Άρδην αλλαγή τοπίου επέφερε η προκήρυξη εθνικών εκλογών για τις 4 Οκτωβρίου προκαλώντας διεύρυνση του spread των κρατικών ομολόγων σε σχέση με τα αντίστοιχα γερμανικά και ισχυρή πίεση στο Χ.Α.

Πόσο μπορεί να επηρεάσει μετοχές και ομόλογα η προκήρυξη εκλογών; Ποιοι κλάδοι και ποιες εταιρίες επηρεάζονται; Τι θα γίνει με τις διοικήσεις των εισηγμένων του δημόσιου τομέα;

Χθες ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. έκλεισε στις 2,414,21 μονάδες με πτώση 2,57%, ενώ το spread του δεκαετούς ομολόγου σε σχέση με το γερμανικό διευρύνθηκε οριακά και έφτασε στις 139 μονάδες βάσης.

Η προκήρυξη των εκλογών προκάλεσε αναμενόμενα αύξηση της μεταβλητότητας σε μετοχές και σε ομόλογα, από την άλλη όμως με τις αγορές να έχουν τρέξει κάποιοι απλώς αναζητούσαν αφορμή για αποκόμιση κερδών και οι εκλογές την παρείχαν.

Οι εκλογές θέτουν, σύμφωνα με χρηματιστές, έναν νέο -εσωτερικό- παράγοντα για την πορεία των μετοχών και των ομολόγων. Τον παράγοντα της ανησυχίας για μη ανάδειξη αυτοδύναμης κυβέρνησης και επομένως παράταση της ακυβερνησίας σε μια περίοδο όπου τα ελλείμματα έχουν εκτιναχτεί και τα ταμεία του Δημοσίου είναι σχεδόν άδεια.

Η μικρή διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και το γεγονός ότι είθισται τα τελευταία χρόνια οι διοικήσεις των σημαντικών εταιριών του Δημοσίου να αλλάζουν -εκτός κάποιων περιπτώσεων- από τις τακτικές γενικές συνελεύσεις και όχι από έκτακτες εκτιμάται ότι θα μετριάσουν σταδιακά τις πιέσεις που προκαλούνται από την προκήρυξη εκλογών και μόνο.

*** Το σενάριο μη αυτοδυναμίας

Η μη ανάδειξη αυτοδύναμης κυβέρνησης από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου θα αποτελέσει, κατά κοινή ομολογία, το "καταστροφικότερο" σενάριο για την αγορά. Η προεκλογική περίοδος θα παραταθεί, ενδεχομένως, έως τον Μάρτιο του 2010, όταν λήγει η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας, εκτός και αν ο ίδιος διευκολύνει τις εξελίξεις υποβάλλοντας μερικούς μήνες νωρίτερα την παραίτησή του.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η απουσία ισχυρής κυβέρνησης σε μια περίοδο όπου πρέπει να κατατεθεί και να ψηφιστεί προϋπολογισμός και με το έλλειμμα να έχει εκτιναχτεί στα ύψη θα εντείνει την καχυποψία των αγορών για τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας, οδηγώντας πιθανότατα σε διεύρυνση του spread στα κρατικά ομόλογα.

Σε ένα τέτοιο σενάριο οι τράπεζες με χαρτοφυλάκιο ομολόγων που ξεπερνά τα 35 δισ. ευρώ θα εγγράψουν υποαξίες που θα μειώσουν κατά κύριο λόγο απευθείας την καθαρή τους θέση αφού οι περισσότερες διατηρούν τα κρατικά ομόλογα στο χαρτοφυλάκιο διαθεσίμων προς πώληση.

Η ανησυχία της αγοράς εντοπίζεται από τη μία στις εταιρίες του δημόσιου τομέα λόγω των ανησυχιών για αλλαγές στις διοικήσεις και καθυστερήσεις στην υλοποίηση αναγκαίων αποφάσεων (π.χ. ΟΤΕ - εθελουσία, ΔΕΗ περισσότερες περικοπές στα κόστη) και από την άλλη σε επιμέρους κλάδους που είτε συναλλάσσονται με το Δημόσιο είτε ανέμεναν προγράμματα στήριξης.

