Χρηματιστήριο: Φόβοι για «Μαύρη Δευτέρα»

Μια πολύ αρνητική συνεδρίαση, που σε συνδυασμό με ό,τι ακολουθήσει τις επόμενες ημέρες μπορεί να μείνει στην ιστορία ως «Μαύρη Δευτέρα», αναμένει σήμερα η πλειονότητα των χρηματιστών και των διαχειριστών κεφαλαίου, εξαιτίας της άρδην αλλαγής σκηνικού σε οικονομία και τράπεζες, αλλά και των περιορισμών για τις αγορές των εγχώριων επενδυτών.

Η αγορά έκλεισε στις 26 Ιουνίου στις 798 μονάδες, με άνοδο 2%, προεξοφλώντας ότι εκείνη την Παρασκευή θα προέκυπτε συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και εταίρων καθώς και ότι θα ακολουθούσε μία εκρηκτικά ανοδική εβδομάδα με στόχο τις 900 μονάδες. Για τον λόγο αυτό τα hedge funds, αλλά και οι υπόλοιποι μεγάλοι επενδυτές είχαν βγει long στις τραπεζικές μετοχές.

Ένα μήνα μετά το σκηνικό έχει αλλάξει άρδην.

Η προκήρυξη του δημοψηφίσματος και η επακόλουθη επιβολή των capital controls προκάλεσαν σημαντική ζημιά σε τράπεζες και οικονομία, με αποτέλεσμα οι μεν πρώτες να χρειάζονται εκ νέου ανακεφαλαιοποίηση, οι δε επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την οικονομία να κάνουν λόγο για ύφεση της τάξης του 2% με 4% φέτος, έναντι εκτίμησης για οριακή ανάπτυξη ή ύφεση τον περασμένο Ιούνιο.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, το σκηνικό μοιάζει εφιαλτικό. Σε καθαρά τεχνικό επίπεδο, η ορατή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα οδηγήσει, πιθανότατα, τα hedge funds και τους υπόλοιπους επενδυτές με μεγάλες θέσεις στις τράπεζες σε κινήσεις βίαιης αναπροσαρμογής θέσεων με stop losses.

Παρότι δεν είναι σαφής ακόμη η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης, η οποία εν πολλοίς θα κρίνει και το αν θα υπάρξει η αντικειμενική δυνατότητα κάλυψης του κεφαλαιακού ελλείμματος από τους ιδιώτες, οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για βαρύ λογαριασμό. Η δε διευκρίνιση κύκλων της ΤτΕ ότι το ενδεχόμενο σύστασης bad bank θα εξετασθεί μετά την ολοκλήρωση του stress test επιβαρύνει το κλίμα, καθώς ακυρώνει πρόωρες προσδοκίες για μια «διαχειρίσιμη» λύση.

Την ίδια στιγμή, η αλλαγή προσδοκιών για την οικονομία οδηγεί σε πτωτική αναθεώρηση των εκτιμήσεων για την εταιρική κερδοφορία των χρήσεων 2015 και 2016. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι αναλυτές ξένων και εγχώριων επενδυτικών οργανισμών επιχειρούν να μετρήσουν τις επιπτώσεις της ύφεσης στην κερδοφορία των εισηγμένων για τη φετινή και την επόμενη χρήση.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, οι εισηγμένες που απευθύνονται αποκλειστικά στους εγχώριους καταναλωτές θα δουν την κερδοφορία τους να υποχωρεί ως και 35% σε σχέση με το 2014.

Ρόλο στις εξελίξεις αναμένεται να παίξουν και οι περιορισμοί που ισχύουν για τους εγχώριους επενδυτές.

Μόνος θετικός παράγοντας για το Χ.Α. είναι οι προσδοκίες που δημιουργεί η στροφή της κυβέρνησης και η διαφαινόμενη υπογραφή τρίτου Μνημονίου. Οι αισιόδοξοι υπενθυμίζουν ότι, ιστορικά, όταν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές της χώρας είναι θετικές, οι ξένοι είναι αγοραστές.

