Ομόλογα: Τι σήματα στέλνει η πτώση μετά... τζίρου

Με την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου να έχει σκαρφαλώσει στο υψηλό επίπεδο του 4,4%, οι όποιες σκέψεις για έξοδο στις αγορές παραμένουν στο συρτάρι, αφού οι συνθήκες στο εξωτερικό είναι απαγορευτικές.

Οι αρνητικές εξελίξεις σε Ιταλία και Τουρκία έχουν παίξει σαφέστατα τον ρόλο τους για την αύξηση των αποδόσεων των εγχώριων τίτλων το τελευταίο διάστημα. Οι εξελίξεις, όμως, δείχνουν ότι οι ξένοι επενδυτές δεν είναι καθόλου πεπεισμένοι ότι ο δρόμος για την Ελλάδα μεταμνημονιακά είναι βατός και ότι η πρόσβαση στις αγορές είναι μόνιμη και ανεμπόδιστη. Το ελληνικό spread με το ιταλικό ομόλογο έχει ξεπεράσει τις 120 μονάδες βάσης, αφού το ιταλικό δεκαετές διαμορφώνεται στο 3,2%. Ετσι φαίνεται αρκετά καθαρά ότι η εγχώρια οικονομία θα επηρεάζεται αρνητικά σε κάθε μικρή ή μεγάλη κρίση που συμβαίνει στη «γειτονιά» της.

Παράλληλα, τα μεγέθη που ανακοινώθηκαν για το ΑΕΠ του δεύτερου τριμήνου δεν ήταν ενθαρρυντικά για την πορεία της οικονομίας. Η επίδοση του +0,2% από τρίμηνο σε τρίμηνο φέτος και το +1,8% σε ετήσια βάση ήταν αρκετά κάτω από τις προσδοκίες της αγοράς, οι οποίες περίμεναν πιο ισχυρό δεύτερο τρίμηνο. Ειδικά αν οι φτωχές επιδόσεις συνδυαστούν με αρνητικά σήματα περί δημοσιονομικής πειθαρχίας στη ΔΕΘ, το κλίμα στην αγορά θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο, φοβούνται οι διαχειριστές ομολόγων.

Το πιο ουσιαστικό πρόβλημα της πτώσης των τιμών των εγχώριων τίτλων είναι ότι συνδυάζονται με ιδιαίτερα αυξημένες συναλλαγές το τελευταίο δίμηνο, περίοδος που είναι θεωρητικά ρηχή. Σε αντίθεση με ό,τι γινόταν τα προηγούμενα έτη, ο φετινός Αύγουστος «είδε» τις υψηλότερες συναλλαγές του από το 2014.

Πιο συγκεκριμένα, οι συνολικές συναλλαγές στο ΗΔΑΤ για τον μήνα που πέρασε ανήλθαν στα 283 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 3,5 φορές έναντι των 64 εκατ. ευρώ του περυσινού Αυγούστου. Σε σχέση βέβαια με τον Ιούλιο, οι συναλλαγές ήταν μειωμένες κατά 50%, αφού τον Ιούλιο φέτος η συνολική αξία των συναλλαγών είχε διαμορφωθεί στα 561 εκατ. ευρώ. Αξίζει να τονιστεί ότι ο Ιούλιος φέτος ήταν το υψηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2014 και οι συναλλαγές του «ράθυμου» Αυγούστου ξεπέρασαν τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο και προσέγγισαν την επίδοση του Ιουνίου. Η σύγκριση συνεπώς των στοιχείων δείχνει ότι οι συναλλαγές, παρά τη θερινή ραστώνη, ήταν υψηλές και αυτό ενισχύει τον προβληματισμό για την άνοδο των αποδόσεων.

Εύλογος επίσης είναι ο προβληματισμός των διαχειριστών ότι η πτώση των τιμών των εγχώριων ομολόγων συμβαίνει σε χρονικό διάστημα που η εγχώρια οικονομία βρίσκεται σε διαδικασία αναβαθμίσεων από τους ξένους επενδυτικούς οίκους. Θεωρητικά, οι αυξήσεις του rating της οικονομίας θα έπρεπε να αντανακλάται ήδη στις τιμές των ομολόγων της, αφού οι τρέχουσες αποδόσεις δεν συνάδουν με αξιολόγηση ΒΒ -που αξιολογεί την ελληνική οικονομία π.χ. η Fitch Ratings.

Παρόλο που οι προοπτικές παραμένουν θετικές, η διάθεση των επενδυτών επηρεάζεται καταλυτικά από τις αβεβαιότητες που απορρέουν από το εξωτερικό περιβάλλον, με την κρίση της λίρας Τουρκίας και τις ανησυχίες σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία της νέας ιταλικής κυβέρνησης να βοηθούν στην αστάθεια που παρατηρείται.

Τέλος, επιπρόσθετοι παράγοντες ανησυχίας αποτελούν τα γεγονότα ότι η Ελλάδα δεν θα εισέλθει σύντομα στην επενδυτική βαθμίδα, κάτι που θα έδινε αυτόματα το πράσινο φως για τη συμπερίληψη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αλλά και την έλλειψη μιας προληπτικής πιστοληπτικής γραμμής που θα βελτίωνε μεσοπρόθεσμα το πιστωτικό προφίλ και είχε θετική υποδοχή από τους ξένους θεσμικούς επενδυτές στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις.

Σε αυτό το σκηνικό, οι αποδόσεις των ομολόγων θα εξαρτώνται και από εσωτερικά ζητήματα όπως:

• Τις άμεσες κινήσεις της κυβέρνησης που δύναται να επηρεάσουν θετικά την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών και την ορατότητά τους για την πορεία της οικονομίας.

• Το πολιτικό σύστημα και τις αποδείξεις που θα προσφέρει ότι οι επόμενες εκλογές, όποτε και αν αυτές διεξαχθούν, δεν θα επηρεάσουν τα μακροοικονομικά μεγέθη και τους στόχους.

• Την οικονομική και πολιτική ατζέντα που θα πρέπει να προωθήσει τις επενδύσεις, να μειώσει τις φορολογικές στρεβλώσεις και να ενισχύσει την εξωστρέφεια και δεν θα επιτρέψει πισωγυρίσματα σε κακές πρακτικές που θα προκαλέσουν επενδυτική αποστροφή για τα εγχώρια assets.