Οι κατασκευές και η πληροφορική, λόγω της καθυστέρησης στην προκήρυξη έργων, οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και οι επιχειρήσεις χονδρικής και λιανικής ηλεκτρικών, που περίμεναν προγράμματα απόσυρσης, οι φαρμακευτικές που περιμένουν να πληρωθούν από τα νοσοκομεία για χρέη ως και βάθους πενταετίας, μπορεί να αποτελέσουν τους χαμένους της προεκλογικής περιόδου, ιδιαίτερα αν δεν προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Αντίθετα, στους κερδισμένους λόγω της καθυστέρησης εφαρμογής της αυξημένης φορολόγησης στα κέρδη συμπεριλαμβάνεται ο ΟΠΑΠ.

*** Καμία αλλαγή στη φορολόγηση επιχειρήσεων

Το πιθανότερο σενάριο, σύμφωνα με επιχειρηματίες, χρηματιστές και διαχειριστές είναι το ΠΑΣΟΚ να κερδίσει τις εκλογές με ποσοστιαία διαφορά ικανή να του εξασφαλίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, έστω και οριακά.

Τι θα σημάνει αυτό για το φορολογικό καθεστώς των επιχειρήσεων; Καμία αλλαγή απαντούν οι ορκωτοί καθώς η Ν.Δ. έχει ήδη αυξήσει τον συντελεστή φορολόγησης για τα προς διανομή κέρδη κατά 10 μονάδες βάσης, διατηρώντας τον συντελεστή για τα αδιανέμητα κέρδη στο 25%.

Επομένως, το αίτημα του ΠΑΣΟΚ για ενίσχυση του συντελεστή φορολόγησης των προς διανομή κερδών έχει ήδη ικανοποιηθεί όπως και η ενίσχυση των αδιανέμητων κερδών. Ταυτόχρονα, έχει κριθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι δεν μπορεί να υπάρξει επαναφορά του λογαριασμού των αφορολόγητων αποθεματικών, αφού η Κομισιόν είχε κρίνει έμμεση κρατική βοήθεια τον τελευταίο αναπτυξιακό νόμο της κυβέρνησης Σημίτη.

*** Τα μέτωπα του ΠΑΣΟΚ σε ΟΤΕ - Deutsche Telekom και ΔΕΗ

Η πιθανή επικράτηση του ΠΑΣΟΚ προκαλεί ανησυχίες σε ξένους και σε Έλληνες επενδυτές για το τι θα συμβεί στο μέτωπο του ΟΤΕ όπου το ΠΑΣΟΚ έχει καταγγείλει τη συμφωνία με την Deutsche Telekom, δηλώνοντας ότι θα επιδιώξει ως κυβέρνηση να την ανατρέψει.

Όπως σημειώνουν έγκριτοι νομικοί παράγοντες, τα περιθώρια ανατροπής της συμφωνίας είναι μικρά και αυτό το γνωρίζουν καλά στην Ιπποκράτους γι' αυτό και το θέμα απουσιάζει πια από την κορυφή της ατζέντας του κόμματος.

Προβληματισμός υπάρχει και για την περίπτωση της ΔΕΗ αφού το ΠΑΣΟΚ έχει εναντιωθεί στη ρήτρα καυσίμων, ενώ η αγορά θεωρεί ότι θα αμβλυνθεί η προσπάθεια περικοπής στα κόστη της Επιχείρησης. Δεν είναι τυχαίο ότι ο τίτλος της ΔΕΗ δέχτηκε χθες ισχυρή πίεση, παρά την υψηλή κερδοφορία εξαμήνου και τις καλές προοπτικές για το σύνολο της χρήσης.

Ερωτήματα εκφράζονται και για τη μελλοντική πορεία επιχειρήσεων που συναλλάσσονται κατά κύριο λόγο με τον δημόσιο τομέα και γιγαντώθηκαν κατά την περίοδο της πενταετούς διακυβέρνησης της χώρας από τους συντηρητικούς.

