Ελεύθερη πτώση καταγράφει κατά το α΄ δίμηνο της φετινής χρονιάς ο ρυθμός αύξησης των χορηγήσεων στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, καθιστώντας ανέφικτο τον στόχο που συνόδευσε ως σύσταση το πακέτο στήριξης για αύξηση της πιστωτικής επέκτασης κατά 10% τη φετινή χρονιά.

Με βάση την κίνηση του πρώτου διμήνου, που θα συμπαρασύρει και τον τρίτο μήνα του 2009, καθίσταται αδύνατη η επίτευξη του στόχου πιστωτικής επέκτασης σε ποσοστό 10% φέτος. Μάλιστα, οι εκτιμήσεις των τραπεζών κάνουν λόγο για αύξηση 6% - 8% στα στεγαστικά, 5% - 6% στα καταναλωτικά και περίπου 10% - 11% στα επιχειρηματικά δάνεια. Η παραπάνω εικόνα προκαλεί προβληματισμό και στην Τράπεζα της Ελλάδος ως προς την επίτευξη της σύστασης για πιστωτική επέκταση κατά 10% φέτος.

Ειδικότερα, η ζήτηση για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια έπεσε κατά τη διάρκεια του α΄ διμήνου της χρονιάς στο ναδίρ, εικόνα που δύσκολά θα μεταβληθεί και για τον τρέχοντα μήνα.

Το μεγαλύτερο πλήγμα (συγκριτικά) έχει δεχτεί η στεγαστική πίστη, με τις εκταμιεύσεις νέων δανείων το δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου να αντιστοιχούν στην καλύτερη περίπτωση στο ένα πέμπτο των δανείων που χορηγούνταν το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.

Σε απόλυτα ποσά τον Ιανουάριο του 2009 χορηγήθηκαν συνολικά στην ελληνική αγορά 121 εκατ. ευρώ νέα στεγαστικά. Τον Ιανουάριο του 2008 είχαν χορηγηθεί νέα στεγαστικά δάνεια ύψους 700 εκατ. ευρώ. Τον δε Ιανουάριο του 2007 ο μέσος ρυθμός σε μηνιαία βάση στις χορηγήσεις νέων δανείων ανερχόταν σε 1,2 - 1,5 δισ. ευρώ.

Οι χορηγήσεις στεγαστικών σημείωσαν οριακή άνοδο τον Φεβρουάριο σε σχέση με τον Ιανουάριο και παρότι τα στοιχεία από τις τράπεζες δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί η εικόνα εκτιμάται ότι δεν θα μεταβληθεί σημαντικά σε σχέση με τον πρώτο μήνα του έτους.

Δεν υπάρχει ζήτηση από νοικοκυριά λένε οι τραπεζίτες

Η ελεύθερη πτώση στον ρυθμό αύξησης των χορηγήσεων στεγαστικών οφείλεται σύμφωνα με τραπεζίτες στη σημαντική μείωση της ζήτησης από τους καταναλωτές. "Οι αιτήσεις είναι ελάχιστες και συνήθως προέρχονται είτε από δημοσίους υπαλλήλους είτε και από ανώτερα στελέχη του ιδιωτικού τομέα", σημειώνει επικεφαλής χορηγήσεων μεγάλης τράπεζας. Μάλιστα, ακόμη και αυτοί που κάνουν αίτηση δεν παίρνουν το δάνειο αφού περιμένουν πτώση των ακινήτων.

"Δεν υπάρχει διάθεση από τα νοικοκυριά για ανάληψη νέων χρεών", τόνισε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο αντιπρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Θεόδωρος Πανταλάκης, αποτυπώνοντας την ψυχολογία των πελατών.

Μειωμένη είναι η ζήτηση και στο ιδιαίτερα ευαίσθητο, όσον αφορά στο ενδεχόμενο καταγραφής υψηλών επισφαλειών, κομμάτι της καταναλωτικής πίστης. Τον Ιανουάριο υπήρξε χορήγηση νέων καταναλωτικών δανείων μόλις 30 εκατ. ευρώ (!) και αντίστοιχα είναι και τα ποσά του Φεβρουαρίου.

Σε απόλυτα μεγέθη ο μέσος όρος εκταμίευσης νέων καταναλωτικών δανείων σήμερα κινείται στα 30 - 40 εκατ. ευρώ, ενώ τον Νοέμβριο του 2008 εκταμιεύονταν περίπου 450 - 500 εκατ. ευρώ νέα καταναλωτικά δάνεια και τους πρώτους μήνες του 2008 περίπου 500 εκατ. ευρώ, σε μηνιαία βάση.

Στον αντίποδα, από το β΄ δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου "τρέχουν" με υψηλότερο ρυθμό τα επιχειρηματικά δάνεια λόγω των αναχρηματοδοτήσεων δανείων για μεγάλες επιχειρήσεις και των δανείων με εγγύηση Δημοσίου προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Αυτό το γεγονός όμως δεν αντισταθμίζει το πάγωμα στις χορηγήσεις και δεν αποτελεί, όπως εξηγούν τα αρμόδια τραπεζικά στελέχη, σημείο εξαγωγής μόνιμων συμπερασμάτων για το άμεσο μέλλον.

Περισσότερα στεγαστικά με… κρατική επιδότηση

Μάλιστα, οι τραπεζίτες ζητούν επέκταση ουσιαστικά της κρατικής "ομπρέλας" και στα στεγαστικά δάνεια. Προτείνουν σαν αντίδοτο στην κρίση της οικοδομής και της στεγαστικής τη χαλάρωση των κριτηρίων που απαιτούνται για την επιδότηση εργατικής κατοικίας. Και συγκεκριμένα να μειωθεί στα 5 από 10 χρόνια το κριτήριο για επιδότηση εργατικής κατοικίας.

Στο τραπέζι πέφτουν και άλλες ιδέες για ενίσχυση από την πλευρά του Δημοσίου του Οργανισμού Εργατικών Κατοικιών, ώστε να χαλαρώσει τα κριτήρια και να δώσει τη δυνατότητα σε νεότερα ζευγάρια να αγοράσουν σπίτι. "Έτσι, η κυβέρνηση θα ξεμπλοκάρει το υψηλό απόθεμα κατοικίας που υπάρχει και θα ενισχύσει την απασχόληση", υποστηρίζουν τραπεζίτες.