Εισηγμένες: Οι... νίκες έρχονται από την άμυνα!

Με τη λογική του γνωστού προπονητή μπάσκετ (και τέως υπουργού) Γιάννη Ιωαννίδη πως... η επίθεση μπορεί να ενθουσιάζει τον κόσμο, όμως τις νίκες τις φέρνει η άμυνα, φαίνεται να κινείται η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, ακόμη και σήμερα που -σύμφωνα τουλάχιστον με επίσημα χείλη- η ανάκαμψη της οικονομίας ξεκίνησε ήδη από το τρίτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς.

Οι τράπεζες για παράδειγμα, ακόμη και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των stress tests της ΕΚΤ αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις κεφαλαίου -πέρα από τα προγράμματα πώλησης άλλων περιουσιακών τους στοιχείων- προσπαθώντας να εκμεταλλευθούν μια περίοδο όπου υπάρχει σημαντική ρευστότητα στην παγκόσμια (εκτός Ευρώπης) αγορά.

Η σχετική διάθεση των τραπεζών μπορεί αναμφίβολα να λειτουργήσει θετικά τόσο για την πραγματική οικονομία, όσο και για τα δημοσιονομικά της χώρας (περιορισμός δημόσιου χρέους), ωστόσο μέρος της αγοράς φοβάται πως βραχυπρόθεσμα θα προκαλέσει τριβές, μέσα από ρευστοποιήσεις θέσεων σε άλλους τίτλους του ελληνικού χρηματιστηρίου.

Πέραν όμως των εναλλακτικών σχεδίων που επεξεργάζονται σχετικά με το ζήτημα των κεφαλαίων τους, οι τράπεζες έχουν ενθαρρύνει σε αρκετές περιπτώσεις μεγάλους εταιρικούς τους πελάτες να αντλήσουν ρευστότητα από τις διεθνείς αγορές ομολόγων, ώστε να περιορίσουν τις δανειακές τους θέσεις προς αυτές. Με άλλα λόγια,  «απομοχλεύουν» τους ισολογισμούς τους, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τους δείκτες κεφαλαιακής τους επάρκειας.

Επίσης, οι ανταγωνιστικές μάχες μεταξύ τραπεζών στο κομμάτι της προσέλκυσης καταθέσεων και χορηγήσεων περιορίζονται κυρίως στους «πολύ καλούς πελάτες» (ενδεικτικό το γεγονός ότι η πιστωτική επέκταση συνεχίζεται και φέτος να μειώνεται με ποσοστό γύρω στο 3,5% σε σχέση με πέρυσι, ενώ τα επιτόκια καταθέσεων κατρακυλούν) και γενικότερα το ζήτημα των μεριδίων αγοράς φαίνεται πως έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα.

Αμυντική πολιτική όμως μέσα από επιλεκτικές ρευστοποιήσεις έχουν ακολουθήσει και πολλές επιχειρήσεις από διάφορους κλάδους της οικονομίας και μάλιστα -σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς- ο αριθμός αυτών των εταιρειών θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος αν βρίσκονταν περισσότεροι υποψήφιοι αγοραστές, έτοιμοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη.

Για παράδειγμα, οι ακτοπλοϊκές προχωρούν σε ρευστοποιήσεις πλοίων τους (η Attica Group το Blue Star Ιθάκη), η Intracom Holdings πούλησε τις συμμετοχές της σε δύο θυγατρικές της μηδενίζοντας ουσιαστικά τον τραπεζικό της δανεισμό, η ΕΛΒΕ Ενδυμάτων διέθεσε τη θυγατρική της Calin που ήταν ουσιαστικά το κερδοφόρο τμήμα των δραστηριοτήτων της και η Βογιατζόγλου Systems προχώρησε στην πώληση δύο ακινήτων της. Επίσης, κοινό μυστικό αποτελεί η πρόθεση μερικής ή ολικής πώλησης μεγάλων περιουσιακών στοιχείων στον χώρο των ακινήτων.

Όμως, η αμυντική στάση των εταιρειών αφορά κυρίως τον τρόπο διεκδίκησης πελατών και τις μεθόδους απόκτησης νέων δικτύων πωλήσεων.

Στον χώρο των ασφαλειών για παράδειγμα, πολλές ασφαλιστικές έχουν βάλει πλέον σε δεύτερη μοίρα τον στόχο της παραγωγής, δίνοντας έμφαση σε δραστηριότητες μεγαλύτερων περιθωρίων, οι οποίες εξυπηρετούν και τους στόχους για επιτυχή ένταξη στο πλαίσιο του Solvency II. «Η λογική του super market, δηλαδή ενός μαγαζιού που θα πρέπει σώνει και καλά να τα πουλάει όλα, έχει αρχίσει να ξεθωριάζει στην ελληνική ασφαλιστική αγορά» αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος του κλάδου.

Η ίδια τάση επικρατεί και στην αγορά της πληροφορικής. «Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό διεκδικούμε μόνο εκείνες τις εργασίες στις οποίες διαθέτουμε συγκριτικό πλεονέκτημα. Τέλειωσαν οι εποχές όπου κυνηγούσαμε πολλές κατηγορίες έργων, ή που επιχειρούσαμε δυναμικές εισόδους σε νέες αγορές. Τώρα, κοιτάζουμε πρώτα απ' όλα τα νώτα μας» υποστηρίζει οικονομικός διευθυντής εισηγμένης, συμπληρώνοντας πως «την ίδια πολιτική ακολουθούν και άλλες επιχειρήσεις του κλάδου. Εκτός αυτού, βλέπουμε πως ο ανταγωνισμός έχει χαλαρώσει σε σχέση με το παρελθόν, καθώς αρκετές εταιρείες έχουν ουσιαστικά μείνει εκτός αγοράς εξαιτίας των σοβαρών προβλημάτων που φορτώθηκαν από την πολυετή οικονομική κρίση (απώλεια στελεχών, έλλειψη ρευστότητας).

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στον μεταλλουργικό κλάδο και υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης υποστηρίζει πως «η άνοδος των μεριδίων μας οφείλεται μεν στη διεύρυνση της ποικιλίας των προϊόντων μας, αλλά επίσης και στο γεγονός ότι δύο σημαντικοί παίκτες της αγοράς δεν μπαίνουν δυνατά στη μάχη όπως έκαναν στο παρελθόν. Ο ένας προκειμένου να ακολουθήσει μια πολιτική ελαχιστοποίησης του κινδύνου και ο άλλος επειδή αντιμετωπίζει σημαντικά ζητήματα ρευστότητας».

Γενικότερα, ακόμη και από τις εταιρείες που αναπτύσσονται, πολύ λίγες είναι εκείνες που παίζουν φουλ επίθεση και μάλιστα σχεδόν όλες από αυτές που ακολουθούν μια τέτοιους είδους πρακτική επενδύουν μόνο με δικά τους κεφάλαια.

Έτσι, η επέκταση της JUMBO, της Folli Follie, της ΚΡΙ ΚΡΙ και της Sarantis γίνεται με ίδια κεφάλαια καθώς οι συγκεκριμένοι όμιλοι έχουν ισχυρή ρευστότητα.

Επίσης, η αλυσίδα Πλαίσιο που διαθέτει θετικό καθαρό ταμείο, επιλέγει να επεκτείνεται μέχρι σήμερα με τρόπους που δεν... καίνε κεφάλαια, όπως για παράδειγμα μέσα από διεύρυνση της προϊοντικής της γκάμας.