Χρηματιστήριο: Πώς και πότε θα γίνει η προσαρμογή στo free float των εισηγμένων

Πίεση προς τις εισηγμένες προκειμένου να διευρύνουν τη μετοχική τους διασπορά, χωρίς, όμως, να διαφαίνεται κίνδυνος διαγραφής εταιρειών στο ορατό μέλλον, προβλέπει ο νέος κανονισμός της Κύριας Αγοράς του ΧΑ.

Ειδικότερα, ο νέος κανονισμός περιλαμβάνει το βασικό περιεχόμενο των προτάσεων της ΕΧΑΕ που ήταν γνωστό από το φθινόπωρο του 2023 (π.χ. χρηματιστηριακή αξία εισαγωγής άνω των 40 εκατ. ευρώ, ελάχιστη μετοχική διασπορά στο 25% για εταιρείες με χρηματιστηριακή αξία έως 200 εκατ. ευρώ και 15% για τις μεγαλύτερες), αλλά επιπλέον εμπεριέχει και ποινή «ενδεχόμενης μη συμμόρφωσης», η οποία φτάνει έως και τη διαγραφή της εισηγμένης από το ταμπλό, αφού, όμως, ενδιάμεσα περάσουν πολλά και χρονοβόρα στάδια.

Συγκεκριμένα:

• Όποτε και να επισημοποιηθεί ο νέος κανονισμός, θα έχει έναρξη ισχύος την 1η Ιανουαρίου του 2025 (σχεδόν σε εννέα μήνες από σήμερα).
• Στις εταιρείες που τότε δεν θα πληρούν τα ελάχιστα απαιτούμενα όρια διασποράς (και ταυτόχρονα δεν θα εντάσσονται στην κατηγορία των τίτλων με υψηλές συναλλαγές) θα δοθεί χρονική προθεσμία συμμόρφωσης έξι μήνες, η οποία θα μπορεί να παραταθεί στους δώδεκα μήνες (πάμε δηλαδή για την 1η Ιανουαρίου του 2026).
• Αν τότε (μέσα 2025 ή αρχές 2026) το ποσοστό διασποράς εξακολουθήσει να είναι χαμηλότερο του 10%, τότε η μετοχή θα μπαίνει σε αναστολή διαπραγμάτευσης, η οποία (σε περίπτωση που η εισηγμένη εξακολουθήσει να μη συμμορφώνεται) είτε σε έξι είτε σε δώδεκα μήνες θα οδηγεί σε διαγραφή από το ταμπλό. Με άλλα λόγια, καμιά διαγραφή δεν θα γίνει πριν το τέλος του 2025 ή και του 2026, ακόμη και αν το free float παραμείνει κάτω από το 10%.

Με βάση τα μέχρι σήμερα στοιχεία, free float χαμηλότερο του 10% έχει μονοψήφιος αριθμός εισηγμένων όπως, για παράδειγμα, οι Alpha Real Estate Services, MIG, Reads, Trastor, Καρέλιας, αλλά και οι  ΒΙΣ και Βαρβαρέσος (οι δύο τελευταίες έχουν μεγαλύτερα προβλήματα να αντιμετωπίσουν από τη μετοχική τους διασπορά).

• Αν στις αρχές του 2026 το free float είναι μεν υψηλότερο του 10% αλλά χαμηλότερο είτε του 15% για τις εταιρείες με αποτίμηση υψηλότερη των 200 εκατ. ευρώ, είτε του 25% για τις μικρότερης αποτίμησης εισηγμένες, τότε αυτές θα μεταταχθούν στην κατηγορία της επιτήρησης. Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, στην κατηγορία αυτή θα μπορούσαν να ενταχθούν εταιρείες όπως π.χ. η Attica Group (εκτός free float το 86,7%), η Flexopack (75,2%), η Ακρίτας (78%), η Αλουμύλ (79%), οι Αττικές Εκδόσεις (79%), η Μινέρβα (81%), η Δάιος Πλαστικά (83,3%), η ΕΛΤΟΝ Χημικά (78,3%), η Moda Bagno (87,9%), η Prodea (87%), το Ιατρικό Αθηνών (80,1%), το Κτήμα Λαζαρίδη (79,6%), η Λάμψα (87,1%), η Μπλε Κέδρος, οι Μύλοι Κεπενού (89,2%), ο Μουσικός Οίκος Νάκα (78,3%), η ΣΙΔΜΑ (79,4%), κ.λπ. Με βάση το νέο κανονισμό, στην κατηγορία της επιτήρησης θα απαγορεύεται να παραμείνει κάποια εταιρεία για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δύο ετών, οπότε οι ενδεχόμενες πρώτες διαγραφές εισηγμένων της συγκεκριμένης κατηγορίας θα γίνουν από την 1η Ιανουαρίου του 2028 και μετά.

