H αναδιάρθρωση των δεικτών MSCI έχει ταρακουνήσει για τα καλά το Χρηματιστήριο της Αθήνας και έχει οδηγήσει αρκετές μετοχές σε χαμηλότερα επίπεδα. Εδώ, όμως, αρχίζουν τα επενδυτικά διλήμματα, για μια σειρά από λόγους.
Το πρώτο δεδομένο είναι ότι η αναταραχή έχει ημερομηνία λήξης (την 30ή Νοεμβρίου), οπότε θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι εισροές - εκροές στις μετοχές που απαρτίζουν τον συγκεκριμένο δείκτη από τους διαχειριστές κεφαλαίων. Το δεύτερο δεδομένο είναι ότι μέχρι τη συγκεκριμένη ημερομηνία θα έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα εννεαμήνου οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, οπότε η αγορά θα αποκτήσει νέα εικόνα για μια σειρά από κρίσιμα θέματα (κυρίως στο μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων). Και τρίτο δεδομένο η εικόνα σε επιμέρους μετοχές του Χ.Α., που μετά την πίεση των τελευταίων ημερών, είδαν τις αποτιμήσεις τους να υποχωρούν.
Αν μη τι άλλο, ο Δεκέμβριος στην ελληνική αγορά μετοχών δεν πρόκειται να είναι καθόλου αδιάφορος... Οι συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στις εγχώριες αγορές περιουσιακών στοιχείων είναι πολύ διαφορετικές απ’ ό,τι θα περίμεναν οι θεσμικοί φορείς στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της χώρας, ένα τρίμηνο μετά την έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα οικονομικής στήριξης της χώρας.
Αυτό αποτυπώνεται τόσο στις τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας όσο και των ελληνικών κρατικών ομόλογων. Ο Γενικός Δείκτης σημειώνει απώλειες της τάξεως του 15%, όσο περίπου και η υψηλή κεφαλαιοποίηση, αλλά ο δεικτοβαρής και με έντονη σημασία κλάδος των τραπεζών σημειώνει πτώση που ξεπερνά το 40%. Από τις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης που στο τρίμηνο ξεχωρίζουν για τις απώλειές τους, εκτός των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, εμφανίζονται και εταιρείες με σημαντική βελτίωση των αποτελεσμάτων τους, γεγονός που δημιουργεί μεγαλύτερη ανησυχία στους διαχειριστές.
Δυστυχώς, η αγορά επιβεβαίωσε τους φόβους ότι «μαζί με τα ξερά θα καούν και τα χλωρά» αν συνεχιστεί η πτώση στις τράπεζες, αφού η μείωση της έκθεσης στη χώρα συνολικά από τα hedge funds λαμβάνει χώρα με έντονους ρυθμούς. Όπως και στο παρελθόν, έτσι και τώρα, όποτε οι τραπεζικές μετοχές έχαναν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, τα sell-off που ακολουθούσαν ήταν ακραία. Το ζήτημα είναι αν οι εμφανώς καλύτερες αποτιμήσεις σε πολλά «καλά χαρτιά» του Χ.Α. θα αποτελέσουν το εφαλτήριο για ένα year-end rally ή θα αποδειχθεί για ακόμα μία φορά ότι εχθρός του φθηνού είναι το φθηνότερο.
Το γεγονός επίσης ότι οι συνθήκες στις αμερικανικές αγορές δεν δείχνουν τόσο ήρεμες, όσο στο πρόσφατο παρελθόν, επίσης ενισχύει τους φόβους για την πορεία των αγορών ως το τέλος του 2018. Σε αυτό το διάστημα των τριών μηνών, η απόδοση του S&P 500 ήταν -7% και του γερμανικού δείκτη DAX ήταν -10%. Για τις αγορές της Ελλάδας και της Ιταλίας, οι τελευταίες 12 εβδομάδες, σύμφωνα με τα στοιχεία της EPFR Global, ήταν περίοδος σημαντικών εκροών κεφαλαίων από τους παθητικούς διαχειριστές κεφαλαίων, με τις δύο τελευταίες εβδομάδες μόνο να διαφοροποιείται ελαφρώς η εικόνα προς το καλύτερο.
Tην ίδια στιγμή, η αγορά των ομολόγων, έπειτα από μια μικρή περίοδο πτώσης των αποδόσεων έως το 4%, πλέον διαμορφώνεται στα πέριξ του 4,6% επίπεδα έναντι 4,2% την ημέρα ολοκλήρωσης του προγράμματος. Το πρώτο αρνητικό είναι ότι οι οίκοι αξιολόγησης δεν έχουν προχωρήσει έκτοτε σε κάποια θετική έκθεση, αφού η πορεία της εγχώριας δραστηριότητας, αλλά και το ευμετάβλητο ευρωπαϊκό περιβάλλον (ειδικά με την Ιταλία) έχουν επιδράσει αρνητικά στη χώρα μας. Με τις τιμές και τις αποδόσεις των ομολόγων αρχικά να συνδέονται με την κατρακύλα της τουρκικής λίρας και έπειτα με την Ιταλία, οι επενδυτές δεν έχουν αισθανθεί «άνετοι» με την Ελλάδα και περιμένουν προφανώς τις κινήσεις της κυβέρνησης στα μέτωπα των συντάξεων, του αφορολόγητου, αλλά και των μεταρρυθμίσεων, που δεν έχουν γίνει ακόμα.
