Μείωση 25,9% σε ετήσια βάση εμφανίζουν τα καθαρά κέρδη 273 εισηγμένων εταιριών στο εννεάμηνο, με σαφή σημάδια βελτίωσης των μεγεθών στο γ΄ τρίμηνο, σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία που επεξεργάστηκε η Πήγασος ΑΕΠΕΥ. 

Ο κύκλος εργασιών των εισηγμένων παρουσιάζεται μειωμένος 14,5% στα 57,42 δισ. ευρώ, ενώ τα EBITDA εμφανίζονται να υποχωρούν κατά 2,5% στο εννεάμηνο, στα 8,55 δισ. ευρώ.  

Στο γ΄ τρίμηνο εμφανίζεται αύξηση μεγεθών κατά 12,8% σε σχέση με το γ΄ τρίμηνο του 2008.

Από τις 166 κερδοφόρες εταιρίες οι 55 εμφάνισαν αύξηση κερδών, οι 85 μείωση, ενώ τα κέρδη 26 εισηγμένων παρέμειναν σταθερά.

Στον αντίποδα, από τις 107 ζημιογόνες εταιρίες οι 34 εμφάνισαν αύξηση ζημιών, οι 31 μείωσή τους και 42 εταιρίες επέστρεψαν σε ζημίες μετά από κερδοφόρες χρήσεις.

Στο σχόλιό της η Πήγασος υπογραμμίζει τα εξής:


ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

- Μείωση 25,9% στην καθαρή κερδοφορία στο εννεάµηνο. Αύξηση 12,8% στο γ΄ τρίµηνο (Q3 '09 vs Q3 '08). 

- Οι κινήσεις αναδιάρθρωσης αρχίζουν να εµφανίζονται στους ισολογισµούς. 

- Έµφαση στη ρευστότητα και στα περιθώρια κέρδους. 

- ?ιατήρηση των συντηρητικών στρατηγικών µέχρι να διαφανεί ανάκαµψη στην οικονοµία. 

- Πρωταθλήτριες κερδοφορίας η ?ΕΗ και η Εθνική Τράπεζα. Οι δυσκολίες στην οικοδοµή και στο λιανικό εµπόριο παραµένουν. 

- Στα 6 δισ. ευρώ θα κλείσει η χρήση µετά την αφαίρεση της έκτακτης εισφοράς.

Ελπιδοφόρα µηνύµατα αφήνει το γ΄ τρίµηνο αφού έπειτα από ένα σερί τριµήνων µείωσης κερδών υπάρχουν ενδείξεις βελτίωσης, τουλάχιστον σε επίπεδο µεγάλης κεφαλαιοποίησης, οι οποίες συνοδεύονται από αυξηµένα περιθώρια κέρδους, από ρευστότητα και κινήσεις µείωσης δανεισµού.

Εκτός από τη συνέχιση της συνεισφοράς των έκτακτων κερδών από τις τράπεζες (~1,2 δισ. ευρώ) στο γ΄ τρίµηνο γίνεται για πρώτη φορά αισθητή η επίδραση των αναδιαρθρώσεων που είχαν προηγηθεί στα τρία προηγούµενα τρίµηνα.

Οι 180 µονάδες βάσης στο λειτουργικό περιθώριο και οι 74 µονάδες βάσης στο καθαρό περιθώριο κέρδους είναι αποτέλεσµα της πολιτικής περικοπών εξόδων, µείωσης δανεισµού και συντηρητικών επιχειρηµατικών επεκτάσεων.

Η αναλογία κερδοφόρων - ζηµιογόνων εταιριών βελτιώθηκε ανεπαίσθητα από το 60/40 στο 61/39, τάση η οποία αν και δεν µπορεί να κριθεί σηµαντική συγκρινόµενη µε την πορεία των προηγούµενων δύο τριµήνων µπορεί να θεωρηθεί ότι σε αυτό το επίπεδο το σύνολο των εταιριών έχει προσεγγίσει έναν πυθµένα ο οποίος µε βάση τα δεδοµένα της οικονοµίας δείχνει αντοχή.

Η κερδοφορία βελτιώθηκε στο +12,8% σε σύγκριση µε το γ΄ τρίµηνο του 2008 (-47% στο α΄ τρίµηνο, και -39% στο β΄ τρίµηνο), ενώ η συνολική επίδοση διαµορφώθηκε στο 1,95 δισ. ευρώ η οποία αποτελεί και θετική έκπληξη τηρουµένων των εποχικών παραγόντων που θέλουν το γ΄ τρίµηνο να είναι χαμηλότερα έναντι του β΄ τριµήνου (1,7 δισ. ευρώ) στο σύνολο της χρήσης.

Τα λειτουργικά κέρδη περιορίστηκαν στα 8,55 δισ. ευρώ οριακά χαµηλότερα κατά 2,8% σε σχέση µε το εννεάµηνο του 2008 λόγω της εξαιρετικής επίδοσης της ?ΕΗ. Επισηµαίνεται ότι στη χρήση του 2008 το σύνολο των λειτουργικών κερδών διαµορφώθηκε στα 9,88 δισ. ευρώ, επίδοση η οποία πιθανότατα θα ξεπεραστεί λόγω της δυναµικής των κυριότερων εταιριών που συµµετέχουν στη διαµόρφωση της συνολικής δραστηριότητας.

