Ζημίες ύψους 2,7 δισ. ευρώ εμφάνισαν 220 εισηγμένες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Beta ΑΕΠΕΥ για τα αποτελέσματα εννεαμήνου. Ο τζίρος των εισηγμένων παρέμεινε αμετάβλητος στα 57,6 δισ. ευρώ, ενώ τα EBITDA εμφάνισαν μικρή κάμψη, στα 5,21 δισ. ευρώ.

Από τις 220 εταιρίες, οι κερδοφόρες είναι 73. Εξ αυτών, 36 αύξησαν τα κέρδη τους εν μέσω κρίσης, 29 τα μείωσαν και 8 επέστρεψαν σε κέρδη από ζημίες. 

Στις 147 ανέρχονται οι ζημιογόνες εταιρίες, με 19 εξ αυτών να γυρνούν σε ζημίες από κέρδη. 81 εισηγμένες αύξησαν τις ζημίες τους ενώ 47 τις μείωσαν. 

Στο σχόλιό του, ο υπεύθυνος του τμήματος ανάλυσης της Beta, Μάνος Χατζηδάκης, χαρακτηρίζει θετικό το τρίμηνο, εφόσον εξαιρεθούν τράπεζες και οι απομειώσεις των εμποροβιομηχανικών εταιριών. 

Δίνει έμφαση στη μικρή βελτίωση των περιθωρίων λόγω μείωσης του λειτουργικού κόστους, ενώ σημειώνει ότι η μείωση της εγχώριας ζήτησης αντισταθμίστηκε από τις εξαγωγέρς. Κάνει δε λόγο για έναν πυρήνα εταιριών με εξαιρετική αντοχή. 

Το σχόλιο του Μ. Χατζηδάκη

Η καλύτερη άμυνα είναι η άμυνα. Σε ένα άκρως εχθρικό επιχειρηματικό περιβάλλον, όπου η ρευστότητα είναι είδος προς εξαφάνιση και οι επισφάλειες αγγίζουν και την πιο προσεκτική διαχείριση, όσες εταιρίες εστίασαν στη μείωση οργανικών εξόδων και στη διατήρηση των λειτουργικών ροών σε θετικό έδαφος δικαιούνται να ελπίζουν.

Όσες το συνειδητοποίησαν νωρίς κατάφεραν και έσωσαν τη χρήση αφού για τις περισσότερες εισηγμένες το μεγαλύτερο μέρος του αποτελέσματος της τελικής γραμμής έχει περαιωθεί.

Το τέταρτο τρίμηνο για τις εμπορικές εταιρίες του λιανικού εμπορίου μπορεί να έχει αυξημένο βάρος σε επίπεδο πωλήσεων, ωστόσο στις τελευταίες τέσσερις χρήσεις ήταν αρνητικό στην τελική γραμμή για το σύνολο τόσο των χρηματοοικονομικών όσο και των εμποροβιομηχανικών επιχειρήσεων.

Παρά το ζημιογόνο αποτέλεσμα, στην τελική γραμμή του τριμήνου (-460 εκατ. ευρώ) η εικόνα δεν είναι και τόσο αρνητική αφού έχει επηρεαστεί από ειδικές μεμονωμένες περιπτώσεις. Σαφώς τα 2,7 δισ. ευρώ ζημίες που εμφανίζουν οι εισηγμένες είναι μια σοβαρή αρνητική διαφορά σε σχέση με πέρυσι κι έχει επηρεαστεί από:
 
- Τις ζημίες που εμφανίζουν οι δύο κυπριακές τράπεζες στο εννεάμηνο και οι οποίες επιβαρύνουν το σύνολο με 1,86 δισ. ευρώ (3Q -422 εκατ. ευρώ). 

- Τις ζημίες της MIG και της Alapis λόγω απομείωσης συμμετοχών οι οποίες επιβαρύνουν κατά 1,64 δισ. ευρώ την τελική γραμμή (3Q -598 εκ. ευρώ).

Αναζητώντας επομένως ένα πιο «καθαρό σύνολο» από τράπεζες και απομειώσεις το σύνολο των εισηγμένων εταιριών θα απέδιδε 557 εκατ. ευρώ στο τρίτο τρίμηνο έναντι 260 εκατ. ευρώ πέρυσι. Ακόμα και η αφαίρεση των έκτακτων μεγεθών της ΔΕΗ 192 εκατ. ευρώ και των διαφορών αποτίμησης αποθεμάτων και συναλλαγματικών ισοτιμιών από τα δύο δυιληστήρια ~77 εκατ. ευρώ θα διατηρούσε το «συν» στο τρίμηνο, αφού θα έφερνε πλέον το προσαρμοσμένο τελικό αποτέλεσμα στα 293 εκατ. ευρώ. (+13%).

