Ποια είναι τα περιθώρια κίνησης των μετοχών σε Ελλάδα, ΕΕ, ΗΠΑ

Οι αγορές μετοχών φαίνεται να βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι για το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αφού τα σημαντικά κέρδη από την αρχή του 2024, αλλά και οι λογικές αποτιμήσεις δείχνουν πως το ποτήρι μπορεί να είναι ταυτόχρονα μισοάδειο ή μισογεμάτο, ανάλογα με το πώς θέλει κάποιος να το δει.

Η μειωμένη μεταβλητότητα και η αυξημένη ανάληψη κινδύνου στους τελευταίους μήνες ευνόησαν τις τοποθετήσεις σε μετοχές, ειδικά στις αναδυόμενες και στις ευρωπαϊκές αγορές, όμως από την άλλη οι αποτιμήσεις των τίτλων δεν είναι πλέον «φθηνές», ενώ τα τρέχοντα επίπεδα τιμών στις χρηματιστηριακές αγορές μπορεί να υπερεκτιμούν τους ρυθμούς ανάκαμψης των κερδών.

Στη φαρέτρα των «ταύρων» τα επιχειρήματα είναι απτά: οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να μειώνουν τα επιτόκια, τονώνοντας την εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρήσεων, ενώ τα επίπεδα ρευστού παραμένουν υψηλά. Παράλληλα, παρατηρείται βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, η οποία οδηγεί σε αύξηση των δαπανών. Επίσης, το πιο σημαντικό ίσως, οι αναβαθμίσεις των κερδών ανά μετοχή δείχνουν πως πιθανόν η εταιρική κερδοφορία να έπιασε πάτο.

Από την άλλη πλευρά, οι «αρκούδες» επισημαίνουν ότι η πιστωτική κατάσταση επιδεινώνεται, ενώ παρά τις ισχυρές παρεμβάσεις η κατανάλωση και η επιχειρηματική εμπιστοσύνη παραμένουν χαμηλά, καθώς επιχειρήσεις και καταναλωτές προχωρούν σε απομόχλευση.

Παράλληλα, οι εταιρείες συνεχίζουν να απολύουν εργαζομένους, οι φόροι απειλούν μακροπρόθεσμα την εταιρική κερδοφορία και η επίδραση από τα αυξημένα επιτόκια μόλις έχει αρχίσει να γίνεται ορατή. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν οι γεωπολιτικές ανησυχίες, οι εκλογές στις ΗΠΑ, όπως και σε άλλες χώρες, και οι φόβοι από τις αποφάσεις του Μακρόν για τη Γαλλία.

Οι προοπτικές

Όλα τα παραπάνω συνθέτουν μια δύσκολη μετοχική εικόνα για το δεύτερο εξάμηνο. Οι μετοχικές αγορές έχουν ήδη προεξοφλήσει κάποια επιτάχυνση στην οικονομική ανάκαμψη, αν και φαίνεται πως αυτό σε παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι αυτοτροφοδοτούμενο και είναι πιθανό να μη συμβεί το αμέσως επόμενο διάστημα.

Το κρίσιμο ερώτημα αφορά στο κατά πόσο η άνοδος που παρατηρείται πρόσφατα, δεν είναι απλώς αναπροσαρμογή λόγω των χαμηλών θέσεων που είχαν οι επενδυτές στις μετοχές τους τελευταίους 9-12 μήνες. Αυτήν τη στιγμή οι ενδείξεις ανάκαμψης δεν είναι ορατές στην πλευρά της ζήτησης, παρά την άνοδο των δεικτών εμπιστοσύνης των καταναλωτών.

Στο κομμάτι της νομισματικής πολιτικής, στις ΗΠΑ η Fed μάλλον θα αφήσει τα επιτόκια αμετάβλητα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι προβλέπεται. Η κατάσταση δείχνει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την ποσοτική σύσφιξη στο άμεσο μέλλον, ωστόσο οι πρώτες σκέψεις για τη χαλάρωσης της πολιτικής της είναι εμφανείς. Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ήδη την πρώτη μείωση των επιτοκίων της, δείχνοντας την επιθυμία της για χαλαρή πολιτική. Οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να ανησυχούν για τον μελλοντικό πληθωρισμό, ενώ η ανάκαμψη δεν έχει δείξει ότι μπορεί μόνης της να σταθεί στα πόδια της.

Οι αποτιμήσεις και οι αποδόσεις

Οι δείκτες της κερδοφορίας από τα τέλη Μαΐου έχουν αρχίσει να βελτιώνονται τόσο στις ευρωπαϊκές όσο και στις αμερικανικές αγορές, στοιχείο που φαίνεται και από την αναλογία των αναβαθμίσεων προς τις υποβαθμίσεις.

Σχετικά με την ελληνική αγορά, η εκτίμηση της Factset για το ρυθμό αύξησης των κερδών ανά μετοχή για φέτος για τον Γενικό Δείκτη είναι οριακά θετική πλέον στο 1,5%, ενώ για το επόμενο έτος η πρόβλεψη αλλάζει πρόσημο στο +-1,6%%. Για την εγχώρια αγορά μετοχών, όπως αποτυπώνεται από τον Γενικό Δείκτη, τα περιθώρια ανόδου είναι υψηλά, αφού η τιμής στόχος τίθεται στις 1.775 μονάδες ή 25% περιθώριο ανόδου. Η αγορά εξακολουθεί να διαπραγματεύεται με discount τόσο φέτος, όσο και το 2025 με την Ευρώπη αλλά και με τους ιστορικούς δείκτες αποτίμησης.

