ΧΑ: Τα οκτώ «βαριά χαρτιά» που ξεχωρίζουν στην κρίση

Παρά την πίεση από την εξαετή ύφεση, στην αγορά υπάρχουν εταιρείες που αξίζουν την προσοχή των επενδυτών, αφού από τα οικονομικά τους στοιχεία δείχνουν ότι μάλλον θα βγουν όχι μόνο αλώβητες, αλλά ίσως και ισχυρότερες!

Ο εντοπισμός τους είναι μάλλον δύσκολη διαδικασία, ωστόσο υπάρχει ένα σημαντικό εργαλείο για τη μέτρηση της χρηματοοικονομικής κατάστασης μιας επιχείρησης. Ο δείκτης Altman Z-Score δίνει αξιόπιστα αποτελέσματα αν αναλυθεί σε βάθος χρόνου γιατί συνεξετάζει πολλά σημαντικά στοιχεία. Βέβαια, τα αποτελέσματα δεν είναι απόλυτα και θα πρέπει να συνδυάζονται με την ανάλυση και άλλων στοιχείων.

Σύμφωνα με τον δείκτη Altman και τις εμπειρικές μελέτες, πάνω από τα επίπεδα του 2,99 οι εταιρείες εμφανίζουν ισχυρή χρηματοοικονομική δομή. Βάσει των τριμηνιαίων αποτελεσμάτων για την εξαετία 2007-2013 εντοπίσαμε τις πιο ισχυρές εταιρείες της υψηλής κεφαλαιοποίησης.

* ΕΧΑΕ: Ο δείκτης είναι στο 12,76 στο α΄ τρίμηνο 2013 και σταθερά υψηλός σε όλη την περίοδο, με τη μέση τιμή του διαστήματος στο 10,64.

* ΟΠΑΠ: Ο δείκτης είναι στο 5,51 στις 31/3/2013 και ήταν πάντοτε αρκετά υψηλότερος του 2,99 για την περίοδο 2007-2013, ωστόσο από το δ΄ τρίμηνο του 2011 ο δείκτης υποχωρεί.

* MOTOR OIL: Στο 4,13 ο δείκτης στο τρίμηνο. Ο δείκτης στην περίοδο 2007-2013 διαμορφώνεται από 2,68 έως 5 παρά το γεγονός ότι το κεφάλαιο κίνησης είναι αρνητικό όλη την περίοδο. Η μέση τιμή είναι 4,07.

* JUMBO: Πολύ θετικός δείκτης, με ανοδική τάση μάλιστα, στο 3,38 στο εννεάμηνο του 2012-2013 και μέση τιμή στο 3,35.

* ΜΕΤΚΑ: Ο δείκτης στην περίοδο 2007-2013 διαμορφώνεται από 2,2 έως 4,16, ενώ τώρα είναι 3,10 με σταθεροποιητική τάση.

* ΣΩΛ. ΚΟΡΙΝΘΟΥ: Ο δείκτης εμφανίζει μεγάλη μεταβλητότητα και ο μέσος όρος είναι χαμηλός, στο 2,2. Ωστόσο εδώ και τρία τρίμηνα παραμένει υψηλότερα ή πολύ κοντά στο 3.

* F.F. GROUP: O δείκτης για την εταιρεία έχει... ανασάνει εδώ και τρία τρίμηνα και πλέον βρίσκεται στο 2,49, με τη μέση τιμή της περιόδου στο 1,81.

* ΟΛΠ: Ο δείκτης ξεκινά από το 7 στο τέλος του 2007 και μειώνεται έως το 1,04 στο τέλος του 2011 και έπειτα πλέον αρχίζει και πάλι την άνοδο, στο 1,87, πάνω από το όριο του 1,81.

Πώς «λειτουργεί»

Ο δείκτης Altman Z-Score αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Edward Altman στο Business School του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και μετρά τη χρηματοοικονομική ευρωστία μιας εταιρείας.

