** Δείτε τον αναλυτικό πίνακα με τις μερισματικές αποδόσεις στο Χ.Α. στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Aν και τα φετινά μερίσματα ήταν ομολογουμένως χαμηλά, όλα δείχνουν ότι οι επενδυτές της Σοφοκλέους θα πρέπει να κρατούν ακόμη πιο μικρό καλάθι για το 2010... Εταιρείες που κατά το παρελθόν γέμιζαν τους μετόχους τους με χρήμα είναι πολύ πιθανό είτε να ρίξουν κατά πολύ τον πήχη είτε ακόμη και να δώσουν... ψίχουλα.

Οι λόγοι είναι προφανείς: από τη μία πλευρά η οικονομική κρίση ροκανίζει τα κέρδη και από την άλλη οι εισηγμένες γίνονται περισσότερο συντηρητικές γνωρίζοντας ότι σε τέτοιες περιόδους η ύπαρξη ισχυρής ρευστότητας αποτελεί ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα.

Ήταν λοιπόν που ήταν στραβό το κλήμα, το έφαγε και... το ελληνικό δημόσιο, το οποίο στην αγωνιώδη προσπάθειά του να συγκεντρώσει έσοδα και να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα αύξησε στο 35% τον συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων, αγνοώντας τις αντιδράσεις των παραγόντων της αγοράς.

Παρ’ όλα αυτά, κάποια dividend stories θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν, είτε γιατί εξακολουθούν να διατηρούν υψηλά επίπεδα κερδοφορίας και ισχυρής ρευστότητας, είτε δυστυχώς, επειδή οι... τρέχουσες τιμές των μετοχών τους έχουν υποχωρήσει πολύ σε σχέση με το παρελθόν.

Βέβαια, από σήμερα μέχρι τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους, όπου οι εισηγμένες θα ανακοινώσουν τις σχετικές τους αποφάσεις, το χρονικό διάστημα είναι μεγάλο και γίνεται ακόμη μακρύτερο αν συνεκτιμηθεί και η επικρατούσα έλλειψη ορατότητας. Ωστόσο, εμείς θα αναφερθούμε στην κατάσταση όπως έχει σήμερα για μια σειρά κλάδους και εισηγμένες και κυρίως γι’ αυτές που εδώ και χρόνια μας είχαν καλομάθει στη διανομή υψηλών μερισμάτων.

• ΟΠΑΠ: Ενδεικτικός είναι ο τίτλος της πρόσφατης έκθεσης της Marfin Analysis για τη μετοχή του οργανισμού: «Η θυσία μιας αγελάδας μετρητών». Οι νέες φορολογικές ρυθμίσεις θα αναγκάσουν τον ΟΠΑΠ να αυξήσει τις αποδόσεις του προς τους παίκτες (αρνητικός επηρεασμός κερδών) και επιπλέον θα τον παρακινήσει ακόμη περισσότερο για επιθετικότερη επενδυτική πολιτική στο εξωτερικό, γεγονός που θα απαιτήσει ενδεχομένως και σημαντικού ύψους κεφάλαια. Δεν είναι λοιπόν καθόλου βέβαιο ότι το 2010 θα διανεμηθεί μέρισμα ίσο με το φετινό.

Όμως, σε κάθε περίπτωση κάτι η υποχώρηση της τιμής της μετοχής, κάτι τα πολύ υψηλά διαθέσιμα στο ταμείο της εισηγμένης, κάτι, τέλος, η επιθυμία των μετόχων για ρευστότητα, και η μερισματική απόδοση αναμένεται να διατηρηθεί πιθανότατα σε αρκετά ικανοποιητικά επίπεδα.

• ΑΕΕΑΠ: Όλα δείχνουν ότι οι αποδόσεις θα εξακολουθήσουν να παραμένουν υψηλές, καθώς δεν προβλέπεται σημαντική διαφοροποίηση στα διανεμόμενα μερίσματα (συνήθως διανέμεται το σύνολο σχεδόν των εισπραττόμενων ενοικίων, μείον το λειτουργικό κόστος, γενικότερα δηλαδή δεν διανέμονται κέρδη από υπεραξίες). Στο Χ.Α. διαπραγματεύονται σήμερα τρεις εισηγμένες εταιρείες του κλάδου, η Eurobank Properties, η Trastor και η MIG Real Estate.

