Τι αποκάλυψαν οι Ελληνες τραπεζίτες στην Goldman Sachs

Το μακροοικονομικό περιβάλλον στηρίζει τη διαδικασία μείωσης των NPEs των ελληνικών τραπεζών, εκτιμά η Goldman Sachs, η οποία πραγματοποίησε επαφές στην Αθήνα στις 27-28 Σεπτεμβρίου με κορυφαίους τραπεζίτες καθώς και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Όπως σημειώνει η Goldman Sachs, γενικά, οι τράπεζες αναφέρθηκαν στον σχεδιασμό τους για μείωση των NPEs τους στο 15-25% μέχρι το 2021, από 48% το β’ τρίμηνο του 2018, κάτι που θα στηριχθεί από: 1) το ισχυρό οικονομικό momentum, περιλαμβανομένης της ανάκαμψης στη στεγαστική αγορά, που βρίσκεται στα αρχικά στάδια, 2) μια αυξανόμενα δυναμική δευτερογενή αγορά χονδρικής πώλησης NPEs και 3) έναν χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης των στρατηγικών κακοπληρωτών με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι πρόσφατες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (κυρίως οι ηλεκτρονικές δημοπρασίες) συμβάλλουν στη βελτίωση της κουλτούρας πληρωμών της χώρας.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η ικανότητα του τραπεζικού κλάδου να αντέξει οποιοδήποτε σοκ -εσωτερικό ή εξωτερικό, οικονομικής ή πολιτικής φύσεως- παραμένει περιορισμένη, σύμφωνα με την Goldman Sachs.

Από τις επαφές της στην Αθήνα, η Goldman Sachs, σε ό,τι αφορά τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο γενικότερα, «κράτησε» τα εξής:

Θετικά:

1. Macro: Ισχυρή μακροοικονομική δυναμική, που βασίζεται κυρίως στην εξωτερική ζήτηση και ιδιαίτερα στον τουρισμό.

2. Ανάκαμψη του real estate: Ο ρυθμός ανάπτυξης των τιμών κατοικιών επέστρεψε σε θετικό πεδίο (+1% το 2018) για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία, κυρίως λόγω της ισχυρής ζήτησης από ξένους και της περιορισμένης προσφοράς.

3. Βελτίωση δημοσιονομικών: Βελτίωση του κρατικού ρίσκου, καθώς το κεφαλαιακό μαξιλάρι της κυβέρνησης (41 δισ. ευρώ σύμφωνα με το ΔΝΤ) καλύπτει τις ανάγκες αναχρηματοδότησης για τουλάχιστον τα επόμενα δύο χρόνια.

4. Φιλόδοξοι στόχοι μείωσης των NPEs: Οι ελληνικές τράπεζες αναμένουν να φτάσουν σε αναλογία NPEs 15-25% μέχρι το 2021, υποδηλώνοντας μείωση 50% μέσα σε τρία χρόνια (εξαιρουμένου του ποσοστού έκθεσης στον κίνδυνο - REA).

-Δευτερογενής αγορά πώλησης των NPEs: Υπάρχει η πλειοψηφούσα γνώμη πως οι πωλήσεις θα παίξουν μεγαλύτερο ρόλο στα σχέδια μείωσης των NPEs των τραπεζών το 2019-2021, με την αγορά να αναμένεται να διπλασιαστεί σε σχέση με τα 12 δισ. ευρώ σε NPEs το 2018. Με βάση τις πρόσφατες συμφωνίες και τις ενδείξεις από διάφορους παράγοντες (τράπεζες και υπηρεσίες), έχουν πωληθεί μη εξασφαλισμένα NPEs στα 4-6 σεντς, ενώ τα εξασφαλισμένα NPEs θα μπορούσαν να πωληθούν στα 30 σεντς (σύμφωνα με το deal του Amoeba της Πειραιώς), αν και αυτό θεωρείται άνω όριο.

-Τιτλοποίηση στεγαστικών δανείων: Αυτό το νέο κανάλι θα βοηθήσει στο «ξεφόρτωμα» του πιο προβληματικού τμήματος των NPEs (τα στεγαστικά), δεδομένων των δυσκολιών που σχετίζονται με την επανάκτηση των εγγυήσεων.

