* Οι πίνακες που αφορούν στις αποδόσεις της περιόδου 2008-2009, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".

Tο τέλος του 2009 αφήνει στους επενδυτές μια γλυκόπικρη γεύση, αφού, παρά τη σχετική ηρεμία και το ριμπάουντ των τελευταίων συνεδριάσεων, η επενδυτική ψυχολογία στο Χ.Α. είναι τραυματισμένη από τις απώλειες και την κακή εικόνα του τελευταίου τριμήνου.

Ωστόσο, ακόμα πιο άσχημη είναι η εικόνα αν λάβουμε υπόψη τις αποδόσεις από τις αρχές του 2008, όταν ο Γενικός Δείκτης διαπραγματευόταν πάνω από τις 5.000 μονάδες. Για το 2010, επίσης η χρονιά ξεκινά με έναν ελαφρύ προβληματισμό (για άλλους έντονο), αφού η ελληνική αγορά είναι δέσμια της κακής κατάστασης στην οικονομία της χώρας, αν και αυτή η αδυναμία μπορεί να αποδειχτεί το καλύτερο όπλο αντεπίθεσης όσον αφορά στις αποδόσεις.

Όσον αφορά στο κλείσιμο του έτους (2009), η Σοφοκλέους και ο Γ.Δ. παρουσίασαν μικρότερη άνοδο σε σχέση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές, ενώ το 2008 είχε σημειωθεί μία από τις μεγαλύτερες πτώσεις ανάμεσα σε όλες τις αγορές παγκοσμίως.

Βάσει των παραπάνω, το 2010 αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, αφού το περιθώριο ανόδου των ελληνικών τίτλων ίσως εμφανιστεί ιδιαίτερα υψηλό αν οι συνθήκες το ευνοήσουν και η ελληνική οικονομία ανακάμψει, αλλά από την άλλη πλευρά το Χ.Α. μπορεί με ευκολία να εξακολουθήσει να υποαποδίδει σε σχέση με τις ξένες αγορές αν η οικονομία της χώρας συνεχίσει να εμφανίζει τόσο ισχυρές διαρθρωτικές αδυναμίες.

Το σενάριο της ανόδου στην ελληνική αγορά μπορεί να στηριχτεί στις ελκυστικές αποτιμήσεις των μετοχών. Πολλοί θα υποστηρίξουν ότι οι αριθμοί δεν παίζουν σημαντικό ρόλο στην κίνηση των αγορών βραχυχρόνια, ωστόσο σε μακροεπίπεδο έχουν τον πρωταρχικό.

--- Η σύγκριση

Η ελληνική αγορά διαπραγματεύεται με σημαντικό discount το τελευταίο εξάμηνο σε όρους πολλαπλασιαστών κερδοφορίας και λογιστικής αξίας, όμως η υποαπόδοσή της σε όρους αύξησης της κερδοφορίας για το 2010 και το 2011 εξακολουθεί να αποτελεί βαρίδι για τις μετοχές.

Η απόδοση του Χ.Α. και του Γ.Δ. για την περίοδο 2008 - 2009 είναι -58%, ενώ για τους δείκτες της υψηλής και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι επιδόσεις δεν διαφοροποιούνται αισθητά, αφού βρίσκονται στο -59% και στο -58% αντίστοιχα. Αναφορικά με τον δείκτη της μικρής κεφαλαιοποίησης, η πτώση στη διετία διαμορφώνεται στο -60%.

Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της κάμψης στην εγχώρια αγορά, ο δείκτης DAX της Γερμανίας την ίδια περίοδο εμφανίζει πτώση 26%, ο CAC 40 της Γαλλίας 30%, ο DJ Euro Stoxx 34%, ο FTSE/Mibtel του Μιλάνου 40% και ο DJ Stoxx 600 30%. Οι περιφερειακές ευρωπαϊκές αγορές, άμεσα συγκρίσιμες και πιο κοντά στην ελληνική πραγματικότητα, επίσης σημειώνουν μικρότερες απώλειες. Ο δείκτης PSI General της Πορτογαλίας παρουσιάζει πτώση 30%, ενώ ο ισπανικός IBEX 35 μόλις 21% και ο ΑΤΧ της Αυστρίας -45%.

--- Οι καλύτερες

Ωστόσο, ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχει η απόδοση των επιμέρους μετοχών στην ελληνική αγορά. Το πρώτο συμπέρασμα για τη διετία 2008 - 2009 είναι ότι μερικοί τίτλοι με ελάχιστη εμπορευσιμότητα μπορεί να θεωρηθούν ομόλογα στη Σοφοκλέους. Στην πλειονότητα των (λίγων) μετοχών που εμφανίζουν κέρδη για το συγκεκριμένο διάστημα, η συμμετοχή των επενδυτών είναι από ελάχιστη έως μηδενική και ο όγκος συναλλαγών των τίτλων είναι ιδιαίτερα μικρός.

Αυτό πάντως δεν ισχύει για τη μετοχή της MLS που είναι η νικήτρια της περιόδου 2008 - 2009 με κέρδη 96%, αφού από το 1,11 ευρώ το 2009 έκλεισε στα 2,18 ευρώ.

Για την Crown Hellas Can η απόδοση του 36% αφορά σε συναλλαγές με ελάχιστα κομμάτια, ενώ ανάλογη είναι και η κατάσταση για τη μετοχή της Ζάμπα, η οποία στη διετία παρουσιάζει απόδοση 33%. Όσον αφορά στους τίτλους των Λάμψα, ΓΕΚΕ και Καρέλιας με αποδόσεις 23%, 12% και 7%, οι συναλλαγές επίσης είναι μερικά κομμάτια το έτος, και αν... Παράλληλα, στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κέρδη σημείωσαν η Πήγασος και ο Τηλέτυπος με 7% και 5%, ενώ για το 2009 η πρώτη είχε κέρδη και η δεύτερη απώλειες 18,1%.

