Πόσο «στέρεη» είναι η ανοδική κίνηση στο Χρηματιστήριο

Οι ελληνικές μετοχές συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία και κατά τη φετινή χρονιά, καθοδηγούμενες κατά κύριο λόγο όχι από το κλίμα μαζικής ψυχολογίας που συνήθως δημιουργείται στις χρηματιστηριακές αγορές, αλλά από τις θετικές εξελίξεις που αφορούν τα οικονομικά μεγέθη και τις προοπτικές των εισηγμένων εταιρειών.

Με τη μέση φετινή προσδοκώμενη μερισματική απόδοση του Χ.Α. να προσεγγίζει ή και να υπερβαίνει το 4% και με το ελληνικό ΑΕΠ να προβλέπεται ανοδικό για τα επόμενα χρόνια, κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί φαινόμενο «φούσκας», ιδίως όταν οι ξένοι αναλυτές αυξάνουν συνεχώς τις τιμές-στόχους και τα διεθνή θεσμικά χαρτοφυλάκια δείχνουν διατεθειμένα να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να αγοράσουν ελληνικούς τίτλους (π.χ. placement Τράπεζας Πειραιώς) κοντά στα τρέχοντα επίπεδα αποτιμήσεων.

Αντίθετα, το ρίσκο των μετοχών του Χ.Α. προέρχεται από κινδύνους εκτός των ελληνικών συνόρων. Οι διεθνείς αγορές δεν φαίνεται μέχρι σήμερα να έχουν λάβει σοβαρά υπόψη τους ούτε το γεωπολιτικό (Ουκρανία, Μέση Ανατολή), ούτε και το πολιτικό ρίσκο στις δύο όχθες του Ατλαντικού (αμερικανικές εκλογές, χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων). Γνωρίζουν κάτι περισσότερο από εμάς ή θα αποδειχτεί στο μέλλον πως έχουν κάνει λάθος;

Μπορεί ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. να έχει κερδίσει γύρω στις 100 μονάδες από την αρχή του χρόνου και ορισμένοι να μιλούν για «υπεραγορασμένα επίπεδα», ωστόσο οι προσεκτικοί επενδυτές θα έχουν προσέξει πως η συγκεκριμένη άνοδος είναι αποτέλεσμα κυρίως θετικών ειδήσεων και εξελίξεων και όχι φημολογιών, ευχών, φιλόδοξων προσδοκιών και γενικότερα «καλού κλίματος».

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα υποστηρίζει γνωστός χρηματιστηριακός αναλυτής: «Συχνά σε ανοδικές χρηματιστηριακές περιόδους τίθεται το ερώτημα για το αν οι αγοραστικές παρεμβάσεις των επενδυτών οφείλονται κυρίως στο ψυχολογικό κλίμα που διαμορφώνεται κάθε φορά που οι τιμές στο ταμπλό αυξάνονται (sentiment driven) ή σε εξελίξεις και γεγονότα που σχετίζονται με τις ίδιες τις εταιρείες και την οικονομία γενικότερα (event driven).

Κατάσταση sentiment driven έχουμε όταν η θετική ψυχολογία κάποιων παρασύρει τους υπόλοιπους, με αποτέλεσμα να φτάνουμε κάποια στιγμή σε ένα επίπεδο αποτιμήσεων που δεν ερμηνεύεται από τη λογική, αλλά από το κλίμα. Πιστεύω ότι στην τρέχουσα φάση η χρηματιστηριακή μας αγορά είναι πολύ περισσότερο event driven παρά sentiment driven. Άλλωστε, η τόσο βαριά διεθνής ειδησεογραφία δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για τη δημιουργία κλίματος παράφορου ενθουσιασμού στις κεφαλαιαγορές τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού. Κανείς αναλυτής και κανένας διαχειριστής δεν μπορεί να αγνοήσει τις τόσες πολλές προκλήσεις που μπορεί να ξεκινούν από τον κλάδο των ακινήτων και να φτάνουν έως τις εξελίξεις στην Ουκρανία και την Ερυθρά Θάλασσα.

