Προσδοκίες και ρίσκα μετά τις κάλπες

Ευκαιρίες αλλά και κινδύνους κρύβει το αποτέλεσμα της τριπλής εκλογικής αναμέτρησης, καθώς από τη μια απομακρύνθηκε ο κίνδυνος της πολιτικής αστάθειας, πυροδοτώντας ράλι ανακούφισης στο Χ.Α., από την άλλη, όμως, η χώρα βρίσκεται και επίσημα σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο.

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και ο τρόπος που το ανέγνωσαν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ δίνουν οκτάμηνη παράταση στον εκλογικό ορίζοντα, βελτιώνοντας την ορατότητα των επενδυτών και δυνάμεων της οικονομίας.

Παρότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν καθαρή και τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης απώλεσαν περί το 11% της εκλογικής δύναμης, σε σχέση με τις τελευταίες εθνικές εκλογές, η ήττα εκλήφθηκε ως μήνυμα δυσαρέσκειας των πολιτών και όχι ως αναίρεση της πολιτικής νομιμοποίησης. Την ίδια στιγμή η εκλογική συντριβή της ΔΗΜΑΡ δημιουργεί από το πουθενά ένα… put option για την κεντροαριστερά και μέσω αυτής για την κυβερνητική πλειοψηφία. 

Υπό το παραπάνω πρίσμα, το ορόσημο για ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές μετατίθεται για τις αρχές του 2015 και την εκλογή νέου Προέδρου Δημοκρατίας. Τότε περίπου η κυβέρνηση προσδοκά να έχει στα χέρια της και το ισχυρό εκλογικό χαρτί της αναδιάρθρωσης του χρέους, που θα της επιτρέψει να προχωρήσει σε σοβαρές αλλαγές στο μίγμα της ακολουθούμενης πολιτικής.  

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ευρωζώνη έχει διαμηνύσει στην ελληνική κυβέρνηση ότι οι αποφάσεις για το χρέος θα ληφθούν μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης στις τράπεζες, που είναι προγραμματισμένη για τον Νοέμβριο.

Μέχρι το τέλος του έτους, η ευρωζώνη και η κυβέρνηση θα γνωρίζουν αν οι εγχώριες τράπεζες χρειάζονται νέα κεφάλαια και από πού θα τα βρουν. Εφόσον δεν υπάρξει προσφυγή στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας το κεφαλαιακό απόθεμά του, ύψους περίπου 11,5 δισ, θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του χρέους.

Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι η βασική ελπίδα της κυβέρνησης για να αντιστρέψει την κατάσταση μια και θα επιτρέψει την προσαρμογή του προγράμματος (σ.σ.: στόχοι για ανάπτυξη και πρωτογενές πλεόνασμα ως το 2020) σε πιο ρεαλιστική βάση, δημιουργώντας περιθώρια για διορθωτικές αλλαγές (π.χ. μείωση των φορολογικών συντελεστών, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης κ.ά.).

Επιπρόσθετα η ανακούφιση που δημιουργεί η διαφαινόμενη οκτάμηνη παράταση της πολιτικής σταθερότητας εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ευεργετικά για την οικονομία, καθώς δεν ανακόπτεται η καλή τουριστική σεζόν και η σταδιακή ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών, και ως εκ τούτου δεν εκτροχιάζεται ο στόχος για οριακή ανάκαμψη του ΑΕΠ (επίσημη εκτίμηση για άνοδο 0,6% φέτος).

Οι ευκαιρίες από την παράταση της πολιτικής σταθερότητας...

Η αγορά διάβασε το αποτέλεσμα των εκλογών υπό την παραπάνω οπτική. Η κυβερνητική πλειοψηφία άντεξε όπως ανέλυαν χθες στις πρώτες εκτιμήσεις τους οι εγχώριες χρηματιστηριακές, προτάσσοντας την απομάκρυνση του κινδύνου πρόωρων εκλογών και τις ευκαιρίες.

«Δεν έχει αλλάξει κάτι σε επίπεδο πολιτικής νομιμοποίησης. Η κυβέρνηση άντεξε, παρά τα σκληρά μέτρα, και είναι στο χέρι της να γυρίσει σταδιακά το κλίμα», σημειώνει στέλεχος ξένης επενδυτικής εταιρείας που παρακολουθεί στενά τις εγχώριες εξελίξεις.