• ΕΧΑΕ: Τα κέρδη του πρώτου εξαμήνου υπολογίζονται μειωμένα, ωστόσο απομένουν ακόμη πέντε μήνες δράσης μέσα στους οποίους ενδεχομένως να αλλάξουν πολλά. Θετικό στοιχείο τα πολύ υψηλά διαθέσιμα. Διαφαινόμενη πάντως πρόθεση -μέχρι νεωτέρας τουλάχιστον- της διοίκησης δεν είναι τόσο η επιστροφή κεφαλαίου όσο η συνέχιση του προγράμματος αγοράς ιδίων μετοχών.

• ΟΤΕ: Η οικονομική κρίση, η όξυνση του ανταγωνισμού στην αγορά των τηλεπικοινωνιών και οι επιπτώσεις από την αύξηση της φορολογίας στην κινητή τηλεφωνία έχουν επιδεινώσει τις αρχικές προσδοκίες για τη φετινή οικονομική πορεία του Οργανισμού. Οι αναλυτές τώρα βλέπουν υποχώρηση στα επαναλαμβανόμενα καθαρά κέρδη σε σχέση με πέρυσι μεταξύ του 10% και του 15%, ωστόσο ενδεχομένως οι εκτιμήσεις αυτές να αναθεωρηθούν μετά τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων του πρώτου εξαμήνου. Από την άλλη πλευρά, όμως, η ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωση του ΟΤΕ, οι μεγάλες ανάγκες του Δημοσίου για μετρητά και η μείωση της τιμής του τίτλου στο ταμπλό της Σοφοκλέους αποτελούν παράγοντες που φαίνονται ικανοί να συντελέσουν στη διατήρηση μιας αρκετά καλής μερισματικής απόδοσης. Η Πειραιώς Χρηματιστηριακή προβλέπει τη μείωση του μερίσματος από τα 75 στα 70 λεπτά του ευρώ, με αποτέλεσμα η σχετική απόδοση να υπερβαίνει το 6%.

• ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ: H UBS εκτιμά μείωση του μερίσματος κατά 55% σε σύγκριση με φέτος λόγω των μειωμένων περιθωρίων διύλισης (οικονομική κρίση), της εξαγοράς του ελληνικού δικτύου της BP αλλά και της ανάγκης χρηματοδότησης του επενδυτικού προγράμματος του ομίλου. Η χρηματιστηριακή, μάλιστα, θεωρεί πολύ πιθανό τα ΕΛΠΕ να προχωρήσουν στην έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου. Όλα τα παραπάνω βέβαια είναι μόνο εκτιμήσεις ενός οίκου, ωστόσο οι λόγοι που παραθέτει δεν στερούνται λογικής κι έτσι κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο διανομής χαμηλότερου μερίσματος, παρά τη γνωστή δίψα του ελληνικού δημοσίου (κατέχει το 33,5%) για άντληση ρευστότητας.

Από την άλλη πλευρά, όμως, όλοι αναγνωρίζουν ότι είναι πολύ νωρίς για εκτιμήσεις, ιδίως σε έναν κλάδο όπως αυτός των διυλιστηρίων, όπου τα πράγματα μπορούν να μεταβληθούν σημαντικά σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

• MOTOR OIL: Οπωσδήποτε θα επηρεαστεί από το χαμηλότερο περιθώριο διύλισης και ενδεχομένως από την ταμειακή εκροή σε περίπτωση εξαγοράς του δικτύου της Shell. Από την άλλη πλευρά, όμως, το θετικό για τη MOTOR OIL είναι ότι το επενδυτικό της πρόγραμμα οδεύει προς το τέλος του, άρα από το 2010 και μετά οι επενδύσεις αναμένεται να περιοριστούν.

• ΚΛΑΔΟΣ ΥΓΕΙΑΣ: O όμιλος Υγεία και το Ιασώ διακρίνονται για την υψηλή τους ρευστότητα, την ισχυρή τους κερδοφορία και το θετικό τους λειτουργικό cash flow. Μεγαλύτερες μερισματικές αποδόσεις προσφέρει το Υγεία, με τη συνδρομή ωστόσο και μικρών επιστροφών κεφαλαίου. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να υπολογίσει με ασφάλεια τα μερίσματα που θα διανεμηθούν το 2010. Στην περίπτωση του Υγεία θα επιδράσουν τα σαφώς ανοδικά φετινά κέρδη αλλά και η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους.

