Τέλη ρύπων θα πληρώνουν τα πλοία που καταπλέουν στην Ευρώπη

Αυξημένο λειτουργικό κόστος θα αντιμετωπίσουν από τις αρχές του 2024 τα πλοία που καταπλέουν στα ευρωπαϊκά λιμάνια, ενόψει της πλήρους εφαρμογής του αναθεωρημένου συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων (ETS) από την ΕΕ στη ναυτιλία, για πλοία ολικής χωρητικότητας 5.000 κόρων και άνω.

Σύμφωνα με τον κανονισμό, τα πλοία που θα εισέρχονται και θα εξέρχονται από τα λιμάνια της ΕΕ θα πρέπει να πληρώνουν για τη ρύπανσή τους από τον άνθρακα. H κάθε πλοιοκτήτρια εταιρεία, θα είναι υποχρεωμένη να αγοράζει για κάθε τόνο καυσίμου που καταναλώνει σε ένα πλοίο της, 3 τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

Το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει σταδιακή ένταξη των πλοίων των εταιρειών με το 40% των εκπομπών τους από το 2024, με 70% το 2026 και με 100% από το 2027 και μετά. Αυτή τη στιγμή το ETS καλύπτει τις εκπομπές CO2 (διοξειδίου του άνθρακα), ενώ τις εκπομπές CH4 (μεθανίου) και N2O (οξειδίου του αζώτου) από το 2026.

Ήδη εδώ και τρία χρόνια πριν την έναρξη της εφαρμογής πολλές ναυτιλιακές εταιρείες με πλοία χωρητικότητας 5.000 κόρων και άνω που δραστηριοποιούνται σε λιμένες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετράνε και καταγράφουν δοκιμαστικά σε συγκεκριμένο ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό σύστημα το πετρέλαιο που καταναλώνουν σε κάθε διαδρομή.

Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης που επικαλούνται εκτίμηση της εταιρείας ναυτιλιακών συμβουλευτικών και ερευνητικών υπηρεσιών Drewry Shipping Consultants Ltd. τα πλοία που θα πλέουν σε ευρωπαϊκά λιμάνια αντιμετωπίζουν τον επόμενο χρόνο ένα συνολικό λογαριασμό για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ύψους 3,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς η Ευρώπη εντείνει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαϊκών Εφοπλιστικών Ενώσεων (ECSA) Σωτήρης Ράπτης μιλώντας πρόσφατα στο συνέδριο του Economist με θέμα την αειφορία στη ΝΑ Ευρώπη και τη Μεσόγειο είπε ότι στην Ευρώπη πρέπει να κάνουμε μία ισχυρή βιομηχανία χρηματοδότησης της ναυτιλίας προκειμένου ο κλάδος να μπορέσει να προχωρήσει με γρηγορότερους ρυθμούς προς την "πράσινη" μετάβαση.

Ο ΓΓ της ECSA είπε ότι η ναυτιλία είναι μέρος του στόχου για την κλιματική αλλαγή και αυτό που λείπει είναι οι προϋποθέσεις για τους προμηθευτές ενέργειας. "Τους θέλουμε και αυτούς στην προσπάθεια για τη μετάβαση και να ξέρουμε αν όντως θα μπορούν να παρέχουν καθαρά καύσιμα¨ είπε .

Αναφορικά με τους νέους κανονισμούς ανέφερε ότι θα πρέπει να υπάρξει μία ισορροπία μεταξύ των αποφάσεων της ΕΕ και του ΙΜΟ.

Επιπλέον κόστος και στην ακτοπλοΐα

Αυξημένο λειτουργικό κόστος από την εφαρμογή του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων θα αντιμετωπίσουν και τα πλοία της ακτοπλοΐας στις γραμμές της Κρήτης και της Αδριατικής. Η διαφορά αυτή στο επιπλέον κόστος ισούται αυτή τη στιγμή με ένα 10% με 15%, με τιμή του ύψος των δικαιωμάτων που ισχύει σήμερα.

Το μέτρο για την εφαρμογή του ΣΕΔΕ σχετικά με την ακτοπλοΐα αφορά μόνο πλοία κατηγορίας Α, χωρητικότητας 5.000 κόρων και άνω, που δραστηριοποιούνται στις διεθνείς γραμμές αλλά και σε νησιά με περισσότερους από 200.000 κατοίκους.

Σημειώνεται ότι για τη χώρα μας μετά από απόφαση του Συμβουλίου υπουργών θαλασσίων μεταφορών της Ε.Ε. έχει δοθεί εξαίρεση από τον κανονισμό έως 31 Δεκεμβρίου 2029 για τα ακτοπλοϊκά πλοία που είναι δρομολογημένα σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.

Στέλεχος ακτοπλοϊκής εταιρείας ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι για ένα επιβατηγό πλοίο στη γραμμή Πειραιάς-Ηράκλειο που καταναλώνει περίπου 40 τόνους καύσιμο το δρομολόγιο, αν υπολογίσεις τις 365 ημέρες τον χρόνο, η εταιρεία μόνο για το πλοίο αυτό το 2024 θα πληρώσει 1.700.000 ευρώ. Πρόσθεσε επίσης ότι με την εφαρμογή του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων κατά 100% από το 2027 το κόστος αυτό θα ανέλθει στα 4.300.000 ευρώ για ένα μόνο πλοίο.

Επισημαίνεται ότι οι τιμές αυτές είναι με το ύψος των δικαιωμάτων που πληρώνονται και ισχύουν σήμερα.

Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα του ΙΟΒΕ, η εφαρμογή της δέσμης «Fit for 55» θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των λειτουργικών εξόδων της επιβατηγού ναυτιλίας, στην περίπτωση που δεν γίνουν οι κατάλληλες προσαρμογές στον στόλο και στις υποστηρικτικές υποδομές των λιμένων. Το 2026 η υποχρέωση της ακτοπλοϊκής αγοράς του συνόλου των δικαιωμάτων εκπομπής συνεπάγεται συνολικό κόστος 169 εκατ. ευρώ.

Όπως έχει τονιστεί από το ΙΟΒΕ, η κάλυψη της επιπλέον δαπάνης, λόγω της δέσμης «Fit for 55», αναμένεται να επιβαρύνει τις τιμές των εισιτηρίων από 5% το 2024 έως 30% το 2026, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε υποχώρηση της ζήτησης για ακτοπλοϊκές υπηρεσίες.