Η ζήτηση στο γ΄ τρίµηνο παρέµεινε σε αρνητικούς ρυθµούς (-15,9%) διαµορφώνοντας χαµηλότερο κύκλο εργασιών κατά 14,5%.

Σε ό,τι αφορά τη συνεισφορά των κλάδων κεφαλαιοποίησης οι 20 µεγαλύτερες εταιρίες παράγουν 4,98 δισ. ευρώ, 30 εκατ. ευρώ περισσότερα απ' ό,τι οι 273 εταιρίες που αποτελούν το σύνολο του Χ.Α., γεγονός το οποίο αποτελεί και το κυριότερο άλλοθι του σχεδόν µονόπλευρου ενδιαφέροντος που εκδηλώνεται στην αγορά του Χ.Α.

Από τη βελτίωση των περιθωρίων κέρδους επισηµαίνουµε τη µετακύλιση σχεδόν του 50% του λειτουργικού περιθωρίου στην τελική γραµµή, απόρροια των βελτιώσεων σε µικτό και χρηµατοοικονοµικό κόστος, δανεισµού αλλά και εµφάνισης µικρών θετικών έκτακτων αποτελεσµάτων.

Επισηµαίνουµε ωστόσο ότι η εικόνα δεν είναι οµοιόµορφη µε τη µικρή και τη µεσαία κεφαλαιοποίηση να εµφανίζουν µεγάλες αδυναµίες (-188 και -165 µονάδες βάσης) λόγω της ύπαρξης πολλών κλάδων που διανύουν πολύ δύσκολες συνθήκες σε κατασκευές, µέταλλα και λιανικό εµπόριο.


Πρωταγωνιστές

Από τις εταιρίες που ξεχώρισαν, πλην του τραπεζικού κλάδου σε επίπεδο µεγάλης κεφαλαιοποίησης, η ?ΕΗ, η Ελλάκτωρ, η J&Ρ ΑΒΑΞ, η Folli Follie, η Aegean, το Υγεία και η Motor Oil ξεχώρισαν για τη διεύρυνση των µεγεθών τους για ένα ακόµα τρίµηνο. Εκτός από τη δυναµική των κερδών, η ποιότητά τους ήταν κατά κύριο λόγο λειτουργική και η διεύρυνση αφορούσε εκτός των κερδών, σε τζίρους και στα περιθώρια κερδών.

Στον αντίποδα, αρνητικός πρωταγωνιστής ήταν ο κλάδος βασικών µετάλλων µε όλες σχεδόν τις εταιρίες να εµφανίζουν ζηµίες (πλήν της Σωληνουργείας και της ΣΙ?ΜΑ) και συνολική "χασούρα" 86 εκατ. ευρώ, µειώνοντας ωστόσο τη ζηµία των 101 εκατ. ευρώ που είχαν βρεθεί να χάνουν στο εξάµηνο. Κακή εικόνα είχαµε ακόµα στους κλάδους των καλωδίων, της ξυλείας και επίπλου (επίσης οι περισσότερες εταιρίες παρέµειναν ζηµιογόνες) και των εκδόσεων λόγω της πολύ µειωµένης φετινής διαφηµιστικής δαπάνης, η οποία εξακολουθεί να πιέζει την τελική γραµµή και στο γ΄ τρίµηνο.


Τράπεζες

Το 46% του συνόλου των συνολικών κερδών εξακολουθεί να προέρχεται από τον τραπεζικό κλάδο. Η δυναµική της βελτίωσης των εσόδων που παρατηρήθηκε το β΄ τρίµηνο διατηρήθηκε και στο εννεάµηνο µε τις προβλέψεις να αγγίζουν πλέον τα 3,9 δισ. ευρώ.

Η συνολική κερδοφορία µειώθηκε κατά 45% στο γ΄ τρίµηνο, εµφανίζει ωστόσο θετικές ποιοτικές διαφοροποιήσεις από τα δύο προηγούµενα φετινά τρίµηνα. Στο γ΄ τρίµηνο οι απώλειες των εσόδων από τόκους περιορίστηκαν κάτω από τη µία ποσοστιαία µονάδα (-0,8%) µε τη µεγαλύτερη αύξηση να σηµειώνεται από την Αγροτική (+19,6%) και την Εθνική Τράπεζα (+9,9%).

Τα λειτουργικά έσοδα είναι αυξηµένα κατά 4,2% λόγω της θετικής συνεισφοράς των έκτακτων κερδών από οµόλογα αλλά και από την αύξηση των επιτοκιακών περιθωρίων, η οποία σε γενικές γραµµές οφείλεται στη µείωση του κόστους των καταθέσεων και στην ανατιµολόγηση του δανειακού χαρτοφυλακίου.