Οι και αποκαλούμενοι -ανεπίσημα- από στελέχη των σοσιαλιστών "βατοπεδινοί" επιχειρηματίες αναμένεται να αντιμετωπίσουν αναταράξεις στην περίπτωση σχηματισμού κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ, η ένταση των οποίων θα κριθεί από τη θέση και την εμβέλειά τους στο συνολικό σύστημα καθώς και στην κατάσταση των αγορών στις οποίες δραστηριοποιούνται.

*** Κλειδί οι τράπεζες για την πορεία του Χ.Α.

Το κλειδί βέβαια για την πορεία του Χ.Α. και στην προεκλογική περίοδο παραμένουν οι τράπεζες. Η προκήρυξη των εκλογών και η ανησυχία που επέφερε για αλλαγές διοικήσεων στις τράπεζες που δημόσιου τομέα προκάλεσαν ρευστοποιήσεις αποκόμισης κερδών από ξένους και από εγχώριους επενδυτές.

Όλα αυτά σε μια περίοδο όπου υπήρχαν εισροές κεφαλαίων από ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια στις ελληνικές τράπεζες, διευκολύνοντάς τες να χτίσουν ισχυρότερες μετοχικές βάσεις, ώστε να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίου σε ευθετότερο χρόνο. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και τη Δευτέρα και την Τρίτη σε τίτλους όπως αυτοί της Εθνικής Τράπεζας και της EFG Eurobank εκδηλώθηκαν αγορές μετά τις παρουσιάσεις στο Λονδίνο της Citigroup και της Deutsche Bank.

Χρηματιστές εκτιμούν ότι μέσα στις επόμενες δύο - τρεις συνεδριάσεις θα φανεί αν η πίεση στις τράπεζες είναι πρόσκαιρη και αποτελέσει ευκαιρία αγορών για όσους έχασαν την άνοδο. Αν το κλίμα διεθνώς παραμείνει καλό, τότε οι αγορές στις τράπεζες θα επανέλθουν σύμφωνα με επικεφαλής μεγάλης ΑΧΕ, καθώς οι επενδυτικοί οίκοι και οι ελληνικές τράπεζες ενημερώνουν ήδη τους πελάτες τους για τα μικρά ενδεχόμενα αλλαγών που θα φέρουν οι εκλογές.

Οι ξένοι brokers έχουν ήδη άλλωστε, σύμφωνα με τον ίδιο, δημιουργήσει γέφυρες με τους σοσιαλιστές προκειμένου να έχουν θέση στην επόμενη ημέρα και στις μεγάλες δουλειές -εκδόσεις κυρίως ομολόγων- του ελληνικού δημοσίου.

*** Το προηγούμενο Νέζη στη ΔΕΗ

Μέρος της αγοράς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο σε περίπτωση άνετης εκλογικής νίκης του ΠΑΣΟΚ να επιλεγεί η διατήρηση κάποιων managers του δημόσιου τομέα στις θέσεις τους για μια μεταβατική περίοδο μερικών μηνών. Με δεδομένο ότι απαιτούνται για εισηγμένες επιχειρήσεις γενικές συνελεύσεις, είναι πιθανόν να δοθεί για κάποιες περιπτώσεις παράταση έως τις τακτικές γενικές συνελεύσεις που θα διενεργηθούν την άνοιξη του 2010.

Οι ίδιοι θυμίζουν το προηγούμενο της παραμονής Νέζη στην καρέκλα του διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ όταν τη διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε το 2004 η Ν.Δ. Δεν αποκλείεται μάλιστα να υπάρξει σχετική διαβεβαίωση από στελέχη των σοσιαλιστών προκειμένου να καθησυχαστούν οι ανησυχίες της αγοράς για τις επιπτώσεις από τις αλλαγές.

Σε κάθε περίπτωση, το ενδεχόμενο παραμονής αφορά, σύμφωνα με κύκλους του ΠΑΣΟΚ, σε τεχνοκράτες managers και όχι σε στελέχη που προέρχονται από τον κομματικό μηχανισμό της Ν.Δ.