***Δείτε τους αναλυτικούς πίνακες με τις αποτιμήσεις των αγορών στον κόσμο για τα έτη 2010-2011 και τις αποδόσεις των αγορών για τα έτη 2004-2009, στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Παρά τη σχετική ηρεμία και το σταθεροποιητικό κλίμα των τελευταίων συνεδριάσεων, η επενδυτική ψυχολογία στη Σοφοκλέους δεν κινείται σε υψηλά επίπεδα, ωστόσο η αγορά και οι επενδυτές προσπαθούν να πάρουν μια ανάσα, αφού φαίνεται ότι ο Γενικός Δείκτης προσπαθεί να καταγράψει έναν υποτυπώδη «πάτο» στην περιοχή των 2.150 - 2.200 μονάδων. Το 2009 αφήνει μια μάλλον γλυκόπικρη γεύση, αφού το τελευταίο τρίμηνο η Σοφοκλέους κατάφερε να διαλύσει τις θετικές εντυπώσεις και τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν έως τα μέσα Οκτωβρίου.

Το ελληνικό χρηματιστήριο, που ερχόταν από μια κακή επενδυτική χρονιά το 2008, έχοντας μεγαλύτερη πτώση σε σχέση με τις ξένες αγορές, το τρέχον έτος κατάφερε κινηθεί σε απόδοση κοντά στις ανεπτυγμένες αγορές, αλλά πολύ χαμηλότερα από τις αναδυόμενες.

Με αφορμή το γεγονός πως γίνεται πολύς λόγος το τελευταίο χρονικό διάστημα για την αδυναμία της εγχώριας αγοράς να πορευθεί ανοδικά, αξίζει να επισημανθεί ότι οι ελληνικοί δείκτες είναι αποτιμημένοι σε πλήρη εναρμόνιση με τους αναδυόμενους μέσους όρους -ίσως και λίγο χαμηλότερα-, ενώ σε σχέση με τις ευρωπαϊκές αγορές το discount πλέον είναι πολύ υψηλό για να αγνοηθεί.

Το σημείο στο οποίο θα πρέπει να εστιάζουν και που χρειάζεται να ενσωματώσουν στις εκτιμήσεις τους οι επενδυτές είναι το επίπεδο κινδύνου (risk premium) το οποίο την παρούσα χρονική στιγμή φαίνεται στις ελληνικές μετοχές από την κατάσταση στην εγχώρια οικονομία.

Αν και εφόσον η οικονομία της χώρας στους πρώτους μήνες του επόμενου έτους δείξει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τους σκοπέλους που την περιβάλλουν και βελτιώσει το εγχώριο περιβάλλον των επιχειρήσεων, τότε θα μπορέσει να υπάρξει μετοχική αισιοδοξία για το επόμενο έτος, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι το παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα δεν θα δεχτεί νέους ισχυρούς τριγμούς.

Οι δείκτες

Ο εγχώριος Γενικός Δείκτης, βάσει των εκτιμήσεων της FactSet, εμφανίζει χαμηλότερη αποτίμηση για το 2010 και το 2011 μεταξύ των 10 ευρωπαϊκών δεικτών που έχουν επιλεγεί, αλλά και σε σύγκριση με τους δείκτες-βαρόμετρα DJ Euro Stoxx και DJ Stoxx 600.

- Το P/Ε για το 2010 του δείκτη της ελληνικής υψηλής κεφαλαιοποίησης εκτιμάται στο 9,54, έναντι 13,12 για τον DJ Stoxx 600 και 13,10 για τον ευρωπαϊκό δείκτη DJ Euro Stoxx (πλην των μετοχών που δεν συμμετέχουν στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα). Από την άλλη πλευρά, ο FTSE/ASE-20 εμφανίζει παρόμοια αποτίμηση εν συγκρίσει με τους παραπάνω δείκτες. Για την προσεχή διετία, βάσει των τελευταίων εκτιμήσεων, ο Γενικός Δείκτης της Σοφοκλέους εμφανίζει discount 22% και 24% σε σχέση με τους παραπάνω δείκτες, ενώ ο FTSE/ASE-20 εμφανίζει 22%.

- Το σημείο στο οποίο ο Γενικός Δείκτης δείχνει υστέρηση σε όρους αποτίμησης είναι η χαμηλή αποτίμηση σε όρους λογιστικής αξίας (P/BV) με 1,09, έναντι 1,58 για τον DJ Stoxx 600 και 1,41 για τον ευρωπαϊκό δείκτη DJ Euro Stoxx, όταν την τελευταία δεκαετία ο εγχώριος Δείκτης διαπραγματευόταν με premium της τάξεως του 30%. Στην παρούσα χρονική στιγμή το discount του Γενικού Δείκτη για το 2010 και το 2011 προσεγγίζει το 18%. Με βάση τους παραπάνω δύο δείκτες αποτίμησης, και ο εγχώριος δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης εμφανίζει σταθμισμένο discount της τάξεως του 20% εν συγκρίσει με τους δείκτες benchmarks της ευρωπαϊκής αγοράς σε επίπεδο λογιστικής αξίας.