Μεγαλύτερη πτώση παρατηρείται στα έσοδα από προµήθειες λόγω της επιβράδυνσης της πιστωτικής επέκτασης στο γ΄ τρίµηνο (-18,2%), µε αποτέλεσµα η αύξηση του κόστους (+8,3% έναντι +11,4% στο εννεάµηνο) και οι αυξηµένες προβλέψεις (Q3: +95%) να εξανεµίσουν τα έκτακτα κέρδη (~1,2 δισ. ευρώ).


?ιυλιστήρια

Μικτή εικόνα παρουσίασαν τα οικονοµικά αποτελέσµατα των εταιριών του κλάδου της διύλισης µε τις συνολικές πωλήσεις και τα EBITDA να εµφανίζονται µειωµένα έναντι της αντίστοιχης προηγούµενης χρήσης.

Ο ενοποιηµένος κύκλος εργασιών του οµίλου των Ελληνικών Πετρελαίων διαµορφώθηκε στα 4,8 δισ. ευρώ, σηµειώνοντας πτώση της τάξης του 39,9%, απόρροια της υποχώρησης του όγκου πωλήσεων καθώς και της εφαρµογής του προγράµµατος συντήρησης στις µονάδες των διυλιστηρίων.

Αντίθετα, ενισχυµένα παρουσιάστηκαν τόσο τα EBITDA όσο και τα κέρδη µετά από φόρους του οµίλου, άνοδος η οποία οφείλεται στη συγκράτηση των δαπανών, στα βελτιωµένα περιθώρια διύλισης στις αρχές του χρόνου καθώς και στην ισχυροποίηση του δολαρίου σε σχέση µε το αντίστοιχο προηγούµενο χρονικό διάστηµα.

Πέρα από τους παραπάνω παράγοντες, τα οικονοµικά αποτελέσµατα επηρεάστηκαν επίσης θετικά από τις επιπτώσεις των τιµών του αργού πετρελαίου και των προϊόντων του στην αποτίµηση των αποθεµάτων.

Αντίθετα, µε µειούµενους ρυθµούς κινήθηκαν τα αποτελέσµατα του οµίλου της Motor Oil. Αν και οι όγκοι διύλισης παρουσιάστηκαν αυξηµένοι κατά 14% έναντι της αντίστοιχης προηγούµενης χρήσης και µολονότι η απόδοση περιθωρίου διυλισµένου προϊόντος προστιθέµενης αξίας ενισχύθηκε, η µείωση του όγκου πωλήσεων και τα υψηλότερα έκτακτα έξοδα (~ 13 εκατ. ευρώ) ακύρωσαν ένα µέρος των καλών επιδόσεων του τρίτου τριµήνου του 2009.


Μεταλλουργία - Καλώδια

Οι χαµηλοί έως αρνητικοί ρυθµοί ανάπτυξης για τις εταιρίες του κλάδου της µεταλλουργίας διατηρήθηκαν και κατά το τρίτο τρίµηνο του 2009, γεγονός το οποίο οφείλεται κυρίως στο δυσµενές παγκόσµιο οικονοµικό περιβάλλον.

Πιο ορατή ήταν η επιδείνωση των οικονοµικών αποτελεσµάτων του οµίλου Βιοχάλκο, µε τον ενοποιηµένο κύκλο εργασιών να ανέρχεται σε 1,7 δισ. ευρώ έναντι 2,9 δισ. ευρώ την αντίστοιχη προηγούµενη χρήση. Αναλυτικότερα, όσον αφορά στη Σιδενόρ, η συνεχιζόµενη διεθνής ύφεση και το δυσµενές οικονοµικό περιβάλλον επηρέασαν τη ζήτηση, οδηγώντας σε πίεση των πωλούµενων όγκων αλλά και των τιµών πώλησης των προϊόντων, τα οποία και επηρέασαν άµεσα και την κερδοφορία του οµίλου.

Η αρνητική εικόνα που παρουσίασαν τα οικονοµικά αποτελέσµατα της Σιδενόρ µετριάστηκε από τα βελτιωµένα µεγέθη των Σωληνουργείων Κορίνθου. Αναλυτικότερα, οι συνολικές πωλήσεις που αφορούν στον κλάδο της ενέργειας παρουσιάστηκαν αυξηµένες κατά 6,5 % στα 231,4 εκατ. ευρώ, ενώ οι συνολικές πωλήσεις που αφορούν στον κλάδο των κατασκευών υποχώρησαν κατά 44,2% και διαµορφώθηκαν στα 15,9 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, τα EBITDA εµφανίστηκαν αυξηµένα κατά 26,2% στα 30,1 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη µετά από φόρους και δικαιώµατα µειοψηφίας ανήλθαν στα 20,1 εκατ. ευρώ σε σχέση µε τα 10,9 εκατ. ευρώ το 9µηνο του 2008, απόρροια της εκµετάλλευσης των ευκαιριών στις αγορές χάλυβα, ενέργειας και ναύλων, µε ταυτόχρονη βελτίωση του λειτουργικού κόστους.

Σηµειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου τα αποθέµατα αποτιµήθηκαν στη χαµηλότερη τιµή µεταξύ κόστους και καθαρής ρευστοποιήσιµης αξίας, µε αποτέλεσµα να σηµειωθεί ζηµία αποµείωσης του συνολικού ποσού των 7,2 εκατ. ευρώ έναντι 870,9 χιλ. ευρώ το 9µηνο του 2008.

