Τα τέσσερα «κρυφά» ατού της αγοράς

Oι... σταγόνες που πέφτουν στο ποτήρι της ελληνικής οικονομίας το κάνουν να μοιάζει πιο πολύ μισογεμάτο. Τα τελευταία οικονομικά στοιχεία από την Ελλάδα, η βελτίωση του κλίματος στην ευρωζώνη κι η γενικότερη αίσθηση ότι οι πολιτικές αποφάσεις της Ε.Ε. μετά τις εκλογές στη Γερμανία θα είναι στην επιθυμητή μορφή (βλέπε περαιτέρω ελάφρυνση στα χρέη του ευρωπαϊκού Νότου) δημιουργούν την αίσθηση ότι βρισκόμαστε πιο κοντά σε μια σειρά θετικές εξελίξεις για την Ελλάδα.

Βέβαια, πολύ απέχουμε από το να μιλάμε για το τέλος της κρίσης (πώς μπορεί να γίνει αυτό άλλωστε όταν η ανεργία κυμαίνεται στο 27,6% και ακόμα υπάρχει διχογνωμία για το μέγεθος της ύφεσης το 2013;), ενώ και η πραγματική αγορά θα συνεχίσει να βρίσκεται υπό πίεση (αρκεί γι' αυτό και μόνο ο... μπαλτάς της εφορίας).

Ειδικά για το χρηματιστήριο, όμως, όλα αυτά τα μικρά «καλά νέα» μπορούν να γίνουν καύσιμο νέας ανόδου. Και στην περίπτωση που το καλό σενάριο για την Ελλάδα αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά είναι βέβαιο ότι η επιστροφή στην ανάπτυξη θα προεξοφληθεί με μάλλον... έντονο τρόπο. Πολύ περισσότερο που η αγορά, αλλά και μια σειρά εταιρειών διαθέτουν χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα που ακόμα κανείς δεν τολμά να αξιολογήσει.

Ο πρώτος καταλύτης για την αλλαγή σελίδας στην ελληνική πραγματικότητα είναι το (περιβόητο) πρωτογενές πλεόνασμα, που στη χρονική περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2013 διαμορφώθηκε στα 2,567 δισ. ευρώ, ενώ τα αυξημένα έσοδα (αν και σε έναν βαθμό οφείλονται σε έκτακτους λόγους) του προηγούμενου μήνα μπόρεσαν να αντιστρέψουν την απόκλιση που εμφανιζόταν μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του έτους και να καλύψουν ως έναν βαθμό τις αστοχίες στα καθαρά φορολογικά έσοδα.

Η βελτίωση των δημόσιων οικονομικών είναι αποτέλεσμα τόσο της είσπραξης του φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων και των έμμεσων φόρων, όσο και της εγγραφής εσόδων από το πρόγραμμα των δημοσίων επενδύσεων, τα οποία ανήλθαν σε 2,2 δισ. ευρώ, αλλά και των εισπράξεων από κέρδη που αποκόμισαν οι κεντρικές τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία επιστράφηκαν στη χώρα μας. Τα ποσά όμως από τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών δεν προστίθενται στο έλλειμμα, όπως το υπολογίζει η τρόικα.

Η ύφεση πιάνει πάτο

Το ότι οι προσπάθειες αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς φαίνεται και στη μεταβολή του ΑΕΠ που ανακοινώθηκε στο β΄ τρίμηνο του έτους. Βάσει των προσωρινών στοιχείων, η μείωση του ΑΕΠ ήταν 4,6%, ενώ είχε προηγηθεί πτώση 5,6% το α΄ τρίμηνο, γεγονός που τοποθετεί την ύφεση στο α΄ εξάμηνο στο 5,07%, ενώ το απόλυτο μέγεθος του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές ήταν 40,994 δισ. ευρώ έναντι 42,951 δισ. πέρυσι και +8,7% σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του έτους. Ωστόσο, πιο ενθαρρυντικό στοιχείο για την οικονομία είναι η μεταβολή του εποχικά διορθωμένου ΑΕΠ: αυτό σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του έτους μεταβλήθηκε μόλις -0,2%, δείχνοντας ότι η οικονομία μπορεί να ξύνει πάτο.

