Δύο μέρες "μετράει" ήδη ο νέος Κανονισμός Εκκαθάρισης και Διακανονισμού Συναλλαγών επί Κινητών Αξιών μετά την έγκρισή του από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Ο κανονισμός σηματοδοτεί για τις αγορές αξιών του Χ.Α. το νέο καθεστώς λειτουργίας της εκκαθάρισης και του διακανονισμού σύμφωνα με τον Ν. 3606/2007, κατά το οποίο η διαχείριση κινδύνου και τα σχετικά με τη λειτουργία του επικουρικού κεφαλαίου θέματα που ρυθμίζονταν μέχρι σήμερα από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς καθώς και τα πάσης φύσεως ζητήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού που σχετίζονται με τη λειτουργία του συστήματος αξιών θα ρυθμίζονται πλέον από την ΕΧΑΕ ως διαχειρίστρια του εν λόγω συστήματος.

Στο πλαίσιο αυτό, ο εγκεκριμένος κανονισμός προβλέπει τη λειτουργία ενός σύγχρονου μοντέλου εκκαθάρισης που θα τεθεί σε ισχύ τον Απρίλιο του 2010 με σκοπό την αποτελεσματικότερη λειτουργία του συστήματος αξιών. Επισημαίνεται ότι για την πρώτη φάση δεν εισάγεται καμία ουσιαστική αλλαγή στο σύστημα αξιών και οι διαδικασίες εκκαθάρισης, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης κινδύνου και του επιγόνου του επικουρικού κεφαλαίου ως κεφαλαίου εκκαθάρισης, όπως και οι διαδικασίες διακανονισμού θα λειτουργούν με βάση τα ισχύοντα μέχρι σήμερα.

Eπίσης, θα δημιουργηθεί νέο νομικό πρόσωπο προκειμένου να διαχωριστούν οι διαδικασίες καταχώρισης και εκκαθάρισης τίτλων. Η ΕΧΑΕ θα προχωρήσει στις σχετικές ρυθμίσεις για τη διαδικασία αυτή.

Γενικές ρυθμίσεις του Νέου Κανονισμού Εκκαθάρισης και Διακανονισμού Συναλλαγών επί Κινητών Αξιών

Εισάγεται η έννοια του όρου εκκαθαριστικά μέλη. Αυτά είναι τα πρόσωπα που συμμετέχουν στη διαδικασία εκκαθάρισης των συναλλαγών που διενεργεί η ΕΧΑΕ. Ως εκκαθαριστικά μέλη νοούνται τόσο τα άμεσα εκκαθαριστικά μέλη όσο και τα γενικά εκκαθαριστικά μέλη.

Τα εκκαθαριστικά μέλη διακρίνονται σε άμεσα εκκαθαριστικά μέλη και σε γενικά εκκαθαριστικά μέλη.

Άμεσα εκκαθαριστικά μέλη είναι εκείνα που δικαιούνται να εκκαθαρίζουν μόνο τις συναλλαγές που καταρτίζουν τα ίδια ως μέλη της αγοράς. Τα άμεσα εκκαθαριστικά μέλη δεν δικαιούνται να αναλάβουν προς εκκαθάριση συναλλαγές που καταρτίζονται μέσω άλλων μελών της αγοράς.

Γενικά εκκαθαριστικά μέλη είναι εκείνα που δικαιούνται να εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές που καταρτίζουν συμβεβλημένα με αυτά μέλη της αγοράς.

Στα τέλη Φεβρουαρίου θα γίνει η πρώτη αξιολόγηση των γενικών εκκαθαριστικών μελών, ενώ θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα remote members θα πρέπει υποχρεωτικά να απευθυνθούν σε γενικά μέλη καθώς δεν θα έχουν την επιλογή ολοκλήρωσης της εκκαθάρισης αυτόνομα.

Ο διακανονισμός των συναλλαγών διενεργείται με τη συμμετοχή των εκκαθαριστικών μελών, ή και άλλων χειριστών, που συμμετέχουν σε αυτόν κατά τους όρους του παρόντος κανονισμού, ως και της ΕΧΑΕ. Στον διακανονισμό συμμετέχει και η ΕΧΑΕ ως διαχειρίστρια του ΣΑΤ για τη διενέργεια βάσει των εντολών της των καταχωρίσεων στο ΣΑΤ ή και του χρηματικού διακανονισμού, όπου συντρέχει περίπτωση.

Λογαριασμοί διακανονισμού αξιών

1. Ο διακανονισμός των παραδόσεων και παραλαβών επί κινητών αξιών διενεργείται μέσω των λογαριασμών χειριστή που δημιουργούνται στους λογαριασμούς αξιών των μερίδων στο ΣΑΤ σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον κανονισμό λειτουργίας ΣΑΤ ή, σε περίπτωση άλλου συστήματος, σύμφωνα με τους κανόνες του συστήματος. Κάθε λογαριασμός χειριστή δημιουργείται στον λογαριασμό αξιών και αφορά έναν μόνο χειριστή, ο οποίος και μόνο επιτρέπεται να έχει πρόσβαση σε αυτόν και να τον διαχειρίζεται με βάση τα ειδικότερα οριζόμενα στον κανονισμό λειτουργίας ΣΑΤ.

2. Κάθε εκκαθαριστικό μέλος οφείλει να ενημερώνει υποχρεωτικά την ΕΧΑΕ για κάθε μεταβολή του λογαριασμού χειριστή και λογαριασμού αξιών της μερίδας μέλους του που μπορεί να διενεργείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στον κανονισμό λειτουργίας ΣΑΤ.

Διμερής διακανονισμός συναλλαγών εκτός αγοράς (OTC)

1. Συναλλαγές εκτός αγοράς (OTC) επί κινητών αξιών μπορούν να διακανονίζονται από την ΕΧΑΕ στο ΣΑΤ.

2. Ο διακανονισμός των συναλλαγών εκτός αγοράς διενεργείται βάσει εντολών διακανονισμού. Ως εντολή διακανονισμού νοείται η εντολή που εισάγεται στο σύστημα από χειριστή, που είναι γενικός χειριστής, για τον διακανονισμό δικαιωμάτων και υποχρεώσεων με αντικείμενο την παράδοση ή παραλαβή κινητών αξιών στο ΣΑΤ μέσω μερίδων και συνδεόμενων λογαριασμών ή και την είσπραξη ή πληρωμή χρηματικού ποσού, έναντι της παράδοσης ή παραλαβής, μέσω λογαριασμών χρηματικού διακανονισμού.

3. Δικαίωμα εισαγωγής εντολών διακανονισμού στο ΣΑΤ έχουν μόνο οι γενικοί χειριστές.

4. Ο διακανονισμός των συναλλαγών εκτός αγοράς διενεργείται διμερώς, με τη συμμετοχή είτε δύο διαφορετικών χειριστών, όπου ο κάθε ένας ενεργεί για λογαριασμό ενός εκ των αντισυμβαλλομένων, είτε ενός χειριστή, εφόσον ενεργεί για λογαριασμό αμφότερων των αντισυμβαλλομένων.

5. Η εισαγωγή εντολών διακανονισμού, περιλαμβανομένου και κάθε σχετικού όρου ή στοιχείου ή εντολής που αφορά στη λειτουργία τους κατά τα προβλεπόμενα στο παρόν μέρος γίνεται δεκτή στο σύστημα εφόσον λάβει χώρα εντός του ωραρίου εισαγωγής τους.