Εντυπωσιακή είναι η εικόνα σταθεροποιήσης που παρατηρείται τόσο στο εννεάμηνο όσο και στο γ΄ τρίμηνο στον κύκλο εργασιών. Στο εννεάηνο οι πωλήσεις διατηρούνται σταθερές στα 57,6 δισ. ευρώ (+0,1%), ενώ στο τρίμηνο για να φανεί η διαφορά απαιτείται η χρήση και δεύτερου δεκαδικού ψηφίου (-0,08%).

Για άλλο ένα τρίμηνο ο κύκλος εργασιών των δύο δυιληστηρίων έχει απορροφήσει τη μείωση που παρατηρείται σε άλλους κλάδους, καθώς χωρίς αυτόν η μείωση θα ήταν της τάξεως του 4,4% ή 1,8 δισ. ευρώ σε σχέση με το περυσινό εννεάμηνο.

Επίσης, σημαντική είναι και η συνεισφορά του κλάδου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (+9%) λόγω της αύξησης των τιμολογίων από την αρχή του έτους και της έναρξης λειτουργίας νέων μονάδων θερμικών εργοστασίων αλλά και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Τα λειτουργικά αποτελέσματα (EBITDA) είναι μειωμένα κατά 3,5% στα 5,2 δισ. ευρώ, μάλλον συντηρητική υποχώρηση, η οποία οφείλεται σε κινήσεις μείωσης κόστους και εσωτερικών οργανικών αναδιαρθρώσεων.

Είναι ενδεικτικό ότι στις κυριότερες OΕΚΟ (OΕΗ, ΟΠΑΠ, ΟΛΘ, ΟΛΠ, ΕΥΑΘ, ΕΥOΑΠ, ΕΛΠΕ) η μείωση του μισθολογικού κόστους έχει συγκρατήσει ή έχει βελτιώσει τα λειτουργικά περιθώρια μεταφέροντας μεγάλο μέρος της ωφέλειας στην τελική γραμμή και στη ρευστότητα.

Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο της οριακής μεταβολής του τζίρου και της αύξησης των λειτουργικών κερδών, όπου έγιναν αναπροσαρμογές. Το δυσάρεστο για τις περισσότερες εισηγμένες είναι πως η προσπάθεια αυτή δεν φαίνεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αφού το κόστος χρήματος έπνιξε όχι μόνο το σχετικό κέρδος αλλά και το θετικό αποτέλεσμα από τους μειωμένους φορολογικούς συντελεστές.

Αν και το εννεάμηνο δεν έχει ολοκληρωθεί, με το σύνολο των εισηγμένων εταιριών, η σχέση των κερδοφόρων με τις ζημιογόνες επιχειρήσεις παρέμεινε συντριπτικά υπέρ των δεύτερων: για κάθε μία κερδοφόρα υπάρχουν δύο ζημιογόνες (66%), σχέση η οποία αναμένεται να επιδεινωθεί καθώς εκτός από τις τράπεζες υπάρχει και μια σειρά εταιριών που βρίσκεται σε αδυναμία δημοσίευσης ισολογισμών με πολύ ζημιογόνα μεγέθη.

Η μικρή βελτίωση που εμφανίζεται πάντως σε επίπεδο συνεχών τριμήνων (6Μ 2012 69-31, 9Μ 2012 66-34) αποδίδεται και σε εποχικούς παράγοντες, αφού το καλοκαίρι είναι για πολλούς κλάδους η βασική περίοδος δραστηριοποίησης (μεταφορές, τρόφιμα κ.λπ.).

Τέλος, το λειτουργικό περιθώριο παρουσιάζει βελτίωση 100 μονάδων βάσης (9,05% έναντι 8,05%) στο τρίμηνο. Σε ό,τι αφορά το καθαρό περιθώριο, εφόσον εξαιρεθούν η MIG και η Alapis, η βελτίωση του λειτουργικού περιθωρίου μεταφέρεται «ατόφια» καθώς ενισχύεται κατά 143 μονάδες βάσης, κρατώντας και ένα μικρό μέρος από το όφελος της μείωσης του φορολογικού συντελεστή που ισχύει φέτος (400 μονάδες βάσης).
  