Το γεγονός ότι για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης κυβέρνηση και αντιπολίτευση συμφωνούν στην ανάγκη υπογραφής νέου προγράμματος και εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, σε συνδυασμό με το ορόσημο της νέας αναδιάρθρωσης του χρέους, διαμορφώνουν ένα θετικό outlook μεσοπρόθεσμα, σύμφωνα με συστημικό παράγοντα.

Ακόμη και οι αισιόδοξοι πάντως παραδέχονται ότι σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα οι θετικές προοπτικές αμβλύνονται λόγω της ανοικτής διαπραγμάτευσης για το νέο πρόγραμμα και της πολιτικής αβεβαιότητας (κυβέρνηση μειοψηφίας, ορατή πιθανότητα νέων εκλογών).

Ποιοι τίτλοι αναμένεται να δεχθούν τη μεγαλύτερη πίεση

Οι τίτλοι των τραπεζών αναμένεται, σύμφωνα με χρηματιστές, να βρεθούν στη δίνη του κυκλώνα λόγω των μεγάλων θέσεων long στις οποίες εγκλωβίστηκαν hedge funds όταν επιβλήθηκε η αργία, αλλά και της δραματικής επιδείνωσης των προοπτικών για τις εισηγμένες τράπεζες.

Ισχυρή πίεση αναμένεται να δεχθεί και ο τίτλος του ΟΠΑΠ, σύμφωνα με επικεφαλής μεγάλης εγχώριας χρηματιστηριακής, μετά την απόφαση να αναβάλει το project των VLTs. Ακόμη και αν η αναβολή αποδειχτεί προσωρινή, θα επιφέρει σημαντικές καθυστερήσεις στο business plan του ομίλου, αλλάζοντας σημαντικά τις εκτιμήσεις για την κερδοφορία της χρήσης.

Πίεση θα δεχθούν και οι μετοχές εταιρειών που στηρίζονται στην εγχώρια κατανάλωση (ΟΤΕ, Φουρλής), ακόμη και αν διαθέτουν δοκιμασμένο αμυντικό μοντέλο (Jumbo) καθώς η αγορά αναμένει πολύ κακό δεύτερο εξάμηνο.

Παρά την ύπαρξη του αναπτυξιακού πακέτου Γιούνκερ και των προσδοκιών για έναρξη έργων υποδομής, οι κατασκευαστικές και τα υλικά οικοδομών έχουν να αντιμετωπίσουν μία κακή χρήση και ήδη η διοίκηση της Τιτάν προειδοποίησε για την άρδην αλλαγή προοπτικών αναφορικά με την εγχώρια αγορά.

Οι αμυντικές επιλογές

Το ενδιαφέρον των εγχώριων διαχειριστών επικεντρώνεται στις ευκαιρίες που ενδέχεται να προκύψουν στις αποτιμήσεις εταιρειών με πολύ υψηλά ταμειακά διαθέσιμα (ΜΕΤΚΑ), εταιρίες που με βάση το νέο πρόγραμμα προβλέπεται να ιδιωτικοποιηθούν (ΟΛΠ και ΟΛΘ).

Ενδιαφέρουσα εξίσωση υπάρχει αναφορικά με τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της ΔΕΗ. Η αποχώρηση του Π. Λαφαζάνη από το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, η επαναφορά του σχεδιασμού πώλησης του ΑΔΜΗΕ και ο καύσωνας, αποτελούν θετικές εξελίξεις, σύμφωνα με την αγορά. Υπό το πρίσμα αυτό η ΔΕΗ ίσως αποτελέσει σηματωρό για την ένταση και τη διάρκεια της πίεσης που θα δεχθεί το Χ.Α.

Τέλος, η Aegean, παρά τις επιπτώσεις στον τουρισμό, διαθέτει υψηλά ταμειακά διαθέσιμα και παράλληλα ευνοείται από τρέχουσες συνθήκες (πτώση τιμής πετρελαίου-καυσίμων), όπως και οι ακτοπλοϊκές (Attica) που έχουν ολοκληρώσει την αναδιάρθρωση δανεισμού και έχουν προσαρμόσει τα προηγούμενα χρόνια σε χαμηλά επίπεδα τα λειτουργικά τους κόστη.