Ερχεται «καυτός» Δεκέμβριος για τις αγορές

Παραδοσιακά για την ελληνική αγορά ο Δεκέμβριος (πλην λίγων εξαιρέσεων) είναι ένας καλός μήνας και δίνει κέρδη στους επενδυτές. Φέτος, όμως, το σκηνικό είναι πιο σύνθετο, καθώς μια σειρά από σημαντικά γεγονότα διεθνώς θα διαμορφώσουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κινηθεί το Χ.Α. και, μάλιστα, σε ορίζοντα που αναμένεται να καλύψει και ολόκληρο το 2019. Επιπλέον, το Χ.Α. θα χαρακτηρίζεται και από μία επιπλέον ιδιαιτερότητα: η χώρα έχει μπει επί της ουσίας σε προεκλογική περίοδο –και κάπως έτσι ένα ομαλό διεθνές κλίμα θα μπορέσει να σταθεί σημείο αναφοράς για να απορροφηθεί μέρος των πιθανών πιέσεων. Χαρακτηριστική άλλωστε είναι και η σχετική αναφορά στην χθεσινή έκθεση της Fitch.

Τα γεγονότα που θα διαμορφώσουν την ατζέντα των αγορών, όχι μόνο για τον Δεκέμβριο, αλλά πιθανότατα για όλο το 2019 είναι:

- Σήμερα: Συνάντηση Trump και Xi στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της G20.

- 6 Δεκεμβρίου: Συνάντηση των χωρών-μελών του OPEC για την παραγωγή πετρελαίου.

- 11 Δεκεμβρίου: Ψήφιση στη Βουλή της Μεγάλης Βρετανίας της συμφωνίας για το Brexit.

- 13 Δεκεμβρίου: Διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, στο οποίο ο κεντρικός τραπεζίτης, Μάριο Ντράγκι, μπορεί να ανακοινώσει τις επόμενες κινήσεις στο θέμα της ποσοτικής χαλάρωσης (QE).

- 19 Δεκεμβρίου: Διοικητικό συμβούλιο της Fed για την αύξηση των επιτοκίων και κυρίως του outlook για το 2019.

Ο εμπορικός πόλεμος

Γενικά, οι αγορές μετοχών βρίσκονται σε σημείο καμπής, αφού οι δείκτες από τη μία διατηρούν την επαφή τους με τα ιστορικά υψηλά τους, όμως από την άλλη είναι εξίσου πιθανή η συνέχεια της πρόσφατης πτώσης τους. Οι πολιτικές που προωθεί η κυβέρνηση Trump προκαλούν σημαντικά προβλήματα στις εξαρτώμενες από το εμπόριο αναπτυσσόμενες χώρες και γι’ αυτό αρκετοί επενδυτές φοβούνται ότι θα μπορούσαμε να δούμε μια σειρά από δύσκολες καταστάσεις, που θα αυξήσουν τη νευρικότητα στις διεθνείς αγορές.

Η συνάντηση Trump και Xi (πρόκειται να συναντηθούν μετά τη διάσκεψη κορυφής της G20) αποκτά τεράστια βαρύτητα, αφού μια θετική λύση θα μπορούσαμε να ανάψει το πράσινο φως για τους αγοραστές και να επιστρέψουν τα θετικά πρόσημα στις μετοχές σε όλον τον κόσμο. Μέχρι τώρα, οι αμερικανικές εταιρείες επηρεάζονται αρνητικά από την πολεμική εμπορική παράσταση και ελλείψει κάποιας συμφωνίας ή και λόγω των αυξημένων πιθανοτήτων για περαιτέρω δασμούς, είναι εξίσου πολύ πιθανές οι σημαντικές πιέσεις στις μετοχές. Η πιθανότητα κάποιας συμφωνίας δείχνει σημαντική γιατί απ’ τη μια πλευρά η Κίνα δεν επιθυμεί τη συνέχιση της σύγκρουσης, από την άλλη και ο Trump χρειάζεται μια νίκη.

