* Οι πίνακες που αφορούν στις υψηλότερες αποδόσεις στο Χ.Α. καθώς και στις αποδόσεις δεικτών και στις εκτιμήσεις για τα P/E και τα κέρδη ανά μετοχή δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Oι διεθνείς αγορές μετοχών κινήθηκαν έντονα ανοδικά στο πρώτο εξάμηνο του έτους και οι δείκτες των μετοχών υπεραποδίδουν σε σχέση με τις εναλλακτικές μορφές επένδυσης. Το ράλι των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών από τις αρχές του χρόνου είναι το λιγότερο εντυπωσιακό αν αναλογιστούμε τις συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκε.

Μέσα σε ένα περιβάλλον διεθνούς κρίσης και σημαντικών προβλημάτων στον τραπεζικό κλάδο, ο δείκτης DJ Stoxx 600 στο εξάμηνο κατέγραψε κέρδη της τάξεως του 7,5%, ενώ και οι επιμέρους δείκτες-«βαρόμετρα» όπως ο DJ Euro Stoxx και ο S&P 500 κινήθηκαν με ανοδικούς ρυθμούς της τάξεως του 3,4% και 8% αντίστοιχα. Οι πιο κερδισμένοι δείκτες στην Ευρώπη από το «πάρτι» ήταν της Νορβηγίας, ο ΑΤΧ της Αυστρίας και εγχώριος δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης, FTSE/ASE-20.

Από την άλλη πλευρά, η Σοφοκλέους σε αυτήν την ανοδική κίνηση των χρηματιστηρίων ήταν εμφανώς πιο «διαχυτική» σε όρους Γενικού Δείκτη.

Στη διάρκεια αυτού του «θερμού» εξαμήνου, το ελληνικό χρηματιστήριο κινήθηκε σαφώς πιο ανοδικά, εξέλιξη μάλλον αναμενόμενη αφού είχε παρουσιάσει μεγαλύτερη πτώση στο τέλος του 2008. Ειδικά οι μετοχές της μεσαίας κεφαλαιοποίησης υπήρξαν οι μεγάλες κερδισμένες αυτού του διαστήματος με αποδόσεις αρκετά παραπάνω από τον μέσο όρο. Ο δείκτης της μεσαίας κεφαλαιοποίησης έκλεισε το εξάμηνο με κέρδη 43%, ενώ στον αντίποδα η μικρή κεφαλαιοποίηση υστέρησε σημαντικά και ο αντιπροσωπευτικός δείκτης FTSE/ASE Small Cap 80 σημείωσε άνοδο της τάξεως του 7%.

Για τους επαγγελματίες το βασικό ερώτημα πια είναι το ακόλουθο: «Πόσο ακόμα και για πόσο καιρό οι αγορές μετοχών θα ανεβαίνουν;». Σε αυτό το θολό τοπίο, με την πιθανότητα το ποτήρι να είναι εξίσου μισογεμάτο ή μισοάδειο, ο «Μ» σας παρουσιάζει τις τελευταίες εξελίξεις στις διεθνείς μετοχικές αγορές, τις αποτιμήσεις, τις τελευταίες εκτιμήσεις για τους ρυθμούς αύξησης των κερδών ανά μετοχή αλλά και τις ιστορικές αποδόσεις των βασικών μετοχικών δεικτών.

Στο δείγμα της ανάλυσής μας περιλαμβάνονται όλοι οι βασικοί δείκτες της παγκόσμιας μετοχικής αγοράς, αν και το βάρος της σύγκρισης δίνεται στην περιοχή της Ευρώπης, που μας αφορά και πιο άμεσα.

Από το ξεκίνημα της νέας χρονιάς οι απόψεις των ειδικών έκαναν λόγο για ένα πολύ δύσκολο έτος και ακριβώς στα μισά της διαδρομής για να φτάσουμε στο τέλος οι προβλέψεις δείχνουν ότι αυτό μπορεί να επαληθευτεί.

Οι αγορές μετοχών και ειδικά οι ανεπτυγμένες αντιμετώπισαν τον πρώτο μήνα αρνητικών αποδόσεων, μετά το ανοδικό σερί των μηνών Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου, και οι «ταύροι» φαίνεται να έχουν χάσει τον «ύπνο» τους.