Τα «παραθυράκια»

Ο νέος λοιπόν κανονισμός δίνει πολυετή χρονικά περιθώρια προσαρμογής, έτσι ώστε να μην προκληθεί κλίμα ανησυχίας ή και πανικού στους μετόχους μειοψηφίας, τουλάχιστον για το ορατό μέλλον.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι περισσότερες εισηγμένες εταιρείες θα επιδιώξουν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του νέου κανονισμού εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων και προς την κατεύθυνση αυτή θα συμβάλει και το θερμό χρηματιστηριακό κλίμα που επικρατεί αυτή την περίοδο και που ελπίζεται από πολλούς ότι θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Άλλωστε, εξελίξεις όπως η μετάταξη στην αγορά της επιτήρησης ή η διαγραφή από το ΧΑ πιθανόν να πλήξουν το κύρος και τη φήμη των εταιρειών, με τις διοικήσεις τους να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, ενδεχομένως οι βασικοί μέτοχοι να μη χρειαστεί να κάνουν πολλά πράγματα, με δεδομένο τον τρόπο που θα οριστεί επισήμως το «free float». Συγκεκριμένα, το free float ορίζεται ως το άθροισμα των θέσεων που κατέχουν σε μια εταιρεία όσοι διαθέτουν ποσοστό χαμηλότερο του 5%. Άρα, θεωρητικά -όπως υποστηρίζουν κύκλοι της αγοράς-, θα μπορούσε ένας βασικός μέτοχος να διαθέσει μέρος της θέσης του σε συγγενικά και φίλα προσκείμενα πρόσωπα, οπότε να φουσκώσει τεχνηέντως το ποσοστό της ελεύθερης διασποράς στην εταιρεία του και να υιοθετήσει το «γράμμα» του νέου κανονισμού.

Σε κάθε περίπτωση βέβαια, το  μήνυμα των χρηματιστηριακών αρχών προς τις διοικήσεις των εταιρειών που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη εστιάζεται στο ότι είναι προς το συμφέρον όλων των μετόχων και των ίδιων των εταιρειών η διεύρυνση του free float.

Δίαυλος για μετατάξεις εταιρειών στην ΕΝΑ

Ο νέος κανονισμός προβλέπει και τη δυνατότητα μετάταξης εταιρειών από την Κύρια στην Εναλλακτική Αγορά, κάτι που θα μπορούσε να γίνει με πρωτοβουλία της ΕΧΑΕ, ή και ενδεχομένως μετά την έγκριση αιτήματος από τις ίδιες τις εταιρείες. Μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε τις εισηγμένες σε χαμηλότερα κόστη και σε μικρότερες υποχρεώσεις σε θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης, καθώς και σε χαλαρότερα κριτήρια σε ό,τι αφορά τα απαιτούμενα free float.

Ειδικότερα, η διάταξη αυτή εκτιμάται ότι θα μπορούσε να διασκεδάσει τη δυσφορία που έχουν εκφράσει αρκετές μικρομεσαίες εισηγμένες του ΧΑ σχετικά με το «βαρύ» και «ακριβό» (για τα μεγέθη τους) θεσμικό πλαίσιο.

Τέλος, στα πλαίσια της διευκόλυνσης νέων εισαγωγών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, δεν θα είναι πλέον υποχρεωτική για τις εταιρείες η ύπαρξη φορολογικού ελέγχου (συντόμευση διαδικασιών, εξοικονόμηση εξόδων), ενώ παράλληλα θα μπορούν να εισέρχονται στο ΧΑ και ζημιογόνες επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση υλοποίησης κάποιου σαφούς αναπτυξιακού προγράμματος.

