* Δείτε τους αναλυτικούς πίνακες με τις αποτιμήσεις και τις αποδόσεις των βασικών δεικτών στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ και τις εκτιμήσεις για τα EPS των σημαντικότερων δεικτών στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Όσοι εδώ και έξι μήνες χαρακτήρισαν τη χρηματιστηριακή αγορά "φούσκα" το έχουν μετανιώσει πικρά, καθώς έχουν χάσει ένα από τα πλέον αποδοτικά ράλι της... καριέρας τους.

Ενάντια στην οικονομική κρίση και στα μειωμένα εταιρικά κέρδη, παρά την εκλογική αβεβαιότητα και τα τραγικά δημοσιονομικά μεγέθη, όχι μόνο η Σοφοκλέους τράβηξε την ανηφόρα, αλλά επιπλέον οι αισιόδοξοι τώρα δίνουν νέο ραντεβού για το ψυχολογικό όριο των 3.000 μονάδων.

Επίπεδο τιμών που ταυτόχρονα θα μπορούσε να αποτελεί και σημαντικό τεχνικό όριο αντίστασης για τον Γενικό Δείκτη του χρηματιστηρίου.

Ωστόσο, ο φόβος για έντονη διόρθωση δεν έχει εκλείψει. Πολλοί αναλυτές προειδοποιούν πως η κρίση δεν τέλειωσε και ότι ήδη οι τρέχουσες τιμές των μετοχών έχουν ενσωματώσει ένα από τα πλέον αισιόδοξα σενάρια για το μέλλον.

Και επιπλέον, ειδικότερα για την Ελλάδα, παράγοντες της αγοράς φοβούνται ότι -με δεδομένο τον πάτο που έπιασε η πραγματική οικονομία τον Σεπτέμβριο- έχει ξεκινήσει η δεύτερη και βαθύτερη φάση της ύφεσης.

Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον έντονων δημοσιονομικών προβλημάτων, τα οποία καλείται να αντιμετωπίσει με επιτυχία η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Το διάστημα από την αρχή του 2009 μπορεί να χαρακτηριστεί απρόσμενα θετικό για τη Σοφοκλέους, καθώς ούτε και ο πιο αισιόδοξος επενδυτής δεν θα μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος της ανόδου.

Με κέρδη πάνω από 50% για τον βασικό χρηματιστηριακό δείκτη και κάτι περισσότερο για την υψηλή κεφαλαιοποίηση, σε αυτήν την ανοδική έως τώρα πορεία σημαντικοί υποστηρικτές της ανόδου αποδείχτηκαν οι τίτλοι των τραπεζών και οι ξένες αγορές. Η αλλαγή ψυχολογίας στην ελληνική αγορά μετοχών είναι πλέον διάχυτη.

Ύστερα από περίοδο συσσώρευσης στις 2.400 - 2.600 μονάδες, ο Γενικός Δείκτης, με αφορμή και το εκλογικό αποτέλεσμα, φαίνεται να ξεσπά ανοδικά. Στην τρέχουσα ηλεκτρονική δημοσκόπηση του euro2day.gr, στην ερώτηση "πού θεωρείτε ότι θα βρίσκεται ο Γενικός Δείκτης στο τέλος του έτους μετά και το εκλογικό αποτέλεσμα" το 42% των συμμετεχόντων απαντά στις 3.000 μονάδες!

Οι 3.000 μονάδες μπορεί να απέχουν μόλις 10% από τα τρέχοντα επίπεδα της αγοράς, ωστόσο η ψυχολογική αλλά και η τεχνική σημασία του συγκεκριμένου επιπέδου τιμών δικαίως το χαρακτηρίζουν σημείο-ορόσημο.

Επιπλέον, σύμφωνα με τους τεχνικούς αναλυτές, το εύρος τιμών των 2.945 - 3.045 είναι το τρίτο μεν αλλά και το ισχυρότερο όριο αντίστασης, σε περίπτωση που συνεχιστεί η ανοδική πορεία στις τιμές των μετοχών.

Τα ατού των "ταύρων"

Ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι δέχονται πως η ανάκαμψη των αγορών είναι ριψοκίνδυνη λόγω τόσο του μεγέθους της ανάκαμψης σε ποσοτικούς όρους όσο και της μικρής χρονικής της διάρκειας. Οι προσδοκίες των "ταύρων" συνοψίζονται στα ακόλουθα: ψήγματα ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, σταθεροποίηση της εταιρικής κερδοφορίας σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και αποτιμήσεις στην πλειονότητα των αγορών λογικές αλλά όχι φθηνές.

Σε σύγκριση με την εικόνα της στις αρχές του 2009, σαφώς η οικονομία διεθνώς έχει βελτιωθεί σημαντικά. Ο χρηματοοικονομικός τομέας, ο μεγάλος ασθενής στη διάρκεια του 2008, είναι ο μεγάλος κερδισμένος στο 2009 και ταυτόχρονα έχει βάλει... πλάτη για την ανοδική κίνηση στις αγορές μετοχών. Οι ευρωπαϊκές, όπως και ελληνικές τράπεζες, αναβαθμίζονται συνεχώς από επενδυτικούς οίκους καθώς τα αυξημένα έσοδα από συναλλαγές, οι προσδοκίες για ανάκαμψη στις τιμές των ακινήτων στο εξωτερικό αλλά και η σταθεροποίηση στις προβλέψεις των επισφαλειών βελτιώνουν θεαματικά το outlook των πιστωτικών ιδρυμάτων σε σχέση ακόμα και με το εξάμηνο.

