BofA: Συμβιβασμός για Ελλάδα με... ολίγη λιτότητα

Η ελληνική κυβέρνηση υπήρξε πιο συγκρουσιακή απ' ό,τι περίμεναν οι αγορές, αναφέρει σε νέα έκθεσή της η Bank of America Merrill Lynch, σημειώνοντας πως μπορεί οι εκκλήσεις της να μη βρήκαν πολλές συμπάθειες στο εξωτερικό, όμως είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στην Ελλάδα. Πάντως, σύμφωνα με τον οίκο, έχουν αρχίσει να φαίνονται κάποια σημάδια ότι είναι πιθανή μια συμβιβαστική λύση.

Η BofA αναμένει ότι οι διαπραγματεύσεις τις επόμενες εβδομάδες θα επικεντρωθούν περισσότερο στον οδικό χάρτη για τη συνέχεια και λιγότερο στην ουσία των πολιτικών.

Ενδείξεις πιθανού συμβιβασμού

Από την πλευρά της Ελλάδας, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης έχουν δεσμευτεί ότι η Ελλάδα δεν θα εισαγάγει νομοθεσία που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο μια πιθανή συμφωνία. Μάλιστα, το τετραετές κυβερνητικό πρόγραμμα που παρουσίασε στη Βουλή ο κ. Τσίπρας αποφεύγει τη λήψη μέτρων βραχυπρόθεσμα που θα επιδείνωναν τη δημοσιονομική θέση της Ελλάδας.

Ο κ. Βαρουβάκης συμφώνησε σε ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα (1,5% έναντι του προεκλογικού σχεδίου για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό) καθώς και σε ένα OSI με βάση τον ρυθμό ανάπτυξης της Ελλάδας, αντί για ένα «κούρεμα» των δανείων από την υπόλοιπη Ευρώπη. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει πως δεν είναι κατά των ιδιωτικοποιήσεων, όμως θα τις εξετάσει κατά περίπτωση και στο πλαίσιο μιας γενικότερης στρατηγικής ανάπτυξης.

Παράλληλα, ο κ. Βαρουφάκης, στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είπε πως η Ελλάδα συμφωνεί με τα δύο τρίτα περίπου του προγράμματος, αν και αργότερα διευκρίνισε πως αναφερόταν στις μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται σε αυτό

Από την πλευρά της ευρωζώνης, η ΕΚΤ έχει κρατήσει τον ELA και έχει αυξήσει τα όριά του τόσο ώστε να επιτρέψει την επαρκή χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών. Οι αρχές της ευρωζώνης είναι «ανοικτές» στο να ακούσουν τις προτάσεις της Ελλάδας στα επόμενα δύο Eurogroup.

Η Γερμανία προσφέρθηκε να βοηθήσει στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα, ενώ όλες οι αρχές της ευρωζώνης έχουν παραδεχθεί τις σημαντικές προσπάθειες που έχει κάνει η χώρα τα τελευταία χρόνια, το τεράστιο κοινωνικό κόστος της κρίσης αλλά και την ανάγκη ενίσχυσης των μεταρρυθμίσεων για τη συνέχεια.

Δύσκολες διαπραγματεύσεις

Όπως σημειώνει, οι διαπραγματεύσεις πολιτικής θα είναι πολύ δύσκολες. Η οικονομική κατάσταση έχει επιδεινωθεί και η χώρα θα χρειαστεί ένα νέο επίσημο πρόγραμμα. Κατά την άποψη του οίκου, η όποια συμφωνία είναι πιθανόν να περιλαμβάνει και λιτότητα στην Ελλάδα και περισσότερες απώλειες για την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Η ελληνική κυβέρνηση προτείνει στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, που υποδηλώνει περισσότερη δημοσιονομική προσαρμογή. Το τρέχον πρόγραμμα προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% μέχρι το 2016 και υποθέτει πως η Ελλάδα θα διατηρήσει αυτό το επίπεδο τις επόμενες δύο δεκαετίες, κάτι που δεν είναι ρεαλιστικό, σύμφωνα με την εκτίμηση της Bank of America Merrill Lynch. "Θα περιμέναμε η όποια συμφωνία να είναι κάπου στη μέση, κάτι που υποδηλώνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εγκρίνει περισσότερα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής, που ελπίζουμε ότι σταδιακά θα χαλαρώσουν όταν αρχίσει να ανακάμπτει η οικονομία, και οι φορολογούμενοι της ευρωζώνης θα χρειαστεί να αποδεχθούν απώλειες επί των δανείων που έχουν χορηγήσει στην Ελλάδα, σε όρους καθαρής παρούσας αξίας". 

