Χρηματιστήριο: Έρχονται και παράγωγα ενέργειας

Συμβόλαια σε προϊόντα ενέργειας είναι το πρώτο από μία σειρά projects που επεξεργάζονται εσχάτως η ΕΧΑΕ και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς.

Σημαντικό σε αυτήν τη νέα αγορά είναι το γεγονός ότι την εκκαθάριση και τη διαχείριση κινδύνου των συμβολαίων μπορεί να την αναλάβει η θυγατρική του Ομίλου ΕΧΑΕ, ΕΤΕΚ Α.Ε., υπό το νέο καθεστώς του κανονισμού EMIR.

Στο σχετικό σχέδιο νόμου αναμένεται να προστεθούν αρκετά νέα στοιχεία βάσει των εξελίξεων. Ωστόσο στο αρχικό κείμενο, επί του οποίου ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις, προβλέπεται πως:

* Το χρηματιστήριο ορίζει τους ειδικότερους όρους και τις προϋποθέσεις για τον καθορισμό των ενεργειακών προϊόντων. Με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και σύμφωνη γνώση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας μπορεί να εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία και να καθορίζονται ειδικότεροι όροι για τη χορήγηση και την ανάκληση άδειας λειτουργίας χρηματιστηρίου ενέργειας περιλαμβανομένων των όρων και προϋποθέσεων για την έγκριση της καταλληλότητας, των μελών του διοικητικού συμβουλίου και των προσώπων που πραγματικά διευθύνουν τη δραστηριότητά του, των προσώπων που ασκούν ουσιαστική επιρροή στη διοίκηση και διαχείριση της οργανωμένης αγοράς.

* Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η ΡΑΕ μπορούν να ανακαλέσουν την άδεια λειτουργίας του χρηματιστηρίου εάν:

- Το χρηματιστήριο δεν έχει κάνει χρήση της άδειας λειτουργίας εντός δώδεκα μηνών από τη χορήγησή της, παραιτηθεί ρητώς από αυτήν ή δεν έχει λειτουργήσει για συνεχόμενο διάστημα έξι μηνών,

- Η άδεια λειτουργίας αποκτήθηκε με ψευδείς δηλώσεις ή με οποιονδήποτε άλλο παράνομο τρόπο,

- Το χρηματιστήριο δεν πληροί πλέον τους όρους υπό τους οποίους του χορηγήθηκε η άδεια λειτουργίας,

- Το χρηματιστήριο έχει υποπέσει σε σοβαρές και επανειλημμένες παραβάσεις του νόμου αυτού.

* Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μπορεί να θέτει ειδικούς όρους εισαγωγής προς διαπραγμάτευση των συμβολαίων συνεκτιμώντας τους όρους και τα χαρακτηριστικά λειτουργίας τους, τις γενικότερες συνθήκες των αγορών και τους εγγενείς.

Ειδικές εξουσιοδοτικές διατάξεις για τα χρηματιστήρια και τις χρηματιστηριακές αγορές ενέργειας

Με απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που εκδίδεται ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) μπορεί να ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα ιδίως αναφορικά με τα εξής:

- Τον τρόπο, τη διαδικασία και τους όρους συνεργασίας μεταξύ του χρηματιστηρίου ενέργειας και των κατά περίπτωση αρμόδιων διαχειριστών συστήματος ενέργειας, για την ομαλή εξυπηρέτηση της αγοράς ενέργειας σε συνάρτηση με τις συναλλαγές που διενεργούνται στην οικεία χρηματιστηριακή αγορά.

- Τις ειδικότερες λειτουργίες της χρηματιστηριακής αγοράς φυσικού αερίου με αντικείμενο συναλλαγές φυσικού αερίου με φυσική παράδοση, περιλαμβανομένων ενδεικτικώς του χρόνου έναρξης λειτουργίας της, του πλαισίου διενέργειας, του είδους και της φύσης των συναλλαγών και του γενικότερου οργανωτικού πλαισίου της οικείας αγοράς.