Όσον αφορά στο Ιασώ (φέτος διένειμε 0,22 ευρώ μέρισμα, ή απόδοση γύρω στο 4,5% μετά από φόρους με βάση την τρέχουσα τιμή του τίτλου) ίσως βαρύνει η διαφαινόμενη στασιμότητα των φετινών μεγεθών, καθώς και η πιθανή εντατικοποίηση των επενδύσεων. Σε κάθε περίπτωση, η αγορά αναμένει καλά μερίσματα και από τις δύο εισηγμένες και προς την κατεύθυνση αυτή συντείνει και η συμμετοχή πολλών γιατρών-συνεργατών στα μετοχικά τους κεφάλαια.

• ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ: Τα τελευταία χρόνια συγκαταλέγεται στις μετοχές που προσφέρουν τις υψηλότερες μερισματικές αποδόσεις. Όμως, «το θέμα του μερίσματος θα εξεταστεί του χρόνου από μηδενική βάση» δήλωσε στο euro2day.gr υψηλόβαθμο στέλεχος του εισηγμένου ομίλου, παρά το γεγονός ότι η ρευστότητα διατηρείται σε άριστα επίπεδα και πιθανολογούνται πρόσθετες ταμειακές εισροές από πωλήσεις ακινήτων. Το ίδιο στέλεχος της ΑΓΕΤ Ηρακλής ανέφερε ότι θα συνεκτιμηθεί η πορεία της οικονομικής κρίσης.

• AUTOHELLAS: Η Autohellas εξέπληξε θετικά τους επενδυτές όταν ανακοίνωσε την άνοιξη ότι για φέτος προσδοκά κέρδη αντίστοιχα περίπου των περυσινών. Ωστόσο, δεν αποκλείεται κάμψη του διανεμόμενου μερίσματος, καθώς τα υπάρχοντα μακροπρόθεσμα δάνεια είναι κλεισμένα με πολύ ευνοϊκά spreads και η διοίκηση της εισηγμένης δεν θα ήθελε να τα πειράξει. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η εισηγμένη προχώρησε φέτος πέρα από διανομή μερίσματος και σε γενναία επιστροφή κεφαλαίου.

• F.G. EUROPE: Φέτος διένειμε πολύ υψηλό μέρισμα, μοιράζοντας το σύνολο σχεδόν των καθαρών κερδών της. Στη συνέχεια πάντως, αποφάσισε να μη συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου της υποσχόμενης θυγατρικής της RF Energy, με αποτέλεσμα να δει το ποσοστό της να υποχωρεί από το 40% στο 30%. Κάτι τα φετινά κέρδη που ενδέχεται να επηρεαστούν λόγω της κρίσης, κάτι η στενότητα κεφαλαίων είναι αρκετά πιθανόν να οδηγήσουν την εισηγμένη στη διανομή σαφώς χαμηλότερου μερίσματος ανά μετοχή το 2010. Οψόμεθα.

• MEVACO: Υγιής εταιρεία του μεταλλουργικού κλάδου, που διακρινόταν για την υψηλή της μερισματική απόδοση. Όσον αφορά στη χρήση 2008, λόγω και της δυσμενούς συγκυρίας, επέλεξε να μη διανείμει μέρισμα, ενώ οι μέτριες λόγω της ύφεσης αναμενόμενες φετινές οικονομικές της επιδόσεις δεν δημιουργούν ιδιαίτερες προσδοκίες και για την επόμενη χρονιά.

• ΜΟΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ: Η Mοτοδυναμική αναμένεται να συνεχίσει τη διανομή υψηλού ποσοστού των κερδών της, αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο θα είναι αυτά. Αναμένεται σαφής υποχώρησή τους κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο.

• ΒΑΡΔΑΣ: Χρόνια διακρινόταν για την υψηλή του μερισματική απόδοση, μοιράζοντας το μεγαλύτερο ποσοστό, ή ακόμη και το σύνολο των κερδών του. Λόγω της έντονης κρίσης που πλήττει τον κλάδο της ένδυσης και των επενδύσεων που δρομολογούνται, το φετινό μέρισμα περιορίστηκε πολύ, ενώ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009 ο κύκλος εργασιών και η κερδοφορία αναμένεται να παρουσιάσουν κάμψη. Κρίσιμο για την εξέλιξη των ετήσιων αποτελεσμάτων είναι το τελευταίο τρίμηνο, λόγω της θετικής εποχικότητας που παρουσιάζει. 

