Tρία μέτωπα για οικονομία και Χρηματιστήριο

Το Χρηματιστήριο της Αθήνας έχει καταφέρει εν μέρει να αντιστρέψει την αρνητική εικόνα που είχε δημιουργηθεί στα τέλη Νοεμβρίου, αν και αυτό δεν έχει γίνει με πειστικό τρόπο. Έτσι, παραμένει ζητούμενο η δημιουργία πειστικής (και κατά προτίμηση… ανοδικής!) τάσης. Αυτό, όμως, περνάει μέσα από τρία βασικά μέτωπα.

Κατ’ αρχάς το πολιτικό μέτωπο, καθώς το 2019 είναι εκλογικό έτος και τα αποτελέσματα των τριών αναμετρήσεων (εθνικές εκλογές, ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές) θα κρίνουν την πολιτική σταθερότητα στη χώρα, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχιστούν οι αναγκαίες αλλαγές με βάση τις δεσμεύσεις προς τους δανειστές. Ακολουθεί, ασφαλώς, η βελτίωση του κλίματος στην οικονομίας, το οποίο ενδεχομένως θα αντικατοπτριστεί και στην αποκλιμάκωση των τιμών των ελληνικών ομολόγων και με έξοδο στις αγορές.

Τέλος, οι τράπεζες: η αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα κρίνει πολλά όχι μόνο για τις ίδιες, αλλά και για την οικονομία συνολικά.

Μετά την ολοκλήρωση του rebalancing των δεικτών MSCI, οι εγχώριες μετοχές έχουν αποκτήσει πιο σταθερό βηματισμό και μεγαλύτερη ορατότητα, παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες στις αγορές του εξωτερικού δεν είναι ευνοϊκές και η μεταβλητότητα έχει αυξηθεί σημαντικά.

Η προσπάθεια διαφοροποίησης των εγχώριων τίτλων έναντι των τίτλων στο εξωτερικό είναι κάτι που ξαφνιάζει αρχικά τους επενδυτές, αφού στο πρόσφατο παρελθόν οι εγχώριες αξίες αδυνατούσαν να ακολουθήσουν τον ανοδικό κύκλο των ξένων αγορών και σε κάθε διόρθωσή τους, συγχρονίζονταν.

Οι παράγοντες που έχουν επιδράσει σε αυτήν τη βραχυπρόθεσμη αλλαγή είναι:

1.Από το rebalancing του Αυγούστου έως και το rebalancing στο τέλος Νοεμβρίου, το Χρηματιστήριο της Αθήνας αντιμετώπισε ιδιαίτερη πίεση, αφού από τις 760 μονάδες βρέθηκε να υποχωρεί ακόμα και κάτω από τις 590 μονάδες, με σημαντικές εκροές από hedge funds. Αυτές οι εκροές, ο μικρότερος αριθμός μετοχών στον δείκτη MSCI Greece Standard και η μείωση της στάθμισης της χώρας στους περιφερειακούς δείκτες MSCI αλλάζουν και πάλι το προφίλ του Χρηματιστηρίου. Η μικρότερη στάθμιση της χώρας στους δείκτες MSCI Emerging Markets και ΕΜΕΑ Markets μπορεί να έχει πολλές αναγνώσεις, αφού η μικρότερη έκθεση, αλλά και οι εκροές που έχουν ήδη λάβει χώρα, περιορίζουν ίσως και τις μελλοντικές εκροές κεφαλαίων.

2.Το έτερο στοιχείο και ίσως έχει καθοριστικό ρόλο στη συνέχεια είναι οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, ειδικά με το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος για να βοήσει τις τράπεζες να μειώσουν σημαντικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών με τη χρήση του DTC. Αν ο σχεδιασμός πάρει το «πράσινο φως» και προχωρήσει, αυτό θα δημιουργήσει ευνοϊκότερες συνθήκες για την οικονομία και βέβαιη αποδέσμευση πόρων για πιστώσεις τη διετία 2019-2020. Επίσης, η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και με τρόπο που θα θεωρηθεί φιλικός προς τους μετόχους των τραπεζών, θα είναι game changer για την αγορά.

3. Στο ίδιο χρονικό διάστημα τα ελληνικά ομόλογα διαμορφώνονται κοντά στα χαμηλότερά τους επίπεδα, με την απόδοση του 10ετούς να υποχωρεί κάτω από το 4,25%. Παρ’ όλα αυτά, οι αποδόσεις των ομολόγων είναι μόνο η μία πλευρά του νομίσματος γιατί, αν κοιτάξει κάποιος και τα spread του ελληνικού δεκαετούς έναντι του ιταλικού δεκαετούς, τότε τα συμπεράσματα είναι διαφορετικά, αφού το spread έχει επιστρέψει σε επίπεδα άνω των 100 μονάδων βάσης.

Σύνθετη εικόνα

Για το 2019 ωστόσο, η εικόνα στο ελληνικό χρηματιστήριο θα παραμείνει σύνθετη, καθώς διανύουμε ουσιαστικά προεκλογική περίοδο, η οποία νομοτελειακά θα επηρεάσει τις καταστάσεις, όπως και κάθε εκλογική αναμέτρηση άλλωστε. Σε αυτό το σκηνικό, η απάντηση στο ερώτημα «το Χ.Α. προσφέρεται τώρα για επενδύσεις;» εξαρτάται από τα ζητήματα που θα αφορούν αμιγώς την πορεία της οικονομίας και των τραπεζών.

