Ορατός διαγράφεται πλέον ο κίνδυνος ψυχολογικού "ντόμινο" στις ελληνικές αγορές μετοχών και ομολόγων, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν τώρα προσδοκίες για τουλάχιστον βραχυχρόνια αποσυμπίεση των ελληνικών αγορών, εν όψει των αργιών στη Wall Street αλλά και της ολοκλήρωσης στη διαδικασία κλεισίματος βιβλίων χρήσης.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ορισμένοι ατυχείς χειρισμοί από την πλευρά του διοικητή της ΤτΕ, κ. Γ. Προβόπουλου, αλλά και η επικοινωνιακή ολιγωρία κυβερνητικών στελεχών να τοποθετηθούν με σαφήνεια απέναντι στο μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων και εκθέσεων από το εξωτερικό επιτείνουν τις πραγματικές επιπτώσεις από την οικονομική κατάσταση της χώρας.

Πέραν της (γνωστής πλέον σε όλους) δυσχερούς οικονομικής κατάστασης, η κακή αρχή έγινε όταν από την πλευρά της ΤτΕ επιλέχθηκε να διενεργηθεί σύσταση προς τις ελληνικές τράπεζες να μειώσουν τη χρηματοδότησή τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όχι μέσω κάποιων επαφών κορυφής, αλλά σε συνάντηση αρμοδίων της με ομάδα treasurers των τραπεζών.

Εξίσου ατυχής θεωρείται επίσης από παράγοντες της αγοράς και η προχθεσινή τοποθέτηση του κ. Προβόπουλου στη Βουλή, η οποία χρησιμοποιούσε σκληρότατη γλώσσα για το ενδεχόμενο επιπτώσεων στην οικονομία και στις τράπεζες, σε βαθμό που οδήγησε σε αντεγκλήσεις με τον βουλευτή του Συνασπισμού κ. Λαφαζάνη για το αν ο κ. Προβόπουλος, εμμέσως πλην σαφώς, έθετε θέμα πιθανής πτώχευσης της χώρας.

Πέραν αυτού, σημαντικό ρόλο εκτιμάται ότι έχει παίξει ο ορυμαγδός δημοσιευμάτων και εκθέσεων από το εξωτερικό που "σπεκουλάρει" το ενδεχόμενο να οδεύσει η Ελλάδα στο ΔΝΤ ή να ζητήσει "βοήθεια" από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μην έχοντας τη δυνατότητα να αναστρέψει την κατάσταση.

Το γεγονός ότι από την πλευρά της κυβέρνησης δεν υπήρξε κάποια άμεση φραστική αντίδραση (διά στόματος του αρμόδιου υπουργού, π.χ. με δήλωση σε κάποιο ξένο πρακτορείο) για τα παραπάνω εκτιμάται από στελέχη της αγοράς ότι ενίσχυσε την αβεβαιότητα και κατά συνέπεια τη "σπέκουλα" απέναντι στις μετοχές και στα ομόλογα.

Το πιο σημαντικό, όμως, που παρατηρούν οι ίδιοι παράγοντες είναι ότι σε αυτήν την εξαιρετικά λεπτή συγκυρία εμφανίζεται να έχει σπάσει η αλυσίδα, ο συνδετικός κρίκος, που σε άλλες περιπτώσεις θα συνέδεε την κυβέρνηση, την Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και τους παράγοντες της χρηματοοικονομικής αγοράς, σε μια συντονισμένη στάση απέναντι στις δύσκολες εξελίξεις.

Η έλλειψη αυτού του κρίκου, σημειώνουν, εξηγείται από το γεγονός ότι έχουμε μια νέα κυβέρνηση και σχετίζεται σαφώς με το γεγονός πως: α) ο κυβερνητικός μηχανισμός δεν έχει ακόμη στελεχωθεί και β) τα στελέχη της δεν είχαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν επαφές με τους παράγοντες της αγοράς ώστε να υπάρξει τέτοια προσέγγιση.

