Εξαπλώνεται η κρίση-"Μύρισαν αίμα" οι αγορές

Αυτό που φοβούνταν εξαρχής αρκετοί σκεπτόμενοι παράγοντες, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, δείχνει ήδη να συμβαίνει. Η "ελληνική περίπτωση" εξελίσσεται πλέον σε θρυαλλίδα πιεστικών εξελίξεων για άλλες χώρες του Νότου, με πρώτο "ντόμινο" την Πορτογαλία, σε εφαλτήριο πτωτικών προσδοκιών για το ευρώ - και κατ' επέκταση σε δαμόκλειο σπάθη για την ίδια την οικονομική και νομισματική ένωση.

Η εξέλιξη αυτή εντείνει τις πιέσεις προς τις ηγέτιδες ευρωπαϊκές δυνάμεις να αντιδράσουν συντεταγμένα, πλην όμως ενδεχομένως να ωθήσει και σε βεβιασμένους χειρισμούς, ιδίως στην περίπτωση της Γερμανίας, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο ενός "ατυχήματος", όπως εκ των υστέρων θεωρείται ότι συνέβη με την κατάρρευση της Lehman Brothers.

Κι αυτό καθώς η κυβέρνηση Μέρκελ καλείται να στηρίξει άμεσα την Ελλάδα, ενώ η κοινή γνώμη της χώρας της είναι αντίθετη κι έχοντας μπροστά της κρίσιμες εκλογές, που μπορεί να πλήξουν σοβαρά την κυβέρνησή της.

Σήμερα, το spread του ελληνικού δεκαετούς ξεπερνά πλέον και τις 1.000 μονάδες, έως τις 1.021 με την απόδοση να εκτινάσσεται στο 13,1%, και την απόδοση στον 2ετή τίτλο να αγγίζει ακόμη και το 38%! 

Νέα εκτίναξη και στο CDS επί των ελληνικών τίτλων, το οποίο ανέρχεται στις 911,6 μονάδες βάσης στην 5ετία, από 823 μονάδες εχθές, με την ασφάλιση του ελληνικού χρέους να καθίσταται πλέον η ακριβότερη στον κόσμο! 

Εν ολίγοις, το ελληνικό πρόβλημα χρηματοδότησης έχει πλέον εξελιχθεί σε κομβικό θέμα που θα επηρεάσει δραματικά την περαιτέρω εξέλιξη της ΟΝΕ είτε προς την κατεύθυνση της περαιτέρω οικονομικής ενοποίησης είτε δημιουργώντας πλέον φυγόκεντρες δυνάμεις, κάτι που ορισμένοι εκτιμούν πιθανό, τουλάχιστον στην περίπτωση της Γερμανίας.

Προφανώς, στο συγκεκριμένο παιχνίδι σημαντικό ρόλο παίζουν οι διεθνείς κερδοσκόποι, αναφέρουν παράγοντες της αγοράς που γνωρίζουν τα παραπάνω δεδομένα. Οι κερδοσκόποι, χρησιμοποιώντας την "ευκαιρία" της Ελλάδας, ανεβάζουν τώρα τον πήχη του προβλήματος μέσω της Πορτογαλίας, δοκιμάζοντας στην πράξη τις αντοχές της ΟΝΕ και των ισχυρών της κρατών.

Το χειρότερο, δε, είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν -με ελληνική αφετηρία- σε μια περίοδο όπου υπάρχουν εκτιμήσεις ακόμη και για την εκδήλωση μιας διεθνούς κρίσης "κρατικών χρεών", καθώς κάτι τέτοιο είναι σύνηθες επακόλουθο των τραπεζικών κρίσεων, όπως αυτή που εκδηλώθηκε ανά τον κόσμο το 2008 - 2009.


Κατά πόδας ακολουθεί η Πορτογαλία, έπεται η Ισπανία;

Ενδεικτικό του τι συμβαίνει στην πράξη είναι το γεγονός ότι η Πορτογαλία βρίσκεται πλέον -στα μάτια των αγορών- στη θέση όπου βρισκόταν η Ελλάδα περίπου στα μέσα του Ιανουαρίου, όταν ήδη είχε ξεσπάσει πανικός εσωτερικά για τις δημοσιονομικές εξελίξεις και η χώρα βαλλόταν καθημερινά από ξένα δημοσιεύματα.

Το spread του 10ετούς ομολόγου της Πορτογαλίας χθες ξεπέρασε τις 240 μονάδες (επίπεδα στα οποία βρισκόταν τον Ιανουάριο το αντίστοιχο ελληνικό ομόλογο), ενώ τα "ασφάλιστρα κινδύνου", τα περιβόητα πλέον CDSs, για το πενταετές ομόλογό της έφτασαν χθες τις 347 μονάδες βάσης, περίπου όσο ήταν τα αντίστοιχα ελληνικά στα μέσα του Γενάρη.