Αντίθετα, µε φθίνοντες ρυθµούς κινήθηκαν τα οικονοµικά αποτελέσµατα του οµίλου της Χαλκόρ, απόρροια της µείωσης του συνολικού όγκου πωλήσεων κατά 30% καθώς και των µειωµένων τιµών των µετάλλων σε σχέση µε το 9µηνο του 2008.

Συγκεκριµένα, αν και οι τιµές του χαλκού και του ψευδάργυρου από τις αρχές του έτους ακολουθούν ανοδική πορεία, συνεχίζουν να παραµένουν σε χαµηλότερα επίπεδα έναντι αυτών του 2008. Αναλυτικότερα, η µέση τιµή του χαλκού διαµορφώθηκε στις 3.388 ευρώ/τόνο (-35,2%), ενώ η µέση τιµή του ψευδαργύρου υποχώρησε κατά 22,4% στα 1.071 ευρώ/τόνο.

Τα αποτελέσµατα, πέραν των παραπάνω παραγόντων, επηρεάστηκαν αρνητικά τόσο από την κάµψη της κατασκευαστικής δραστηριότητας όσο και από τη σηµαντική µείωση της ζήτησης των προϊόντων χαλκού. Επιβαρυντικά έδρασε και η υψηλή µεταβλητότητα που εµφάνισε η τιµή του χαλκού, εξέλιξη η οποία ενέτεινε την αβεβαιότητα στην αγορά οδηγώντας στην υποχώρηση της ζήτησης.

Αρνητική παρέµεινε η εικόνα και στα οικονοµικά αποτελέσµατα που ανακοίνωσαν οι εταιρίες του κλάδου των καλωδίων, τα οποία επηρεάστηκαν κυρίως από την πτώση των τιµών προϊόντων λόγω της µειωµένης αξίας των βασικών µετάλλων (κυρίως του χαλκού) καθώς και της υποχώρησης του όγκου πωλήσεων εξαιτίας της γενικότερης οικονοµικής ύφεσης και ιδιαίτερα της κάµψης στον κατασκευαστικό τοµέα. Επηρεασµένα από τις παραπάνω συνθήκες τα αποτελέσµατα µετά από φόρους και δικαιώματα µειοψηφίας των Ελληνικών Καλωδίων και της Nexans ανήλθαν σε ζηµίες ύψους 3,7 εκατ. ευρώ και 2 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Τέλος, σηµειώνεται ότι η αρνητική οικονοµική συγκυρία οδήγησε τις παραπάνω εταιρίες στην υλοποίηση µιας σειράς διαρθρωτικών ενεργειών µε κυριότερους στόχους τη συγκράτηση του κόστους, τη συνεχή βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας, την προσαρµογή της προϊοντικής γκάµας στις διαµορφούµενες απαιτήσεις της αγοράς και την ενίσχυση της ρευστότητας, µε τις παραπάνω ενέργειες να αποδίδουν καρπούς, οδηγώντας στη µείωση του καθαρού δανεισµού των εταιριών έναντι του 12µήνου του 2008.


Τηλεπικοινωνίες

Σκεπτικισµό δηµιουργεί η ανάγνωση των αποτελεσµάτων γ΄ τριµήνου των εισηγµένων οµίλων του κλάδου των τηλεπικοινωνιών, οι οποίοι δεν δύνανται προς το παρόν να προσφέρουν στην αγορά απτές αποδείξεις για την ορθότητα των στρατηγικών τους αποφάσεων και την ευτυχή µεσοπρόθεσµα κατάληξη των επενδυτικών τους πλάνων.

Με τον συνολικό κύκλο εργασιών να παραµένει στα ίδια επίπεδα για άλλο ένα τρίµηνο (-4%, στο 1,65 δισ. ευρώ), ένδειξη ότι το µέγεθος της "πίτας" θα πρέπει υπό τις παρούσες συνθήκες λειτουργίας να θεωρείται δεδοµένο αλλά και απόρροια αδιάλειπτου και έντονου πολέµου τιµών, η κερδοφορία εµφανίζεται να υποχωρεί σε όλες τις γραµµές (Q3 EBITDA: -4,8% στα 594,4 εκατ. ευρώ, καθαρά κέρδη: -19,9% στα 145,7 εκατ. ευρώ), αποτέλεσµα και της διατήρησης των κεφαλαιακών δαπανών (CapEx) των οµίλων σε υψηλά επίπεδα, στο πλαίσιο της απόπειρας βελτίωσης του προϊοντικού µίγµατος το οποίο θα φέρει τις εταιρίες κοντά στην απόκτηση του "Αγίου ?ισκοπότηρου": στην πιστότητα της πελατειακής βάσης σε προϊόντα - υπηρεσίες υψηλής περιθωριακής κερδοφορίας.

