Τέσσερα «αγκάθια» στο Χρηματιστήριο

Πέραν, όμως, της βραχυπρόθεσμης τραυματισμένης τεχνικής εικόνας, η πτώση έχει αρχίσει να προκαλεί ερωτήματα και σε επενδυτές που έχουν πιο μεσοπρόθεσμη προσέγγιση στις επιλογές τους.

Στο καθαρά εγχώριο σκηνικό, υπάρχουν σημαντικοί λόγοι που προτάσσουν πιο προσεκτική και πιο συντηρητική προσέγγιση για την πορεία της αγοράς τις επόμενες εβδομάδες.

Τα υποχρεωτικά margin calls μπορεί να επιταχύνουν την ορμή της πτωτικής κίνησης, αφού έλαβαν δράση τα stop loss των βραχυπρόθεσμων παικτών της spot αγοράς, ωστόσο αποτελούν τον καρπό της γενικότερης αναταραχής και όχι την αιτία του προβλήματος. Το ίδιο ισχύει και με τις φορολογικές παλινωδίες της κυβέρνησης.

Η τεχνική, αλλά ουσιαστική, παράμετρος που επιβαρύνει υπέρμετρα την πορεία των μετοχών είναι τα συνεχή rebalancing σε δείκτες-κλειδιά της εγχώριας αγοράς, τα οποία έχουν μπερδέψει και τους ειδικούς.

Τα rebalancing

Από την προηγούμενη εβδομάδα λαμβάνουν χώρα συνεχείς αναδιαρθρώσεις δεικτών MSCI, FTSE World, του εγχώριου δείκτη FTSE/ASE Large Cap, που υποχρεώνουν τα θεσμικά χαρτοφυλάκια να βρίσκονται σε συνεχή επιφυλακή και ίσως και σε σύγχυση για τις τελικές εισροές και εκροές που τελικά θα προκύψουν.

Παρότι πολλοί traders προβλέπουν ότι οι αλλαγές στους δείκτες FTSE World θα έχουν πολύ μικρή επίδραση, για τις μεταβολές στον δείκτη MSCI Greece οι εκτιμήσεις είναι αντικρουόμενες, λαμβάνοντας υπόψη και το τι έγινε τελικά στην περίπτωση της Alpha Bank.

Το βέβαιο είναι ότι οι αυξημένες σταθμίσεις Alpha Bank και Πειραιώς στον MSCI Greece, αλλά και στον FTSE/ASE Large Cap επηρεάζουν αλυσιδωτά όλες τις δεικτοβαρείς μετοχές, εξ ου και οι ιδιαίτερα αυξημένοι όγκοι συναλλαγών στους εμπλεκόμενους τίτλους.

Για την Alpha Bank η αλλαγή στάθμισης των μετοχών της στον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης οδήγησε από το 16% στο 30% και για την Πειραιώς από το 19% στο 33%.

Η ζώνη της υπερπώλησης

Το δεύτερο στοιχείο που επιδεινώνει την εικόνα στην αγορά είναι ο βαθμός υπερπώλησης. Αυτό για τις ελληνικές μετοχές, παρότι έχουν εισέλθει σε ιδιαίτερα oversold συνθήκες και ζώνες τιμών, κατάσταση που στο παρελθόν θα είχε ήδη προκαλέσει βίαιο ανοδικό ξέσπασμα, για την ώρα δεν προκαλεί αίσθηση στους συμμετέχοντες. Αυτό το στοιχείο επιταχύνει τις πωλήσεις και προκαλεί φόβο στους επενδυτές.

Αντίστοιχου βάθους διόρθωση ως ποσοστό στο Χ.Α., με τρεις όμως ενδιάμεσες θετικές συνεδριάσεις σε σύνολο δεκατριών, ήταν η πτώση από τις 14/1/14 και τις 1.306 μονάδες στο χαμηλό έτους και τις 1.115 μονάδες στις 30/1 ή πτώση 15%.

Ωστόσο, ο βαθμός υπερπώλησης δεν ήταν τόσο υψηλός όσο στην τρέχουσα συγκυρία. Η πίεση λοιπόν που παρατηρείται στους δεικτοβαρείς τίτλους όπως ΟΤΕ, ΟΠΑΠ και ΔΕΗ είναι υπέρμετρη, αφού ο ΟΤΕ βρίσκεται 23% χαμηλότερα από το υψηλό του, ο ΟΠΑΠ 20% και η ΔΕΗ 16%. Αυστηρά τεχνικά, σε υπερπουλημένες ζώνες τιμών ή πολύ κοντά σε αυτές βρίσκονται όλες οι μετοχές του 25άρη, με εξαίρεση την Alpha Bank, την Τράπεζα Πειραιώς, την Coca Cola HBC και τη MIG.

Η αναδιανομή στις θέσεις των ξένων θεσμικών είναι επίσης ορατή και από την πορεία των τίτλων της Jumbo, της Folli Follie Group αλλά και των ΕΛ.ΠΕ., που βρίσκονται σε συνεχή πίεση με απώλειες 20%, 18% και 22% αντίστοιχα από το υψηλό του Μαρτίου και σε ιδιαίτερα υπερπουλημένες συνθήκες.

