Ποιες εταιρίες της Σοφοκλέους ζημιώνονται και ποιες ωφελούνται από την έντονη πτώση του πετρελαίου και των άλλων βασικών πρώτων υλών κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους - 13 περιπτώσεις στο «μικροσκόπιο»...

Σημαντικές επιδράσεις -σε άλλες περιπτώσεις θετικές και σε άλλες όχι- στα αποτελέσματα πολλών εισηγμένων εταιριών έχει επιφέρει η έντονη υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου και των άλλων πρώτων υλών κατά το τρίτο τρίμηνο του 2008.

Όλοι φυσικά θα συμφωνήσουν ότι η αποκλιμάκωση των τιμών των commodities ήταν απαραίτητη προκειμένου να αμβλυνθούν οι πληθωριστικές πιέσεις, να ανακάμψει κάπως το εισόδημα των νοικοκυριών και να μπορέσει έτσι η «πραγματική οικονομία» να αμυνθεί απέναντι στις επιπτώσεις της διεθνούς κρίσης που προκάλεσε η υπόθεση των subprime loans.

H πτώση των τιμών στα commodities, ωστόσο, αν και ευπρόσδεκτη, δεν ήταν ικανή από μόνη της να επηρεάσει τις τιμές των μετοχών στο ταμπλό της Σοφοκλέους, καθώς οι εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ θεωρήθηκαν (ορθώς) από την αγορά, ως πολύ πιο ενδιαφέρουσες και πολύ πιο κρίσιμες.
 
Άλλωστε, το κλίμα παραμένει ευμετάβλητο και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια την πορεία των τιμών των commodities μέχρι το τέλος του έτους, και πόσο μάλλον μέσα στο 2009. Ενδεικτικό ήταν το προχθεσινό ράλι του "μαύρου χρυσού" όπου ανακτήθηκε μέσα σε λίγες ώρες ένα μεγάλο τμήμα των απωλειών που είχαν προηγηθεί.

Πέραν όμως αυτών, στη Σοφοκλέους δεν υπάρχουν μόνο κερδισμένες εταιρίες από την πτώση των commodities, αλλά και ζημιωμένες. Σήμερα, στο Euro2day θα εξετάσουμε ενδεικτικά τις περιπτώσεις 13 εισηγμένων εταιριών.

ΕΛΠΕ και Motor Oil

Τα υψηλά κέρδη αποθεμάτων του πρώτου εξαμήνου των διυλιστηρίων της Motor Oil και των Ελληνικών Πετρελαίων θα μετατραπούν σε ζημίες κατά το τρίτο τρίμηνο, όπως αναμένεται να προκύψει από τις λογιστικές καταστάσεις του εννεαμήνου για τους δύο εισηγμένους ομίλους.

Κατά το πρώτο εξάμηνο, τα κέρδη από την άνοδο των αποθεμάτων (inventory gains) της Motor Oil διαμορφώθηκαν γύρω στα 61 εκατ. ευρώ με βάση τις εκτιμήσεις της Εθνικής - P&K Χρηματιστηριακής, ενώ σύμφωνα με τις ίδιες πηγές το αντίστοιχο νούμερο για τον όμιλο των Ελληνικών Πετρελαίων κυμάνθηκε γύρω στα 136 εκατ. ευρώ (τα ΕΛΠΕ διαθέτουν μεγαλύτερα υποχρεωτικά αποθέματα, λόγω του μεγαλύτερου όγκου που παράγουν, αλλά και λόγω του ότι οι υποχρεώσεις της MOH σε αποθέματα είναι μικρότερες, εξαιτίας των υψηλών εξαγωγών της).

Το πετρέλαιο όμως έχει υποχωρήσει περίπου κατά 40 δολάρια από το μέγιστο του έτους και αυτό θα επιδεινώσει τη λογιστική κερδοφορία των δύο εισηγμένων κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους. Έτσι, παρά το γεγονός ότι και οι δύο εταιρίες είχαν εμφανίσει αυξημένα κέρδη κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο, για το σύνολο της τρέχουσας χρήσης οι αναλυτές προβλέπουν υποχώρηση επιδόσεων σε σχέση με πέρυσι (126 εκατ. έναντι 150 για τη MOH και 201 εκατ. έναντι 365 εκατ. για τα ΕΛΠΕ).

Πέραν αυτών όμως, ο κλάδος των διυλιστηρίων απειλείται στο μέλλον και από συρρίκνωση των περιθωρίων διύλισης, λόγω του ότι αναμένεται ισχυρή άνοδος της προσφοράς σε διυλισμένο πετρέλαιο κατά τα επόμενα χρόνια.

Ειδικότερα για τη Motor Oil, οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι επιπτώσεις του περιθωρίου διύλισης θα είναι περιορισμένες, λόγω των προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας τα οποία παράγει και των νέων σημαντικών επενδύσεων που θα αυξήσουν την παραγωγική δυναμικότητα σε λιπαντικά και diesel (θα παράγεται προϊόν το οποίο σήμερα εμπορεύεται) και θα αρχίσουν να επιδρούν από το 2010 και μετά.