Συντίθεται από πέντε επιμέρους παραμέτρους και η αξιοπιστία του έχει επιβεβαιωθεί από εμπειρικές μελέτες. Ο δείκτης αναθεωρείται σε τακτά διαστήματα για να ακολουθεί τις τρέχουσες εξελίξεις της οικονομίας και μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις εταιρείες εκτός από εκείνες του χρηματοοικονομικού τομέα. Οι εταιρείες με ισχυρή χρηματοοικονομική κατάσταση εμφανίζουν τιμή στον δείκτη πάνω από 2,99.

Ο δείκτης του Altman αποτελείται από πέντε επιμέρους στοιχεία, τα οποία σταθμίζονται με κατάλληλους συντελεστές για να προκύψει η τελική τιμή.

Το πρώτο συνθετικό κομμάτι είναι το κεφάλαιο κίνησης προς σύνολο ενεργητικού (δείκτης Χ1). Το κεφάλαιο κίνησης αποτελείται από το κυκλοφορούν ενεργητικό μείον τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Η ύπαρξη αρνητικού κεφαλαίου κίνησης είναι δείγμα αδυναμίας, αν οι βραχυπρόθεσμες οφειλές ξεπερνούν τις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις. Το αρνητικό κεφάλαιο κίνησης συνδέεται και με συνεχόμενα αρνητικά λειτουργικά κέρδη. Ο συντελεστής στάθμισης είναι 1,2.

Το δεύτερο συστατικό του δείκτη είναι τα παρακρατηθέντα κέρδη προς το σύνολο του ενεργητικού (δείκτης Χ2). Τα παρακρατηθέντα κέρδη αποτελούν τα τελικά κέρδη (ή ζημίες) που αυξάνουν (ή μειώνουν) το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων ύστερα από την πληρωμή των φόρων, των αμοιβών Δ.Σ. και των μερισμάτων. Αρνητικά παρακρατηθέντα κέρδη σημαίνει ότι η εταιρεία αντιμετωπίζει προβλήματα στη λειτουργία της, με αποτέλεσμα τη μείωση της περιουσίας των μετόχων. Ο συντελεστής βαρύτητας του δείκτη είναι 1,4.

Ο τρίτος δείκτης αποτελείται από λειτουργικά κέρδη προς σύνολο ενεργητικού (δείκτης Χ3). Τα λειτουργικά κέρδη είναι τα κέρδη προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ). Ο δείκτης απεικονίζει την κερδοφορία ανά μονάδα ενεργητικού πριν από τις επιδράσεις των τόκων και της φορολογίας. Ένας αρνητικός δείκτης σημαίνει ότι οι βασικές επιχειρηματικές δραστηριότητες της εταιρείας είναι ζημιογόνες. Ο συντελεστής του δείκτη είναι 3,3, γεγονός που απεικονίζει τη σημασία της λειτουργικής κερδοφορίας.

Ο τέταρτος δείκτης στη σύνθεση του δείκτη του Altman είναι τα ίδια κεφάλαια προς το σύνολο των υποχρεώσεων (δείκτης Χ4). Όσο μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή των ιδίων κεφαλαίων στο μείγμα των υποχρεώσεων, τόσο πιο «ασφαλείς» αισθάνονται οι πιστωτές της, αφού ο κίνδυνος «μοιράζεται» με τους μετόχους. Μια εταιρεία με χαμηλή συμμετοχή ιδίων κεφαλαίων στο σύνολο των κεφαλαίων είθισται να εμφανίζει δείκτες υψηλότερης αποδοτικότητας, αλλά και επικινδυνότητας. Ο συντελεστής του δείκτη είναι το 0,60.

Ο πέμπτος και τελευταίος δείκτης στη σύνθεση του Altman Z-Score είναι οι πωλήσεις προς το σύνολο του ενεργητικού (δείκτης Χ5) και μετρά την ικανότητα της εταιρείας να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τα στοιχεία του ενεργητικού της. Επίπεδα του δείκτη σημαντικά χαμηλότερα της μονάδας αποτελούν δείγμα υπερεπένδυσης και χαμηλής αποδοτικότητας. Ο συντελεστής του είναι 0,999.

Συνεπώς ο δείκτης Altman Z-Score αποτελεί το άθροισμα: Ζ Score = 1,20Χ1 + 1,40Χ2 + 3,30Χ3 + 0,60Χ4 + 0,999Χ5.