5. Αναμένεται βελτίωση της εικόνας στους στρατηγικούς κακοπληρωτές: Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές αντιστοιχούν σε σημαντικό μερίδιο των NPEs -σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στο περίπου 15-20% στις μεγάλες επιχειρήσεις και δυνητικά μεγαλύτερο ποσοστό στα στεγαστικά, δεδομένης της νομικής περιπλοκότητας των κατασχέσεων. Η εισαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών από το α’ εξάμηνο του 2018 αναμένεται ευρέως να έχει θετική επίπτωση στις ρυθμίσεις και αναδιαρθρώσεις, αν και τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι απογοητευτικά. Γενικά, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που στόχο έχουν την κουλτούρα πληρωμών της χώρας (όπως είναι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί) υποδηλώνουν προοπτικές για βελτίωση της αναλογίας των NPLs με ρυθμό ταχύτερο από αυτόν της ανεργίας, με την πάροδο του χρόνου.

6. Ομαλοποίηση του προφίλ χρηματοδότησης, με τον κλάδο 1. να αναμένεται να απεμπλακεί πλήρως από τη χρηματοδότηση του ELA το αργότερο μέχρι το α’ τρίμηνο του 2019 ενώ ταυτόχρονα 2. θα επωφελείται από τις συνεχιζόμενες εισροές καταθέσεων. Σε ό,τι αφορά τις εισροές καταθέσεων, ο κλάδος έχει επωφεληθεί ιδιαίτερα από τις κρατικές καταθέσεις μετά την εκταμίευση της τελευταίας δόσης του προγράμματος διάσωσης.

7. Καθαρά δάνεια: Παρά την ισχνή «υγιή» ζήτηση, οι τράπεζες αναμένουν ο αυξανόμενος εταιρικός δανεισμός να αντισταθμίσει τη συνεχιζόμενη απομόχλευση στο κομμάτι της λιανικής (καταναλωτικά, στεγαστικά), οδηγώντας σε θετική ανάπτυξη ακόμα και το 2019.

8. Προμήθειες: Η σταδιακή άρση των capital controls είναι θετική, καθώς οδηγεί σε μεγαλύτερη χρήση πιστωτικών καρτών και αναλήψεων χρημάτων. Επιπλέον, τα υψηλότερα επίπεδα δανειοδότησης που αναμένονται το 2019 επίσης θα είναι υποστηρικτικά στη δημιουργία προμηθειών.

9. Εκ νέου «κοκκίνισμα» δανείων: Υπήρχαν κάποιες ανησυχίες το β’ τρίμηνο αναφορικά με τον υψηλό αριθμό των δανείων που «ξανακοκκινίζουν» καθώς οδήγησαν συνολικά τα χρεοστάσια υψηλότερα των ρυθμίσεων σε ορισμένες περιπτώσεις. Κάποιες τράπεζες έχουν υποδηλώσει πως έχουν αναδιαμορφώσει τις πλατφόρμες και πολιτικές αναδιάρθρωσής τους, ώστε να προτείνονται στους πελάτες πιο βιώσιμες λύσεις, περιλαμβανομένων του «κουρέματος» υπό όρους, της εξόφλησης με έκπτωση κ.λπ. Αυτό αναμένεται να μειώσει τα περιστατικά εκ νέου «κοκκινίσματος» των δανείων τα επόμενα τρίμηνα.   

Αρνητικά:

1. Macro: Η Goldman Sachs σημειώνει πως η ανάκαμψη έχει μόλις ξεκινήσει (το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να «τρέξει» με ρυθμό περίπου 2% φέτος, για πρώτη φορά από το 2008) και αυτή η δυναμική εξακολουθεί να υπολείπεται αυτής που σημειώθηκε σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως στην Ισπανία.

2. NPEs: Όσο φιλόδοξοι και αν είναι οι στόχοι για τη μείωση των NPEs, ωστόσο οι μη εξυπηρετούμενες εκθέσεις αναμένεται να παραμείνουν σε αυξημένα επίπεδα (πολλαπλάσια σε σχέση με άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες) για μια μακρά χρονική περίοδο

-με τις τράπεζες να αναμένεται μετά βίας να δημιουργήσουν κεφάλαιο οργανικά καθώς τοποθετούν όλους τους πόρους στο χτίσιμο προβλέψεων, ώστε με τον καιρό να αυξήσουν την κάλυψη στα δάνεια σε επίπεδα πιο κοντά σε αυτά που ζητά η αγορά.

-και λόγω της περιορισμένης ικανότητας να επιταχύνουν τη μείωση των NPEs δεδομένων: 1. του κανονισμού για τον αναβαλλόμενο φόρο, 2. της δυνατότητας απορρόφησης στην αγορά NPEs και 3. των χαμηλότερων του αναμενόμενου ρυθμίσεων.

-Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα του β’ τριμήνου 2018 εμφάνισαν χρεοστάσια που υπερβαίνουν τις ρυθμίσεις, λόγω 1. του σημαντικού αριθμού των δανείων που «ξανακοκκίνισαν» μετά το τέλος της περιόδου χάριτος λόγω μη βιώσιμων όρων αναδιάρθρωσης και 2. των χαμηλότερων του αναμενόμενου ρυθμίσεων μετά την εισαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.

-Επιπλέον, ορισμένοι «παίκτες» παραδέχονται επιλεκτικές κινήσεις στα χαρτοφυλάκια που πωλούνται στα πρώτα deals του τραπεζικού κλάδου, υποδηλώνοντας πως τα μελλοντικά deals μπορεί να γίνουν με χαμηλότερες τιμές.

3. MREL: Συζητήσεις με τον SRB για τις ελάχιστες απαιτήσεις σε ίδια κεφάλαια για τις επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL) δεν έχουν αρχίσει και οι τράπεζες δεν περιμένουν να ξεκινήσουν μέχρις ότου η χώρα αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές.

4. Καθαρά έσοδα από τόκους: Οι τόκοι που συσσωρεύονται από τα NPEs αντιστοιχούν από περίπου 25% (για την Εθνική Τράπεζα) έως περίπου 45% των ανακοινωθέντων καθαρών εσόδων από τόκους (για την Τράπεζα Πειραιώς), λόγω της υψηλής αναλογίας των NPEs στον κλάδο. Αν και αυτό συμμορφώνεται με το IFRS9, ωστόσο μπορεί να θεωρηθεί ως χαμηλότερη ποιότητα, δεδομένου του ρίσκου που σχετίζεται με τη μελλοντική ανάκαμψή του.

5. Καθαρά επιτοκιακά περιθώρια: Τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια αναμένεται να συμπιεστούν καθώς, παρά την έλλειψη ισχυρού ανταγωνισμού (σε μια κατά τα άλλα ολιγοπωλιακή αγορά), 1. η συνεχιζόμενη απομόχλευση των ισολογισμών σε συνδυασμό με 2. την έλλειψη ευκαιριών ποιοτικού δανεισμού και 3. τους περιορισμούς σε ελληνικά κρατικά ομόλογα υψηλών αποδόσεων, αναμένεται να ασκήσουν πτωτικές πιέσεις στην τιμολόγηση.

Οι τιμές-στόχοι

Alpha Βank: Για την Alpha Bank, η Goldman Sachs δίνει τιμή-στόχο 2,45 ευρώ ανά μετοχή, με σύσταση «Buy». Όπως αναφέρει, τα βασικά πτωτικά ρίσκα σχετίζονται με την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού και τις τάσεις στο top line, την πρόοδο της αναδιάρθρωσης του ομίλου, την απομόχλευση καθώς και τις συνθήκες χρηματοδότησης. Επιπλέον, υπάρχουν ρίσκα που σχετίζονται με την πολιτική σταθερότητα και τη μακροοικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.

Eurobank: Για τη Eurobank, η τιμή-στόχος είναι 1,03 ευρώ ανά μετοχή, με σύσταση «Neutral». Σύμφωνα με την Goldman Sachs, τα βασικά ανοδικά και πτωτικά ρίσκα σχετίζονται με την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού και τις τάσεις στο top line, την πρόοδο της αναδιάρθρωσης του ομίλου, την απομόχλευση καθώς και τις συνθήκες χρηματοδότησης. Επιπλέον ρίσκα σχετίζονται με την πολιτική σταθερότητα και τη μακροοικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.

Εθνική Τράπεζα: Για την Εθνική, η τιμή-στόχος είναι 2,76 ευρώ ανά μετοχή, με σύσταση «Neutral». Tα βασικά ανοδικά και πτωτικά ρίσκα σχετίζονται με την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού και τις τάσεις στο top line, την πρόοδο της αναδιάρθρωσης του ομίλου, την απομόχλευση καθώς και τις συνθήκες χρηματοδότησης. Επιπλέον, υπάρχουν ρίσκα που σχετίζονται με την πολιτική σταθερότητα και την μακροοικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.

Τράπεζα Πειραιώς: Τέλος, για την Τράπεζα Πειραιώς, η Goldman Sachs δίνει τιμή-στόχο 3,25 ευρώ ανά μετοχή, με σύσταση «Neutral». Όπως αναφέρει, τα βασικά ανοδικά και πτωτικά ρίσκα σχετίζονται με την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού και τις τάσεις στο top line, την πρόοδο της αναδιάρθρωσης του ομίλου, την απομόχλευση καθώς και τις συνθήκες χρηματοδότησης, ενώ υπάρχουν επιπλέον ρίσκα που σχετίζονται με την πολιτική σταθερότητα και τη μακροοικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.