Εταιρικά ομόλογα: Τα «ψιλά γράμματα» που καίνε τους επενδυτές

Οι εξελίξεις στα ομολογιακά δάνεια της MLS που διαπραγματεύονται στο ΧΑ και της SEE Gaming (συμφερόντων του επιχειρηματία Αλέξανδρου Φουρλή) που έχουν ενταχθεί στη Νέα Αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου φέρνουν στην επιφάνεια την ανάγκη για πλήρη και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού σχετικά με την επένδυση στην αγορά των εταιρικών ομολόγων.

Σύμφωνα με επαγγελματίες της αγοράς, η ενημέρωση των επενδυτών δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στο επιτόκιο («κουπόνι») και τη διάρκεια του ομολόγου, καθώς αποδεικνύεται πως «λεπτομέρειες» και «ψιλά γράμματα» που είναι… χαμένα σε στα πολυσέλιδα ενημερωτικά δελτία μπορούν να αποδειχτούν κομβικά για την περιουσία των ομολογιούχων. 

Για παράδειγμα, ένα από τα σημαντικά στοιχεία στα οποία λίγοι επενδυτές δίνουν προσοχή είναι το αν το ομολογιακό δάνειο είναι εγγυημένο, ή όχι. Στην περίπτωση λοιπόν της ΜLS δεν υπήρχε εγγύηση υπέρ των ομολογιούχων, με αποτέλεσμα άλλοι πιστωτές της εταιρείας να έχουν λάβει εκ των υστέρων προσημειώσεις επί του ακινήτου που διαθέτει η εισηγμένη στη Θεσσαλονίκη και έτσι οι ομολογιούχοι να βρίσκονται σήμερα σε πολύ πιο δύσκολη θέση από τους πιστωτές αυτούς.

Μια δεύτερη «λεπτομέρεια», έβλαψε εκείνους τους επενδυτές που έσπευσαν να αγοράσουν τίτλους της πρώτης ομολογιακής έκδοσης της MLS πολύ πιο κάτω από το «100» θεωρώντας πως η εταιρεία θα αποπλήρωνε κανονικά τη συγκεκριμένη πενταετή έκδοση που έληγε τον Ιούλιο του 2020. Οι συγκεκριμένοι επενδυτές ωστόσο, είδαν το έδαφος να φεύγει κάτω από τα πόδια τους, όταν διαπίστωσαν ότι δεν είχαν προσέξει μια πολύ σημαντική «λεπτομέρεια»: Ότι δηλαδή, ο εκδότης θα μπορούσε να παρατείνει μονομερώς τη διάρκεια του ομολογιακού δανείου για ένα ακόμη έτος, δηλαδή έως τον Ιούλιο του 2021, κάτι άλλωστε που συνέβη. 

Πέραν αυτών, στις πλείστες ομολογιακές εκδόσεις υπάρχουν συμβατικοί όροι (covenants) σύμφωνα με τους οποίους οι ομολογιούχοι μπορούν να καταγγείλουν το δάνειο και να το καταστήσουν άμεσα απαιτητό από την εταιρεία. Η μη καταβολή τόκων, ή και η παρουσίαση δυσμενών οικονομικών επιδόσεων (δεικτών) συμπεριλαμβάνονται συνήθως στους προαναφερόμενους όρους. Η δυνατότητα καταγγελίας του δανείου δίνει -θεωρητικά τουλάχιστον- κάποια πλεονεκτήματα στους ομολογιούχους έναντι των άλλων πιστωτών της εταιρείας. 

Τόσο όμως στην περίπτωση της MLS, όσο και σε αυτή της SEE Trading, πολλοί επενδυτές δεν γνώριζαν ότι για να καταγγελθεί ένα ομολογιακό δάνειο χρειάζεται ελάχιστη απαρτία στη γενική συνέλευση των ομολογιούχων, η οποία στην περίπτωση της ΜLS ανέρχεται στο 66,67% και της SEE Trading στο 75%! Πόσο εύκολο όμως είναι να προκύψουν τόσο μεγάλες απαρτίες σε ομολογιακές εκδόσεις, οι οποίες συχνά χαρακτηρίζονται από ευρεία διασπορά; Η υπόθεση μάλιστα της συγκέντρωσης της ελάχιστης απαιτούμενης απαρτίας καθίσταται πολύ πιο  δύσκολη, αν είτε οι βασικοί μέτοχοι, είτε φίλα προσκείμενα μέλη σε αυτούς, κατέχουν και αυτά μέρος των ομολογιακών εκδόσεων.

Ζητήματα όμως ελλιπούς ενημέρωσης έχουν προκύψει και σε περιπτώσεις ισχυρότατων εταιρειών που σεβάστηκαν πλήρως τους όρους των ομολογιακών τους εκδόσεων. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η αγορά ομολόγων από επενδυτές, οι οποίοι δεν γνώριζαν την δυνατότητα που -βάσει των όρων του δανείου- είχαν οι εταιρείες να αποπληρώσουν πρόωρα τα  ομόλογα σε προκαθορισμένη τιμή. Έτσι έχουν υπάρξει επενδυτές οι οποίοι αγόρασαν ένα ομόλογο στο «104» ή στο «101» για να υποχρεωθούν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να το διαθέσουν στην εταιρεία προς «101» ή προς «100».

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, «τα εταιρικά ομόλογα αποτελούν μια  πολύ χρήσιμη επενδυτική επιλογή καθώς προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια σε σχέση με τις προθεσμιακές καταθέσεις συν τη δυνατότητα αποκόμισης κεφαλαιακών κερδών και όλα αυτά μέσα από σχετικά περιορισμένο κίνδυνο. Όμως, όπως σε κάθε μορφή επένδυσης, έτσι και στα εταιρικά ομόλογα είναι απαραίτητη η ύπαρξη κατάλληλου συμβούλου, προκειμένου οι αποταμιευτές να γνωρίζουν εκ των προτέρων όχι μόνο τη δυνητική απόδοση, αλλά παράλληλα το ρίσκο και μια σειρά από χρήσιμα στοιχεία που συνοδεύουν την επένδυση».