Οι πέντε λόγοι που πιέζουν προς τα κάτω το Χρηματιστήριο

Η υπέρμετρη άνοδος του Γενικού Δείκτη και των επιμέρους μετοχών από τις αρχές του χρόνου σε συνδυασμό με την αλλαγή στο κλίμα και την επενδυτική ψυχολογία στο εξωτερικό, δημιουργούν διαφορετικές συνθήκες στο Χ.Α. Παρότι δεν φαίνεται να αλλάζουν οι μεσοπρόθεσμες θετικές προοπτικές της αγοράς, αν και εφόσον το θετικό κλίμα στις ξένες αγορές διατηρηθεί ανέπαφο, η συνέχεια αναμένεται πιο επιφυλακτική και με υψηλότερο volatility.

Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγούν μια σειρά νέων δεδομένων αλλά και παλαιών τα οποία εξετάζονται με νέο πρίσμα:

• Οι αποδόσεις της εγχώριας αγοράς μετοχών είναι ιδιαίτερα υψηλές για να αγνοηθούν από τους ξένους διαχειριστές κεφαλαίων. Σε αυτό «βοηθάει» και ο Αύγουστος που είθισται να έχει μικρότερες συναλλακτικές αξίες και αρνητική εποχικότητα όχι μόνο στο Χ.Α., αλλά και στη Νέα Υόρκη.

Παρά την πτώση, η αγορά παραμένει top performing market φέτος οπότε τα hedge funds, private equities και family offices που πήραν το ρίσκο στις εγχώριες μετοχικές αξίες μετρούν σε όλες σχεδόν τις τοποθετήσεις τους υψηλές διψήφιες αποδόσεις. Με την αγορά να προσεγγίζει σημαντικά επίπεδα, προχωρούν είτε σε αναδιαρθρώσεις θέσεων, κλειδώνοντας και μέρος της υπεραξίας, είτε σε αλλαγές τακτικής.

Το άκρως θετικό κλίμα σε όλη την περίοδο του επτάμηνου του έτους, η άμεση άνοδος από τις ευρωεκλογές και έπειτα, αλλά και η συνεχιζόμενη μείωση των αποδόσεων των ομολόγων έφερε και νέους επενδυτές σε θέσεις αγοράς, επιτρέποντας εν μέρει στους παλιούς να αποχωρήσουν αναίμακτα, αλλά η επάνοδος των ξένων θεσμικών επενδυτών παραμένει ζητούμενο. 

• Η απροθυμία της Fitch Ratings να αναβαθμίσει έστω τις προοπτικές της χώρας από σταθερές σε θετικές επίσης είχε καταλυτικό ρόλο για την πτώση των τιμών των μετοχών. Παρότι υπήρχε προσδοκία στην αγορά (η αισιόδοξη άποψη εκτιμούσε ότι ο οίκος θα προχωρούσε μέχρι και σε αύξηση του rating της χώρας κατά μία ή και δύο βαθμίδες), εντούτοις, δεδομένου ότι μαζί με την DBRS κινούνται στο άνω εύρος των εκτιμήσεων από τους οίκους αξιολόγησης, η πιθανότητα ήταν μικρή, όπως τελικά αποδείχθηκε.

Η αγορά, ωστόσο, είναι ιδιαίτερα εξαρτημένη από την άποψη των οίκων αξιολόγησης, αφού αποτελούν τη σφραγίδα της προόδου και της πορείας προς την κανονικοποίηση. Συνεπώς, οπότε οι οίκοι δεν θα αναβαθμίζουν τη χώρα, θα υπάρχει ατμόσφαιρα αμφισβήτησης στην αγορά. Αν π.χ. στην επόμενη ημερομηνία αξιολόγησης στις 23/8 από τη Moody’s, η οποία είναι και μια βαθμίδα χαμηλότερα από της Fitch Ratings και την DBRS, δεν υπάρξει κίνηση από τον οίκο αξιολόγησης, η εικόνα θα γίνει ακόμα πιο περίπλοκη.

• Η θετική ψυχολογία που υπάρχει στις εγχώριες αξίες συναρτάται άμεσα και ισχυρά με τη θετική πορεία των αγορών στο εξωτερικό, ειδικά στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Το καλό επενδυτικό κλίμα είναι κρίσιμο να διατηρηθεί προκειμένου να μπορέσει και η νέα ελληνική κυβέρνηση να αποκτήσει συγχρονισμό και βηματισμό σε ένα ομαλό εξωτερικό περιβάλλον, χωρίς εξάρσεις και αστάθεια στις οικονομικές αλλά και στις γεωπολιτικές συνθήκες που επικρατούν.

Οι τελευταίες αλλαγές ρητορικής του Τραμπ και η επιβολή νέων κυρώσεων στην Κίνα, η μείωση των επιτοκίων από τη Fed και κυρίως η ομιλία του Πάουελ που θεωρήθηκε «περίεργη» αμέσως προκάλεσαν αδυναμία και μαζικό sell-off στις μετοχές και ειδικά στις τραπεζικές αξίες. Η ραγδαία αύξηση των κεφαλαίων υπό διαχείριση των δύο exchange traded funds με εγχώριο ενδιαφέρον από τις αρχές του χρόνου είναι δίκοπο μαχαίρι, αφού μπορεί από τη μία πλευρά να στηρίζουν τις μετοχές μεσοπρόθεσμα όταν το κλίμα είναι θετικό, αλλά από την άλλη, το αυξημένο βάρος τους φέρνει volatility σε μια ρηχή αγορά όπου οι γρήγοροι επιθυμούν «έξοδο».

• Σε πιο μάκρο επίπεδο, μέρος των ξένων επενδυτών «βλέπει» στο τραπέζι σημαντικές προκλήσεις και αβεβαιότητες ακόμα, αναφορικά με την οικονομία, την υλοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων και των εναπομεινασών μεταρρυθμίσεων αλλά και στον τραπεζικό τομέα. Παρά τη συνεχή και ανεμπόδιστη πρόσβαση της χώρας στις αγορές των ομολόγων, γεγονός που ενισχύει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών και είναι ένδειξη ότι η χώρα έχει εγκαταλείψει την κρίση, υπάρχει αβεβαιότητα για τη δυνατότητα μείωσης των στόχων στα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά και τη συστημική επίλυση του προβλήματος των NPEs. Οι ίδιοι αναφέρουν ότι οι στρατηγικές των τραπεζών στη διαχείριση των NPEs αποκαλύπτουν ότι μάλλον δεν προσδοκούν κάτι, και σίγουρα όχι κάτι γρήγορο, από το μέτωπο των λύσεων-σχεδίων του ΤΧΣ και της ΤτΕ.

• Τέλος, η συνεχιζόμενη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα είναι πολύ βασικός παράγοντας στην πορεία των μετοχών. Η τελευταία αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονομία δεν ήταν θετική και έκανε λόγο για δημοσιονομικά ρίσκα, δημοσιονομική απειθαρχία, μεταφορές δαπανών από το 2018 στο 2019 και υπέρβαση των δαπανών. Τα στοιχεία για την οικονομία θα διαδραματίσουν πολύ σημαντικό παράγοντα στην πορεία των μετοχών στο υπόλοιπο του 2019, αφού η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να χτίσει track record στην επίτευξη των στόχων με την παράλληλη προώθηση της πιο φιλο-επενδυτικής και επιχειρηματικής ρητορικής της.