Στον τομέα που εμπλέκεται η οικονομία με την πολιτική ρόλο θα παίξουν:

-Οι κινήσεις της κυβέρνησης, αλλά και της αντιπολίτευσης πλέον, που μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών και την ορατότητά τους για την πορεία της οικονομίας μέχρις και τις εθνικές εκλογές όποτε και αν αυτές λάβουν χώρα.

-Το πολιτικό σύστημα και οι αποδείξεις που θα προσφέρει ότι οι επόμενες εκλογές, όποτε κι αν αυτές διεξαχθούν, δεν θα επηρεάσουν τα μακροοικονομικά μεγέθη και τους στόχους που έχουν τεθεί στα βασικά μεγέθη.

-Η πολιτική ατζέντα, που θα πρέπει να προωθήσει τις επενδύσεις, να μειώσει τις φορολογικές στρεβλώσεις, να ενισχύσει την εξωστρέφεια και δεν θα επιτρέψει πισωγυρίσματα σε κακές πρακτικές που θα προκαλέσουν επενδυτική αποστροφή για τα εγχώρια assets.

-Το παράθυρο ευκαιρίας για έξοδο στις αγορές που θα πρέπει να αναζητήσει εντός του πρώτου τριμήνου του 2019 ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, αφού παρά τις όποιες προσδοκίες για συγκεκριμένες ανακοινώσεις, για την ώρα δεν υπάρχει κάτι βέβαιο.

-Τέλος, το πότε θα λάβουν χώρα οι εκλογές (Οκτώβριο, Μάιο ή Μάρτιο), αλλά και το αποτέλεσμα (δηλαδή αν θα εξασφαλίζει ή μη την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας) είναι ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία.

Οι τράπεζες

Το δεύτερο στοιχείο είναι ειδικά επικεντρωμένο στις τραπεζικές μετοχές και για το αν θα εισέλθουν δυναμικά στα επενδυτικά ραντάρ των ξένων επενδυτών ή αν θα παραμείνουν εκτός για το ορατό μέλλον, αφού η κατάσταση δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη.

Τα βασικά στοιχεία που εξήχθησαν ως συμπέρασμα είναι:

-Αν οι ξένες αγορές το 2019 κινηθούν με υψηλή μεταβλητότητα και υπάρξουν σημαντικά sell-off στις μετοχές ή βίαιες διορθώσεις στις αγορές διεθνώς, τότε οι προοπτικές για την Ελλάδα, τα ελληνικά assets -και ειδικά τις τραπεζικές μετοχές που είναι πάντοτε ο αποδέκτης του αυξημένου ρίσκου θα είναι επίσης δύσκολες.

-Από τον Αύγουστο και μετά και τα rebalancing του MSCI, το Χ.Α. αποτελεί πιο απομονωμένη αγορά και έχει τεθεί εκτός του μικροσκοπίου αρκετών επενδυτών, αφού τόσο ο αριθμός των μετοχών όσο και η βαρύτητά του στις αναδυόμενες αγορές έχει μειωθεί. Αν υπάρξει αυξημένο ενδιαφέρον για το ελληνικό χρηματιστήριο, τότε η αύξηση των θέσεων θα προκαλέσει σημαντικό rerating στις μετοχές.

-Για τις ελληνικές τράπεζες αυτό που θα αλλάξει τον τόνο το 2019 είναι το αν θα μπορέσουν να αρχίσουν να ασχολούνται λιγότερο με τα NPEs και τα restructuring.

Οι προοπτικές τώρα

Για την πλειονότητα των εταιρειών, οι προοπτικές για τις επιδόσεις της επόμενης χρονιάς προδιαγράφονται θετικές. Σε αρκετές μετοχές του Χ.Α. η πτωτική πορεία του τελευταίου τριμήνου έχει και πάλι δημιουργήσει πιο ελκυστικά επίπεδα αποτίμησης. Oι αποτιμήσεις των περισσότερων ελληνικών μετοχών βρίσκονται αρκετά χαμηλότερα από τα υψηλά επίπεδα του 2018, έχοντας διορθώσει σημαντικά.

Πολλές μετοχές υγιών και υποσχόμενων εταιρειών διαπραγματεύονται με αρκετά ελκυστικούς δείκτες P/E, ενώ η μέση «απόδοση χρηματικών διανομών» (μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου) των μη τραπεζικών μετοχών έχει πλέον υπερβεί το 3%. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της MSCI και των στοιχείων της Factset, ο δείκτης MSCI Greece εμφανίζει discount πλέον σε τρεις από τους τέσσερις βασικούς δείκτες αποτίμησης που εξετάζουν οι ξένοι διαχειριστές.

Πιο συγκεκριμένα:

-Ο δείκτης τιμή προς κέρδη (P/E) του MSCI Greece τους επόμενους 12 μήνες εκτιμάται σε 8,8 φορές τα καθαρά κέρδη, έναντι 10,2 φορές για τον δείκτη MSCI Emerging Markets και 13,8 φορές για τον δείκτη MSCI ACWI.

-Ο εγχώριος δείκτης σε όρους μερισματικής απόδοσης κινείται σε παρόμοια επίπεδα. Με βάση τις προβλέψεις των αναλυτών για τα έτη 2018-2019, η αύξηση της κερδοφορίας του Γενικού Δείκτη πλην των τραπεζών θα είναι υψηλή φέτος στο 14% φέτος αλλά χαμηλότερη το 2019%.

-Η αγορά πλην των τραπεζών αποτιμάται με σε 13-14 φορές για την περίοδο 2018-2019 σε όρους κερδοφορίας και 6-6,5 φορές σε όρους αξίας επιχείρησης προς λειτουργικά κέρδη (ΕV/ΕΒΙΤDΑ).