Τι επηρέασε τα μεγέθη του γ΄ τριμήνου: 

- Το κόστος δανεισμού παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ακυρώνοντας το πλεονέκτημα της χαμηλότερης φορολογικής βάσης. 

- Η ύφεση βρίσκεται στην αιχμή της παρουσιάζοντας στο γ΄ τρίμηνο ρυθμό 7,2%. Αυτό μεταφράζεται με βάση την ελαστικότητα της οικονομίας σε -11% για τα καύσιμα κίνησης, -25% για ηλεκτρικές συσκευές, σε -32% για έπιπλα και οικιακό εξοπλισμό, σε -40% για αυτοκίνητα κ.ο.κ. 

- Η ζήτηση ρεύματος κατά τους θερινούς μήνες παρουσίασε μικρή αύξηση στο 1% - 2,5%. Από τον Σεπτέμβριο ωστόσο παρατηρείται σημαντική μείωση, η οποία φθάνει το 10,2% 

- Ο περιορισμός μέρους του λειτουργικού κόστους λόγω των μισθολογικών μειώσεων, η αλλαγή του μίγματος πώλησης σε προϊόντα υψηλότερου περιθωρίου και η μείωση των δαπανών για νέες επενδύσεις συγκράτησαν κατά περίπτωση τη μείωση των λειτουργικών κερδών. 

- Οι διακυμάνσεις των νομισμάτων και των εμπορευμάτων είχαν κυρώς θετικές αποκλίσεις στην τελική γραμμή.

Πρωταγωνιστές

Από τη μεγάλη κεφαλαιοποίηση ξεχώρισαν για ένα ακόμα τρίμηνο οι ΟΠΑΠ, ΟΛΘ, ΟΛΠ, S&B, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, Jumbo για τα δυνατά μέγεθη σε όλες σχεδόν τις γραμμές των αποτελεσμάτων, τα οποία προήλθαν από βελτιώσεις στην κοστολογική δομή τους, στη λειτουργική τους επίδοση και στον κύκλο εργασιών τους.

Τη θετική εικόνα στη μεγάλη κεφαλαιοποίηση συμπληρώνουν οι επιδόσεις των Folli Follie, Τέρνα Ενεργειακή, Motor Oil και ο ΟΤΕ.

Σε μικρότερου μεγέθους εταιρίες καλά μεγέθη εμφάνισαν Σαράντης, Κορρές Πλαίσιο, Elton, Καρέλιας, Κρι Κρι, Ικτίνος, Κυριακίδης, ΕΛΒΑΛ, Πλαστικά Κρήτης, Πλαστικά Θράκης, Flexopack, Eurodrip, Σωλ. Κορίνθου, Inform Λύκος, Καράτζη και η Ευρωπαϊκή Πίστη.

Αρνητικά μεγέθη ή κατώτερα των προσδοκίων ανακοινώθηκαν από τον Τιτάνα, την Λαϊκή Popular, τον Φουρλή, τη Σιδενόρ, την Intralot και τον Ηράκλη (ζημίες).

Mε σημαντικές ζημίες έκλεισαν στο τρίτο τρίμηνο Alapis, Τράπεζα Κύπρου, MIG, Nutriart, Forthnet, Axon, Ridenco, ΓΕΚΤΕΡΝΑ, Ηρακλής, Νεώριον Σύρου, Υγεία, Σφακιανάκης, Πήγασος, Βιοχάλκο, Σιδενόρ, Ελληνική Υφαντουργία, Χαλκόρ, Sanyo, Frigoglass, NEΛ, Νηρέας και Intracom.

Θα πρέπει να επισημανθεί ωστόσο ότι σε πολλές από τις παραπάνω εταιρίες η ζημία ενισχύθηκε από μη επαναλαμβανόμενους παράγοντες (απομείωσεις, προβλέψεις, διακύμανση ισοτιμιών και εμπορευμάτων), με αποτέλεσμα να μεγεθύνεται δυσανάλογα με την επίδοση των λειτουργικών αποτελεσμάτων η πίεση στην τελική γραμμή.


Η συνέχεια...