Οι λόγοι για το ράλι των μετοχών, όπως τονίζουν και οι αναλυτές, δεν είναι άλλοι από την πεποίθηση για γρήγορη έξοδο από την κρίση. Στη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου ο ισχυρότερος παράγοντας πυροδότησης της ανόδου στις τιμές των μετοχών ήταν οι σαφείς ενδείξεις για ανάκαμψη τύπου V, σε συνδυασμό με τις θετικές εξελίξεις στο μέτωπο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κλάδου.

--- Οι αποδόσεις

Στο δεύτερο τρίμηνο του 2009, στο σύνολο των δεικτών των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων παρατηρήθηκε σημαντική άνοδος των αποδόσεων.

Ο FTSE All World το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σημείωσε κέρδη 22,2%, ενώ ο δείκτης των αναδυόμενων αγορών έκλεισε με κέρδη 41,99% και ο αντίστοιχος των ανεπτυγμένων με 20,62%. Πιο συγκεκριμένα, οι μικρές περιφερειακές ευρωπαϊκές αγορές κατέγραψαν ισχυρές ανοδικές τάσεις, όπου οι μετοχικές αγορές της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Αυστρίας κέρδισαν τις εντυπώσεις με 24,2%.

Τόσο ο Γενικός Δείκτης όσο και ο αντίστοιχος της υψηλής κεφαλαιοποίησης στην εγχώρια αγορά μετοχών εμφάνισαν αποδόσεις ανώτερες του 30%, ενώ από κοντά κινήθηκε και ο δείκτης ISEQ Overall της Ιρλανδίας με +25,7%, ο ΑΤΧ της Αυστρίας με +24,7%, ο ΙΒΕΧ 35 της Ισπανίας με +24,2%, ο OMXΗ25 της Φινλανδίας με 22,2% και ο PSI 20 της Πορτογαλίας με +20,2%.

Οι αποδόσεις της Σοφοκλέους περισσότερο μοιάζουν με αυτές των ευρωπαϊκών αγορών παρά των αναδυόμενων, τουλάχιστον σε αυτό το χρονικό σημείο. Οι αναδυόμενες αγορές της Ρουμανίας και της Τουρκίας, αγορές που σε μεγάλο βαθμό επηρεάζουν και τη Σοφοκλέους, στο δεύτερο τρίμηνο κινήθηκαν ακόμα υψηλότερα από αυτή.

Η Τουρκία με +43% στο δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και η Ρουμανία με +39,2%, ξεπέρασαν τον Γενικό Δείκτη που σημείωσε αύξηση κατά 31,2%, ωστόσο η Ρωσία, επίσης σημαντική αναδυόμενη αγορά, υστέρησε με 20,8%. Η πτώση στο δεύτερο εξάμηνο του ρωσικού δείκτη εξηγείται πιθανότατα από το γεγονός ότι το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα υπεραπέδωσε σημαντικά με +48,1% έναντι 39,3% της Τουρκίας και 23,3% της Ρουμανίας.

Στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, από τις ανεπτυγμένες αγορές της Ευρώπης, ο δείκτης του Ηνωμένου Βασιλείου FTSE 100 υπήρξε ο πλέον ευνοημένος με +20,4%, ενώ ο γαλλικός CAC 40 αρκετά χαμηλότερα με +12,4% και ο γερμανικός DAX με 11,7%.

Το στοιχείο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι οι ευρωπαϊκές μετοχές υπεραποδίδουν σημαντικά στο δεύτερο τρίμηνο έναντι των αμερικανικών και των λοιπών αγορών. Συγκρίνοντας τις αποδόσεις του DJ Stoxx 600 και του DJ Euro Stoxx με τους δείκτες S&P 500, Dow Jones και Nasdaq, τα δύο ευρωπαϊκά benchmark έχουν αποδώσει 17,4% και 15,7%, αντίστοιχα, ενώ ο S&P 500 7,6%, o Dow Jones 30 σε ποσοστό 3,8% και ο Nasdaq 100 μόλις 12,2%.