Βέβαια, ένα τμήμα της ανόδου -ιδίως στην αποκαλούμενη “περιφέρεια”- οφείλεται και στο θετικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί, καθώς ορισμένοι επενδυτές ρευστοποιούν κερδοφόρες θέσεις τους και προσπαθούν να εντοπίσουν τίτλους που δείχνουν να έχουν μείνει πίσω. Αυτή βέβαια δεν είναι πάντοτε η καλύτερη δυνατή επιλογή».

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις μετοχών

Τα παραδείγματα που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την άποψη του αναλυτή είναι πολλά. Έτσι:

• Η πολύ καλή φετινή μετοχική πορεία της Coca-Cola HBC και της τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν είναι αποτέλεσμα των εξαιρετικών αποτελεσμάτων που δημοσίευσαν για το 2023.
• To ίδιο ισχύει για τη Mytilineos, ο οποίος πέρα από τα περυσινά έντονα ανοδικά αποτελέσματα, ανοίγει συνεχώς νέα μέτωπα υποσχόμενων δραστηριοτήτων και αγορών.
• Το μετοχικό rebound του «ξεχασμένου» ΟΤΕ οφείλεται στην εκτίμηση των αναλυτών ότι ο εισηγμένος όμιλος δεν έχει «πιάσει ταβάνι» (όπως αρκετοί εκτιμούσαν κατά την προηγούμενη διετία), αλλά αντίθετα εξακολουθεί να έχει προοπτικές περαιτέρω βελτίωσης των επιδόσεών του (π.χ. βλέπε έκθεση της Ambrosia Capital).
• Η μετοχή της Jumbo ήταν φυσικό να επηρεαστεί από την ανακοίνωση των πωλήσεων του φετινού Ιανουαρίου, αλλά και από την (εκνευριστικά συντηρητική, εδώ και χρόνια) πρόβλεψη της διοίκησης για τα φετινά αποτελέσματα της εισηγμένης (+8% έως +10% σε έσοδα και κέρδη).
• Τα μετοχικά κέρδη σε Motor Oil και Helleniq Energy οφείλονται στο ότι η αγορά περίμενε σαφώς εντονότερη συρρίκνωση στα φετινά περιθώρια διύλισης, σε σύγκριση με αυτή που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα.
• Στις τράπεζες, η μετοχική τους πορεία αποδίδεται στο έμπρακτο αγοραστικό ενδιαφέρον («ζεστό χρήμα») που είτε τοποθετείται από ξένους επενδυτές, είτε λέγεται πως είναι έτοιμο να εκδηλωθεί στην κίνηση αποεπένδυσης του ΤΧΣ από τον Όμιλο Πειραιώς (μεταξύ άλλων, οι ελληνικές τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα των ξένων χρηματοπιστωτικών ομίλων λόγω της δραστικής υποχώρησης που παρατηρείται στο real estate διεθνώς). Ειδικότερα για την Πειραιώς, τα περσινά κέρδη υπερέβησαν τις εκτιμήσεις των αναλυτών και οι προβλέψεις του νέου business plan οδηγούν τη μετοχή σε πολύ ευνοϊκούς δείκτες αποτίμησης.
• Όσο για τον κατασκευαστικό κλάδο (π.χ. ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, Intrakat) που και αυτός έχει κερδίσει πόντους στο ταμπλό του Χ.Α. από την αρχή της χρονιάς, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων των εταιρειών σταδιακά διευρύνεται, οι ολοένα και περισσότερες συμβάσεις παραχώρησης εξασφαλίζουν μελλοντικά έσοδα για πολλά χρόνια, ο ενεργειακός κλάδος στον οποίο συμμετέχουν, παραμένει «καυτός» και παράλληλα τα επιτόκια αναμένεται να αρχίσουν να αποκλιμακώνονται από φέτος.

Επίσης, βλέπουμε πως η άνοδος στο ταμπλό του Χ.Α. σε επίπεδο εξαμήνου, δωδεκαμήνου δεν είναι ενιαία, με αρκετούς τίτλους (κυρίως για όσους δεν βρίσκονται στην καλύτερη φάση της οικονομικής τους πορείας, αλλά και σε άλλους με περιορισμένη εμπορευσιμότητα) να μένουν περίπου στάσιμοι ή ακόμη και να καταγράφουν απώλειες. Όσο για τις κατά καιρούς προσπάθειες των λόμπι να «φουσκώσουν» τις τιμές κάποιων μετοχών της «περιφέρειας» μέσα από φήμες για deals, λίγες φορές τα καταφέρνουν επί μακρόν -επί του παρόντος τουλάχιστον- και συνήθως ξεθωριάζουν είτε μετά από τις επίσημες διαψεύσεις των ίδιων των εταιρειών, είτε επειδή τα χρηματιστηριακά… «κορόιδα» στις μέρες μας είναι λιγότερα σε σχέση με το παρελθόν.

