Ηλεκτροσόκ προκαλεί στην αγορά η συνειδητοποίηση, με καθυστέρηση δύο μηνών, της μείωσης που προκαλεί στα καθαρά κέρδη των εισηγμένων και στα κέρδη ανά μετοχή η αλλαγή του φορολογικού πλαισίου με την καθιέρωση εταιρικού φόρου 40% στα διανεμόμενα κέρδη.

Μετά τις τηλεδιασκέψεις που ακολούθησαν τη δημοσίευση των λογιστικών καταστάσεων α΄ τριμήνου, έγινε αντιληπτό στο σύνολο των αναλυτών και μέσω αυτών στη χρηματιστηριακή αγορά ότι τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων μειώνονται έως και 20% εξαιτίας της αύξησης του φορολογικού συντελεστή.

Για τις εταιρίες που διανέμουν το ελάχιστο υποχρεωτικό μέρισμα (35% των κερδών της μητρικής) ο φορολογικός συντελεστής αυξάνεται από το 24% στο 29,6%, ενώ για εταιρίες που διανέμουν έως και το 96% των κερδών τους  (π.χ. ο ΟΠΑΠ) ο φορολογικός συντελεστής διπλασιάζεται και φθάνει στα επίπεδα του 46% - 50%!

Ήδη, την Παρασκευή η Citigroup -που σημειωτέον ήταν η δεύτερη μετά τη Merrill Lynch που κατάλαβε τις επιπτώσεις από την αλλαγή- προχώρησε σε περικοπή της τιμής-στόχου για τον ΟΠΑΠ από τα 15,5 στα 13,5 ευρώ υπολογίζοντας ότι στο διηνεκές(!) ο φορολογικός συντελεστής για τον οργανισμό διαμορφώνεται πλέον στο 50%!

Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται κύμα καθοδικών αναθεωρήσεων τιμών-στόχων, ιδιαίτερα για μετοχές εταιριών με παραδοσιακά υψηλή μερισματική απόδοση, από τμήματα ανάλυσης εγχώριων και ξένων οίκων, καθώς πλέον έχουν αντιληφθεί οι πάντες τις επιπτώσεις.

Όπως έχει γράψει ήδη από τον Απρίλιο το Euro2day (Φοροπαγίδα για ξένους και "ξένους") η κυβέρνηση επέβαλε εταιρικό φόρο 40% στα διανεμόμενα κέρδη καταργώντας την παρακράτηση φόρου προκειμένου να φορολογήσει και τους ξένους μετόχους, που χάρη στις συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολόγησης έπαιρναν αφορολόγητο το μέρισμα από τις ελληνικές μετοχές.

Έτσι, κατέφυγε στο εφεύρημα να επιβάλει εταιρικό φόρο 40% στα διανεμόμενα κέρδη, ο οποίος πέφτει στο 24% για τα αδιανέμητα. Πρόκειται για βίαιη αύξηση του φορολογικού συντελεστή επί των κερδών ανάλογα με το pay out που έχει κάθε επιχείρηση. Αλλαγή που μειώνει ως εκ τούτου τις εκτιμήσεις για καθαρά κέρδη και κέρδη ανά μετοχή, ιδιαίτερα για τις εταιρίες με υψηλή παραδοσιακά μερισματική απόδοση.

Πριν από την αλλαγή του φορολογικού καθεστώτος οι επιχειρήσεις φορολογούνταν με συντελεστή 25% για όλα τα κέρδη τους (διανεμόμενα και αδιανέμητα) και εν συνεχεία υπήρχε παρακράτηση φόρου 10% επί των καθαρών διανεμόμενων κερδών (μέρισμα). Φόρο που παρακρατούσε η εταιρία για λογαριασμό του μετόχου και τον απέδιδε στην εφορία.

Αυτό σήμαινε ότι μια εταιρία με προ φόρων κέρδη 100 ευρώ πλήρωνε φόρο 25 ευρώ και εν συνεχεία εφόσον διένειμε το σύνολο των καθαρών κερδών της (75 ευρώ) υπήρχε παρακράτηση φόρου επιπλέον 7,5 ευρώ.

Με το νέο σύστημα ο εταιρικός φόρος καθορίζεται στο 40% και πέφτει στο 24% για τα αδιανέμητα κέρδη. Αυτό σημαίνει ότι στο ίδιο παράδειγμα εφόσον η εταιρία με προ φόρων κέρδη 100 ευρώ αποφασίσει να τα διανείμει όλα θα πληρώσει φόρο 40 ευρώ! 