Οι επιπτώσεις για το περιθώριο διύλισης των Ελληνικών Πετρελαίων αναμένεται να είναι μεν υψηλότερες, ωστόσο ο εισηγμένος όμιλος: α) δρομολογεί ήδη την επένδυση αναβάθμισης των μονάδων του (hydrocracker) που θα αρχίσει να επιδρά από το 2011 και μετά, β) αναμένει βελτίωση επιδόσεων από άλλους τομείς όπως η ηλεκτρική ενέργεια, η εμπορία πετρελαιοειδών κ.λπ.

Οι εταιρίες χάλυβα

Οι εταιρίες εμπορίας και επεξεργασίας σιδήρου (Έλαστρον, Σίδμα, Μπήτρος, Αφοί Κορδέλλου) ευνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την αλματώδη άνοδο της τιμής του χάλυβα (πρώτη ύλη) κατά το πρώτο μισό του 2008.

Τα κέρδη τους κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους σε αρκετές περιπτώσεις υπερέβησαν το σύνολο των κερδών του 2007(!), πλην όμως η χρηματιστηριακή αγορά είχε συνεκτιμήσει (π.χ. μονοψήφια P/E με βάση μόνο τα κέρδη του πρώτου εξαμήνου) το γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο δεν ήταν επαναλαμβανόμενα, αλλά αντιθέτως, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, ήταν και αναστρέψιμα.

Συγκεκριμένα, συνήθως η άνοδος της τιμής του χάλυβα βρίσκει τις εισηγμένες με χαμηλού κόστους αποθέματα, οπότε είναι σε θέση να πωλούν σε αυξημένες τιμές και να επιτυγχάνουν διευρυμένα περιθώρια κέρδους. Το αντίθετο συμβαίνει συνήθως όταν η τιμή του χάλυβα πέφτει (βρίσκει τις εισηγμένες με αποθέματα υψηλού κόστους, οπότε το περιθώριο κέρδους βαίνει μειούμενο, ή σε ορισμένες περιπτώσεις και αρνητικό).

Μετά λοιπόν το «πάρτι» του πρώτου εξαμήνου και τα εκπληκτικά κέρδη των εισηγμένων εταιριών του κλάδου, ο χάλυβας κατέγραψε πτώση άνω του 30% από τις 30 Ιουνίου μέχρι σήμερα, με την πτώση να ξεκινά από το δεύτερο μισό του τρίτου τριμήνου.

Θα αποτελούσε λοιπόν μεγάλο λάθος να θεωρήσει κάποιος ότι τα κέρδη του 2008 για τις εταιρίες αυτές θα μπορούσαν να προκύψουν από τον διπλασιασμό των επιδόσεων του πρώτου εξαμήνου…

Κάποιες απώλειες πιθανολογείται ότι έχει στο τρίτο τρίμηνο και η Γενική Εμπορίου, που μπορεί μεν στο πρώτο εξάμηνο να κατάφερε να αυξήσει την κερδοφορία της σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την αγορά, ωστόσο σε σημαντικό βαθμό αυτό προήλθε από το γεγονός ότι διέθετε μεγάλα αποθέματα προϊόντων χάλυβα σε χαμηλές τιμές πριν ξεκινήσει το ράλι της τιμής του μετάλλου. Στο τρίτο τρίμηνο, ωστόσο, η όλη κατάσταση πιθανόν να έχει επιδεινωθεί.

Οι πλέον ωφελημένοι

Οι πλείστες πάντως εισηγμένες εταιρίες της Σοφοκλέους -όπως και η οικονομία γενικότερα- ωφελούνται από την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου και των λοιπών βασικών πρώτων υλών.

Οι ακτοπλοϊκές εταιρίες για παράδειγμα (Attica Group, Μινωικές Γραμμές, Blue Star Ferries, ΝΕΛ) καθώς και η αεροπορική Aegean Airlines ευνοούνται από την υποχώρηση του πετρελαίου, λόγω του ότι μειώνεται σημαντικά το κόστος τους.

Ωστόσο, παρά την έντονη υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου, οι ακτοπλοϊκές εταιρίες «έζησαν» το μεγαλύτερο τμήμα του εννεαμήνου και ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της περιόδου υψηλής ζήτησης με ιδιαίτερα ανεβασμένο κόστος καυσίμου.

Το γεγονός, πάντως, ότι ορισμένες εταιρίες του κλάδου είτε δεν ανέβασαν τις τιμές τους ανάλογα με το αυξημένο κόστος καυσίμου είτε τις ανέβασαν με κάποια χρονική καθυστέρηση θα επηρεάσει σε κάποιο βαθμό τη φετινή πορεία των κερδών τους.

Πέρα από τις όποιες αυξήσεις των τιμολογίων, ένας άλλος τρόπος αντίδρασης των εταιριών ήταν η αναπροσαρμογή των δρομολογίων τους με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε οι μέσες πληρότητες ανά δρομολόγιο να είναι αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες περυσινές και έτσι να απορροφηθεί ένα κομμάτι του αυξημένου κόστους των καυσίμων.

Τριπλά ωφελημένη από τις τελευταίες εξελίξεις είναι η Σωληνουργεία Κορίνθου, καθώς η αποκλιμάκωση της τιμής του χάλυβα, σε συνδυασμό με την τόνωση του αμερικανικού δολαρίου και την πτώση των μεταφορικών ναύλων, θα δημιουργήσει ένα θετικό μίγμα εξελίξεων από το τελευταίο τρίμηνο του 2008 και στη συνέχεια.