Επενδύσεις για «επαγγελματίες» επενδυτές

Με βάση τον αναμενόμενο κανονισμό, θεσπίζεται νέα κατηγορία προϊόντων που θα διατίθενται μόνο σε «επαγγελματίες» επενδυτές, για ποσά τουλάχιστον 100.000 ευρώ, έτσι ώστε να μπορεί να προσελκύσει το ΧΑ και τα ευρωομόλογα Ελλήνων εκδοτών.

Επίσης, με βάση το νέο κανονισμό, όσες εταιρείες θα μπαίνουν σε διαδικασία αναστολής διαπραγμάτευσης, θα διαγράφονται αυτόματα, αν παραμείνουν σε αυτή για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δώδεκα μηνών.

Αναβάθμιση ΧΑ: «Δουλεύουμε και βλέπουμε»

Σε ό,τι αφορά την επιδιωκόμενη μετάταξη του ΧΑ από τις αναπτυσσόμενες στις ανεπτυγμένες διεθνείς κεφαλαιαγορές, ο CEO της ΕΧΑΕ Γιάννος Κοντόπουλος τόνισε ότι «το ελληνικό χρηματιστήριο μοιάζει με μια πολύ καλή ποδοσφαιρική ομάδα της δεύτερης Εθνικής που αν θέλει να σέβεται τον εαυτό της, θα πρέπει να επιδιώξει να ανεβεί στην πρώτη κατηγορία», συμπληρώνοντας πως πρόκειται για μια μακρόχρονη διαδικασία που συνήθως διαρκεί από 18 έως 24 μήνες και μάλιστα είναι πιθανό να θεωρούμαστε από έναν οίκο ως ανεπτυγμένη αγορά και από έναν άλλο ως αναπτυσσόμενη.

Οι επενδυτές στην όλη διαδικασία δεν τοποθετούνται στη συγκεκριμένη αγορά στο ίδιο χρονικό σημείο, καθώς τα περισσότερα passive funds λαμβάνουν θέσεις κοντά στην ημερομηνία της μετάταξης, σε αντίθεση με άλλα που επιλέγουν να προεξοφλήσουν τα γεγονότα και δραστηριοποιούνται γρηγορότερα. Πάντως, οι εισροές κεφαλαίων σε βάθος χρόνου αναμένονται υψηλότερες από τις εκροές που θα ενεργοποιηθούν κατά τη μετάταξη.

Στην όλη διαδικασία, θετικά λειτουργεί η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, κάποιες κινήσεις της ΕΧΑΕ σε ό,τι αφορά τα τεχνικά προαπαιτούμενα, καθώς και η επικείμενη αλλαγή της νομοθεσίας για το stock lending και τις ανοιχτές πωλήσεις.

«Είμαστε σε καλό σημείο (ίσως η Standard & Poor’s να είναι ο πρώτος οίκος που θα μας εντάξει στη λίστα παρακολούθησης), ωστόσο πρόκειται για μια διαδικασία, η έκβαση της οποίας δεν εξαρτάται μόνο από την ΕΧΑΕ, αλλά από τη γενικότερη χρηματιστηριακή πορεία, όπως και από τις επιδόσεις άλλων κεφαλαιαγορών», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά.

Πάντως, συνέχισε ο Γιάννος Κοντόπουλος, «ζητούμενο για εμάς είναι να γίνουμε μια καλύτερη αγορά, η οποία θα προσελκύει το επενδυτικό ενδιαφέρον και θα έχει βάθος. Η αναβάθμιση θα αποτελέσει το απότοκο μιας τέτοιας προσπάθειας και του υψηλότερου status που θα αποκτήσουμε».

Νέα road shows

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του ΧΑ, θα διοργανωθούν μέσα στη φετινή χρονιά τρία road shows για τη μεσαία κεφαλαιοποίηση -μέχρι τώρα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον τουλάχιστον 15 εισηγμένες- (22 Μαΐου στη Φρανκφούρτη, 6 Ιουνίου στο Παρίσι και 5 Δεκεμβρίου στη Γενεύη), καθώς και δύο ακόμη και τις εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης (3 Οκτωβρίου στο Παρίσι και 5 Δεκεμβρίου στη Γενεύη).