Καλές και κακές ισορροπίες

Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να ξαναεφεύρει τον τροχό, λέει η BofA. Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να δεσμευτεί εκ των προτέρων για δημοσιονομικούς στόχους με βάση την αντικειμενική ανάλυση του ΔΝΤ για τις καλύτερες παρελθούσες πρακτικές, αντί για στόχους που κάνουν το χρέος της κυβέρνησης να δείχνει βιώσιμο στα χαρτιά. Η κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να ζητήσει συμβουλές από το ΔΝΤ για τη φορολογική μεταρρύθμιση και από τον ΟΟΣΑ για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Μια τέτοια προσέγγιση αφενός θα ενίσχυε την αξιοπιστία της κυβέρνησης στο εξωτερικό, αφετέρου θα ανάγκαζε τις αρχές της ευρωζώνης να πρέπει να επιχειρηματολογήσουν κατά μιας έγκυρης ανάλυσης.

Η «κακή ισορροπία», σύμφωνα με τον διεθνή οίκο, ξεκινά με την πολιτική των άκρων, που οδηγεί σε σύγκρουση. Υπάρχουν πολλές εκδοχές αυτής της σύγκρουσης, οι περισσότερες εκ των οποίων περιλαμβάνουν bank run και επιβολή ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων, που οδηγούν σε έξοδο από την ευρωζώνη, εάν δεν υπάρξει συμφωνία. Τα σενάρια αυτά, τονίζει ο οίκος, δεν είναι το αναμενόμενο ενδεχόμενο, όμως όσο περισσότερο καθυστερούν οι διαπραγματεύσεις, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να εμφανιστούν.

Κανένα πρόβλημα με τη ρευστότητα, εκτός αν...

Σύμφωνα με την Bank of America Merrill Lynch, αν και η Ευρώπη απέχει πολύ από το να καταλήξει σε συμφωνία με την Ελλάδα, η ανάλυση δείχνει πως η ρευστότητα των τραπεζών δεν θα είναι πρόβλημα, εκτός και αν υπάρξει κάποιο μεγάλο bank run. Οι εκτιμήσεις του οίκου δείχνουν επίσης πως η ελληνική κυβέρνηση μπορεί δυνητικά να καταβάλει τις δόσεις του ΔΝΤ τον Μάρτιο, όμως θα αντιμετωπίσει δυσκολίες μετά τον Μάιο.

Όπως επισημαίνει, οι ελληνικές τράπεζες εξαρτώνται πλήρως από τον ELA και έτσι είναι ευάλωτες στην περίπτωση που συνεχιστεί η αβεβαιότητα. Καμία χώρα δεν έχει πάρει το μέρος της Ελλάδας μέχρι στιγμής -αν και ορισμένες φαίνονται πιο ανοικτές στο ενδεχόμενο να δοθεί περισσότερος χρόνος για συζητήσεις και για συμφωνία ενός πιο ρεαλιστικού τρόπου δημοσιονομικής προσαρμογής. Παράλληλα, σε αντίθεση με το 2012, η υπόλοιπη ευρωζώνη ανησυχεί τώρα περισσότερο για τον ηθικό κίνδυνο στην Ελλάδα και στην ευρωπεριφέρεια, αλλά και για την ανεξέλεγκτη αύξηση της έκθεσής της στην Ελλάδα μέσω του ELA και του Target 2 της ΕΚΤ, απ' ό,τι για το ενδεχόμενο μετάστασης της κρίσης και για την πιθανότητα να χάσουν οι χώρες τα χρήματα που έχουν ήδη δανείσει στην Ελλάδα, στην περίπτωση χρεοκοπίας της. 

Αν και πολλοί αναλυτές συμφωνούν πως υπάρχουν ελαττώματα στο υφιστάμενο πρόγραμμα διάσωσης, περιμένουν η ελληνική κυβέρνηση να αποσαφηνίσει τις μεταρρυθμίσεις που προτείνει. "Μπορεί να ζητάμε πολλά από μια κυβέρνηση μόλις δύο εβδομάδων, όμως πιστεύουμε πως έχει μόνο εβδομάδες, και όχι μήνες, για να εξηγήσει στον υπόλοιπο κόσμο και στις αγορές τι είδους μεταρρυθμίσεις θέλει να εφαρμόσει", τονίζει ο οίκος. "Δεν πιστεύουμε πως η Ευρώπη θα δεχθεί οποιαδήποτε συμφωνία χωρίς στενή παρακολούθηση και αυστηρούς όρους. Ωστόσο, θα μπορούσαν να γίνουν αλλαγές στη δομή και στη λειτουργία της τρόικας, έτσι ώστε να φαίνεται ως εταίρος που σέβεται την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας".

Η BofA σημειώνει πως αναβάθμισε την Ελλάδα σε οverweight πριν από τις εκλογές. Εκτιμά πως τελικά θα υπάρξει επανάληψη ενός προγράμματος προσαρμογής, το οποίο σε συνδυασμό με το QE θα στηρίξει τις επιδόσεις της Ελλάδας. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα θα υπάρξει πολύ μεγάλη αστάθεια.