--- Τα κέρδη ανά μετοχή

Με εξαίρεση τους δείκτης SMI της Ελβετίας και ΒΕL 20 του Βελγίου, οι ρυθμοί αύξησης των κερδών ανά μετοχή για τους δείκτες που σημειώνουν τα μεγαλύτερα κέρδη εξακολουθούν να εμφανίζονται αρνητικοί για το 2009. Ο ISEQ Overall της Ιρλανδίας, ο OMXΗ25 της Φινλανδίας, ο ΑΕΧ της Ολλανδίας και ο ΑΤΧ της Αυστρίας είναι με διαφορά οι χαμηλότεροι στην περιοχή της Ευρώπης και έχουν κινηθεί πτωτικά σε σχέση με τις αρχές Μαρτίου.

Για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, ο ρυθμός αύξησης των κερδών ανά μετοχή του 2009 εξακολουθεί να είναι αρνητικός, βαίνει ωστόσο μειούμενος από την αρχή τους έτους. Οι εκτιμώμενοι δείκτες κερδοφορίας του 2010, οι οποίοι πιθανόν να αποτελούν και το «καύσιμο» της ανόδου, εξακολουθούν να είναι εντυπωσιακοί.

Ο DJ Euro Stoxx εκτιμάται στο +25%, ο DAX +35,5% και για την εγχώρια αγορά το ποσοστό υπολογίζεται στο +5,5%. Η τελευταία διαπίστωση είναι ίσως και η πιο προβληματική, αφού αν το πάνω χέρι αναλάβουν οι «αρκούδες», τότε τα ερωτήματα για το αν θα μπορεί η Σοφοκλέους να κινηθεί κόντρα στο ρεύμα είναι σημαντικά, αφού παρουσιάζει και σχετικά χαμηλότερη εκτιμώμενη αύξηση κερδοφορίας.

Ο ΑΤΧ της Αυστρίας εμφανίζεται με +18,4% για το 2010, ενώ οι αναδυόμενες αγορές της Τουρκίας και της Ρωσίας με +22,9% και +30,9%, έναντι -9% και -46,5% για το τρέχον έτος.

--- Οι αποτιμήσεις

Οι αποτιμήσεις μπορεί να αποτελέσουν ένα ακόμα κρίσιμο στοιχείο για το δεύτερο εξάμηνο, αφού τα σημαντικά κέρδη του πρώτου εξαμήνου ενδεχομένως να οδηγήσουν τα κεφάλαια στις σχετικά «φθηνότερες» αγορές.

Η Σοφοκλέους και ο Γενικός Δείκτης διαπραγματεύονται με χαμηλότερους πολλαπλασιαστές κερδοφορίας τόσο για φέτος όσο και για το επόμενο έτος σε σχέση με τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών αγορών. Ο δείκτης DJ Euro Stoxx διαπραγματεύεται με P/E 13,6 και 10,88 για τα δύο έτη, ενώ ο εγχώριος δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης με 10,6 για το 2009 και με 10 φορές για το επόμενο έτος.

Οι αγορές της Τουρκίας και της Ρωσίας διαπραγματεύονται με μονοψήφιους πολλαπλασιαστές τόσο για φέτος όσο και το 2010, ενώ ο δείκτης ROTX της Ρουμανίας διαπραγματεύεται με P/E 11,26 φορές για το 2009. Παρά τις υψηλότερες αποδόσεις στην Ευρώπη, οι δείκτες των βασικών χρηματιστηρίων εξακολουθούν να διαπραγματεύονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τους βασικούς δείκτες στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ο δείκτης S&P 500 εμφανίζει P/E φέτος της τάξεως του 15,7 και του 12,6 για το 2010, ενώ για τον Dow Jones 30 το αντίστοιχο μέγεθος είναι 13,9 και 11,6 φορές. Ο δείκτης DJ Stoxx 600 διαπραγματεύεται με 13,6 φορές για το τρέχον έτος και με 11 φορές για το 2010.

* Οι πίνακες που αφορούν στις υψηλότερες αποδόσεις στο Χ.Α. καθώς και στις αποδόσεις δεικτών και στις εκτιμήσεις για τα P/E και τα κέρδη ανά μετοχή δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

** Αναδημοσίευση από το 589ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 3 - 7 Ιουλίου 2009.