Μεγάλο το πλήγμα για ΟΠΑΠ, ΜΟΗ και για άλλες εταιρίες με υψηλό μέρισμα

Η επίπτωση είναι τεράστια για τις εταιρίες με παραδοσιακά υψηλή μερισματική απόδοση (ΟΠΑΠ, Motor Oil). Στον ΟΠΑΠ ο φορολογικός συντελεστής εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί φέτος στο 46% - 47%, όταν στο α΄ τρίμηνο ήταν στο 24,7%!

Ο οργανισμός σε επίπεδο ομίλου έχει διανείμει ως μέρισμα, κατά μέσο όρο, τα τελευταία 6 χρόνια, το 96,4% των κερδών του. Με τον νέο φορολογικό συντελεστή και την έκτακτη εισφορά, το pay out πέφτει στο 79% τουλάχιστον για τα επόμενα τρία χρόνια (2010-13).

Και αυτό γιατί ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται στο 46% - 47%, ενώ κάποιοι αναλυτές (κ. Λ. Παπαδόπουλος της Citigroup) τον ανεβάζουν και στο 50%.

Σημειώνεται ότι στον ΟΠΑΠ τα Αμοιβαία που διαχειρίζεται η Capital Asset Management κατέχουν αθροιστικά το 15% του μετοχικού του κεφαλαίου και μάλιστα με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Για τη Motor Oil ο φορολογικός συντελεστής την επόμενη τριετία, εφόσον διατηρήσει την ίδια τακτική διανομής μεγάλου μέρους των καθαρών κερδών της ως μέρισμα, αναμένεται να διαμορφωθεί στα επίπεδα του 38% - 40% και το effective pay out να υποχωρήσει στο 50%, όταν κατά μέσο όρο την τελευταία τετραετία διαμορφώθηκε στο 86%.

Φεύγουν οι ξένοι επενδυτές και οι πολυεθνικές

Με το νέο φορολογικό καθεστώς οι ξένοι πληρώνουν πλέον φόρο καθώς το 40% επιβάλλεται στην πηγή ως εταιρικός φόρος και δεν μπορεί να αναιρεθεί από καμία συμφωνία αποφυγής διπλής φορολόγησης.

Η αλλαγή προκαλεί σοβαρή επίπτωση στη μερισματική απόδοση που λάμβαναν καθώς μέχρι και πέρυσι φορολογούνταν με 25%, ενώ από φέτος θα φορολογείται με 40%. Για τον λόγο αυτόν, πελάτες της Merill Lynch και της Citigroup μειώνουν εδώ και περίπου ενάμιση μήνα την έκθεσή τους σε ελληνικές μετοχές με υψηλή μερισματική απόδοση.

Ταυτόχρονα, η ρύθμιση επιφέρει πλήγμα και στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Και αυτό γιατί η επιβολή ενός τόσο υψηλού φόρου λειτουργεί ως επιπρόσθετο αντικίνητρο αυξάνοντας τον χρόνο απόσβεσης της επένδυσης.

Η Deutsche Telekom θα δει, για παράδειγμα, τα έσοδά της από μερίσματα του ΟΤΕ να μειώνονται κατά 15%, ενώ άλλες πολυεθνικές (π.χ. Crown Cork & Seal) αποφεύγουν να φέρουν στην Ελλάδα κέρδη θυγατρικών των εν Ελλάδι επιχειρήσεών τους.

Βάσει κοινοτικής οδηγίας, οι επιχειρήσεις που εδρεύουν σε χώρα της Ε.Ε. και ελέγχουν ποσοστό άνω του 10% σε εταιρίες άλλης χώρας-μέλους απαλλάσσονται από την παρακράτηση φόρου επί των μερισμάτων.

Με τη θεσμοθέτηση εταιρικού φόρου η παραπάνω κοινοτική οδηγία ακυρώνεται στην πράξη και οι πολυεθνικές εταιρίες θα φορολογούνται με 40% για τα μερίσματα που θα λαμβάνουν από τις εν Ελλάδι θυγατρικές τους.

Η ρύθμιση έχει προκαλέσει αναστάτωση ήδη σε μεγάλες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα κυρίως στην εμπορία τροφίμων και λοιπών καταναλωτικών ειδών και είναι πιθανόν να υπάρξει νέο κύμα φυγής πολυεθνικών από τη χώρα με μεταφορά έδρας στην Ιταλία ή ακόμη και στη Βουλγαρία.