Τα αμερικανικά επιτόκια

Αναφορικά με τη Fed, αν και τα επιτόκια εξακολουθούν να είναι χαμηλά βάσει των ιστορικών μέσων όρων τους και παραμένουν λίγο χαμηλότερα από το επίπεδο όπου θα ήταν ουδέτερα για την οικονομία, ο κεντρικός τραπεζίτης της Fed, Τζερόμ Πάουελ, φαίνεται να έδωσε τον τόνο ότι η Fed θα μπορούσε να τερματίσει τον σταθερό ανοδικό κύκλο σύσφιγξης της νομισματικής της πολιτικής. Από την άλλη, όμως, η δήλωση της Fed ότι «ο σταδιακός ρυθμός αύξησης των επιτοκίων ήταν μια προσπάθεια εξισορρόπησης των κινδύνων» και ότι «δεν υπάρχει προκαθορισμένη πορεία πολιτικής» αφήνει ανοιχτή την πιθανότητα το 2019 να συνεχιστεί με πολλές αυξήσεις.

Το Brexit και η ΕΚΤ

Αναφορικά με το Brexit, η μη συμφωνία θα ήταν μια ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη τόσο για τη Μεγάλη Βρετανία και την Ευρώπη όσο, και για τις αγορές. Αναμφισβήτητα, οι αγορές θα νιώσουν πολύ χειρότερα αν το κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου απορρίψει μια συμφωνία χωρίς να υπάρχει άλλη επιλογή, ενώ μια συμφωνία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανακούφιση και τις δύο πλευρές, με τη λογική του ότι η βεβαιότητα προτιμάται έναντι της αβεβαιότητας.

Σε αυτό το δύσκολο πλαίσιο, με την Ιταλία να παραμένει στο προσκήνιο, ο κεντρικός τραπεζίτης της ΕΚΤ θα πρέπει να πάρει μια απόφαση για το εάν πραγματικά μπορεί η Ευρώπη να κινηθεί πλέον χωρίς το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), σε ενδεχόμενο που οι μετοχές και η ανάπτυξη αρχίζουν να κινούνται με αρνητικά πρόσημα.

Οι αγορές μετοχών στις ΗΠΑ προσέγγισαν ένα κρίσιμο σημείο καμπής και φαίνεται να αντέδρασαν. Οι 2.600 μονάδες του S&P 500, αλλά και οι 7.000 μονάδες του δείκτη Nasdaq ήταν τα επίπεδα που οι αγοραστές έπρεπε να υπερασπιστούν -και το έπραξαν επιτυχώς. Εάν όμως σε σύντομο χρονικό διάστημα επανέλθουν στο προσκήνιο, δεν είναι τόσο σίγουρο ότι οι μέχρι πρότινος αγοραστές δεν θα πετάξουν τα χαρτιά μαζικά υπό τον φόβο ή τον πανικό ενός νέου sell-off.

Η ελληνική αγορά

Σε αυτό το σύνθετο διεθνές περιβάλλον, η εγχώρια αγορά θα προσπαθήσει να ολοκληρώσει το 2018 αξιοπρεπώς, αφού θα δυσκολευτεί να μηδενίσει τις απώλειες του 25% που γράφει από τις αρχές του χρόνου. Ξεπέρασε ωστόσο στον σκόπελο του rebalancing των δεικτών λόγω των αλλαγών στον MSCI με ισχυρό τζίρο και άνοδο του Γενικού Δείκτη στις 630 μονάδες.

Από τα χαμηλά της αγοράς τον Μάιο του 2012, ο «κίνδυνος χώρας» παραμένει βασική κινητήρια δύναμη της απόδοσης των ελληνικών μετοχών. Η συσχέτιση μεταξύ των macro δεικτών και των αποδόσεων των ομολόγων ξεπερνά το 90%.

Η αδυναμία βελτίωσης στην αγορά των ομολόγων είναι πολύ αρνητικό στοιχείο για την αγορά. Η απόδοση του 5ετούς δεν μπορεί να κινηθεί κάτω από το όριο του 3%. Τα επίπεδα ρεκόρ στα οποία διαμορφώνεται το ελληνικό 10ετές ομόλογο απέχουν επίσης κατά πολύ από το 3,7%.

Το στοιχείο που επίσης επηρεάζει τις τιμές των μετοχών είναι το γεγονός ότι οι ξένοι επενδυτές διαβλέπουν λιγότερο ισχυρό μακροοικονομικό πλαίσιο της οικονομίας λόγω των εκλογών.