** Αναλυτικός πίνακας με τα Beta και τις αποδόσεις εξαμήνου και έτους των μετοχών της Σοφοκλέους δημοσιεύονται στη διπλανή στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Με τον Γενικό Δείκτη να βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, οι αισιόδοξοι έχουν κάθε λόγο να επικεντρωθούν σε μετοχές με υψηλότερο beta, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους οι οποίοι θα πρέπει να «παίξουν άμυνα».

Το ράλι στις διεθνείς μετοχές όπως και στη Σοφοκλέους είναι εντυπωσιακό, με αύξηση 45% σε λιγότερο από τρεις μήνες. Η ορμή της ανόδου έχει φέρει σε θετικό έδαφος τις αποδόσεις του έτους σε όλες τις αγορές μετοχών.

Το ράλι των τιμών έχει κυρίως οικοδομηθεί στην απότομη αναπροσαρμογή στις εκτιμήσεις των αναλυτών αλλά και στις προσδοκίες της αγοράς, με αποτέλεσμα τα P/E των μετοχικών τίτλων να έχουν αυξηθεί από 10 φορές περίπου, νωρίτερα εντός του έτους, σχεδόν στις 15 φορές. Κατά το πρόσφατο ράλι οι επενδυτικές επιλογές με χαρακτηριστικά όπως ο υψηλότερος κίνδυνος και η μεταβλητότητα έχουν τις καλύτερες επιδόσεις, όπου οι αναδυόμενες αγορές, οι κυκλικές και οι χρηματοοικονομικές μετοχές οδηγούν την άνοδο.

Από την άλλη πλευρά, όμως, οι αγορές διαθέτουν τη δική τους λογική και αυτό επιβεβαιώθηκε για ακόμα μία φορά στην πρόσφατη «αναταραχή». Έπειτα από συνεχόμενες μέρες ευημερίας στις αγορές, το ολιγοήμερο sell-off προσγείωσε τους επενδυτές στην πραγματικότητα. Η πτώση επανέφερε στο προσκήνιο μία από τις βασικότερες αρχές των επενδύσεων: δεν τοποθετούμε όλα τα αβγά στο ίδιο καλάθι.

Η διαφοροποίηση του κινδύνου, η διασπορά δηλαδή των χρημάτων προς επένδυση σε περισσότερες από μία κατηγορίες επενδύσεων και σε περισσότερες από μία μετοχές μπορεί να αποτελεί το κλειδί σε περιόδους αναταράξεων.

Αν η ανοδική κίνηση στις μετοχές αλλάξει μορφή και από την απότομη χωρίς ανάσα άνοδο συνεχίσει με μεγαλύτερη κλίση και αρκετά πιο πλάγια, τότε η σταδιακή μετατόπιση από τις μετοχές με υψηλό beta σε εκείνες με χαμηλότερο συντελεστή μπορεί να αποτελεί τη σωστή στρατηγική, επισημαίνουν οι ειδικοί.

Υπό την προϋπόθεση ότι οι αγορές έχουν δει το πρώτο κύμα εκρηκτικής ανόδου και η συνέχεια, παραμένει μεν ανοδική, όμως η προσέγγιση είναι διαφορετική, εταιρείες με υψηλότερη ποιότητα θα αποτελέσουν τους επόμενους κερδισμένους στην επόμενη φάση του ανοδικού κύκλου, επισημαίνει ο ελβετικός επενδυτικός οίκος UBS στην παγκόσμια στρατηγική του για τις μετοχικές αγορές.

Μερικές μετοχές είναι πιο «επιθετικές» από κάποιες άλλες, ενώ σε περιόδους αναταράξεων υπάρχουν τίτλοι που χαρακτηρίζονται αμυντικοί και άλλοι που όταν η αγορά ανεβαίνει συστηματικά καταφέρνουν να ξεπερνούν σε αποδόσεις τον Γ.Δ. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή ή όχι μιας μετοχής είναι ο κίνδυνος που υπάρχει σε σχέση πάντα με την προσδοκώμενη απόδοση.

Θεωρητικά, όσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος που αναλαμβάνει ένας επενδυτής, τόσο υψηλότερη θα πρέπει να είναι η προσδοκώμενη απόδοση, προκειμένου αυτός να αναλάβει το ρίσκο της τοποθέτησης.

Οι συντελεστές beta αποτελούν έναν καλό «μπούσουλα» για το πώς θα αντιδράσει ένας τίτλος σε κάθε κίνηση του Γ.Δ. Ένας απλός αλλά χρήσιμος τρόπος προσέγγισης του κινδύνου (market risk) μέσα σε μια χρηματιστηριακή αγορά είναι η χρήση του συγκεκριμένου συντελεστή.