- Τις ειδικότερες λειτουργίες της χρηματιστηριακής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενδεικτικώς σε σχέση με τον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό, τον υπολογισμό της οριακής τιμής συστήματος και τις ειδικότερες ρυθμίσεις που υιοθετούνται για την εκκαθάριση των συναλλαγών και τη διευθέτηση του ημερήσιου ενεργειακού προγραμματισμού σε συνεργασία με τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ, του ΕΔΔΗΕ και κάθε άλλο εν δυνάμει διαχειριστή συστήματος ενέργειας, την τήρηση μητρώου συμμετεχόντων στη σχετική αγορά, τους όρους τους οποίους το χρηματιστήριο ενέργειας ή σύστημα εκκαθάρισης ή διακανονισμού ή κεντρικού αντισυμβαλλομένου θα εφαρμόζει για τη διενέργεια συναλλαγών ή τη σύναψη συμβάσεων με εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

- Τις τυχόν παρεκκλίσεις σε σχέση με την εφαρμογή του άρθρου αυτού, τις εν γένει δράσεις που δύναται να αναπτύσσει το χρηματιστήριο ενέργειας συμμετέχοντας σε ενώσεις, οργανώσεις και εταιρίες με άλλους λειτουργούς αγοράς και χρηματιστήρια στο πλαίσιο της νομοθεσίας της Ε.Ε. για τη δημιουργία ενιαίας εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Όσον αφορά θέματα αρμοδιοτήτων και εποπτείας, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συνεργάζεται με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) ως προς κάθε θέμα που αφορά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου αλλά και αυτών του ν. 4001/2011 και του Κανονισμού (Ε.Ε.) 1227/2011 προς διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των ενεργειακών αγορών, καταρτίζοντας με αυτήν όπου κρίνεται αναγκαίο μνημόνια συνεργασίας για την αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών και τον εν γένει συντονισμό της εποπτείας.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι αρμόδια για την εποπτεία των περί χειραγώγησης διατάξεων. Τα πάσης φύσεως απόρρητα που διέπουν τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) κατ' εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, αίρονται έναντι της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την άσκηση από αυτή των αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Αντιστοίχως, τα πάσης φύσεως απόρρητα που διέπουν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ως προς τα στοιχεία και τις πληροφορίες που περιέρχονται εις γνώση της σε σχέση με την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου, αίρονται έναντι της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την άσκηση από αυτήν των αρμοδιοτήτων της κατά την κείμενη νομοθεσία.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος νόμου αλλά και των σχετικών αποφάσεων, ύψους έως 3 εκατ. ευρώ.

Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων της ΛΑΓΗΕ Α.Ε. του ν. 4001/2011

Η ΛΑΓΗΕ Α.Ε. του ν. 4001/2011 δύναται, ύστερα από έγκριση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) να μεταβιβάζει μερικώς ή ολικώς σε χρηματιστήριο ενέργειας, που συστήνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού, τις αρμοδιότητές της ως λειτουργού αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ΡΑΕ δύναται ταυτόχρονα με τη χορήγηση της έγκρισης να θέτει ειδικούς όρους για την εν λόγω μεταβίβαση, να ορίζει ειδικές προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς ενέργειας και να ρυθμίζει κάθε σχετικό θέμα και αναγκαία λεπτομέρεια ως προς την περαιτέρω λειτουργία της ΛΑΓΗΕ Α.Ε.

Προκειμένου για τη χορήγηση της παραπάνω έγκρισης, η ΡΑΕ συνεργάζεται με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για τη διαπίστωση της επάρκειας και καταλληλότητας του χρηματιστηρίου ενέργειας κατά τους όρους του παρόντος προς το οποίο πρόκειται να λάβει χώρα η σχετική μεταβίβαση αρμοδιοτήτων της ΛΑΓΗΕ Α.Ε.