Ο κίνδυνος της «υπερπροσφοράς»

Σε ένα περιβάλλον όπου οι οίκοι αξιολόγησης Standard & Poor's και Moody's δεν προχώρησαν στις αναμενόμενες από πολλούς αναθεωρήσεις, το απότομα άνοιγμα των αγορών κεφαλαίου στις ελληνικές επιχειρήσεις και στο ελληνικό δημόσιο εντείνεται επίσης από την επιχειρηματολογία ότι η αθρόα προσφορά ελληνικών εκδόσεων στις αγορές σε αυτήν τη φάση προκαλεί δυσκολίες.

Τα αυξημένα αντανακλαστικά των ελληνικών επιχειρήσεων και του ελληνικού δημοσίου κι οι αιφνίδιες αλλαγές στρατηγικής από βαρυσήμαντους παίκτες του Χ.Α. στέλνουν τελικά αντίθετα μηνύματα στο εξωτερικό, αφού και το πολυαναμενόμενο δεύτερο τρίμηνο, χρονικό διάστημα στο οποίο θα ξεκινούσε η ελληνική αντεπίθεση σε μια σειρά ανοιχτά μέτωπα, φαίνεται να χωλαίνει ελαφρώς.

Αυτή η κατάσταση, σε συνδυασμό με τον πολιτικό κίνδυνο, προκαλεί δεύτερες σκέψεις σε αρκετούς θεσμικούς επενδυτές, τουλάχιστον έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο μετά τις ευρωεκλογές.

Οι ξένες αγορές και οι ευρωεκλογές

Εκτός όμως από τις εγχώριες αιτίες, η διόρθωση των ελληνικών δεικτών είναι σε πλήρη αρμονία με την πορεία των αγορών στο εξωτερικό. Η αδυναμία των ελληνικών δεικτών έρχεται σε μια στιγμή όπου και στο εξωτερικό οι μετοχικοί δείκτες σε ΗΠΑ και Ευρώπη έχουν γυρίσει σε αρνητικά πρόσημα από τις αρχές τους έτους.

Συνολικά, οι μετοχές των περιφερειακών ευρωπαϊκών αγορών, έπειτα από ένα πολύμηνο ράλι υπεραπόδοσης και ευφορίας έναντι των αντίστοιχων του πυρήνα της ευρωζώνης, σημειώνουν σημαντικές απώλειες εδώ και δύο εβδομάδες.

Παρότι τώρα δεν φαίνεται να είναι αλλαγή στρατηγικής, αλλά απλώς κίνηση τακτικής, το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες οι αγορές της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Πορτογαλίας υπερέχουν από 10% έως 20% του FTSE All World δημιουργεί προϋποθέσεις για αναδιαρθρώσεις και αποκόμιση κερδών από τα χαρτοφυλάκια των ευρωπαϊκών μετοχών.

Παρά την πτώση κατά 12% από τα υψηλά του, ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης στην Αθήνα εξακολουθεί να υπεραποδίδει των σημαντικότερων διεθνών αγορών, αφού σημειώνει κέρδη 4% έναντι οριακής πτώσης για τον S&P 500. Με αρνητικό πρόσημο 3% κινείται ο γερμανικός δείκτης DAX.

Ο ρόλος των ευρωεκλογών

Στον αντίποδα, οι θεσμικοί επενδυτές, όσο πλησιάζουν οι ευρωπαϊκές εκλογές και με δεδομένες τις αναταράξεις που προκαλεί η υπόθεση της Ουκρανίας, υιοθετούν πιο επιφυλακτική τακτική και μειώνουν ελαφρώς τις θέσεις τους από τις ευρωπαϊκές μετοχές με τα μεγαλύτερα κέρδη. Οι διαχειριστές αρχίζουν να λαμβάνουν ολοένα και περισσότερο υπόψη τους το γεγονός ότι στις δημοσκοπήσεις προκύπτει άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την τελευταία εβδομάδα ο δείκτης της Πορτογαλίας να σημειώνει πτώση 4%, της Ισπανίας 4% και της Ιταλίας 3%, διορθώσεις ωστόσο αρκετά πιο ελεγχόμενες από το -8,7% του εγχώριου δείκτη.

Για την ώρα, αυτή η βραχυχρόνια αμηχανία και η πτώση δεν φέρνουν ηχηρές αποχωρήσεις ή αλλαγή προοπτικής στην ευρωπαϊκή αγορά μετοχών, αφού η ψήφος στις 25 Μαΐου τόσο στην Ελλάδα όσο και σε πολλές χώρες της Ευρώπης έχει το χαρακτήρα της διαμαρτυρίας. Αν όμως η άνοδος των ευρωσκεπτικιστικώνκομμάτων αποδειχθεί κάτι διαφορετικό, τότε το επενδυτικό προφίλ της ευρωπαϊκής περιφέρειας μπορεί να αλλάξει σημαντικά.