Σε αυτό το σηµείο, πάντως, οφείλουµε να ξεχωρίσουµε τα αποτελέσµατα του ΟΤΕ από εκείνα των εναλλακτικών παρόχων για δύο λόγους: Πρωτίστως γιατί η HOL και η Forthnet απέσπασαν µερίδια αγοράς εις βάρος του ΟΤΕ, φτάνοντας τη συνδροµητική βάση των ευρυζωνικών τους δραστηριοτήτων στις 264 χιλ. και 334 χιλ. αντιστοίχως, και, δευτερευόντως, γιατί εν αντιθέσει µε τον ΟΤΕ εµφανίζουν αύξηση κερδοφορίας τόσο στη λειτουργική (EBITDA) όσο και στην τελική γραµµή, µολονότι το συγκεκριµένο µέγεθος είναι µακριά ακόµα από το να γυρίσει σε θετικό.

Αναλυτικότερα, συρρίκνωση εµφανίζουν για ένα επιπλέον τρίµηνο τα µεγέθη του ΟΤΕ, αντικατοπτρίζοντας τις έντονες πιέσεις που ασκούνται µέχρι και στην παραδοσιακά κερδοφόρα µονάδα του οµίλου (Cosmote) και ειδικότερα στις δραστηριότητες των business units της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και του Γερµανού, µειώσεις οι οποίες εξισορροπήθηκαν µερικώς µόνο από εκείνες των Cosmote Ελλάδας & Ρουµανίας (αύξηση 22,3% και 4,3% της συνδροµητικής βάσης, στα 9,1 εκατ. και 6,6 εκατ. αντιστοίχως).

Σε ό,τι αφορά τα µεγέθη της HOL, επισηµαίνουµε την αυξητική πορεία όλων των πηγών εσόδων του οµίλου, και κυριότερα του διπλασιασµού του κύκλου εργασιών της σταθερής τηλεφωνίας (23,6 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίµηνο από 12,4 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο).

Στην περίπτωση της Forthnet, επισηµαίνουµε τη συνέχιση της συνεισφοράς της NOVA στα συνολικά µεγέθη, αντικατοπτρίζοντας το 50% του κύκλου εργασιών και το 57% της λειτουργικής κερδοφορίας, µολονότι ο αριθµός των συνδροµητών έχει παραµένει στα ίδια επίπεδα (358 χιλ.) και η διείσδυση παραµένει σε αρκετά χαµηλότερα από τους ευρωπαϊκούς µέσους όρους επίπεδα.

Λαµβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, θεωρούµε ότι τα επόµενα τρίµηνα θα κινηθούν κατά τα αναµενόµενα, υπό την έννοια ότι τα αποτελέσµατα θα συνεχίσουν να καταγράφουν τις προσπάθειες των διοικήσεων να µεταστρέψουν τα µεγέθη, εν µέσω, πάντως, οικονοµικών συνθηκών που δεν αναµένεται να βελτιωθούν αξιοσηµείωτα.

Στο πλαίσιο αυτό, θα θεωρούµε ευκταία µία σταδιακή ποιοτική βελτίωση των οικονοµικών αποτελεσµάτων των οµίλων η οποία θα ενσωµατώνει πια και σοβαρές προοπτικές ανάπτυξης.


Λιµάνια

Μικτή εικόνα παρουσίασαν οι εταιρίες του κλάδου των λιµανιών, µε τα αποτελέσµατα του ΟΛΠ να ενισχύονται έναντι του ΟΛΘ τα οποία παρουσίασαν μεγαλύτερη κάµψη έναντι της αντίστοιχης προηγούµενης χρήσης.

Όσον αφορά στον πρώτο, σηµαντική αύξηση εµφάνισαν τα έσοδα σε σχέση µε το 9µηνο του 2009, στο οποίο ο τζίρος ήταν περιορισµένος εξαιτίας της δυσλειτουργίας του εµπορικού λιµένα από τις κινητοποιήσεις του προσωπικού.

Η άνοδος τους κύκλου εργασιών κατά 22,1% προήλθε κυρίως από τον ΣΕΜΠΟ µε το συγκεκριµένο τµήµα να πραγµατοποιεί 342 χιλ. κινήσεις έναντι 204 χιλ. κατά το αντίστοιχο προηγούµενο χρονικό διάστηµα, εξέλιξη η οποία αποτυπώνει την επαναφορά του εγχώριου φορτίου στο λιµάνι του Πειραιά, το οποίο είχε διοχετευθεί σε άλλα λιµάνια της επικράτειας εξαιτίας της δυσλειτουργίας του σταθµού.

Παράλληλα, άνοδος 10% παρατηρήθηκε και στις λοιπές δραστηριότητες της εταιρίας, ενίσχυση που οφείλεται στον αυξηµένο αριθµό πλοίων που προσέρχονται για επισκευές και συντήρηση στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Αντίθετα, επηρεασµένος από το δυσµενές οικονοµικό περιβάλλον εµφανίστηκε ο τοµέας της διακίνησης των αυτοκινήτων, τα έσοδα του οποίου ανήλθαν σε 7,15 εκατ. ευρώ σε σχέση µε τα 12,6 εκατ. ευρώ το 9 µηνο του 2008, ενώ υποχώρηση της τάξης του 27,5% σηµειώθηκε και στο χύµα και συµβατικό φορτίο.