Ωστόσο, τα παραπάνω στοιχεία συνδυάζονται και με άλλους εξίσου σημαντικούς δείκτες, στους οποίους ο εγχώριος εμφανίζει διττή εικόνα.

- Από τη μία πλευρά, η προσδοκώμενη μερισματική απόδοση του Γενικού Δείκτη του Χ.Α. για το επόμενο έτος προβλέπεται στο 4,43%, έναντι 3,55% και 3,70%, αντίστοιχα για τον DJ Stoxx 600 και τον DJ Euro Stoxx, ενώ για το 2011 το χάσμα υπέρ της Σοφοκλέους διευρύνεται ακόμα περισσότερο σε ποσοστό άνω του 1,3%.

- Από την άλλη ωστόσο πλευρά, ο ελληνικός δείκτης παρουσιάζει αρκετά χαμηλότερη εκτίμηση για τον ρυθμό αύξησης των κερδών ανά μετοχή τόσο για το 2010 όσο και για το 2011. Μεταξύ του δείγματος των ευρωπαϊκών και αναδυόμενων δεικτών, η εγχώρια αγορά δείχνει ότι πάσχει, ενώ η υψηλή κεφαλαιοποίηση κινείται ακόμα χαμηλότερα όταν οι αντίστοιχοι μέσοι όροι προσεγγίζουν το 28% το 2010 για τους ευρωπαϊκούς δείκτες και το 22% για τις αναδυόμενες αγορές.

Επειδή πολλοί ξένοι διαχειριστές προσεγγίζουν την ελληνική αγορά ως αναδυόμενη παρά ως ανεπτυγμένη, έχει σημασία μια προσεχτική ματιά στις συγκρίσεις μεταξύ του Χρηματιστηρίου Αθηνών και των βασικών αναδυόμενων αγορών. Η Ελλάδα διαπραγματεύεται με χαμηλότερους πολλαπλασιαστές κερδών από την αγορά της Πολωνίας, της Τσεχίας, σε παρόμοια επίπεδα με την Τουρκία και υψηλότερα από τη Ρουμανία και τη Ρωσία. Σε όρους λογιστικής αξίας, η εγχώρια αγορά διαπραγματεύεται με discount πλην της Ρουμανίας, ωστόσο η εικόνα της «χωλαίνει» στους ρυθμούς αύξησης των κερδών ανά μετοχή τόσο για το 2010 όσο και για το 2011.

Οι αποδόσεις

Ένα ακόμα σημείο στο οποίο υστερεί σημαντικά η εγχώρια αγορά είναι οι αποδόσεις από την αρχή του 2009 αλλά και το τελευταίο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, η ελληνική αγορά καταγράφει απώλειες 17% στο τελευταίο τρίμηνο και ο δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης 20%, ενώ ο DJ Euro Stoxx και ο DJ Stoxx 600 κινούνται με κέρδη 5% και 3% αντίστοιχα.

Για το σύνολο του επόμενου έτους, η Σοφοκλέους υποαποδίδει σε σχέση με όλες τις ευρωπαϊκές αγορές, με εξαίρεση τον FTSE/Mibtel της Ιταλίας και τον CAC 40 της Γαλλίας. Ενδεικτικά, ο δείκτης PSI της Πορτογαλίας βρίσκεται στο 40%, ο ATX της Αυστρίας στο 42% και ο ISEQ στην Ιρλανδία στο 28%. Εν συγκρίσει με τις αποδόσεις των αναδυόμενων αγορών, το Χ.Α. στο τελευταίο τρίμηνο υστερεί σημαντικά, όταν για παράδειγμα ο βασικός δείκτης της Τουρκίας στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 έχει αποδώσει 6%, ενώ στο έτος 84%.

Τέλος, εξετάζοντας τις αποδόσεις της τελευταίας πενταετίας, αξίζει να επισημανθεί πως ο Γενικός Δείκτης με την υποαπόδοσή του φέτος και το 2008, υποαποδίδει πλέον και στη μεσοπρόθεσμη χρονική περίοδο της 5ετίας με -20%, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα ο δείκτης DJ Euro Stoxx βρίσκεται στο +3% και ο γερμανικός DAX κινείται στο +41%. Ο μέσος όρος των αναδυόμενων αγορών στην 5ετία είναι 28%, ενώ η Τουρκία κινείται με +65%, η Ρωσία με +129% και μόνο η Ρουμανία διαμορφώνεται στο -19% στο ίδιο χρονικό διάστημα.

* Αναδημοσίευση από το 615ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 31 Δεκεμβρίου 2009 – 5 Ιανουαρίου 2010.

***Δείτε τους αναλυτικούς πίνακες με τις αποτιμήσεις των αγορών στον κόσμο για τα έτη 2010-2011 και τις αποδόσεις των αγορών για τα έτη 2004-2009, στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".