Ωστόσο, εκτός από τα παραπάνω στοιχεία, υπάρχουν και οι πρώιμοι δείκτες που δείχνουν ότι κάτι αλλάζει στο μέτωπο της οικονομίας:

-Ο ελληνικός δείκτης PMI, αν και εξακολουθεί να βρίσκεται σε ύφεση και τον Ιούλιο, συνεχίζει να παρουσιάζει βελτίωση από μήνα σε μήνα από την αρχή του έτους, με τον ρυθμό συρρίκνωσης να μειώνεται συνεχώς. Ο ΡΜΙ αυξήθηκε τον Ιούλιο στις 47 μονάδες έναντι 45,4 μονάδων τον Ιούνιο, βρέθηκε στα ανώτερα επίπεδα των τελευταίων 43 μηνών και πλέον είναι αρκετά κοντά στο κρίσιμο όριο του 50, που είναι το σημείο μηδενικής μεταβολής. Παράλληλα, στην ευρωζώνη ο μεταποιητικός τομέας πέρασε σε θετικό έδαφος, σύμφωνα με τον αντίστοιχο δείκτη PMI, για πρώτη φορά τα τελευταία δύο έτη.

-Η αύξηση των τουριστικών αφίξεων συνεχίζεται με υψηλούς ρυθμούς, αφού οι αεροπορικές αφίξεις ήταν αυξημένες 18,7% τον Μάιο και 15% τον Ιούνιο. 

-Η πτωτική πορεία του όγκου των πωλήσεων των καταστημάτων λιανικού εμπορίου δείχνει να ανακόπτεται από το -12,5% το πρώτο τρίμηνο στο -2,2% τον Μάιο.

Αγκάθια και πλεονεκτήματα

Παρόλο που τα hedge funds αναζητούν τις ευκαιρίες που θα προκύψουν στη χώρα μας, για την ώρα οι τοποθετήσεις είναι λίγες και ιδιαίτερα διακριτικές. Το μεγαλύτερο αγκάθι είναι ο κίνδυνος το ΔΝΤ να χαρακτηρίσει τελικά το ελληνικό χρέος μη διαχειρίσιμο ανοίγοντας νέο κύκλο αντιπαράθεσης με την Ε.Ε.

Το δεύτερο κρίσιμο στοιχείο, το οποίο όμως μπορεί να εξελιχθεί σε «ατού» και θα δώσει έξτρα ώθηση στις τιμές των μετοχών και των ελληνικών ομολόγων, είναι η διατήρηση της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό. Ένα τέτοιο σενάριο θα είναι το ισχυρότερο βέλος στη φαρέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση κάποια ελάφρυνση στο ελληνικό χρέος.

Ωστόσο υπάρχουν και άλλα «κρυφά ατού» που μπορεί να παίξουν αξιόλογο ρόλο στις εξελίξεις της αγοράς:

1. Οι ξένοι επενδυτές, εξετάζοντας τις προοπτικές κλάδων και επιμέρους εταιρειών και λαμβάνοντας υπόψη ταμειακές ροές και δανεισμό, έχουν φτιάξει ήδη τη λίστα με τις μετοχές για τις οποίες ενδιαφέρονται.

Σε επίπεδο κλάδων, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον μεσοπρόθεσμα το εμφανίζει σίγουρα ο τραπεζικός. Η θολή εικόνα για πολλές ελληνικές επιχειρήσεις και το μεγάλο ρίσκο της χώρας μπορεί να μη βοηθούν στις προβλέψεις των μεγεθών, όμως οι αποτιμήσεις των ελληνικών εταιρειών ίσως κρύβουν πολύ θετικές εκπλήξεις για τους επενδυτές που θα τοποθετηθούν νωρίς. Σε όρους κερδών, ο εγχώριος δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησης διαπραγματεύεται σε ανώτερα επίπεδα δεικτών έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, όμως σε μια σειρά άλλων μέτρων όπως EV/EBITDA, Net Debt/Equity και P/BV αρκετές εταιρείες του δείκτη είναι υποτιμημένες.