Κι όλα αυτά χωρίς η συγκεκριμένη ευρωπαϊκή χώρα να έχει κατηγορηθεί για αναξιοπιστία όπως η Ελλάδα ή να έχει βρεθεί (ακόμη) στο επίκεντρο έντονα αρνητικών δημοσιευμάτων - και βεβαίως πριν ακόμη γίνει γνωστή η χθεσινή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητάς της από τη Standard & Poors.

Ελάχιστη ώρα μετά ακολούθησε η νέα υποβάθμιση της χώρας μας από τον ίδιο οίκο σε επίπεδο "junk".

Σήμερα, τα spreads των πορτογαλικών ομολόγων εκτινάσσονται σε νέα ιστορικά υψηλά εντός ευρωζώνης, με τη διαφορά απόδοσης του 10ετούς τίτλου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού, στις 333 μονάδες βάσης με άνοδο πλέον των 100 μβ, ενώ το CDS στην 5ετία ενισχύεται στις 408 μονάδες βάσης, από 385,9 μονάδες εχθές στο κλείσιμο.

H αδιαφανής -κι ενδεχομένως χειραγωγούμενη- αγορά των CDSs χθες το μεσημέρι "προεξοφλoύσε" πιθανότητα χρεοκοπίας για την Πορτογαλία σε ποσοστό… 26%, (σ.σ.: εμείς είχαμε ήδη φτάσει το… 46%), σε χειρότερη δηλαδή θέση από την Ισλανδία και τη Λετονία - και σε απόσταση αναπνοής από την Ουκρανία.

Ανεβασμένα σε υψηλά ποσοστά, σε σχέση με τον Ιανουάριο, είναι επίσης τα spreads (και τα CDSs) της Ισπανίας. To spread του 10ετούς ομολόγου της χθες ήταν στις 105 μονάδες (έναντι 73 στις 15/1) και το CDS βρισκόταν στις 188 μονάδες έναντι 122 στις 14/1.

Σήμερα, το spread του 10ετούς ισπανικού ομολόγου εκτινάσσεται στις 132 μονάδες βάσης, ενώ το CDS στην 5ετία ενισχύεται στις 207,794 μονάδες βάσης

Χθες, επίσης, είχαμε και το συμβάν της οριακής υπερκάλυψης σημαντικής έκδοσης εντόκων γραμματίων της Ιταλίας, παρά το αυξημένο επιτόκιο, που ευλόγως επιβάρυνε το κλίμα.

Στο μεταξύ, σε προχθεσινή του ανάλυση με τίτλο "Greek bail out: Containment or Contagion", ο οίκος Fitch, αφού πρώτα εξετάζει την πορεία των CDSs της Ελλάδας και της Πορτογαλίας, καταλήγει ότι σε αμφότερες εκδηλώνονται ισχυρές πιέσεις με προσδοκίες για αδυναμία πληρωμών που αυξάνονται για την περίοδο 1 έτους.

Στη συνέχεια, μελετώντας την εξέλιξη των CDSs σε ευρώ και των CDSs σε δολάρια για τον κίνδυνο της Γερμανίας, του οικονομικού "στυλοβάτη" δηλαδή της ΟΝΕ, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αγορά των "ασφαλίστρων κινδύνου" εκτιμά πως η παροχή του πακέτου στήριξης στην Ελλάδα είναι πιθανόν ότι δεν θα καταφέρει να περιορίσει τη χρηματοδοτική κρίση εντός των ελληνικών συνόρων.

Αντιθέτως, σημειώνει, είναι πιθανόν να επιδράσει σε όλες τις οικονομίες της ευρωζώνης, λόγω εκτεταμένων "ανησυχιών" για την αξία του ευρώ.

Τα λάθη των "ισχυρών" Ευρωπαίων

Ωστόσο, τα "διλήμματα" που αντιμετωπίζουν τώρα οι ισχυροί μας εταίροι στην ΟΝΕ οφείλονται σε σημαντικό βαθμό σε πολιτικά σφάλματα του προηγούμενου διαστήματος, αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, σημειώνοντας τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα:

- Την αρχική άρνηση των Γερμανών να συζητήσουν οποιοδήποτε πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα.

- Το γεγονός ότι οι πρώτες ανακοινώσεις για "στήριξη" από την ΟΝΕ τον Μάρτιο ήταν ιδιαίτερα ασαφείς και δημιούργησαν μεγάλες αμφιβολίες για το αν υπάρχει σχέδιο.

- Το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα τα 45 δισ. ευρώ -που προβλέπει το σχέδιο- θεωρούνται από εκπροσώπους των αγορών "ασπιρίνη" για το ελληνικό πρόβλημα, δημιουργώντας την αίσθηση ότι η χώρα μας δεν θα έχει λύση για τις μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησής της το 2011 και το 2012.