Ο beta 0,5 ενός τίτλου εξηγεί ότι η μετοχή μεταβάλλεται κατά μέσο όρο 5% σε αντίστοιχη μεταβολή του Δείκτη του χρηματιστηρίου 10% (είτε προς τα κάτω είτε προς τα πάνω). Από την άλλη πλευρά, μία μετοχή με συντελεστή 1,5 είναι μιάμιση φορά πιο επικίνδυνη από τον Γ.Δ.

Τράπεζες υψηλού κινδύνου

Οι ελληνικοί τραπεζικοί τίτλοι εμφανίζουν beta αρκετά υψηλότερους της μονάδας, αφού πρωτοστάτησαν τόσο στην πτωτική όσο και στην ανοδική κίνηση της αγοράς. Οι συντελεστές beta ενός έτους των μεγάλων τραπεζών διαμορφώνονται στο 1,40 για την Alpha Bank, στο 1,63 για την Τράπεζα Πειραιώς και 1,62 για την Eurobank, ενώ για την Εθνική Τράπεζα είναι 2,08, δηλαδή διπλάσιο απ’ ό,τι του Γενικού Δείκτη.

Μια ματιά στα εξαμηνιαία beta των τραπεζών αποκαλύπτει πόσο «επιθετικοί» χαρακτηρίζονται οι τραπεζικοί τίτλοι, αφού στην πλειονότητά τους διαμορφώνονται με συντελεστές στις παρυφές του 2. Μια αντίστοιχη ματιά στις μεταβολές των τιμών για την περίοδο του 6μήνου και του έτους δείχνει ότι οι μετοχές των τραπεζών, παρότι έχουν δώσει για το 6μηνο πολύ υψηλά κέρδη, εξακολουθούν να βρίσκονται χαμηλότερα κατά 50% σε ετήσια βάση.

Ο μόνος τίτλος με σχετικά χαμηλό beta είναι αυτός της ATEbank με τιμή για το έτος στο 1,16, ωστόσο στο εξάμηνο ανεβαίνει αρκετά στο 1,41. Οι αποδόσεις της μετοχής στο εξάμηνο είναι 15% και στο έτος -33% περίπου.

Οι αμυντικοί του Χ.Α.

Αντίθετα, η μετοχή του ΟΤΕ εμφανίζει beta ενός έτους της τάξεως του 0,82 και στο εξάμηνο 0,70, ενώ οι αποδόσεις στο ταμπλό είναι αρνητικές τόσο στο εξάμηνο όσο και στο έτος. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και ο τίτλος της ΔΕΗ, ο οποίος εμφανίζει beta ενός έτους 0,69 και για το εξάμηνο ελαφρώς υψηλότερα στο 0,92, ενώ οι αποδόσεις του στο ταμπλό της Σοφοκλέους στα δύο παραπάνω διαστήματα διαμορφώνονται στο 6,5% για το εξάμηνο και στο -3,7% για το έτος.

Μία από τις αμυντικότερες επιλογές στην εγχώρια αγορά μετοχών παραδοσιακά είναι ο τίτλος του ΟΠΑΠ.

Ο συντελεστής beta για τη μετοχή στο έτος και στο εξάμηνο έχει διαμορφωθεί στο 0,64 και στο 0,33 αντίστοιχα, ενώ οι αποδόσεις του για τα συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα είναι 5% και -16% περίπου. Η Motor Oil και η Alapis είναι δύο ακόμα μετοχές με beta χαμηλότερο της μονάδας για την περίοδο του έτους.

Η πρώτη εκ των δύο διαμορφώνεται χαμηλότερα για την περίοδο των έξι μηνών, ενώ αντίθετα η Alapis κινείται ψηλότερα στο 1,20. Από τις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης συντελεστές beta κοντά στη μονάδα για το έτος εμφανίζουν οι τίτλοι της Τιτάν και των Ελληνικών Πετρελαίων, ενώ οι αποδόσεις του έτους κυμαίνονται στο -29% για τη μετοχή τόσο της Τιτάν όσο και για των Ελληνικών Πετρελαίων.

Από τις μετοχές της μεσαίας κεφαλαιοποίησης αυτές της Jumbo, της Folli Follie και της ΜΕΤΚΑ εμφανίζουν beta έτους ελαφρώς χαμηλότερα από τη μονάδα, ενώ αντίθετα η Σιδενόρ, η ΕΧΑΕ, η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, η Frigoglass, η J&P Άβαξ, η Σωληνουργεία Κορίνθου και η Forthnet κινούνται αρκετά υψηλότερα από τη μονάδα. Χαμηλότερα από τη μονάδα κινούνται τα beta ενός έτους για τις μετοχές των Eurobank Properties, Lamda Development, ΕΥΑΘ, Ιασώ, ΑΒ Βασιλόπουλος, Fourlis και αρκετοί ακόμα τίτλοι.

* Αναδημοσίευση από το 587ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ& ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 19-23 Ιουνίου 2009.

** Αναλυτικός πίνακας με τα Beta και τις αποδόσεις εξαμήνου και έτους των μετοχών της Σοφοκλέους δημοσιεύονται στη διπλανή στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".