Η εικόνα στις μετοχές
Η αρνητική εικόνα τριμήνου, ωστόσο, δεν υποστηρίζεται από τα αποτελέσματα των μη τραπεζικών εισηγμένων εταιρειών στο α΄ εξάμηνο. Το βασικό συμπέρασμα από τις ανακοινώσεις, τις παρουσιάσεις των εταιρειών στο εξωτερικό και τις εκτιμήσεις των αναλυτών είναι ότι πολλές σημαντικές μετοχές της αγοράς έχουν τις δυνατότητες για καλύτερες επιδόσεις στο ταμπλό του Χ.Α. Για την πλειονότητα των εταιρειών, οι προοπτικές για τις επιδόσεις της επόμενης χρονιάς προδιαγράφονται θετικές.
Σε αρκετές μετοχές του Χ.Α. η πτωτική πορεία του τελευταίου τριμήνου έχει και πάλι δημιουργήσει αρκετά πιο ελκυστικά επίπεδα αποτίμησης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι τίτλοι των ΟΠΑΠ, Aegean Airlines, Grivalia Properties, Fourlis και Coca Cola HBC, που συγκαταλέγονται στις περιπτώσεις που εμφανίζονται χαμηλότερα από 12%-18% στο ταμπλό του Χ.Α., ενώ τα οικονομικά τους αποτελέσματα βελτιώνονται σημαντικά. Στον αντίποδα, παρά την αρνητική πορεία της αγοράς, οι ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Ελληνικά Πετρέλαια, Motor Oil και Τιτάν σημειώνουν κέρδη έως και 8%.
Από τις μετοχές του Γενικού Δείκτη συνολικότερα, οι Ιασώ, Quest Συμμετοχών, MLS, Κρι Κρι, ΟΛΘ, Flexopack, Υγεία και Autohellas είναι επίσης οι μεγάλοι κερδισμένοι.
Από τους τίτλους που έχει στο μικροσκόπιό της συστηματικά η αγορά, τα περιθώρια ανόδου βάσει των μέσων τιμών-στόχων είναι πολύ αυξημένα. Για παράδειγμα:
-Στη μετοχή του ΟΤΕ το περιθώριο ανόδου είναι πλέον ιδιαίτερα υψηλό, στο 35%, αφού η μέση τιμή-στόχος είναι τα 13,26 ευρώ ανά μετοχή.
-Για τον ΟΠΑΠ οι αναλυτές εμφανίζονται ιδιαίτερα θετικοί για τη μετοχή και το περιθώριο ανόδου από τα τρέχοντα επίπεδα είναι υψηλό στο 40%, αφού πλέον η μέση τιμή-στόχος τίθεται στα 11,25 ευρώ και στο ταμπλό αποτιμάται 8 ευρώ.
-Για τη Μυτιληναίος, η μέση τιμή-στόχος έχει πλέον διαμορφωθεί στα 13,12 ευρώ, με περιθώριο απόδοσης πάνω από 80%.
-Η Jumbo, που είναι επίσης στις top επιλογές των αναλυτών, εμφανίζει υψηλό περιθώριο ανόδου από αυτά τα επίπεδα, αφού η μέση τιμή-στόχος είναι τα 18,21 ευρώ.
-Για τον τίτλο των Ελληνικών Πετρελαίων, παρά την υπεραπόδοσή του στο τελευταίο τρίμηνο, η μέση τιμή-στόχος που θέτουν οι αναλυτές τοποθετείται φέτος στα 8,77 ευρώ πλέον. Στο τρίμηνο η απόδοση είναι οριακά θετική.
-Η μέση τιμή-στόχος για την Coca Cola HBC έχει αυξηθεί στα 30,54 ευρώ και το μέσο περιθώριο ανόδου είναι 20%.
-Αύξηση στη μέση τιμή-στόχο έχουμε και για την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, στα 7,05 ευρώ. Η μετοχή απέδωσε 15% στο τελευταίο τρίμηνο και το περιθώριο ανόδου έχει μειωθεί στο 13%, αλλά παραμένει θετικό.
-Τέλος, και οι τίτλοι των Sarantis, Aegean Airlines και Fourlis εμφανίζουν πολύ υψηλά περιθώρια βάσει των μέσων τιμών-στόχων των αναλυτών.
Η συγκριτική αποτίμηση της αγοράς
Η συγκριτική αποτίμηση του Χ.Α. σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές αναδεικνύει τις δυνάμεις, αλλά και τις πιθανές αδυναμίες της εγχώριας αγοράς μετοχών ως το τέλος του έτους. Παραδοσιακά, βέβαια, η εγχώρια αγορά μετοχών οδηγείται από τις ροές κεφαλαίων από το εξωτερικό. Η έξοδος των τριών τραπεζών από τον δείκτη MSCI Greece Standard δημιουργεί περίπλοκες συνθήκες μέχρις το τέλος του μήνα.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της MSCI και των στοιχείων της Factset, ο δείκτης MSCI Greece εμφανίζει σημαντικό discount πλέον σε τρεις από τους τέσσερις βασικούς δείκτες αποτίμησης που εξετάζουν οι ξένοι διαχειριστές.
Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης τιμή προς κέρδη (P/E) της Ελλάδας για τους επόμενους 12 μήνες εκτιμάται σε 8,8 φορές τα καθαρά κέρδη, έναντι 10,2 φορές για τον δείκτη MSCI Emerging Markets και 13,8 φορές για τον δείκτη MSCI ACWI.
Ταυτόχρονα, ο εγχώριος δείκτης σε όρους μερισματικής απόδοσης κινείται σε παρόμοια επίπεδα. Η μερισματική απόδοση του MSCI Greece υπολογίζεται σε 2,7% στο επόμενο δωδεκάμηνο έναντι 2,9% για τον δείκτη MSCI Emerging Markets και 2,6% για τον δείκτη MSCI ACWI.