Κι έτσι έρχονται στο προσκήνιο τα σενάρια για τυχόν επαναδιαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους, την οποία μάλιστα εμφανίστηκε χθες να θέτει επίσημα επί τάπητος με δήλωσή του εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος της κ. Μέρκελ!

Ταυτόχρονα, ο επκεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου Ifo και εις εκ των κορυφαίων συμβούλων της γερμανικής κυβέρνησης προειδοποιεί ότι η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει ποτέ την οικονομική βοήθεια της Γερμανίας.

Είναι προφανές ότι οποιαδήποτε αναδιαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους, όσο ομαλή, προσχεδιασμένη και "ήπια" και αν είναι, θα έχει συνέπειες όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό. Ειδικότερα δε στην Ευρώπη.

Αν μάλιστα δεν είναι ούτε ομαλή ούτε ήπια (εφόσον δηλαδή προβλέπει μείωση του ύψους του χρέους, εις βάρος των δανειστών, και μάλιστα σοβαρή), οι συνέπειες μπορεί να είναι ζοφερές.

Κι αυτό καθώς σχεδόν το 85% του ελληνικού χρέους το κατέχουν ξένοι επενδυτές, με τα μεγαλύτερα ποσά να αφορούν σε γαλλικές και δευτερευόντως σε γερμανικές τράπεζες (περίπου 75 και 45 δισ. δολάρια αντιστοίχως).

Σαφώς, πολύ δυσμενής θα είναι και η επίδραση στο status της ίδιας της ΟΝΕ και του ευρώ, ενώ μεγάλη θα είναι και η πιθανότητα "μετάστασης" σε άλλες χώρες με δυσμενή δημοσιονομικά στοιχεία.

Κατά τις εκτιμήσεις ξένων οίκων, όμως, για να σταματήσει να συζητείται ένα τέτοιο ενδεχόμενο (με όλες τις βλαπτικές επιδράσεις που έχει στις αγορές ομολόγων) απαιτείται (πέραν της εφαρμογής σκληρών μέτρων περικοπής των κρατικών δαπανών, διαρθρωτικών αλλαγών κ.λπ. από την πλευρά της χώρας μας) η χρηματοδότηση της χώρας μας επί τριετία με ποσό της τάξεως των 100 - 150 δισ. ευρώ συνολικά, κάτι που προς το παρόν δεν συζητείται από τους εταίρους μας.


Κίνδυνος ανεξέλεγκτων συνεπειών

Σύμφωνα μάλιστα με ορισμένους αναλυτές, είναι μάλλον απίθανο να υπάρξει διάθεση από την πλευρά ορισμένων τουλάχιστον εταίρων μας να δοθεί στην Ελλάδα βοήθεια τόσο μεγάλου ύψους.

Το μέχρι τώρα συμπέρασμα, πάντως, αναφέρει στο euro2day.gr υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος, είναι ένα: "Οι προσδοκίες των Ευρωπαίων ότι θα χαλιναγωγούσαν την έκταση του προβλήματος είτε με ασαφείς υποσχέσεις βοήθειας, είτε με την απλή ύπαρξη ενός μηχανισμού στήριξης, είτε απλώς με τη διαδικασία ενεργοποίησης αυτού του μηχανισμού αποδείχτηκαν φρούδες.

Κι αυτό θα πρέπει να απασχολήσει τους πάντες. Διότι μέχρι στιγμής δεν είναι μόνο η ελληνική κυβέρνηση που φάνηκε να μη συνειδητοποιεί την έκταση του προβλήματος, με αποτέλεσμα να σύρεται από τις αγορές. Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με την κορυφή της πολιτικής ηγεσίας της ΟΝΕ.

Περαιτέρω λανθασμένοι ή ανεπαρκείς χειρισμοί, είτε από την ελληνική πλευρά, είτε κυρίως, σε αυτήν τη φάση, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδέχεται να κλιμακώσουν την κρίση σε επίπεδα που λίγους μήνες πριν θα φάνταζαν αδιανόητα, με βαριές συνέπειες για όλη την Ευρώπη".

Υπό το πρίσμα όλων αυτών των εξελίξεων, δεν παύει να είναι άμεση και επιτακτική η απαίτηση ενεργοποίησης της πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδας, ειδικώς δε της κυβέρνησης, για την αφύπνιση της ελληνικής κοινωνίας και τη λήψη μέτρων που πραγματικά θα "ξαφνιάσουν" (ευχάριστα) τις αγορές, αναφέρουν στο euro2day.gr παράγοντες της αγοράς, κάνοντας μνεία των χθεσινών δηλώσεων του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος αλλά και των απόψεων πολιτικών και μη προσωπικοτήτων.