Παράλληλα, οι αναλυτές θεωρούν πως υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για ανάκαμψη στα τραπεζικά κέρδη από την ισχυρή άνοδο στις τιμές των ομολόγων. Οι βελτιωμένες προοπτικές, το τέλος της ύφεσης και της πιστωτικής κρίσης αλλά και η επιστροφή της διάθεσης για επιχειρηματικά deals συντηρούν την αισιοδοξία για την πορεία των χρηματιστηρίων.

Αναφορικά με την εγχώρια αγορά μετοχών, παρά το θολό μακροοικονομικό τοπίο, τόσο η Standard & Poor’s όσο και ο οίκος αξιολόγησης Fitch δεν προτίθενται να αλλάξουν σύντομα την αξιολόγησή τους για την ελληνική οικονομία (επί τα χείρω), εκτός και εάν αποδειχτεί τελικά ότι τα δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας είναι πολύ χειρότερα από αυτά που είχε ανακοινώσει η προηγούμενη κυβέρνηση.

Πάντως, κανείς δεν πρέπει να παραγνωρίσει το γεγονός πως δύο ημέρες μετά τη διεξαγωγή των εκλογών ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος ανέβασε το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 10%, όταν λίγα εικοσιτετράωρα νωρίτερα ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών θεωρούσε "ταβάνι" το 8% (και μερικούς μήνες πριν η κυβέρνηση μιλούσε για 3,7%)!

Ειδικά στο κομμάτι των αποτιμήσεων, σύμφωνα με τη FactSet, παρά την πτώση στα κέρδη ανά μετοχή στον κόσμο κατά 15% το 2009, για το 2010 υπολογίζεται σημαντική άνοδος 21% και ίσως ακόμα μεγαλύτερη το 2011. Με δεδομένες αυτές τις προβλέψεις για την κερδοφορία και την πρόσφατη άνοδο των μετοχών, οι αποτιμήσεις εμφανίζονται λογικές αλλά όχι φθηνές, αφού ο μέσος παγκόσμιος πολλαπλασιαστής κερδών εντοπίζεται στο 15 για το 2009 και στο 13 για το 2010. Σύμφωνα με τους "ταύρους", οι αποτιμήσεις των τίτλων παραμένουν ευνοϊκές συγκρινόμενες τόσο με τους ιστορικούς τους μέσους όρους όσο και με τα ομόλογα.

Οι φόβοι των αναλυτών

Οι φόβοι των αναλυτών αποτυπώνονται κυρίως στο επιχείρημα ότι τα μηδενικά επίπεδα των επιτοκίων και τα τεράστια ποσά ρευστότητας που έχουν διοχετευτεί στις οικονομίες από τις κεντρικές τράπεζες είναι εκείνα που οδήγησαν στην εκτίναξη των αξιών στις χρηματοπιστωτικές αγορές, εγείροντας τον κίνδυνο για νέα κερδοσκοπική φούσκα στο άμεσο μέλλον!

Ενώ οι συνήθεις φόβοι αφορούν στις πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές καταναλωτή, στην παρούσα χρονική στιγμή δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που πιστεύουν πως η ρευστότητα προερχόμενη από τις κεντρικές τράπεζες έχει "φουσκώσει" τις αξίες των επενδύσεων και το τέλος θα είναι επώδυνο.

Από τα χαμηλά του Μαρτίου τα χρηματιστήρια έχουν ανατιμηθεί κατακόρυφα και βρίσκονται πια σε επίπεδα που προεξοφλούν εύρωστη και βιώσιμη ανάκαμψη στη διεθνή οικονομία, ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι η Σοφοκλέους από τα χαμηλά του Μαρτίου έχει ανατιμηθεί κατά περίπου 82%! Πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι οι αγορές μετοχών έχουν ήδη προεξοφλήσει ανάκαμψη τύπου V, όμως υπάρχουν ανησυχίες και παρά τις όποιες ελπίδες των αγορών για εύρωστη οικονομική ανάκαμψη η πραγματικότητα είναι διαφορετική.

Η ανάπτυξη της οικονομίας είναι κοντά στο μηδέν και η ανεργία συνεχώς αυξάνεται.

Παράλληλα, πολλοί επισημαίνουν πως οι προσδοκίες των αγορών για εύρωστη οικονομική ανάκαμψη θα διαψευστούν αν η καταναλωτική δαπάνη δεν μπορέσει να κινηθεί υψηλότερα. Τόσο ο κ. Joseph Stiglitz όσο και ο κ. Nuriel Roubini είναι επιφυλακτικοί.

Ειδικά ο δεύτερος θεωρεί ότι "οι αγορές έτρεξαν πάρα πολύ, πολύ γρήγορα και πολύ πρόωρα, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος της διόρθωσης να είναι παραπάνω από ορατός, ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι αγορές συνειδητοποιούν ότι η ανάκαμψη δεν θα είναι σχήματος V, αλλά το πιθανότερο σχήματος U, και αυτό θα αποδειχθεί είτε στο δ΄ τρίμηνο φέτος είτε στο α΄ τρίμηνο του 2010".

Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Roubini, η πραγματική οικονομία ανακάμπτει με αργούς ρυθμούς και μόλις το συνειδητοποιήσουν οι αγορές θα υπάρξει σημαντική διόρθωση των αποτιμήσεων.

* Δείτε τους αναλυτικούς πίνακες με τις αποτιμήσεις και τις αποδόσεις των βασικών δεικτών στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ και τις εκτιμήσεις για τα EPS των σημαντικότερων δεικτών στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

** Αναδημοσίευση από το 603ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 9 - 13 Οκτωβρίου 2009.