Σύμφωνα με τον ίδιο, από τη στιγμή που απομακρύνεται ο κίνδυνος πρόωρων εκλογών, οι τοποθετήσεις σε μετοχές και ομόλογα κρύβουν επενδυτικές ευκαιρίες, μετά τη σημαντική διόρθωση των αποτιμήσεων κατά την προεκλογική περίοδο.

Για την οπτική των βραχυπρόθεσμων επενδύσεων χαρτοφυλακίου το Χ.Α. κρύβει ευκαιρίες αφού επίκειται η έναρξη ισχύος των αλλαγών στους δείκτες MSCI. Δεν είναι τυχαίο ότι τα hedge funds ήταν οι βασικοί αγοραστές στο Χ.Α. κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 συνεδριάσεων, εστιάζοντας τις αγορές τους στους τίτλους της Eurobank και της Εθνικής, η βαρύτητα των οποίων ενισχύεται στον νέο MSCI.

Αυτό που προς το παρόν μένει αναπάντητο είναι αν επηρεάζεται ή όχι από το εκλογικό αποτέλεσμα η στάση των μακροπρόθεσμων επενδυτών (long term) οι οποίοι επανήλθαν στο Χ.Α. μέσω των αυξήσεων κεφαλαίου των τραπεζών, χτίζοντας θέση και σε άλλους δεικτοβαρείς τίτλους.

...και οι κίνδυνοι της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου

Σύμφωνα με χρηματιστές, οι long term επενδυτές θα τηρήσουν στάση αναμονής περιμένοντας να δουν τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης. Η Ν.Δ και το ΠΑΣΟΚ βγήκαν από την εκλογική μάχη με αξιοσημείωτες απώλειες, εξέλιξη που ίσως αυξήσει την πίεση για χαλάρωση της προσπάθειας δημοσιονομικής εξυγίανσης και μεταρρυθμίσεων.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς έσπευσε να δηλώσει «πήραμε το μήνυμα», προαναγγέλλοντας γρήγορες διορθωτικές κινήσεις, μεταξύ των οποίων οι πολιτικοί αναλυτές βλέπουν και ανασχηματισμό, με ανασύνθεση του οικονομικού επιτελείου, ως συμβολική κίνηση αλλαγής του μίγματος της ακολουθούμενης πολιτικής.

Την ίδια στιγμή ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μίλησε για εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης με άξονα την καταπολέμηση της ανεργίας και την όσο γίνεται ταχύτερη αποκατάσταση αδικιών.

Οι πρώτες αντιδράσεις της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ εντείνουν την ανησυχία της αγοράς, που βλέπει τον κίνδυνο παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, η οποία θα κρατήσει ως τους πρώτους μήνες του 2015, μειώνοντας την έτσι και αλλιώς χαμηλή επίδοση της χώρας σε μεταρρυθμίσεις.

Η σκληρή γραμμή Τσίπρα ο οποίος έσπευσε να εμφανίσει την κυβέρνηση υπ' ατμόν και επομένως χωρίς νομιμοποίηση να λάβει κρίσιμες αποφάσεις για τη χώρα εντείνει την ανησυχία για τις συνθήκες που θα επικρατήσουν στην πολιτική και στην οικονομία ως τις αρχές του 2015.

Η αγορά εκτιμά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κρατήσει ψηλά τους τόνους της αντιπαράθεσης δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την άσκηση διακυβέρνησης και την ψήφιση νομοσχεδίων από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Παρά την προαναγγελία Βενιζέλου για επικαιροποίηση της προγραμματικής συμφωνίας με στόχο τη διεύρυνση της πολιτικής και κοινοβουλευτικής στήριξης της κυβέρνησης, από την παρούσα βουλή δύσκολα θα προέλθει αναβάπτιση του μεταρρυθμιστικού ρεύματος.

Το put option της ΔΗΜΑΡ

Το ΠΑΣΟΚ σχεδιάζει άνοιγμα στη ΔΗΜΑΡ προτείνοντας την υπουργοποίηση κάποιων στελεχών της. Εφόσον κάτι τέτοιο προχωρήσει θα υπάρξει πιθανώς ενίσχυση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, αλλά όχι κατ' ανάγκην και των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων.

Για να βγει η αναδιάταξη της κεντροαριστεράς, το ΠΑΣΟΚ ενδέχεται να κάνει στροφή προς περισσότερο κοινωνικές θέσεις, γεγονός που αναμένεται να δυσχεράνει ακόμη και την καθημερινή λειτουργία της συγκυβέρνησης.