Ένα σημείο των καιρών ήταν η σχετικά πενιχρή παρουσία θετικών εκπλήξεων στους ισολογισμούς, παρότι οι εκτιμήσεις της αγοράς ήταν από την αρχή αρκετά συντηρητικές. Το γεγονός αυτό έχει ένα θετικό -μελλοντικό- αποτέλεσμα αφού η αγορά έχει κατεβάσει σχετικά χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών, ενώ την ίδια στιγμή η συστηματική παρακολούθηση των τριμηνιαίων δημοσιεύσεων έχει εδραιώσει έναν πυρήνα εταιριών... παντός καιρού.

Οι εταιρίες αυτές συμμετέχουν πλέον τακτικά -έως και ανελλιπώς- στον πίνακα με τις κορυφαίες επιδόσεις κάθε τριμήνου.

Η συνταγή είναι γνωστή: άμυνα στις επενδύσεις, σφιχτή διαχείριση των επισφαλών πελατών και συμπίεση του κόστους όσο διαρκεί η ύφεση στην εγχώρια αγορά.

Δεδομένου ότι και το 2013 θα είναι μια χρονιά ύφεσης, «η επίθεση μπορεί να περιμένει» και αυτή η διαπίστωση ήταν σχεδόν κοινή στις τηλεδιασκέψεις που ακολούθησαν τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων. Ωστόσο, η δυναμική που αναπτύσσεται είναι τέτοια που σε ενδεχόμενη σταθεροποίηση της οικονομίας το πλεονέκτημα που θα έχουν οι εταιρίες αυτές θα έχει πολλαπλασιαστική ισχύ στην τελική γραμμή.

Το ζητούμενο βέβαια είναι το πότε θα σταθεροποιηθεί η αγορά. Αν όλα εξελιχθούν ομαλά, η στιγμή αυτή θα πρέπει να αναζητηθεί προς το δεύτερο εξάμηνο του 2013.

Οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και το κόστος δανεισμού ενδεχομένως να έχει μειωθεί, το δημόσιο θα έχει εξοφλήσει μέρος των υποχρεώσεών του και πιθανόν να έχουν γίνει οι πρώτες αποκρατικοποιήσεις οι οποίες θα έχουν δημιουργήσει καλύτερο κλίμα και θετικότερη ψυχολογία.

Ο χρόνος δεν είναι λίγος από τη στιγμή που οι επιχειρήσεις κουβαλάνε πάνω τους ήδη τέσσερα χρόνια ύφεσης. Όμως σε αυτήν την περίοδο υπάρχει έξοδος από την αγορά αρκετών επιχειρήσεων, πολλές εξ αυτών λειτουργούσαν στρεβλωτικά έως και αθέμιτα απέναντι στο υγιές κομμάτι του ανταγωνισμού.

Το σύνθημα αυτής της σημαντικής μεταστροφής θα είναι η καταγραφή πρωτογενούς πλεονάσματος που θα φέρει αλλαγή στάσης των ξένων επενδυτών, εγχώριων καταθετών αλλά και των καταναλωτών. Όσες εταιρίες φθάσουν σε αυτήν τη στιγμή δικαιούνται να υπεραποδώσουν και να καρπωθούν το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτικών εισροών που θα επανακάμψουν στην ελληνική αγορά.

Αναλόγως των συνθηκών που επικράτησαν στο τρίτο τρίμηνο στην οικονομία, η αύξηση της κερδοφορίας στην τελική γραμμή ισοδυναμεί περίπου με σύσταση αγοράς, αφού μετά από τέσσερα χρόνια συνεχούς πίεσης σε κάθε επίπεδο (ρευστότητα, φορολογία, επισφάλειες, ύφεση) μπορεί να θεωρηθεί ότι οι διοικήσεις των εισηγμένων έδωσαν πολύ δύσκολες εξετάσεις.

Μας άρεσαν ιδιαίτερα τα μεγέθη από Τέρνα Ενεργειακή, ΟΤΕ, Motor Oil και Jumbo για τη συνέπεια και τη συστηματική εμφάνιση λειτουργικών κερδών.

Επίσης διατηρούμε θετική άποψη για τα Ελληνικά Πετρέλαια που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα επενδύσεων, για την S&B και την ΕΥΔΑΠ. Επίσης, διατηρούμε τη θετική μας θέση για τη Μέτκα, τη Frigoglass, τη Motor Oil, και τη Folli Follie.