2. Η αγορά μπορεί να επωφεληθεί από την υποβάθμισή της στις αναδυόμενες, μιας και το ελληνικό χρηματιστήριο περνούσε απαρατήρητο στις ανεπτυγμένες. Η προσδοκία ότι έως τον Νοέμβριο οι εισροές των ξένων χαρτοφυλακίων θα είναι σημαντικές στο Χ.Α. είναι ισχυρή.

Πρόσφατα η HSBC συμπεριέλαβε την Ελλάδα στο αναδυόμενο χαρτοφυλάκιό της με ποσοστό στάθμισης 1,5% εκτιμώντας ότι οι μακροοικονομικές προοπτικές της έχουν βελτιωθεί σημαντικά, με την οικονομία να πλησιάζει σε σημείο καμπής, ενώ για πρώτη φορά σημειώνεται ότι οι τραπεζικές μετοχές συγκεντρώνουν μεγαλύτερες προοπτικές για αναβάθμιση.

Εκτιμά ότι οι μετοχές των ΔΕΗ, Alpha Bank, Ελληνικών Πετρελαίων, Τράπεζας Πειραιώς, ΟΤΕ, Εθνικής Τράπεζας και ΟΠΑΠ θα ενταχθούν στον δείκτη MSCI Emerging Markets, εξέλιξη που θα προσελκύσει το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών. Συνολικά η επενδυτική τράπεζα αναμένει πως η απόδοση των ελληνικών μετοχών θα δεχθεί ώθηση από την κυκλική ανάκαμψη της οικονομίας και από πιθανή πτώση στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.

3. Το τρίτο καυτό μέτωπο και κρυφό χαρτί για την αγορά δεν είναι άλλο από τις ιδιωτικοποιήσεις. Μετά την ολοκλήρωση της υπόθεσης του ΟΠΑΠ και το ναυάγιο της ΔΕΠΑ, η αγορά θα είναι μάλλον ευχαριστημένη αν μέχρι το τέλος του έτους έχει ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ και έχουμε κάποιες θετικές ειδήσεις για ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, ΟΛΘ και Αστήρ.

Επίσης σημαντικό θα είναι να έχει γίνει ο διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ και να έχει προχωρήσει το νομοθετικό πλαίσιο για την αποκρατικοποίηση της Επιχείρησης, ενώ σημείο αναφοράς για το επενδυτικό κλίμα στη χώρα είναι και το project του Ελληνικού. Ο στόχος δεν είναι μόνο ποσοτικός, αλλά ίσως κυρίως ποιοτικός και συνδέεται τόσο με το ύψος των επενδύσεων που θα δεσμευθούν να αναλάβουν οι νέοι ιδιοκτήτες όσο και με τα «ονόματα» των ξένων ομίλων που θα βάλουν τελικά το χέρι στην τσέπη για να επενδύσουν στην Ελλάδα.

4. Η επανεκκίνηση της χρηματοδότησης από το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μετά την ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων, όπου ζητούμενο ήταν η δημιουργία ισχυρών τραπεζικών ομίλων, το κρίσιμο στοιχείο είναι η αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία.

Το τραπεζικό σύστημα αποτελεί ακόμη έναν ισχυρό πονοκέφαλο για την ελληνική κυβέρνηση. Το ζήτημα της ρευστότητας στην οικονομία είναι πραγματική πρόκληση, αφού σε μεγάλο βαθμό ο στόχος για πορεία περιορισμένης ανάπτυξης από τον επόμενο χρόνο και μετά περνά μέσα από την πιστωτική επέκταση.