Το 2016, τριάντα χρόνια μετά το Προεδρικό Διάταγμα του 1986 για το ενιαίο πλαίσιο οργάνωσης των νοσοκομείων, το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας όρισε τις ελάχιστες προϋποθέσεις λειτουργίας των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Μέχρι σήμερα, αυτές δεν έχουν αποτελέσει νόμο του κράτους. Αν είχε συμβεί αυτό, οι μισές από τις χίλιες κλίνες ΜΕΘ της χώρας θα ήταν εκτός προδιαγραφών, αναφέρει στο iatronet.gr o συντονιστής διευθυντής της Β' ΜΕΘ του νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης Νικόλαος Καπραβέλος.
«Αν εξαιρέσουμε κάποιες ΜΕΘ της Αθήνας, λίγο τη Θεσσαλονίκη και το Πανεπιστημιακό της Κρήτης, δεν ξέρω αν υπάρχουν πολλές άλλες που να πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις από πλευράς υλικοτεχνικής υποδομής και από πλευράς στελέχωσης», επισημαίνει και προσθέτει πως ακόμη λιγότερες είναι αυτές που μπορούν να εξασφαλίσουν πιστοποίηση ISO, λόγω των ακόμη αυστηρότερων προδιαγραφών.
«Αν δεν έχεις ΜΕΘ με τις κατάλληλες προδιαγραφές αρχιτεκτονικής χώρων, εξοπλισμού, εξαερισμού, απολύμανσης και στελέχωσης, ο χώρος αυτός υψηλής τεχνολογίας που μπορεί να σώσει ζωές μπορεί να γίνει χώρος επικίνδυνος για τη ζωή των ανθρώπων», υποστηρίζει και παραπέμπει στα ευρήματα μελετών που δείχνουν πολύ μεγαλύτερη θνητότητα στις υποστελεχωμένες ΜΕΘ ή σε αυτές που δημιουργήθηκαν αναγκαστικά, λόγω των πιεστικών συνθηκών της πανδημίας.
Ο ίδιος υπογραμμίζει την καθοριστική συμβολή των εντατικολόγων στην αντιμετώπιση των πολεμικών συνθηκών στις οξείες φάσεις της πανδημίας, η οποία πρέπει τώρα να αναγνωριστεί έμπρακτα. «Δεν προβάλλαμε όλα αυτά τα χρόνια τα προβλήματα που υπάρχουν. Η πανδημία ανέδειξε τις ηρωικές προσπάθειες των ανθρώπων της εντατικής θεραπείας, αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα, αν δεν γίνουν οι απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις», σημειώνει, ενώ ζητά ειδικά κίνητρα για να γίνει ελκυστική η ειδικότητα του εντατικολόγου και να μη μείνουν οι ΜΕΘ χωρίς προσωπικό τα επόμενα χρόνια.
Γιατί είναι λίγοι οι εντατικολόγοι
Δύο νέοι παθολόγοι που ολοκλήρωσαν την ειδικότητα μαζί, επιλέγουν να εργαστούν στο ίδιο νοσοκομείο. Ο πρώτος σε Παθολογική Κλινική, θα αμείβεται ως Επιμελητής Β'. Ο δεύτερος, που μπαίνει στη ΜΕΘ, θα παίρνει τον μισθό του ειδικευόμενου για τα δύο χρόνια που απαιτούνται για την επιπλέον εξειδίκευσή του στην εντατικολογία. Όταν θα την τελειώσει, θα πάρει κι εκείνος τον μισθό του Επιμελητή Β'. «Όχι μόνο δεν υπάρχουν κίνητρα, αλλά και αντικίνητρα. Γιατί να επιλέξει ο παθολόγος να έρθει στην εντατική και να μην πάει σε μια παθολογική κλινική, όπου θα έχει και πιο ήρεμο περιβάλλον και περισσότερα χρήματα;», αναρωτιέται ο κ. Καπραβέλος.
Αποτέλεσμα είναι σήμερα να υπάρχει ελάχιστο ενδιαφέρον για την ειδικότητα από νέους γιατρούς και η υποστελέχωση να γίνεται όλο και μεγαλύτερη όσο συνταξιοδοτούνται οι παλιότεροι. «Στο Παπανικολάου, η κάλυψη σε εξειδικευόμενους εντατικής είναι στο 30%, για το 70% δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον. Κι αυτό δεν ξεκίνησε στην πανδημία, πάει αρκετά χρόνια πίσω», λέει ο διευθυντής της Β' ΜΕΘ και προσθέτει: «Εγώ τελειώνω και ήδη μας πιέζουν να παραμείνουμε γιατί όταν χηρεύουν οι θέσεις, δεν υπάρχουν συνάδελφοι να αντικαταστήσουν. Οι περισσότεροι είναι διευθυντές, η πυραμίδα είναι ανάποδη. Σαν να έχουμε πολλούς καπεταναίους, αλλά δεν έχουμε κωπηλάτες».