Επιπλέον, αυτό το διάστημα, οι εκτιμήσεις που συγκεντρώνει η FactSet δείχνουν για την Ευρώπη ότι η άνοδος στα κέρδη ανά μετοχή θα διαμορφωθεί στο 4% το 2024, σύμφωνα με την πρόβλεψη για τον δείκτη Stoxx Europe 600, ενώ η αναμενόμενη άνοδος για το 2025 θα είναι της τάξεως του +10%.

Όσον αφορά στις ΗΠΑ, η μείωση της κερδοφορίας για φέτος υπολογίζεται στο 11,7% για τον δείκτη S&P 500, ενώ η αύξηση της κερδοφορίας για το 2025 θα είναι 14,3. Αναφορικά με τον βασικό ευρωπαϊκό δείκτη DAX, η εκτίμηση για την άνοδο των κερδών για φέτος προσεγγίζει το 7,3%, ενώ η άνοδος για το 2025 είναι εντυπωσιακή στο 11,8%.

Οι αποδόσεις στο τρίμηνο για το σύνολο των δεικτών των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων ήταν σημαντικές. Πιο συγκεκριμένα, οι μικρές περιφερειακές ευρωπαϊκές χρηματαγορές κατέγραψαν ισχυρές ανοδικές τάσεις. Η μετοχική αγορά της Ισπανίας κέρδισε +6,4% και ο BEL 20 του Βελγίου 8%. Από κοντά κινήθηκε και ο δείκτης ΑΕΧ της Ολλανδίας με +10% όπως και ο και ο PSI 20 της Πορτογαλίας με +9%.

Όσον αφορά στις αποτιμήσεις, στις ΗΠΑ οι μετοχές προσφέρουν λογικές αλλά όχι και ελκυστικές αξίες σε σχέση με τους ιστορικούς μέσους όρους τους, ενώ στην Ευρώπη οι δείκτες αποτίμησης παραμένουν σε ελαφρώς πιο ελκυστικά επίπεδα από ότι στις ΗΠΑ.

Βάσει των εκτιμήσεων της FactSet, ο S&P 500 των ΗΠΑ για το 2024 εκτιμάται λίγο υψηλότερα από τον μέσο όρο των τιμών του για τη δεκαετία για τον δείκτη τιμής προς κέρδη (P/E 22,6 φορές), ωστόσο αναφορικά με το 2025, οπότε οι προβλέψεις αναφέρουν σημαντική ενίσχυση των κερδών, το P/E υποχωρεί σημαντικά στις 19,7 φορές.

Σαφέστατα πιο «ακριβά» αποτιμώνται οι εταιρείες που συμμετέχουν στον δείκτη Nasdaq, αφού τα P/E για το τρέχον έτος διαμορφώνονται στις 31 φορές και στις 25,5 φορές περίπου το 2025. Στην Ευρώπη, ο Stoxx Europe 600 αποτιμάται στις 14,1 φορές τα κέρδη του 2024 και στις 12,8 φορές τα κέρδη του 2025, χαμηλότερα από τις 15,4 φορές που είναι ο ιστορικός μέσος όρος της δεκαετίας.

Οι παγίδες

Οι αγορές βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο καμπής και τα επιχειρήματα τόσο από την αισιόδοξη πλευρά όσο από τις «αρκούδες» είναι πολλά και ισχυρά. Σε ένα τέτοιο ευμετάβλητο περιβάλλον, οι παγίδες που κρύβονται μπορεί να είναι αρκετές και όχι απαραίτητα εμφανείς. Οι αυξανόμενες ενδείξεις ότι η ανάκαμψη έχει αρχίσει μπορούν κάλλιστα να αποδειχθούν φρούδες αν η καταναλωτική ζήτηση δεν αρχίσει να ενισχύεται ενδογενώς.

Παράλληλα, μια δεύτερη παγίδα, με διπλή όψη ωστόσο, μπορεί να αφορά στα επιχειρηματικά κέρδη. Οι θετικές αναθεωρήσεις των κερδών που παρατηρούνται από τα μέσα Μαΐου για την πλειονότητα των χρηματιστηριακών αγορών, αποτέλεσμα των πρώιμων ενδείξεων οικονομικής ανάπτυξης, ίσως τελικά να είναι υπερβολικές αν η πραγματική οικονομική ανάπτυξη δεν επιταχύνει τον ρυθμό της στα επόμενα 2 - 3 τρίμηνα.

Στην άλλη πλευρά του νομίσματος, αν η ανάπτυξη σημειώσει πιο γρήγορο ρυθμό αύξησης, μπορεί οι τωρινές εκτιμήσεις κερδοφορίας να υποστούν σημαντικές ανοδικές αναθεωρήσεις, στοιχείο το οποίο θα μειώσει εκ νέου τους δείκτες αποτίμησης, δημιουργώντας ξανά εικόνα ελκυστικών αποτιμήσεων.

Αναφορικά με την τελευταία παγίδα, μπορεί να προέλθει από τις αποδόσεις των μετοχικών αγορών. Παρά την πτώση των τελευταίων ημερών, τα κέρδη από τις αρχές του έτους ή τις τελευταίες 52 εβδομάδες εξακολουθούν να είναι σημαντικές για την πλειονότητα των αγορών. Αυτό το στοιχείο αποκαλύπτει ότι η απόσταση που έχει διανυθεί μέχρι σήμερα είναι μεγάλη για να αισθάνονται ασφαλείς οι επενδυτές σχετικά με τη συνέχεια της ανόδου, αλλά από την άλλη τα περιθώρια ανόδου, με βάση το θετικό σενάριο, παραμένουν υψηλά.