Ωστόσο, δεν λείπουν και οι διαμαρτυρίες από τραπεζικούς παράγοντες για τη στάση της κυβέρνησης που, όπως λένε, με τις κινήσεις και τις δηλώσεις στελεχών της (σ.σ.: προφανώς σε σχέση με τα προωθούμενα νομοσχέδια για το πάγωμα οφειλών και τις πτωχεύσεις ιδιωτών) δημιουργεί ανασφάλεια στο εξωτερικό σε σχέση με την πορεία του τραπεζικού κλάδου τα ερχόμενα έτη.

"Υποτιμητικό" παιχνίδι με πωλήσεις και μεγάλες short θέσεις

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι, εν όψει ενός επαπειλούμενου "ντόμινο" αρνητικής ψυχολογίας, είναι απαραίτητο να γίνουν οι απαιτούμενες ενέργειες ώστε να συντονιστεί το σύστημα καθώς πλέον δείχνουν να δημιουργούνται ευκαιρίες προς εύκολη εκμετάλλευση και κερδοσκοπία από το εξωτερικό.

Στην αγορά κυκλοφορούν πληροφορίες για υποτιμητική κερδοσκοπία από πλευράς συγκεκριμένων ξένων. Κάποιοι, δε, αποδίδουν μέρος των πιέσεων σε εκδήλωση δυσαρέσκειας για απώλεια ερεισμάτων ή για επαπειλούμενη απώλεια εργασιών του Δημοσίου.

Ακόμη και αν οι παραπάνω πληροφορίες είναι υπερβολικές, το σίγουρο είναι ότι, υπό το βάρος ενός διαρκώς διογκούμενου κλίματος αρνητικής ψυχολογίας γύρω από την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, κάποιοι πωλούν μεθοδικά ελληνικές μετοχές σορτάροντας την ίδια στιγμή μέσω omnibus account την αγορά.

Σύμφωνα με χρηματιστές, πωλητές κατά τη χθεσινή συνεδρίαση ήταν hedge funds με μεγάλες θέσεις σε τραπεζικές μετοχές. Μέσω προγραμμάτων πώλησης "σφυροκόπησαν" τις τραπεζικές μετοχές, ενώ πληροφορίες από το City έκαναν λόγο για σημαντικό δανεισμό δεικτοβαρών τίτλων από θεματοφύλακες μέσω εξωχρηματιστηριακών swap.

Οι προσδοκίες και οι προϋποθέσεις ανοδικής αντίδρασης

Οι πωλήσεις επιτάθηκαν από τη σημερινή αργία και την αυριανή ημιαργία στη Wall Street. Οι θέσεις που πρέπει να πωληθούν επειδή τα funds κλείνουν βιβλία χρήσης συγκεντρώθηκαν, σύμφωνα με χρηματιστές κατά τη χθεσινή συνεδρίαση.

Αν η παραπάνω εκτίμηση ισχύει, τότε από σήμερα οι πωλήσεις θα εκτονωθούν. Ταυτόχρονα, η χθεσινή εκδήλωση αγορών στήριξης από εγχώρια θεσμικά χαρτοφυλάκια δημιουργεί προϋποθέσεις για ανοδική αντίδραση.

Η ένταση και η διάρκειά της θα κρίνουν, σύμφωνα με στελέχη της διαχείρισης κεφαλαίων, το αν θα αναγκαστούν όσοι σορτάρουν την αγορά να κλείσουν μέρος ή σύνολο των ανοιχτών θέσεων πώλησης. Σε διαφορετική περίπτωση το Χ.Α. θα δοκιμάσει αργά ή γρήγορα τα ισχυρά επίπεδα στήριξης των 2.200 μονάδων.

Ένα από τα λιγοστά ενθαρρυντικά στοιχεία για το Χ.Α. είναι το γεγονός ότι θεσμικά χαρτοφυλάκια (αμοιβαία Fidelity και Capital και συνταξιοδοτικά ταμεία όπως το Stichting) διατηρούν τις θέσεις που έχτισαν πρόσφατα, σε ελληνικές μετοχές, αν και εκδηλώνουν την ανησυχία τους για τον τρόπο με τον οποίο "ξεπουλιέται" η αγορά.