ΤΙ ΤΡΕΧΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Θεωρητικά τουλάχιστον, οι τράπεζες το 2010 θα διανείμουν μερίσματα σε αντίθεση με ό,τι έγινε φέτος: τα αποτελέσματά τους αναμένονται κερδοφόρα, ενώ η νομοθετική ρύθμιση που απαγόρευε σε αυτές να μοιράζουν κέρδη ισχύει μόνο για το 2009. Ωστόσο, ο δρόμος μέχρι τότε είναι πολύ μακρύς. Και μπορεί οι τράπεζες να έχουν βελτιώσει αισθητά τη ρευστότητά τους σε σύγκριση με τους προηγούμενους μήνες, ωστόσο οι ανάγκες της πραγματικής οικονομίας για χρηματοδοτήσεις είναι μεγάλες και το στοίχημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει ανοιχτό (περισσότερα και ουσιαστικότερα στοιχεία στο β΄ εξάμηνο).

Γενικότερη εκτίμηση είναι ότι όσο περνά ο χρόνος και η κρίση στην πραγματική οικονομία συνεχίζεται θα εντείνονται οι πιέσεις προς τα πιστωτικά ιδρύματα να ανοίξουν τους κρουνούς της χρηματοδότησης. «Άσε τις τράπεζες να λένε, νέα δάνεια δεν έχουν δώσει ακόμη», ανέφερε στον «Μ» γνωστός επιχειρηματίας, ενώ προς το ίδιο συμπέρασμα κινούνται και τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος για το ύψος των συνολικών δανείων που ουσιαστικά στα τέλη Ιουνίου βρισκόταν στο επίπεδο της αρχής του έτους.

Πέρα όμως από τις όποιες πιέσεις ασκηθούν (η πιστωτική επέκταση είναι ζήτημα αν θα φτάσει τελικά στο 5% έναντι αρχικού στόχου για 10%), η κίνηση της Εθνικής Τράπεζας να προχωρήσει σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου ανεβάζει τον πήχη του ανταγωνισμού, καθώς η ΕΤΕ βρίσκεται τώρα σε πλεονεκτικότερη θέση σε σχέση με το παρελθόν, προκειμένου να επιδιώξει να διευρύνει το μερίδιο αγοράς της.

Άρα λοιπόν, οι άλλες τράπεζες έχουν έναν ακόμη λόγο να ενισχύσουν το ύψος των κεφαλαίων τους (μέσω και της μη καταβολής μερίσματος;), ενώ δεν λείπουν οι αναλυτές που πιθανολογούν αυξήσεις κεφαλαίου είτε κατά το τελευταίο δίμηνο του έτους, είτε μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010. Ενδεχομένως, επίσης, κάποια πιστωτικά ιδρύματα να επιδιώξουν να αποπληρώσουν το ακριβό (10% επιτόκιο) μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο που έλαβαν φέτος από το Δημόσιο.

Μέσα λοιπόν σε αυτό το περιβάλλον, ακόμη και χωρίς νέα νομοθετική παρέμβαση, το dividend story των ελληνικών τραπεζών δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένο.

Στην Κοινή Πλατφόρμα, όμως, μεταξύ Χ.Α. και ΧΑΚ διαπραγματεύονται και οι κυπριακές τράπεζες, οι οποίες πέρυσι διένειμαν μέρισμα. Φέτος όμως, τα όποια μερίσματα διανεμηθούν αναμένονται σαφώς μειωμένα σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Ενδεικτική είναι η δήλωση του αρχιεπισκόπου Κύπρου ότι θα πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι αν οι τράπεζες μοιράσουν του χρόνου τα μισά από τα μερίσματα που μοίρασαν φέτος.

* Αναδημοσίευση από το 593ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 31 Ιουλίου - 4 Αυγούστου 2009.

** Δείτε τον αναλυτικό πίνακα με τις μερισματικές αποδόσεις στο Χ.Α. στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".