Στον αντίποδα, µε φθίνοντες ρυθµούς κινήθηκαν τα οικονοµικά αποτελέσµατα του ΟΛΘ, απόρροια κυρίως του µειωµένου ενοποιηµένου κύκλου εργασιών. Συγκεκριµένα τα έσοδα παροχής υπηρεσιών σταθµού εµπορευµατοκιβωτίων σηµείωσαν πτώση της τάξης του 8,4%, τα έσοδα παροχής φορτοεκφορτωτικών υπηρεσιών του συµβατικού λιµένα παρουσιάστηκαν µειωµένα κατά 31,5% στα 10,2 εκατ. ευρώ, ενώ σηµαντική υποχώρηση παρατηρήθηκε και στα έσοδα από λοιπές παροχές τα οποία διαµορφώθηκαν στα 2,2 εκατ. ευρώ έναντι 3,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο προηγούµενο χρονικό διάστηµα.


Λιανικό εµπόριο

Προβληµατίζει η ανάγνωση των οικονοµικών καταστάσεων 9µήνου των εταιριών του λιανικού εµπορίου, καθώς η µερική επανάκτηση του χαµένου εδάφους που είχε παρατηρηθεί κατά το προηγούµενο τρίµηνο φαίνεται να γυρίζει ξανά προς την κατεύθυνση των απωλειών.

Το γ΄ τρίµηνο αποδείχθηκε τελικά χειρότερο των εκτιµήσεων των διοικήσεων των εισηγµένων του κλάδου, µε την οριακή αύξηση του κύκλου εργασιών (+1,0%, στο 1,59 δισ. ευρώ) να είναι µικρότερη ως απόλυτο νούµερο από τη βελτίωση του αντίστοιχου µεγέθους της ΑΒ Βασιλόπουλος, αφήνοντας στην ουσία τα επίσης βελτιωµένα µεγέθη των οµίλων Folli Follie (των ΚΑΕ συµπεριλαµβανοµένων) και Jumbo να συµψηφίζονται µε τα αδύναµα σε επίπεδο κύκλου εργασιών αποτελέσµατα των Ατλάντικ, Ηλεκτρονική Αθηνών, Info-Quest και Moda Bagno (ΚΟ) - ΕΙΚΟΝΑ ΜΕΤΟΧΗΣ" target="_blank">Moda Bagno (ΚΟ) - ΕΙΚΟΝΑ ΜΕΤΟΧΗΣ" target="_blank">Moda Bagno.

?εύτερες σκέψεις αναφορικά µε την κίνηση που διαφαίνεται ότι θα ακολουθήσει και κατά τα επόµενα τρίµηνα δηµιουργεί και η πορεία της συνολικής κερδοφορίας του κλάδου, µε τη λειτουργική να υποχωρεί κατά 11,9% στα 160,1 εκατ. ευρώ και την καθαρή να µειώνεται κατά 14,5% στα 67,7 εκατ. ευρώ, ενώ αντίστοιχες είναι και οι µειώσεις των εν λόγω περιθωρίων, σε σύγκριση τόσο µε το προηγούµενο τρίµηνο όσο και µε την αντίστοιχη περίοδο κατά την προηγούµενη οικονοµική χρήση.

Στα επιµέρους, µοιρασµένη είναι η εικόνα των εταιριών που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εµπόριο ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών και λύσεων πληροφορικής (Ηλεκτρονική, Εικόνα Ήχος, Info-Quest, Πλαίσιο), µε τις διοικήσεις των δύο τελευταίων να φαίνονται καλύτερα προετοιµασµένες να αντιµετωπίσουν τις ιδιαίτερες συνθήκες ζήτησης που παραµένουν στην οικονοµία, οδηγώντας τους συγκεκριµένους οµίλους σε βελτίωση όλων των γραµµών κερδοφορίας, καθώς και των αντίστοιχων περιθωριακών αποδόσεων.

Μικτά είναι και τα αποτελέσµατα των εταιριών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ένδυσης, µε τον Βάρδα και τα Intesport του οµίλου Φουρλή να ανταποκρίνονται σαφώς καλύτερα από τη Sprider λόγω της πιο σφιχτής πολιτικής που ακολουθήθηκε σε επίπεδο κοστολογικής βάσης (εξαιρουµένων των ανά περίπτωση δαπανών που σχετίζονται µε την αναπτυξιακή πολιτική σε επίπεδο δικτύου λιανικής).

Συνολικά, ξεχωρίσαµε τη συνέχιση της ανάπτυξης των µεγεθών του οµίλου Folli Follie και τη διατήρηση της ταµειακής θέσης σε υψηλά επίπεδα (104,7 εκατ. ευρώ) µολονότι η τελευταία οφείλεται εν πολλοίς στην αύξηση της αποτίµησης της αξίας των αποθεµάτων, ενώ ικανοποιητική είναι και η πορεία των µεγεθών των ΙΚΕΑ (όµιλος Φουρλή) και Jumbo.

