθεί το αντίτιμο της δημόσιας πρότασης του 2007 από τα 3,60 στα 5,40 ευρώ. Η υπόθεση έχει εκδικαστεί και η απόφαση αναμένεται γύρω στα τέλη του έτους.

Στην Προοδευτική μιλάμε κυρίως για ενδοοικογενειακή κόντρα μεταξύ των αδελφών Κούτλα, η οποία έχει φτάσει και στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, έχουν υπάρξει αρκετές άλλες περιπτώσεις όπου μέτοχοι μειοψηφίας έχουν αντιδράσει σε αποφάσεις διοικήσεων και έχουν ασκήσει αυστηρή κριτική σε αυτές.

Για παράδειγμα, ο γνωστός επενδυτής κ. Ιωάννης Τζιβέλης είναι αυτός που ουσιαστικά έχει μπλοκάρει την απόσυρση από το ταμπλό της Crown Hellas Can από την πολυεθνική Crown. Γνωστή επίσης ήταν και η κόντρα του με τη διοίκηση της Ευρωπαϊκής Πίστης, που έληξε με την πώληση των μετοχών του κ. Τζιβέλη.

** Αναδημοσίευση από το 643ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 16 - 20 Ιουλίου 2010.