* Οι αναλυτικοί πίνακες με τις εκτιμήσεις για τους δείκτες EPS και P/E στις μεγάλες διεθνείς αγορές (συμπεριλαμβανομένης και της Σοφοκλέους)  στο διάστημα 2009 - 2010 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Στις αρχές Μαρτίου οι αγορές μετοχών πιθανόν να προεξόφλησαν τα χειρότερα για την παγκόσμια οικονομία, σημειώνοντας τα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, και έπειτα ξεκίνησαν να ποντάρουν στην ανάκαμψη.

Από τα χαμηλά του Μαρτίου, οι αγορές ανά τον κόσμο έχουν ανακάμψει από 35% έως 50%, διασπώντας ανοδικά κινητούς μέσους όρους 200 ημερών, ωστόσο πολλοί από τους συμμετέχοντες εξακολουθούν να είναι "αρκούδες" ή συνεχίζουν να δυσπιστούν για όλο αυτό το σκηνικό της ανόδου που έχει στηθεί.

Το θετικό στοιχείο το οποίο οι "ταύροι" προεξοφλούν είναι η ανάκαμψη. Και μάλιστα μια γρήγορη και έντονη ανάκαμψη που θα μας χτυπήσει την πόρτα. Οι "ταύροι" θεωρούν ότι η μόνη ανατροπή στο σενάριο της ισχυρής ανάκαμψης μπορεί να προέλθει από μια αναπάντεχη κατάρρευση κάποιας μεγάλης τράπεζας ή χρηματοοικονομικού οίκου, ή από υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας, ενδεχόμενα όμως που φαίνεται να απομακρύνονται, ειδικά μετά τα επιτυχημένα stress tests των αμερικανικών τραπεζών.

Αντίθετα, οι "αρκούδες" ποντάρουν στο γεγονός ότι έπειτα από ανοδική κίνηση της τάξεως του 35% - 50% σε τόσο μικτό χρονικό διάστημα, οι μετοχές προεξοφλούν την πιθανότητα μιας οικονομικής ανάκαμψης σχήματος V, η οποία είναι αδύνατο να επιτευχθεί, αφού η τρέχουσα ύφεση είναι βαθιά και η όποια ανάκαμψη θα αποδυναμώνεται όσο η επίδραση των κρατικών ενισχύσεων θα υποχωρεί, ενώ η επιλογή του περισσότερου χρέους ως λύση σε αυτό θα επιβαρύνει υπέρμετρα τις όποιες ελπίδες για ισχυρή μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη.

--- Το σχήμα της ανάκαμψης

Το θέμα λοιπόν από αυτό το σημείο και πέρα είναι το σχήμα που θα έχει η ανάκαμψη. Τα pattern ύφεσης - ανάκαμψης συμβολίζονται με τα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου V, W, U και L. Στην ύφεση τύπου V η οικονομία βιώνει ισχυρή κάθετη πτώση, αλλά το ίδιο ισχυρή είναι και η ανάκαμψη τόσο σε ταχύτητα όσο και σε μέγεθος.

Μια ύφεση τύπου W είναι κάθετη διολίσθηση, την οποία ακολουθεί εύθραυστη ανάκαμψη με σημαντικές κρίσεις πανικού. Σε ύφεση τύπου U η οικονομία χρειάζεται σημαντικά περισσότερο χρόνο για να ανακάμψει, ενώ τέλος η ύφεση L συνίσταται σε κάθετη διολίσθηση, την οποία ακολουθούν χρόνια στάσιμης οικονομικής δραστηριότητας, με στάσιμο πληθωρισμό και με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως αυτή που αντιμετώπισε η Ιαπωνία την προηγούμενη δεκαετία.

Το πιο σημαντικό στοιχείο στις αγορές μετοχών για το ποιο θα είναι το είδος της ανάκαμψης είναι η εξέλιξη των εκτιμήσεων για τα κέρδη ανά μετοχή των εταιριών.

Οι αναλυτές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μια ανάκαμψη τύπου V είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, αφού οι εκτιμήσεις για τα κέρδη των εταιριών συνεχίζουν να μειώνονται για φέτος, αλλά και για το 2010 η αναβάθμιση των εκτιμήσεων είναι μάλλον μικρή, ωστόσο σε κάποιες αγορές οι ανοδικές εκτιμήσεις αρχίζουν να επιταχύνονται επικίνδυνα, δείχνοντας ότι το στοίχημα της ισχυρής και γρήγορης ανάκαμψης μπορεί να κερδηθεί!

--- Η εικόνα των αγορών

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για τα κέρδη ανά μετοχή των δύο βασικών δεικτών της Σοφοκλέους που συλλέγει η FactSet, τόσο για το 2009 όσο και για το 2010, το σενάριο για ισχυρή και κάθετη ανάπτυξη μοιάζει ανέφικτο. Οι προβλέψεις των αναλυτών για το 2009 εξακολουθούν να μειώνονται από τα τέλη του 2008.