Στην πρώτη περίπτωση και αν και οι πωλήσεις εµφανίζονται ελαφρώς µειωµένες (-1,4% σε επίπεδο 9µήνου), παρατηρούµε βελτίωση της λειτουργικής κερδοφορίας του εν λόγω τοµέα (+8,25%), ενώ σε ό,τι αφορά τα Jumbo επισηµαίνουµε την ελαφριά κόπωση που εµφανίζουν οι ρυθµοί ανάπτυξης των βασικών λογαριασµών στο σύνολο των αγορών στις οποίες δραστηριοποιείται ο όµιλος, γεγονός πάντως αναµενόµενο και σε καµία περίπτωση ανησυχητικό, ενώ σηµειώνουµε και τη σηµαντική διεύρυνση της ταµειακής θέσης του (153,2 εκατ. ευρώ).

Τέλος, επισηµαίνουµε τη διατήρηση της πτωτικής πορείας των µεγεθών της Ατλάντικ, η οποία πραγµατοποίησε ένα ιδιαίτερα απογοητευτικό γ΄ τρίµηνο, κατά το οποίο συνέχισε να χάνει µερίδια αγοράς προς όφελος του ανταγωνισµού.

Συνοψίζοντας, παραµένουµε σε εγρήγορση αναµένοντας τα αποτελέσµατα ΄του δ΄ τριµήνου των εταιριών του κλάδου, τα οποία θα επιθυµούσαµε να αποτυπώνουν τη σηµαντική αντιστροφή της µέτριας πορείας των εταιριών του λιανικού εµπορίου, ιδιαίτερα των µικρότερων, θέτοντας τις βάσεις και δηµιουργώντας τις ουσιαστικές προσδοκίες για έξοδο των οµίλων από την κρίση και επιστροφή στα προ του Σεπτεµβρίου 2008 επίπεδα, εν µέσω πάντως ενός συνεχιζόµενου εγχώριου αρνητικού κλίµατος.

Στο πλαίσιο αυτό, εκτιµούµε ότι ουσιαστική µεταστροφή των οικονοµικών µεγεθών των εταιριών του κλάδου δύναται να προκύψει σχεδόν αποκλειστικά από την πραγµατική καλυτέρευση των συνθηκών ζήτησης, µε τη βελτίωση της καταναλωτικής ψυχολογίας να αποκτά κοµβική σηµασία. ?ς εκ τούτου, παραµένουµε βραχυπρόθεσµα από σκεπτικοί έως συγκρατηµένα απαισιόδοξοι, τουλάχιστον µέχρι οι δείκτες λιανικών πωλήσεων στις σηµαντικές διεθνείς αγορές να εµφανίσουν τα πρώτα ουσιαστικά σηµάδια ανάκαµψης.


Κατασκευές

Οι εταιρίες του κατασκευαστικού κλάδου σε επίπεδο εννεαµήνου εµφάνισαν µειωµένη κερδοφορία κατά 61,3% αγγίζοντας τα 169,5 εκατ. ευρώ από 438 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο το 2008. Κύριο χαρακτηριστικό των φετινών αποτελεσµάτων είναι, εκτός από τα συµπιεσµένα περιθώρια κέρδους λόγω καθυστέρησης ή ακύρωσης της έναρξης της κατασκευής έργων παραχώρησης, η βελτίωση των καθαρών κερδών σε τριµηνιαία βάση.

Ειδικότερα, στο εννεάµηνο του 2009 από τις 16 εταιρίες του κλάδου 5 έχουν αρνητικό περιθώρια κέρδους, 4 έχουν αρνητικά περιθώρια κέρδους κάτω του 4%, ενώ 7 έχουν βιωσιµότερο περιθώριο κέρδους.

Κατά το γ΄ τρίµηνο παρατηρείται ύστερα από σχεδόν έναν χρόνο ότι συµπεριλαµβάνονται έκτακτα µη επαναλαµβανόµενα κέρδη είτε από σηµαντικές προσαρµογές της εύλογης αξίας των ακινήτων είτε από πωλήσεις συµµετοχών και παγίων.
 
Ενδεικτικά αναφέρουµε την αύξηση κατά 325% της κερδοφορίας της ΓΕΚΤΕΡΝΑ εξαιτίας της συµφωνίας µε τον όµιλο της GDF - Suez για την πώληση ποσοστού των ενεργειακών µονάδων Ήρων Ι και Ήρων ΙΙ.

Επισηµαίνουµε ότι η οικονοµική κρίση έπληξε κυρίως τον τοµέα του Real Estate γεγονός που αποτυπώθηκε και στη συνολική κερδοφορία των εταιριών που έχουν έντονη παρουσία στον κλάδο (Real Estate Ελλάκτωρ: ζηµίες 2,9 εκατ. ευρώ, ΓΕΚΤΕΡΝΑ 580 χιλ. ευρώ από 66,3 εκατ. ευρώ).

Οι ισχυροί του κλάδου παραµένουν η Ελλάκτωρ, η ΓΕΚΤΕΡΝΑ και η J&P Avax µε το συνολικό ανεκτέλεστό τους τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό να ξεπερνά το 10 δισ. ευρώ, ενώ από τους µικρότερους θετική εικόνα εµφάνισε ο Κλουκίνας Λάππας µε αύξηση καθαρών κερδών 3,8%, η Ιντρακάτ µε αύξηση 274,8%, ενώ η ΑΕΓΕΚ ύστερα από τη διαγραφή των επισφαλειών αντέστρεψε τις ζηµίες σε κέρδη.