Αποτιμήσεις και deals

Όμως, πέρα από το γεγονός ότι το Χ.Α. δεν ανεβαίνει φέτος μόνο λόγω «θερμού κλίματος» αλλά κυρίως μετά από οικονομικές εξελίξεις που συντείνουν προς αυτή την κατεύθυνση, οι αναλυτές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι δεν πρόκειται περί φούσκας και μάλιστα δεν είναι τυχαίο το ότι ανεβάζουν σε ολοένα και υψηλότερα επίπεδα τις τιμές-στόχους για μια ευρεία σειρά μετοχών.

Σύμφωνα με γνωστό παράγοντα της αγοράς, το Χ.Α. -και κυρίως οι τίτλοι της υψηλής και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, αλλά όχι μόνο- θα μπορούσε να χωριστεί σε τρεις κυρίως κατηγορίες:

1. Στις μετοχές με μονοψήφιο P/E (με βάση τα κέρδη του 2023) οι οποίες θα παλέψουν να διατηρήσουν -ή και να αυξήσουν κατά τι- μέσα στην επόμενη τριετία τις τρέχουσες πολύ υψηλές κερδοφορίες τους (π.χ. συστημικές τράπεζες, Τιτάν, διυλιστήρια, Αεροπορία Αιγαίου, γαλακτοβιομηχανία Κρι-Κρι).
2. Εταιρείες που διαπραγματεύονται με P/E υψηλότερο του 15 ή και του 20, οι οποίες ωστόσο έχουν σαφέστατες προοπτικές βελτίωσης των οικονομικών τους επιδόσεων.
3. Εισηγμένες που βρίσκονται μεταξύ των δύο προηγούμενων κατηγοριών.

Πέραν αυτού, με βάση την τρέχουσα κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. η οποία κυμαίνεται γύρω στα 98 δισ. ευρώ και τις προοπτικές για φετινές χρηματικές διανομές των εισηγμένων εταιρειών προς τους μετόχους τους να προσεγγίσουν τα 4 δισ. ευρώ (3 δισ. πέρυσι, συν τις διανομές των τραπεζών, της ΔΕΗ, της Αεροπορίας Αιγαίου, του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, των νέων ΑΕΕΑΠ κ.λπ.), τότε προκύπτει μια μέση μερισματική απόδοση γύρω στο 4%, άρα υψηλότερη από την απόδοση (yield) των δεκαετών ελληνικών κρατικών ομολόγων. Βέβαια, το αθροιστικό ύψος των φετινών μερισμάτων θα επηρεαστεί και από τη στάση που θα κρατήσει ο SSM σχετικά με τη μερισματική πολιτική των συστημικών τραπεζών.

«Η εικόνα αυτή μόνο σε “φούσκα” δεν παραπέμπει. Θα έλεγα μάλιστα ότι οι ελληνικές μετοχές δικαιούνται σαφώς υψηλότερες αποτιμήσεις, σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί στην πράξη το βασικό σενάριο, δηλαδή περιορισμό των εξελίξεων της Μέσης Ανατολής σε τοπικό επίπεδο, τερματισμός των εμποδίων διέλευσης των πλοίων από την Ερυθρά Θάλασσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, σταδιακή αποκλιμάκωση των επιτοκίων από το δεύτερο εξάμηνο και αποφυγή ύφεσης στην Ευρωζώνη.

Ενδιαφέρον στοιχείο επίσης αποτελεί το ότι η δουλειά των λόμπι επηρεάζει μόνο κάποιες περιφερειακές μετοχές και αυτές όχι πάντα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης, σε ό,τι αφορά τα deals, οι διοικήσεις των εισηγμένες εταιρειών περιορίζονται μόνο σε προσεκτικές και στοχευμένες κινήσεις και μέχρι σήμερα ο αριθμός τους είναι περιορισμένος», υποστηρίζει γνωστός χρηματιστής.