--- Οι «αμυντικές»

Μεγαλύτερη σημασία έχει ποιες μετοχές μπόρεσαν να διακριθούν στο ταμπλό και να επιδείξουν μια στοιχειώδη αμυντική συμπεριφορά. Σε γενικές γραμμές, οι τίτλοι της υψηλής κεφαλαιοποίησης δεν διακρίθηκαν ως αμυντικές επιλογές.

Η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας, από τα 41,76 ευρώ στα τέλη του 2007, το 2009 έκλεισε στα 18,10 ευρώ, με απώλειες 57% για την περίοδο 2008 - 2009, σχεδόν όσο αυτές του Γ.Δ. Ο τίτλος του ΟΤΕ, παραδοσιακά αμυντικό «χαρτί», σημείωσε κάμψη 59%, με ζημίες τόσο το 2008 όσο και το 2009.

Η μετοχή του ΟΠΑΠ, η οποία θεωρείται επίσης αμυντική επιλογή με υψηλή μερισματική απόδοση, είχε απώλειες 44% για την περίοδο 2008 - 2009, με ζημίες στο ταμπλό και για τα δύο έτη. Για την Intralot οι απώλειες της διετίας διαμορφώθηκαν στο 70%, αφού από τα 13,54 ευρώ στις 31/12/2007 η τιμή στο τέλος του 2009 «προσγειώθηκε» στα 4,10 ευρώ.

Όσον αφορά στην EFG Eurobank, στην Alpha Bank, στην Τράπεζα Πειραιώς, στη Marfin P.B. και στην Τράπεζα Κύπρου, οι αποδόσεις είναι σημαντικά χαμηλότερες (δηλαδή πιο αρνητικές) από αυτές του Γ.Δ. και του FTSE/ASE-20. Για τη μετοχή της ΔΕΗ, επίσης επιλογή για άμυνα και σε αμυντικό κλάδο, οι απώλειες της περιόδου είναι 64%.

Τη μικρότερη κάμψη από τον FTSE/ASE-20 τη σημείωσε ο τίτλος των ΕΛΠΕ με -31%, ενώ και η Motor Oil επίσης κινήθηκε ικανοποιητικά με -33%. Η κοινή μετοχή του Τιτάνα επίσης παρουσίασε σημαντικά χαμηλότερες απώλειες από τον Γ.Δ. και τον FTSE/ASE-20 με -35%, ενώ ο τίτλος της Coca Cola 3E είχε κάμψη 41%.

--- Οι ανθεκτικές

Στον αντίποδα, υπάρχει ένας μικρός αριθμός τίτλων που μπόρεσαν να κινηθούν με αρκετά μικρότερες απώλειες, παρά το γεγονός ότι δεν ανήκουν στους ιδιαίτερα αμυντικούς κλάδους. Η Jumbo με απώλειες 28% μπόρεσε να καλύψει αυτές του 2008, στο 65%, και να σημειώσει κέρδη άνω του 100% το 2009, με αποτέλεσμα να εμφανίζει σημαντική υπεραπόδοση έναντι των δεικτών.

Η Minoan Lines με κάμψη στη διετία 15% επίσης ξεπέρασε τον δείκτη, αν και σημείωσε πτώση τόσο το 2008 όσο και το 2009. Η Singularlogic κινήθηκε με πτώση 41% το 2008 και με κέρδη 50% το 2009, με αποτέλεσμα να σημειώνει συνολικά απόδοση -11% στη διετία έναντι -58% για τον Γ.Δ.

Από τους πιο αμυντικούς κλάδους, η Alpha Αστικά Ακίνητα και η Eurobank Properties έκλεισαν τη διετία με -6% και -9%, ενώ η ΕΥΑΘ σημείωσε πτώση 24% και η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή 25%. Από τον κλάδο των τροφίμων, η Creta Farm και η Vivartia ξεπέρασαν σημαντικά τον Γ.Δ., ενώ η Πλαστικά Κρήτης και ο ΔΟΛ σημείωσαν κάμψη 17% και 20% αντίστοιχα για τη διετία.

--- Οι μεγάλοι ηττημένοι

Τις μεγαλύτερες απώλειες για την περίοδο 2008 - 2009 άνω του 80% και σε μερικές περιπτώσεις άνω του 90% εμφάνισαν οι εταιρείες Altec, Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες, Κούμπας, Sato, Σφακιανάκης, Compucon, Axon, Nutriart, Druckfarben, Μαΐλλης, Forthnet, Μουζάκης, Σελόντα, Fieratex, Τσουκαρίδης, Ιντεάλ, Informer, Yalco, Ιμπέριο, Ελληνική Υφαντουργία, Αλουμύλ, Πραξιτέλειο, Έδραση και Audiovisual.

Από τις παραπάνω μετοχές ξεχωρίζει η πτώση της Forthnet, αφού στο μεσοδιάστημα έχει προβεί στη σημαντική εξαγορά της Nova και οι αναλυτές επισημαίνουν το growth story της. Παράλληλα, σημαντικές απώλειες σημείωσαν και άλλες εταιρείες όπως η Εμπορική Τράπεζα 78%, ο Νηρέας 77%, η Sprider 78%, η Γενική Τράπεζα 76%, η Alapis 74% και αρκετές ακόμα άνω του 70%.

* Οι πίνακες που αφορούν στις αποδόσεις της περιόδου 2008-2009, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".

** Αναδημοσίευση από το 616ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 8-12 Ιανουαρίου 2010.