Αντιθέτως, συρρίκνωση τόσο των περιθωρίων όσο και των κερδών τους παρουσίασαν η Αττικάτ, ο Μοχλός, η Τεχνική Ολυµπιακή και η Εδραση. Ο συνολικός κύκλος εργασιών του κλάδου ανήλθε στα 3,8 δισ. ευρώ (+5%), το EBITDA άγγιξε τα 448,5 εκατ. ευρώ (+2,8%), ενώ τα καθαρά κέρδη µειώθηκαν κατά 61,3% στα 169,5 εκατ. ευρώ.


Η συνέχεια…

Έπειτα από δύσκολη περίοδο όπου η φθορά µεγεθών ήταν ταχύτατη και η αγωνία για τη διαχείριση της κρίσης διάχυτη, οι εισηγµένες έχουν την ευκαιρία να καλύψουν µεγάλο µέρος από το χαµένο έδαφος αφού στο δ΄ τρίµηνο το 2008 είχαν καταγραφεί µεγάλες ζηµίες (1,5 δισ. ευρώ) οι οποίες δύσκολα θα επαναληφθούν.

Ο στόχος των 6 δισ. ευρώ φαίνεται πλέον εφικτός παρά την έκτακτη εισφορά που θα στοιχίσει περί τα 500 - 600 εκατ. ευρώ στη συνολική κερδοφορία. Τα περιθώρια κέρδους έχουν σταθεροποιηθεί και η χριστουγεννιάτικη περίοδος φαίνεται ότι θα έχει πολύ καλύτερη εικόνα σε σχέση µε πέρυσι.

Μοναδική ίσως παρενέργεια στην αγορά αποτελεί η απεργία στον ΟΛΠ η οποία όµως ως γεγονός έχει περιορισµένη επιρροή αφού πολλές εισηγµένες έχουν ήδη προβεί σε εναλλακτικές κινήσεις.

Κοµβικής σηµασίας κρίνεται για τη συνέχεια η επίδοση των τραπεζών:

Η ολοκλήρωση τριών απαιτητικών αυξήσεων κεφαλαίων στον τραπεζικό κλάδο (Τ.Τ., Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank) έχουν λύσει µια σηµαντική εκκρεµότητα που αφορά στην άντληση κεφαλαίων από το Χ.Α., ενώ οι τράπεζες σταδιακά επιστρέφουν µε συντηρητικούς ρυθµούς στη χορήγηση δανείων.

Βέβαια, το 2010 οι τράπεζες είναι αµφίβολο αν θα επαναλάβουν την εντυπωσιακή επίδοση των έκτακτων αποτελεσµάτων του 2009, το κλειδί όµως της ανάκαµψης κρύβεται στη σταθεροποίηση ή µείωση των επισφαλών δανείων, τάση η οποία ήδη έχει αρχίσει να αποτυπώνεται.

Σηµειώνεται ακόµα ότι το επόµενο τρίµηνο θα είναι καθοριστικό για την τύχη πολλών µικρών εταιριών που έχουν µπει σε διαδικασία ανάλωσης κεφαλαίων χωρίς επιστροφή. ?ιαπιστώνεται ότι πλέον δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια βελτίωσης καθώς η µείωση κόστους συνεπάγεται και µείωση δραστηριοτήτων. Η οριακή κατάσταση αυτών των εταιριών είναι γνωστή και το µόνο ίσως που ενδιαφέρει είναι ποιος θα επωµιστεί το βάρος των υποχρεώσεων και τι είδους και µεγέθους απαιτήσεις ενδεχοµένως να υπάρχουν από εταιρίες µε σηµαντική έκθεση στο πελατολόγιό τους.

Με 86 δισ. ευρώ κεφαλαιοποίηση η αγορά εκτιµούµε ότι βρίσκεται σε ισορροπία σε σχέση µε την εκτιµώµενη φετινή (6 δισ. ευρώ) και την προσδοκώµενη κερδοφορία του 2010 (6,9 δισ. ευρώ).

?στόσο, επισηµαίνουµε την απώλεια του καταλύτη στην κερδοφορία που θα δώσει περαιτέρω ώθηση στους ρυθµούς µεγέθυνσης και θα κάνει πολύ πιο ελκυστική την επένδυση σε ελληνικές µετοχές δικαιολογώντας premium απόδοσης σε σχέση µε το εξωτερικό.

Η διαπίστωση αυτή επιβάλλει µια αυστηρά επιλεκτική διαχειριστική τακτική σε εταιρίες που έχουν κινηθεί προληπτικά ολοκληρώνοντας αυξήσεις κεφαλαίου, µειώνοντας ή εξαλείφοντας ζηµιογόνες δραστηριότητες ή έχουν αντικείµενο αιχµής που στην περίοδο της κρίσης κινήθηκε ανελαστικά αυξάνοντας την κερδοφορία τους.