ΧΑ: Τα... «κρυφά χαρίσματα» 15 εισηγμένων

Χρήσιμα συμπεράσματα για την πορεία μιας επιχείρησης μπορούν να προκύψουν από την εξέταση του πίνακα των ταμειακών ροών, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις ενδέχεται να προκύψει πολύ διαφορετική εικόνα από αυτήν του τελικού αποτελέσματος (λογιστικό κέρδος, ή λογιστική ζημία) στο οποίο στέκεται η πλειονότητα των επενδυτών.

Ιδιαίτερα χρηστικό στοιχείο είναι αυτό των ελεύθερων ταμειακών ροών (free cash flow) που προκύπτει από το άθροισμα: α) Των λειτουργικών ταμειακών ροών (πόσα μετρητά κέρδισε ή έχασε η εταιρεία μέσα σε έναν χρόνο από τη λειτουργία της) και β) Των επενδυτικών ταμειακών ροών (πόσα μετρητά έδωσε ή εισέπραξε η εταιρεία σε έναν χρόνο από τις επενδύσεις που υλοποίησε ή ρευστοποίησε).

Με άλλα λόγια, ενώ το λογιστικό κέρδος (ζημία) είναι ένα θεωρητικό νούμερο που προκύπτει μετά από μια σειρά παραδοχών (και ενίοτε «μαγειρεύεται»...), οι ελεύθερες ταμειακές ροές είναι ένα πραγματικό στοιχείο και δείχνει πόσα μετρητά εξοικονομήθηκαν ή αναλώθηκαν από την εταιρεία.

Σε πολλές περιπτώσεις λοιπόν, επιχειρήσεις με ζημιογόνο αποτέλεσμα καταφέρνουν να σημειώσουν πολύ θετικές ελεύθερες ταμειακές ροές, για διάφορους λόγους:

• Οι αποσβέσεις, οι απομειώσεις και οι προβλέψεις είναι λογιστικές δαπάνες που επηρεάζουν το ύψος των κερδών, αλλά όχι και τις ταμειακές ροές.

• Θετικά στις ταμειακές ροές (αλλά όχι και στο λογιστικό αποτέλεσμα) επιδρούν παράγοντες όπως η μείωση της περιόδου πίστωσης προς τους πελάτες, η διατήρηση χαμηλότερων αποθεμάτων και η διεύρυνση της περιόδου αποπληρωμής των προμηθευτών.

• Οι ελεύθερες ταμειακές ροές (αλλά όχι και τα λογιστικά αποτελέσματα) επηρεάζονται θετικά σε περίπτωση που μια εταιρεία εκποιεί περιουσιακά της στοιχεία και αρνητικά όταν προχωρεί σε επενδύσεις.

Στον παρατιθέμενο πίνακα αναφέρονται ενδεικτικά τα αποτελέσματα του 2013 για 15 εισηγμένες στο Χ.Α. Οι ταμειακές ροές δείχνουν πολύ καλύτερη εικόνα από εκείνη που προκύπτει αν κάποιος περιοριστεί στην ανάγνωση του κέρδους ή της ζημίας.

Αθροιστικά λοιπόν προκύπτει πως οι 15 εξεταζόμενες εταιρείες εμφάνισαν το 2013 ζημίες 277,2 εκατ. ευρώ, ωστόσο την ίδια χρονιά δημιούργησαν μετρητά 579,3 εκατ. ευρώ με τα οποία προχώρησαν σε μία ή περισσότερες από τις παρακάτω ενέργειες:

α) διένειμαν μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου στους μετόχους τους,
β) μείωσαν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες
γ) αύξησαν το υπόλοιπο του ταμείου τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν τα δύο διυλιστήρια (Ελληνικά Πετρέλαια και Motor Oil), που ενώ υποχρεώθηκαν σε λογιστικές ζημίες, κέρδισαν μέσα στο 2013 μεγάλα ποσά μετρητών. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω των μεγάλων αποσβέσεων, αλλά και εξαιτίας του ότι οι ζημίες αποθεμάτων (πτώση τιμής πετρελαίου) δεν επηρεάζουν τις ταμειακές ροές.

Η εταιρεία εμπορίας ειδών σιδήρου-χάλυβα Έλαστρον παρά το ζημιογόνο αποτέλεσμά της (-3,07 εκατ. ευρώ), κατάφερε πέρυσι να περιορίσει δραστικά τον καθαρό δανεισμό μέσα από τις υψηλές ταμειακές ροές που σημείωσε (θετικές κατά 13,3 εκατ. ευρώ).

Κόντρα στις περυσινές ζημίες, ο όμιλος Fourlis κατάφερε να κερδίσει σε ρευστότητα, παρότι συνέχισε να υλοποιεί επενδύσεις.

Ο όμιλος Sarantis δημιούργησε πέρυσι σαφώς μεγαλύτερες ταμειακές ροές σε σχέση με τα κέρδη του, όχι μόνο λόγω των αποσβέσεων και των μικρών επενδύσεων, αλλά και γιατί ρευστοποίησε ένα πακέτο μετοχών της Folli Follie.

Η Γενική Εμπορίου τα τελευταία χρόνια σημειώνει αποτελέσματα που συνήθως είναι είτε ελαφρά θετικά, είτε ελαφρά αρνητικά. Ωστόσο, μέσα από τη συνεχή παραγωγή υψηλών ταμειακών ροών έχει καταφέρει να περιορίσει δραστικά τον καθαρό της δανεισμό.

H λογιστική ζημία της Trastor ΑΕΕΑΠ οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη λογιστική μείωση της «εύλογης αξίας» των ακινήτων της.

Η Πετρόπουλος, η ΕΛΤΡΑΚ και η Paperpack όχι μόνο κατάφεραν να επιστρέψουν σε κερδοφόρο λογιστικό αποτέλεσμα, αλλά σημείωσαν και πολύ καλύτερες ταμειακές ροές σε σύγκριση με τα κέρδη τους.

H Χαϊδεμένος παρά το ζημιογόνο λογιστικό αποτέλεσμά της συνέχισε να ενισχύει τη ρευστότητά της και έτσι εξοικονόμησε το 2013 το μεγαλύτερο μέρος του ποσού που θα διαθέσει για την αγορά ακινήτου στην Κερατέα Αττικής.