Ο κ. Καπραβέλος χαρακτηρίζει ως μεσαιωνικές τις εργασιακές και μισθολογικές συνθήκες των γιατρών στις εντατικές και ζητά την παροχή μισθολογικών κινήτρων. «Δεν μιλάω για διακρίσεις, όλοι γιατροί είμαστε, αλλά πρέπει να αναγνωριστεί ότι το ειδικό βάρος αυτών των ανθρώπων είναι μεγαλύτερο. Έχουν δεύτερη εξειδίκευση, καλούνται ανά πάσα στιγμή να σώζουν ανθρώπινες ζωές. Και οι εφημερίες δεν είναι ήρεμες, σαν αυτές άλλων ειδικοτήτων».
Πανδημία: Πρώτη φορά είμαστε μπροστά από τον ιό
Αξιολογώντας την τρέχουσα φάση της πανδημίας, ο εντατικολόγος παρατηρεί με ανησυχία την αυξητική τάση σε θανάτους και διασωληνώσεις και ζητά προσοχή ώστε να διασφαλιστεί ότι ο ερχόμενος χειμώνας θα είναι ηπιότερος από τους δύο εφιαλτικούς που προηγήθηκαν.
«Ο Οκτώβρης μήνας ήταν το έναυσμα των δύο τεράστιων χειμερινών κυμάτων που κατέστρεψαν τη χώρα μου, και το 2020 και το 2021. Ήταν καθοριστικός στο να προλάβουμε το τσουνάμι. Με την ίδια λογική πιστεύω πως τώρα είναι η μεγαλύτερη ανάγκη να προφυλαχθούμε, γιατί είμαστε για πρώτη φορά μπροστά από τον κορωνοϊό κι έχουμε εμβόλιο που καλύπτει τις παραλλαγές», αναφέρει και προτείνει τον εμβολιασμό, τόσο για τον κορωνοϊό όσο και για τη γρίπη, καθώς το διπλό χτύπημα μπορεί να είναι θανατηφόρο.
Ο ίδιος δεν περιμένει τρομακτική πίεση στις ΜΕΘ, αλλά μεγάλη αύξηση νοσηρότητας και πίεση κυρίως στις απλές κλίνες. «Οι συνέπειες θα είναι τραγικές στις μεγάλες ηλικίες, στους υπερήλικες και σε αυτούς που έχουν υποκείμενα νοσήματα. Αυτή η κατηγορία πρέπει να εμβολιαστεί, να αποφύγει τους συνωστισμούς και αν δεν μπορεί, να φορέσει μάσκα όταν θα βρεθεί σε συνωστισμό. Αν πατήσουμε σε αυτά τα τρία, θα έχουμε έναν χειμώνα ηπιότερο και για πρώτη φορά καλύτερο από τον προηγούμενο», εκτιμά.
Φανατικός της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης
Αναφορικά με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, που προβλέπει μεταξύ άλλων τη δυνατότητα των γιατρών του ΕΣΥ να διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο, ο κ. Καπραβέλος διατυπώνει την ανησυχία πως θα δυσχεράνει την πρόσβαση των πολιτών στο δημόσιο σύστημα.
«Είμαι φανατικός της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, που είναι από τα πρώτα ηθικά ζητήματα», λέει και προσθέτει: «Εμείς πολλές φορές δεν ξέρουμε ούτε το όνομα του ασθενούς, όταν ξημεροβραδιαζόμαστε στο κεφάλι του. Η πρόσβαση είναι ελεύθερη, μπορεί ο καθένας να έρθει ανά πάσα στιγμή να χτυπήσει την πόρτα. Αν αυτό αλλάξει, η φύση η ίδια του ανθρώπου είναι τέτοια που θα πει, πέρνα από το ιατρείο μου. Είναι γλυκό το χρήμα. Μπορεί να λύσεις το πρόβλημα αμοιβής των γιατρών, αλλά η πρόσβαση του πολίτη θα είναι δυσχερής».