Για το 2009, ο ρυθμός μεταβολής των κερδών για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης ήταν -14,3% στις αρχές, μειώθηκε περισσότερο στο -23% στο τέλος του πρώτου τριμήνου και τώρα εμφανίζεται στο -25,24%. Για τον Γενικό Δείκτη η εικόνα δεν διαφέρει σημαντικά, αφού από το +7,7% στις αρχές του 2009 στο τέλος Μαρτίου διαμορφώθηκε στο 4,8% και πλέον κινείται στο -4,8%.

Παράλληλα, για το 2010 οι προβλέψεις των αναλυτών συνεχίζουν την πτωτική πορεία τους. Από το +10,1% στις αρχές του 2009 για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, κινηθήκαμε στο +5,5% στο τέλος Μαρτίου και τώρα ο προσδοκώμενος ρυθμός αύξησης των κερδών έχει πέσει στο 2,6%. Για τον Γενικό Δείκτη η εικόνα είναι ακόμα πιο δύσκολη, αφού πλέον ο προσδοκώμενος ρυθμός αύξησης διαμορφώνεται σε αρνητικό έδαφος.

Η εικόνα είναι ελαφρώς πιο αισιόδοξη εξετάζοντας την περίπτωση της Γερμανίας, ωστόσο για την αμερικανική οικονομία, βάσει του δείκτη S&P 500, τα στοιχεία εξακολουθούν να είναι αντικρουόμενα. Για τον δείκτη-βαρόμετρο της ευρωπαϊκής οικονομίας, τον Dax, η εξέλιξη των προβλέψεων για το 2009 αλλά και η εικόνα των εκτιμήσεων για το 2010 υπονοούν ανάκαμψη σχήματος V, αφού από το -12,8% που προβλέπεται την παρούσα χρονική στιγμή για το 2009 οι αναλυτές προβλέπουν +33,3% για το 2010, ενώ οι εκτιμήσεις τους για τα δύο έτη συνεχίζουν να αποκλίνουν σημαντικά, αφού για το 2009 γίνονται όλο και πιο αρνητικές, ενώ για το 2010 όλο και θετικότερες.

Περίπου παρόμοια εικόνα εμφανίζει και ο δείκτης CAC 40 στη Γαλλία, όπου οι εκτιμήσεις για το 2009 συνεχώς επιδεινώνονται και πλέον αγγίζουν το -21,5%, ενώ για το 2010 -ακριβώς αντίθετα- προχωρούν από το θετικό στο θετικότερο και η παρούσα εκτίμηση διαμορφώνεται στο 23,5%.

Για την περίπτωση του δείκτη FTSE 100 στη Βρετανία η ανάκαμψη τύπου V είναι δύσκολη, αφού για το 2010 οι εκτιμήσεις για κέρδη έπειτα από μία ισχυρή ανάκαμψη στο τέλος Μαρτίου φαίνεται να αρχίζουν πάλι να περικόπτονται, ενώ για το 2009 η τελευταία πρόβλεψη διαμορφώνεται στο -32,1% από -13,6% στις αρχές του έτους.

Για την αμερικανική οικονομία, η οποία αποτελεί και το μεγαλύτερο στοίχημα, ο δείκτης S&P 500 δείχνει ότι η ανάκαμψη τύπου W είναι το πιο πιθανό σενάριο, αν και δεν θα πρέπει να αποκλείεται και η ανάκαμψη της μορφής V, όπως φαίνεται από μικρότερους δείκτες όπως ο Russell 2000 ή ο Nasdaq 100. Όσον αφορά στον S&P 500, για το 2009 συνεχίζεται το ψαλίδισμα των κερδών ανά μετοχή και με τον ρυθμό να είναι ανοδικός, αφού από +2,3% στις αρχές του 2009, την παρούσα χρονική στιγμή οι εκτιμήσεις διαμορφώνονται στο -12,9%.

Ωστόσο, για το 2010 οι προβλέψεις των αναλυτών κινούνται συνεχώς υψηλότερα και από το 19,2% στις αρχές του τρέχοντος έτους πλέον διαμορφώνονται στο 27,8%, ενώ το κρίσιμο όριο +30%, που αποτελεί το κομβικό σημείο για την ανάκαμψη V, είναι κοντά.

Παρόμοια είναι και τα στοιχεία για τον δείκτη Dow Jones με τις 30 εταιρίες, όπου οι εκτιμήσεις για το 2010 διαμορφώνονται στο 29,8% και για το 2009 στο -18,2%.

* Οι αναλυτικοί πίνακες με τους δείκτες EPS και P/E στις μεγάλες διεθνείς αγορές (συμπεριλαμβανομένης και της Σοφοκλέους) δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".


** Αναδημοσίευση από το 584ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 29 Μαΐου - 2 Ιουνίου 2009.